պահապան

Armenian

Etymology

From Old Armenian պահապան (pahapan).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /pɑhɑˈpɑn/, [pɑhɑpɑ́n]
• (Western Armenian) IPA^(key): /bɑhɑˈbɑn/, [bɑhɑbɑ́n]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Nomen

պահապան • (pahapan)

1. guard, keeper, protector, sentinel, watchman
2. amulet, talisman

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	պահապան (pahapan)	պահապաններ (pahapanner)
dative	պահապանի (pahapani)	պահապանների (pahapanneri)
ablative	պահապանից (pahapanicʻ)	պահապաններից (pahapannericʻ)
instrumental	պահապանով (pahapanov)	պահապաններով (pahapannerov)
locative	պահապանում (pahapanum)	պահապաններում (pahapannerum)
	definite forms
nominative	պահապանը/պահապանն (pahapanə/pahapann)	պահապանները/պահապաններն (pahapannerə/pahapannern)
dative	պահապանին (pahapanin)	պահապաններին (pahapannerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	պահապանս (pahapans)	պահապաններս (pahapanners)
dative	պահապանիս (pahapanis)	պահապաններիս (pahapanneris)
ablative	պահապանիցս (pahapanicʻs)	պահապաններիցս (pahapannericʻs)
instrumental	պահապանովս (pahapanovs)	պահապաններովս (pahapannerovs)
locative	պահապանումս (pahapanums)	պահապաններումս (pahapannerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	պահապանդ (pahapand)	պահապաններդ (pahapannerd)
dative	պահապանիդ (pahapanid)	պահապաններիդ (pahapannerid)
ablative	պահապանիցդ (pahapanicʻd)	պահապաններիցդ (pahapannericʻd)
instrumental	պահապանովդ (pahapanovd)	պահապաններովդ (pahapannerovd)
locative	պահապանումդ (pahapanumd)	պահապաններումդ (pahapannerumd)

Adjective

պահապան • (pahapan)

1. protecting, keeping

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	պահապան (pahapan)	պահապաններ (pahapanner)
dative	պահապանի (pahapani)	պահապանների (pahapanneri)
ablative	պահապանից (pahapanicʻ)	պահապաններից (pahapannericʻ)
instrumental	պահապանով (pahapanov)	պահապաններով (pahapannerov)
locative	պահապանում (pahapanum)	պահապաններում (pahapannerum)
	definite forms
nominative	պահապանը/պահապանն (pahapanə/pahapann)	պահապանները/պահապաններն (pahapannerə/pahapannern)
dative	պահապանին (pahapanin)	պահապաններին (pahapannerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	պահապանս (pahapans)	պահապաններս (pahapanners)
dative	պահապանիս (pahapanis)	պահապաններիս (pahapanneris)
ablative	պահապանիցս (pahapanicʻs)	պահապաններիցս (pahapannericʻs)
instrumental	պահապանովս (pahapanovs)	պահապաններովս (pahapannerovs)
locative	պահապանումս (pahapanums)	պահապաններումս (pahapannerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	պահապանդ (pahapand)	պահապաններդ (pahapannerd)
dative	պահապանիդ (pahapanid)	պահապաններիդ (pahapannerid)
ablative	պահապանիցդ (pahapanicʻd)	պահապաններիցդ (pahapannericʻd)
instrumental	պահապանովդ (pahapanovd)	պահապաններովդ (pahapannerovd)
locative	պահապանումդ (pahapanumd)	պահապաններումդ (pahapannerumd)

Old Armenian

Alternative forms

• պահպան (pahpan)

Etymology

From *պարհապան (*parhapan), from Parthian *pāhrapān. Compare Middle Persian pʾspʾn' (pāsbān, “guardian, watcher”) and Persian پاسبان (pâsbân, “guard”). For the constituents compare պահ (pah) and -պան (-pan).

Nomen

պահապան • (pahapan)

1. guard, guardian, inspector, superintendent, overseer; sentry, sentinel

   պահապանք ― pahapankʻ ― guard, guards, garrison; talisman

   պահապան այգեստանի ― pahapan aygestani ― vineyard-keeper

   պահապան հչեշտակ ― pahapan hčʻeštak ― tutelary or guardian-angel

2. amulet, talisman

Declension

i-a-type

	singular		plural
nominative	պահապան (pahapan)		պահապանք (pahapankʻ)
genitive	պահապանի (pahapani)		պահապանաց (pahapanacʻ)
dative	պահապանի (pahapani)		պահապանաց (pahapanacʻ)
accusative	պահապան (pahapan)		պահապանս (pahapans)
ablative	պահապանէ (pahapanē)		պահապանաց (pahapanacʻ)
instrumental	պահապանաւ (pahapanaw)		պահապանաւք = պահապանօք (pahapanawkʻ = pahapanōkʻ)
locative	պահապանի (pahapani)		պահապանս (pahapans)

Derived terms

• անպահապան (anpahapan)
• անպահպան (anpahpan)
• անպահպանաբար (anpahpanabar)
• անպահպանապէս (anpahpanapēs)
• անպահպանութիւն (anpahpanutʻiwn)
• նախպահպանութիւն (naxpahpanutʻiwn)
• պահապանապետ (pahapanapet)
• պահապանութիւն (pahapanutʻiwn)
• պահպանագոյն (pahpanagoyn)
• պահպանակ (pahpanak)
• պահպանական (pahpanakan)
• պահպանակից (pahpanakicʻ)
• պահպանանամ (pahpananam)
• պահպանապետ (pahpanapet)
• պահպանարան (pahpanaran)
• պահպանեմ (pahpanem)
• պահպանեցուցանեմ (pahpanecʻucʻanem)
• պահպանիչ (pahpaničʻ)
• պահպանող (pahpanoł)
• պահպանողական (pahpanołakan)
• պահպանողականութիւն (pahpanołakanutʻiwn)
• պահպանորդ (pahpanord)
• պահպանոց (pahpanocʻ)
• պահպանութիւն (pahpanutʻiwn)

 

Descendants

• Armenian: պահապան (pahapan)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “պահապան”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “պահապան”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “պահապան”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press