Croes Eliseg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Croes Eliseg
Math	colofn fuddugoliaeth, safle archaeolegol, crug crwn, croes garreg
Daearyddiaeth
Lleoliad	Llandysilio-yn-Iâl
Sir	Llandysilio-yn-Iâl
Gwlad	Cymru
Uwch y môr	124.9 metr, 106 metr
Cyfesurynnau	52.99213°N 3.18923°W
Cod OS	SJ2027244528
Rheolir gan	Cadw
Perchnogaeth	Cadw
Statws treftadaeth	adeilad rhestredig Gradd I, heneb gofrestredig, Henebion Cenedlaethol Cymru
Manylion
Dynodwr Cadw	DE015
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Golygiad diweddaraf yn ôl 11:45, 20 Mawrth 2021

Mae Croes Eliseg neu Golofn Eliseg yn golofn sy'n coffhau Elisedd ap Gwylog (bu farw c. 755), brenin Powys. Saif yn agos i Abaty Glyn y Groes, ger Llangollen, Sir Ddinbych; cyfeiriad grid SJ202445. Credir mai camgymeriad ar ran y cerfiwr oedd cerfio "Eliseg" yn lle "Elisedd".

Y Groes

Codwyd y golofn gan or-ŵyr Elisedd, Cyngen ap Cadell. Mae'r arysgrif Ladin ar y golofn bron yn amhosibl ei darllen yn awr, ond yr oedd yn gliriach yn oes Edward Llwyd a wnaeth gopi ohono. Mae cyfieithiad o'r rhan o'r arysgrif sy'n delio ag Elisedd fel a ganlyn :

+ Concenn fab Catell, Catell fab Brochmail, Brochmail fab Eliseg, Eliseg fab Guoillauc.

+ A'r Concenn hwnnw, gor-ŵyr Eliseg, a gododd y maen yma ar gyfer ei hen daid Eliseg.

+ Yr Eliseg hwnnw a gasglodd ynghyd etifeddiaeth Powys . . . allan o afael yr Eingl â'i gleddyf ac â thân.

+ Pwy bynnag sy'n ailadrodd yr arysgrif yma, rhoed fendith ar enaid Eliseg.^[1]

Mae'r golofn yn awr yng ngofal Cadw.

Y mwnt

Crug crwn ydy'r mwnt lle saif y Groes. Cofrestrwyd y crug hwn gan Cadw a chaiff ei adnabod gyda'r rhif SAM: DE015.^[2] Ceir bron i 400 o grugiau crynion ar y gofrestr; mwy nag unrhyw fath arall o heneb. Fe godwyd y crug gan bobl Oes yr Efydd fel rhan o'u seremonïau neu i gladdu'r meirw.

Cyfeiriadau

↑ John Edward Lloyd (1911) A history of Wales from the earliest times to the Edwardian conquest (Longmans, Green & Co.).
↑ Cofrestr Cadw.

Gweler hefyd

Mathau gwahanol o henebion a ddefnyddir mewn arferion claddu:

Dolen allanol

Crug a Chroes Eliseg ar wefan Coflein (Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru)^{[dolen farw]}

[1] John Edward Lloyd (1911) A history of Wales from the earliest times to the Edwardian conquest (Longmans, Green & Co.).

[2] Cofrestr Cadw.

[1]

[2]

