Mont d’an endalc’had

Agent Orange

Eus Wikipedia
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
Agent Orange
defoliant, mixture
Chemical formulaC₂₄H₂₇Cl₅O₆ Kemmañ
Canonical SMILESCCCCOC(=O)COC1=C(C=C(C=C1)Cl)Cl.CCCCOC(=O)COC1=CC(=C(C=C1Cl)Cl)Cl Kemmañ
Subject has roleDefoliants, Chemical Kemmañ
Ur viñsaskell Huey o stlepel kontammer orañjez a-us d'ar Vietnam

Agent Orange, "Kontammer Orañjez", zo lesanv ul louzoù-lazhgeot bet implijet gant lu Stadoù-Unanet Amerika e-kerzh Brezel Viêt Nam dreist-holl etre 1961 ha 1971.
Diliv eo an Agent Orange e gwirionez, nemet ur vandenn orañjez a veze lakaet war an endalc'herioù[1].

Dre nijerezioù, dre viñsaskelloù mod Huey pe c'hoazh dre bigi ha kirri-samm e veze stlapet war janglenn Viêt Nam evit drastañ goudor naturel ar Viet Cong.

Ouzhpenn da vezañ un arm brezel ez eo ivez un arm spont euzhus hag a zegas kudennoù yec'hed a bep seurt, krignoù-bev en o zouez, d'an dud taget gantañ ; gwashoc'h c'hoazh, degas a ra kudennoù yec'hed war meur a remziadoù. Hiziv an deiz c'hoazh e c'houzañv poblañs Viêt Nam diwar ar c'hontammer Orañjez.

Ar c'hontammer Orañjez ha brezel Vietnam

Soudarded lu Amerika o stlepel ar c'hontammer Orañjez adal ur vag e Viêt Nam

Adal 1959, pa oa Dwight David Eisenhower prezidant ar Stadoù-Unanet, e voe krog taolioù aesa ar c'hontammer Orañjez e Viêt Nam.

D'an 10 a viz Eost 1961 e krogas da vat implij ar c'hontammer Orañjez evel arm gant ur stlapadenn a-us proviñs Kontum e-kreiz Viêt Nam. Dindan an anv "Oberiadur brezel Ranch Hand" e voe kaset ar stlapadegoù da benn ; "Operation Trail Dust" e voe anv meur ar stlapadegoù kimiek. Er bloavezh 1961 e krogas an oberiadur ; dindan urzh ar prezidant John F. Kennedy e 1965 e voe ar mare ma voe ar muiañ a gontammer dishalet a-us ar janglenn, ar c'hoadeier ha parkeier Viêt Nam.

Disorc'hoù implij ar c'hontammer Orañjez

Kelennerez Viêtnamat ha bugale skoet gant ar c'hontammer Orañjez

Gouarnamant Viêt Nam a vrasjed ez eus bet 400 000 gouzañvad marvet ha 500 000 bugel ganet gant kudennoù bras dre ampoezonadur an arm kimiek. Hiziv an deiz c'hoazh e vez bugale hag a zo ampechet pa vezont ganet e Viêt Nam, p'o deus distummadurioù korfel pe kudennoù spered ; lod all a varv a-raok bout ganet pe a zo ken distummet pa vezont ganet ma ne zeuont ket a-benn da vevañ.

Notennoù ha daveennoù

  1. (en) Paul A. Jones, Word Drops, Elliott & Thompson, 2015, p. 50. (ISBN 978-1-78396-153-5)