txakur

Basque

Alternative forms

• txakhür (Souletin)
• xakur (Navarrese, Navarro-Lapurdian)

Etymology

First attested in 1571, originally a diminutive of zakur meaning "puppy".

Pronunciation

• IPA^(key): /t͡ʃakur/ [t͡ʃa.kur]

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -akur
• Hyphenation: txa‧kur

Noun

txakur anim

1. dog

   Synonym: or

2. (derogatory) cop

Declension

Declension of txakur (animate, ending in -r)

	indefinite	singular	plural
absolutive	txakur	txakurra	txakurrak
ergative	txakurrek	txakurrak	txakurrek
dative	txakurri	txakurrari	txakurrei
genitive	txakurren	txakurraren	txakurren
comitative	txakurrekin	txakurrarekin	txakurrekin
causative	txakurrengatik	txakurrarengatik	txakurrengatik
benefactive	txakurrentzat	txakurrarentzat	txakurrentzat
instrumental	txakurrez	txakurraz	txakurrez
inessive	txakurrengan	txakurrarengan	txakurrengan
locative	—	—	—
allative	txakurrengana	txakurrarengana	txakurrengana
terminative	txakurrenganaino	txakurrarenganaino	txakurrenganaino
directive	txakurrenganantz	txakurrarenganantz	txakurrenganantz
destinative	txakurrenganako	txakurrarenganako	txakurrenganako
ablative	txakurrengandik	txakurrarengandik	txakurrengandik
partitive	txakurrik	—	—
prolative	txakurtzat	—	—

Derived terms

• txakur amorratu
• txakur handi
• txakur txiki
• txakur-amets
• txakur-eztul
• txakurkeria
• txakurki
• txakurkume (“puppy”)
• txakurrak hanka-hutsik ibili
• txakurrak oinutsik ibili
• txakurrak ortozik ibili
• txakurraren ipurdira bidali
• txakurraren ipurdira joan
• txakurraren putza
• txakurraren salara bidali
• txakurraren salara joan
• txakurrenak esan
• txakurtegi
• txakurtxo

 

Descendants

Note: possibly a Wanderwort.

• →? Corsican: ghjacaru (“dog”), ghiacaru, jacaru (Ultramontane dialects)
• →? Sardinian: giagaru (“hound”)
• →? Spanish: cachorro (“puppy”) (against this Trask)
• →? Ottoman Turkish: زغر (zağar, “hound”)

Further reading

• “txakur”, in Euskaltzaindiaren Hiztegia [Dictionary of the Basque Academy], Euskaltzaindia
• “txakur”, in Orotariko Euskal Hiztegia [General Basque Dictionary], Euskaltzaindia, 1987–2005