Introduction: Despite advances in pharmacotherapy, electrotherapy and interventional treatment, chronic heart failure (HF) is still associated with poor long-term outcome.
Aim of the study: To determine the death rate and risk factors in patients with HF of ischemic and non-ischemic etiology in five-year follow-up.
Material and methods: Consecutive patients with chronic systolic HF hospitalized in the period 2006-2008 were analyzed retrospectively. Study exclusion criteria were: infections (< 3 months before hospitalization), hemodynamically significant valve disease, advanced chronic kidney disease, liver cirrhosis and neoplastic diseases (< 5 years before hospitalization).
Results: The analysis encompassed 266 patients divided into two groups: Group A, with HF of ischemic etiology (n = 157), and Group B, with HF of non-ischemic etiology (n = 109). Mortality was significantly higher in Group A than in Group B (49% vs. 28.4%, p = 0.001). The independent risk factors for death in Group A were: New York Heart Association (NYHA) class (HR = 1.81; p < 0.001); concentrations of high-sensitivity C-reactive protein (hs-CRP) (HR = 1.01; p < 0.05), fibrinogen (HR = 1.04; p < 0.001) and N-terminal prohormone brain natriuretic peptide (NT-proBNP) (HR = 1.02; p < 0.001); and right ventricular end-diastolic diameter (RVEDd) (HR = 1.07; p < 0.01). In Group B they were age (HR = 1.07; p < 0.05) and NT-proBNP concentration (HR = 1.03; p < 0.001).
Conclusions: Mortality was significantly lower in Group B than in Group A. The independent risk factors for death in Group B were age and NT-proBNP serum concentration, whilst in Group A they were NYHA class, serum concentrations of hs-CRP, NT-proBNP and fibrinogen, and RVEDd.
Wstęp: Mimo postępów w leczeniu farmakologicznym, interwencyjnym i elektroterapii przewlekła niewydolność serca (NS) nadal wiąże się z niekorzystnym rokowaniem odległym.
Cel pracy: Określenie częstości występowania zgonów i czynników ryzyka u chorych z NS o etiologii niedokrwiennej i nieniedokrwiennej w okresie 5-letniej obserwacji.
Materiał i metody: Retrospektywnej analizie poddano kolejnych chorych z przewlekłą skurczową NS hospitalizowanych w latach 2006–2008. Kryteriami wyłączenia były: infekcje (do 3 miesięcy przed hospitalizacją), obecność istotnej wady zastawkowej, marskość wątroby, zaawansowana przewlekła choroba nerek oraz choroba nowotworowa (w okresie 5 lat przed włączeniem do badania).
Wyniki: Do analizy zakwalifikowano 266 pacjentów, których podzielono na dwie grupy: grupę A – o etiologii niedokrwiennej (n = 157), i grupę B – o etiologii nieniedokrwiennej (n = 109). Częstość występowania zgonów była istotnie wyższa w grupie A niż w grupie B (49% vs. 28,4%, p = 0,001). Analiza wieloczynnikowa wykazała, że niezależnymi czynnikami zwiększającymi ryzyko zgonu w grupie A były: klasa NYHA (HR 1,81; p < 0,001), stężenie w surowicy wysokoczułego białka C-reaktywnego (hs-CRP) (HR 1,01; p < 0,05), fibrynogenu (HR 1,04; p < 0,001), N-końcowego fragmentu propeptydu natriuretycznego typu B (NT-proBNP) (HR 1,02; p < 0,001) oraz wymiar końcoworozkurczowy prawej komory (RVEDd) (HR 1,07; p < 0,01), a w grupie B wiek (HR 1,07; p < 0,05) i stężenie NT-proBNP (HR 1,03; p < 0,001).
Wnioski: Częstość występowania zgonów była istotnie niższa w grupie B w porównaniu z grupą A. Niezależnymi czynnikami ryzyka zgonu w grupie B okazały się: wiek i stężenie w surowicy NT-proBNP, natomiast w grupie A: klasa NYHA, stężenie hs-CRP, NT-proBNP, fibrynogenu oraz RVEDd.
Keywords: chronic systolic heart failure; prognostic factors.