Герой-ҡала — юғары дәрәжә билдәһе. Был маҡтаулы исемгә ССР Союзының 1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышы ваҡытында геройҙарса оборона менән дан ҡаҙанған ун ике ҡалаһы лайыҡ булған[1]. Уларҙан тыш Брест ҡәлғәһенә «Герой-ҡәлғә» исеме бирелгән.

Исем бирелеү тарихы

үҙгәртергә
 

«Ленинград Герой-ҡала» һәйкәле, Күтәрелеш майҙаны, Санкт-Петербург

Тәү башлап 1945 йылдың 1 майында Юғары Баш командующийҙың № 20 бойороғо менән Ленинград, Сталинград, Севастополь һәм Одесса ҡалаларына герой-ҡала исеме бирелә[2]. СССР-ҙың Юғары Советы Президиумы Указы менән «"Киев оборонаһы өсөн" миҙалы индереү» менән 1961 йылдың 21 июнендә Киев ҡалаһына герой-ҡала исеме бирелә[3].

СССР-ҙың Юғары Советы Президиумы Указы менән 1965 йылдың 8 майында «Герой-Ҡала» тигән почетлы исем раҫлана[4]. .

1980 йылдың 18 июлендә Положение үҙгәртелә: унда почетлы исем урынына, юғары дәрәжә тамғаһы — «Герой-ҡала» тип яҙылған.

Был Положениела дәрәжә тураһында:

Герой-ҡалалар һәм герой-ҡәлғә

үҙгәртергә
Герой-ҡала Юғары дәрәжә тамғаһы

биреү тураһында СССР-ҙың Юғары Советы
Президиумы
Указының датаһы (бүләкләү)

1 Ленинград (хәҙерге Санкт-Петербург) 1965 йылдың 8 майында
2 Одесса 1965 йылдың 8 майында
3 Севастополь 1965 йылдың 8 майында
4 Волгоград (элекке Сталинград) 1965 йылдың 8 майында
5 Киев 1965 йылдың 8 майында
6 Брест ҡәлғәһе 1965 йылдың 8 майында
7 Мәскәү 1965 йылдың 8 майында
8 Керчь 1973 йылдың 14 сентябрендә
9 Новороссийск 1973 йылдың 14 сентябрендә
10 Минск 1974 йылдың 26 июнендә
11 Тула 1976 йылдың 7 декабрендә
12 Мурманск 1985 йылдың 6 майында
13 Смоленск 1985 йылдың 6 майында

Герой-ҡалаларҙа һәйкәлдәр

үҙгәртергә

Герой-ҡалаларға арналған мемориалдар

үҙгәртергә

1965 йылдың «Герой-ҡалаларға» арналған күкрәккә тағыла торған билдә һәм совет почта маркалары:

Башҡа илдәрҙә герой-ҡалалар

үҙгәртергә

Югославияла 1970 йылдарҙа һигеҙ ҡалаға г«ерой-ҡала» исеме бирелә һәм Халыҡ геройы ордены менән бүләкләнә.

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. Города-герои // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  2. Сталин И. В. Сочинения. — М.: «Писатель», 1997. — Т. 15. С. 218—221. Приказ Верховного Главнокомандующего от 1 мая 1945 года, № 20.
  3. Указ Президиума ВС СССР «Об учреждении медали „За оборону Киева“» от 21 июня 1961 года.
  4. Указ Президиума Верховного Совета СССР № 3566-VI от 8 мая 1965 года (Ведомости Верховного Совета СССР, 1965, N 19, ст. 248, пункт 7).

Һылтанмалар

үҙгәртергә
  • Архитектура городов-героев (книжная серия, Стройиздат)
  • Обелиск «Городу-Герою Ленинграду»
  • Серия юбилейных монет «Города-Герои»
  • Город воинской славы
  • Город первого салюта
  • Орден Народного героя

   Герой-ҡалалар Google Maps  KMZ (файл меток KMZ для Google Earth)