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
+{{Gwybodlen lle
-[[Image:elisegobell.jpg|250px|bawd|Croes Eliseg]]
+| ynganiad  = {{wikidata|property|P443}}
-[[Image:elisegmanwl.jpg|250px|bawd|Ysgrifen ar Groes Eliseg]]
+| gwlad = {{banergwlad|Cymru}} }}
-Mae '''Croes Eliseg''' neu '''Biler Eliseg''' yn golofn sy'n coffhau [[Elisedd ap Gwylog]] (bu farw c. 755), brenin [[Teyrnas Powys|Powys]]. Saif yn agos i [[Abaty Glyn y Groes]], ger [[Llangollen]], [[Sir Ddinbych]]. Credir mai camgymeriad ar ran y cerfiwr oedd cerfio "Eliseg" yn lle "Elisedd".
+Mae '''Croes Eliseg''' neu '''Golofn Eliseg''' yn golofn sy'n coffhau [[Elisedd ap Gwylog]] (bu farw c. 755), brenin [[Teyrnas Powys|Powys]]. Saif yn agos i [[Abaty Glyn y Groes]], ger [[Llangollen]], [[Sir Ddinbych]]; {{gbmapping|SJ202445}}. Credir mai camgymeriad ar ran y cerfiwr oedd cerfio "Eliseg" yn lle "Elisedd".
-Codwyd y golofn gan or-ŵyr Elisedd, [[Cyngen ap Cadell]]. Mae'r arysgrif [[Lladin|Ladin]] ar y golofn bron yn amhosibl ei darllen yn awr, ond yr oedd yn gliriach yn oes [[Edward Llwyd]] a wnaeth gopi ohono. Mae cyfeithiad o'r rhan o'r arysgrif sy'n delio ag Elisedd fel a ganlyn :
+==Y Groes==
+Codwyd y golofn gan or-ŵyr Elisedd, [[Cyngen ap Cadell]]. Mae'r arysgrif [[Lladin|Ladin]] ar y golofn bron yn amhosibl ei darllen yn awr, ond yr oedd yn gliriach yn oes [[Edward Llwyd]] a wnaeth gopi ohono. Mae cyfieithiad o'r rhan o'r arysgrif sy'n delio ag Elisedd fel a ganlyn :
+[[Delwedd:elisegobell.jpg|250px|bawd|chwith|Croes Eliseg]]
+[[Delwedd:elisegmanwl.jpg|250px|bawd|chwith|Ysgrifen ar Groes Eliseg]]
 : + ''Concenn fab Catell, Catell fab Brochmail, Brochmail fab Eliseg, Eliseg fab Guoillauc.''
 : + ''A'r Concenn hwnnw, gor-ŵyr Eliseg, a gododd y maen yma ar gyfer ei hen daid Eliseg.''
 : + ''Yr Eliseg hwnnw a gasglodd ynghyd etifeddiaeth Powys . . .  allan o afael yr Eingl â'i gleddyf ac â thân.''
-: + ''Pwy bynnag sy'n ailadrodd yr arysgrif yma, rhoed fendith ar enaid Eliseg.''
+: + ''Pwy bynnag sy'n ailadrodd yr arysgrif yma, rhoed fendith ar enaid Eliseg.''<ref>[[John Edward Lloyd]] (1911) ''A history of Wales from the earliest times to the Edwardian conquest'' (Longmans, Green & Co.).</ref>
 Mae'r golofn yn awr yng ngofal [[Cadw]].
+==Y mwnt==
+[[Crug crwn]] ydy'r mwnt lle saif y Groes. Cofrestrwyd y crug hwn gan Cadw a chaiff ei adnabod gyda'r rhif SAM: DE015.<ref>[http://www.whatdotheyknow.com/request/15714/response/38315/attach/html/2/SAMs%20by%20UA.xls.html Cofrestr Cadw.]</ref> Ceir bron i  400 o grugiau crynion ar y gofrestr; mwy nag unrhyw fath arall o heneb. Fe godwyd y crug gan bobl [[Oes yr Efydd]] fel rhan o'u seremonïau neu i gladdu'r meirw.
 == Cyfeiriadau ==
+{{cyfeiriadau}}
-*[[John Edward Lloyd]] (1911) ''A history of Wales from the earliest times to the Edwardian conquest'' (Longmans, Green & Co.)
+==Gweler hefyd==
-[[Categori:Adeiladau ac adeiladwaith yn Sir Ddinbych]]
+Mathau gwahanol o henebion a ddefnyddir mewn arferion claddu:
+* [[Rhestr o grugiau crynion yng Nghymru]]
+* [[Beddrod siambr]]
+* [[Carnedd]]
+* [[Siambr gladdu hir]]
+==Dolen allanol==
+* [http://www.coflein.gov.uk/cy/safle/165274/manylion/ELISEG%27S+PILLAR%2C+CROSS+AND+BURIAL+MOUND%2C+NEAR+LLANGOLLEN/ Crug a Chroes Eliseg ar wefan Coflein (Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru)]{{Dolen marw|date=March 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
+[[Categori:8fed ganrif yng Nghymru]]
+[[Categori:Adeiladau rhestredig Gradd I Sir Ddinbych]]
+[[Categori:Arysgrifau Lladin yng Nghymru]]
+[[Categori:Crugiau crynion Sir Ddinbych]]
 [[Categori:Croesau Celtaidd|Eliseg]]
-[[Categori:Cymru'r Oesoedd Canol]]
+[[Categori:Llangollen]]
-[[Categori:Hanes Sir Ddinbych]]
+[[Categori:Safleoedd archaeolegol Sir Ddinbych]]
 [[Categori:Teyrnas Powys]]
-[[Categori:Safleoedd archaeolegol Cymru]]
-[[Categori:Llên Ladin Cymru]]
-[[ca:Pilar d'Eliseg]]
-[[en:Pillar of Eliseg]]
-[[fr:Pilier d'Eliseg]]