Yiɣi chaŋ yɛligu maŋamaŋa puuni

Sam Aryeetey: Waligimsim din be labiteei balibu ni.

Diyila Dagbani Wikipedia
Lahabali din nyahi Lahabali din pahi
Created article
(Di Ka waliginsim)

Labiyuli kamani 14:38, 1 Silimin gɔli September 2024


Sam Greatorex Aryeetey (bɛ daa dɔɣi o silimiin goli August biɛɣ'pishi ni ata dali yuuni 1929[1] bee 1927[2]) nyɛla Ghananima sinii yaara, sinii darata n-ti pahi sabira. O nyɛla ŋun deei pina zaŋ n-ti darata tali din daa niŋ ka o leei tuuli Ghananima sinii, No Tears for Ananse.[3]

Biɛhigu

Sam Aryeetey nyɛla bɛ ni daa dɔɣi so silimiin goli August biɛɣ'pishi ni ata dali yuuni 1929 tiŋ yuli booni Accra. O nyɛla ŋun daa chaŋ Accra Methodist Boys' School mini Achimota School.[1] O nyɛla ŋun daa pahi tuuli shikuru bihi zaŋ n-ti Accra film training school for West Africans shɛli Colonial Film Unit ni daa miɛ yuuni 1948, Sam Aryeetey nyɛla ŋun daa chaŋ n-ti pahi Gold Coast Film Unit zuɣu Sean Graham saha.[4] Yuuni 1952, o daa chaŋ England n-ti leei "editor".[5]

Yuuni 1963, Sam Aryeetey daa labina Ghana n-ti tumdi Ghana Film Industry Corporation (GFIC).[6] No Tears for Ananse nyɛla Aryeetey ni daa sabi ka darati sinii shɛli, tuuli sinii shɛli GFIC ni daa yaai. Di nyɛla din jandi Joe de Graft's ŋun daa nyɛ Ananse mini Gum Man', lahabali zaŋ jandi trickster Ananse.[4]

Yuuni 1969, Sam Aryeetey nyɛla ŋun daa leei manaja zaŋ n-ti GIFC. Manthia Diawara nyɛla ŋun daa bi saɣi n-ti lala yɛligu ŋɔ ka daa yɛlli ni di ni niŋ viɛnyɛla bɛ yi kpuɣi Europenima gari Afirikanima.

Tumanima

Siniinima

  • (as editor) I Will Speak English, 1954
  • (as editor) Mr. Mensah Builds a House, 1955
  • (as editor) The Welfare of Youth, Editor
  • (as editor) Sporting Life, 1958
  • (as producer) Hamile the Tongo Hamlet, 1964
  • (as director) No Tears for Ananse, 1965 or 1968
  • (as writer) The African Deal, 1973

Books

  • ‘’Harvest of Love’’, 1984
  • ‘’Other Side of Town’’, 1986
  • ‘’Home at Last’’, 1996

Kundivihira

  1. 1.0 1.1 Raph Uwechue (1991). Africa Who's who. Africa Journal Limited. p. 220. ISBN 978-0-903274-17-3.
  2. Aryeetey, Sam, 1927- - LC Linked Data Service: Authorities and Vocabularies | Library of Congress. Retrieved 2019-11-17.
  3. Ian Aitken (2016). Colonial Documentary Film in South and South-East Asia. Edinburgh University Press. p. 59. ISBN 978-1-4744-0721-2.
  4. 4.0 4.1 Carmela Garritano (15 February 2013). African Video Movies and Global Desires: A Ghanaian History. Ohio University Press. pp. 48–. ISBN 978-0-89680-484-5.
  5. Tom Rice, Gold Coast Film Unit, ‘’Colonial Film: Moving Images of the British Empire’’, June 2010.
  6. Ghana Year Book, 1978, p.245.