Aim of the study: The study aimed to analyze an association between the HLA-A gene variation and a risk of type 1 diabetes development and to evaluate the association of HLA class I and class II alleles with β-cell destruction.
Material and methods: A group of 108 children with type 1 diabetes were genotyped in HLA-A, -DRB1, and -DQB1 genes using hybridization with oligonu-cleotides probes. Plasma C-peptide concentration was assessed by radioimmunoassay method.
Results: No differences in allele HLA-A distribution between type 1 diabetes patients and healthy individuals were found. Among "low C-peptide"(< 0.28 pmol/ml) individuals, the frequency of HLA-A*02 allele was 41.3%, whereas only one HLA-A*26 allele was detected in this group (0.7%). Conversely, among "high C-peptide"( 0.28 pmol/ml) probands the prevalence of A*02 allele was 19.7% (Pc = 0.008, OR = 1.4, 95% CI: 1.2-1.7) and A*26 10.5 % (Pc < 0.007, OR = 0.15, 95% CI: 0.02-0.9). Genotype analysis showed that A*02/*02 and A*02/X children were more likely to have "low" C-peptide at the onset compared to those with non-A*02/non-A*02 genotype (p = 0.008, OR = 1.6, 95% CI: 1.3-2.0 and p = 0.015, OR = 1.4, 95% CI: 1.1-1.9, respectively). A02 phenotype individuals had lower median C-peptide (0.17 pmol/ml) than non-A02 patients (0.26 pmol/ml, p = 0.008). Median C-peptide was higher in the A26-positive group comparing to A26-negative (0.40 and 0.20, respectively, p = 0.04). No association between HLA class II and C-peptide levels was observed.
Conclusions: HLA-A alleles are not associated with disease development nevertheless strongly influence a residual pancreatic β-cell function. The results suggest a different role of HLA class I and class II in type 1 diabetes pathogenesis.
Cel pracy: Celem pracy była analiza związku między zmiennością genu HLA-A a ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 1 oraz analiza wpływu obecno-ści odpowiednich alleli HLA klasy I i II na szczątkowe wydzielanie insuliny.
Materiał i metody: Badaniem objętych zostało 108 dzieci chorujących na cukrzycę typu 1, u których wykonano analizę genów HLA-A, -DRB1, and -DQB1 z użyciem sond oligonukleotydowych. Stężenie C-peptydu w osoczu oznaczono metodą radioimmunologiczną.
Wyniki: Nie stwierdzono różnic w rozkładzie alleli HLA-A między dziećmi z cukrzycą typu 1 a grupą kontrolną. W grupie z „niskim C-peptydem” (< 0,28 pmol/ml) częstość występowania allelu HLA-A*02 wynosiła 41,3%, a allelu HLA-A*26 – 0,7%. Odwrotna sytuacja była w przypadku grupy z „wysokim C-peptydem” ( 0,28 pmol/ml), gdzie częstość występowania allelu A*02 wynosiła 19,7% (Pc = 0,008, OR = 1,4, 95% CI: 1,2–1,7), a allelu A*26 – 10,5% (Pc < 0,007, OR = 0,15, 95% CI: 0,02–0,9). Analiza genotypów wy-kazała, że dzieci z A*02/*02 i A*02/X miały częściej „niski C-peptyd” na początku choroby w porównaniu z dziećmi non-A*02/non-A*02 (odpowiednio: p = 0,008, OR = 1,6, 95% CI: 1,3–2,0 i p = 0,015, OR = 1,4, 95% CI: 1,1–1,9). Fenotyp A02 charakteryzował się niższą medianą stężenia C-peptidu (0,17 pmol/ml) w porównaniu z pacjentami z genotypem non-A02 (0,26 pmol/ml, p = 0,008). Me-diana C-peptydu była wyższa w grupie A26-dodatniej w porównaniu z grupą A26-negatywną (0,40 vs 0,20, p = 0,04). Nie stwierdzono zależności między allelami HLA klasy II i stężeniem C-peptydu.
Wnioski: Allele genu HLA-A nie są związane z rozwojem choroby, jednak wpływają na szczątkowe wydzielanie insuliny. Wyniki te sugerują inną rolę genów HLA klasy I i II w patomechanizmie cukrzycy typu 1.
Keywords: C-peptide; HLA-A HLA-DR; HLA-DQ; disease progression; genetic predisposition; β-cell destruction; type 1 diabetes.