Jump to content

Kalenyk Sheikovskyi: Difference between revisions

From Wikipedia, the free encyclopedia
Content deleted Content added
Added tags to the page using Page Curation (rough translation)
remove poorly translated and unsourced content. This can be added back once it's proofread and fully referenced
Line 7: Line 7:
}}
}}
'''Kalenyk Vasyliovych Sheikovskyi''' ({{lang-uk|Кале́ник Васи́льович Шейко́вський}}, 1835–1903, [[Menzelinsk]], [[Ufa Governorate]]) is [[Ukrainians|Ukrainian]] [[Linguistics|linguist]], [[Ethnography|ethnographer]], [[Publishing|publisher]], [[teacher]].
'''Kalenyk Vasyliovych Sheikovskyi''' ({{lang-uk|Кале́ник Васи́льович Шейко́вський}}, 1835–1903, [[Menzelinsk]], [[Ufa Governorate]]) is [[Ukrainians|Ukrainian]] [[Linguistics|linguist]], [[Ethnography|ethnographer]], [[Publishing|publisher]], [[teacher]].
== Publications ==

== Biography ==
The exact dates of birth and death are unknown. He was born in 1835 into the family of a "military officer", an "officer of the Podolsk province" (also "of the officers' officers") in [[Kamianets-Podilskyi]]. There is no information about childhood.

In 1851 or 1852 he entered the Podillia Theological Seminary, which he graduated in 1857 or 1858.

On February 6, 1858, he entered the Faculty of History and Philology of the [[Taras Shevchenko National University of Kyiv|University of Kyiv]].

As a student at the University of Kyiv, he participated in the organization of [[Sunday school]]s in the Ukrainian language (since 1859). For some time he taught at Podillia Sunday School, then headed the school at University of Kyiv and began to manage the work of the school library, which was organized by students.

For Sunday schools he arranged a textbook for reading in two parts "Home Science" ("First Beginnings", Kyiv, 1860 and "Higher Beginnings", 1861, ibid.).

He also published an ethnographic essay «Быт подолян» (1859-1960), which contains ethnographic ([[Vesnianky]], descriptions of [[funeral]]s, songs: household, [[сhumak]], etc. fairy tales) and some etymological materials (later etymological articles about the words «вира» and «Русь»). He published several linguistic works: "On the phonetic properties of the South Russian language" (1859), "The experience of the South Russian dictionary" (1861).

After the cessation of studies, and then the rejection of his dissertation at the [[Kiev Theological Academy|Kyiv Theological Academy]] (1871), he taught.

From 1862 he was forced to live outside Ukraine, in 1876 he was exiled to [[Menzelinsk]] in the Ufa province for publishing [[Ovid|Ovid's]] Metamorphosis in Ukrainian.

== Orthography of Sheikovskyi ==

He developed his own version of [[Phonemic orthography|phonetic orthography]]. In the alphabet were present at the same time '''[[E (Cyrillic)|э]]''', '''[[Ukrainian Ye|є]]''', '''[[Ye (Cyrillic)|е]]''' (''Шэвченко'', ''пэрэдає'', ''теє''); '''[[Yery|ы]]''', '''[[I (Cyrillic)|и]]''' та '''[[Dotted I (Cyrillic)|і]]''' (''приложыты'', ''идіт’'', ''кныжэц'ці''), but absent '''[[Yat|ѣ]]'''. The apostrophe is used to soften vowels (''єс‘т‘'', ''матэрын‘с‘ка'', ''козац'кый'', ''луч'чэ''), the final solid sign was not used, but indicated the hardness of vowels in positions instead of the modern apostrophe (''дэрэвъяне'', ''семъямы'', ''завъяжіте'') . The endings of verbs are phonetic (''здаєц'ця'', ''называюц'ця'', ''кланяюц'ця''), like [[Kulishivka]]. To denote '''йo''' and '''io''', the previously known as '''[[Dotted I (Cyrillic)|і]]''' with the circumflex ('''і̂''') was used in combination with '''[[O (Cyrillic)|о]]''' (''домашні̂оі'', ''і̂ого'', ''сон'ці̂ові'') similar to earlier orthographies (e.g. [[Orthography of Pavlovskyi]]). To denote the sound /g/ a new letter was introduced, '''[[Ge (Cyrillic)|г]]''' with a dot — '''г̇''' (''г̇рунтуєц'ця''). Similar to the [[Shashkevychivka|orthography of "Mermaid of the Dniester"]], the sound /[[Voiced postalveolar affricate|ʤ]]/ was denoted by the letter '''[[Dzhe|џ]]''' (''выіжџав'', ''похоџає'', ''напроваџаты''), the short u — the letter '''[[Short U (Cyrillic)|ў]]''' (''ўсі̂о'', ''ўчыц'ця'', ''ўважаты''). Church Slavonic letter '''[[Dze|ѕ]]''' («дзіло») denoted the sound /[[Voiced alveolar affricate|dz]]/(''ѕвіздочкы'').

== The main work of life ==
Sheikovskyi's main work was to be his "Experience of the South Russian Dictionary," which was to oppose dictionaries that contained "shod" words, and to be a dictionary of living language in its dialectal diversity, including ethnographic materials, proper names, various dictionary forms. The first issue (A - bull) was published in 1861. Due to the persecution of the Ukrainian press and personal wanderings, as well as the fire that destroyed the collected material, only issue 1 and 2 of volume 5 (T - barn, 1884, 1886) were published.

== Sheikovskyi's publications ==


* Быт подолян. — К., 1860. — [http://irbis-nbuv.gov.ua/ulib/item/ukr0012346 Выпуск 1]. — 71 с.; — [http://irbis-nbuv.gov.ua/ulib/item/UKR0008048 Выпуск 2]. — 74 с.(рос. дореф.)
* Быт подолян. — К., 1860. — [http://irbis-nbuv.gov.ua/ulib/item/ukr0012346 Выпуск 1]. — 71 с.; — [http://irbis-nbuv.gov.ua/ulib/item/UKR0008048 Выпуск 2]. — 74 с.(рос. дореф.)

Revision as of 02:28, 2 November 2021

Kalenyk Sheikovskyi
Native name
Каленик Шейковський

Kalenyk Vasyliovych Sheikovskyi (Ukrainian: Кале́ник Васи́льович Шейко́вський, 1835–1903, Menzelinsk, Ufa Governorate) is Ukrainian linguist, ethnographer, publisher, teacher.

Publications

  • Быт подолян. — К., 1860. — Выпуск 1. — 71 с.; — Выпуск 2. — 74 с.(рос. дореф.)
  • Опытъ южнорусскаго словаря. Томъ первый: А—З. Выпускъ первый: А—Б. — 1861.(рос. дореф.)
  • Опытъ южно-русскаго словаря. Труд К. В. Шейковскаго. Том V. Т—Ю. Выпуск 1-й. — Москва: Типография: Э. Лесснер и Ю. Роман, 1883.(рос. дореф.)
  • О похоронах в Подольской губернии // Киевский телеграф. — 1860. — No. 17, 18, 24–26.(рос. дореф.)
  • О приветствиях и поздравлениях у подолян // Киевский курьер. — 1862. — No. 5, 8.(рос. дореф.)
  • Шейковский К. В. Быт подолян. Т. 1, вып. 1 / соч., изд. К. Шейковского. — Киев: В тип. И. и А. Давиденко, 1859. — VI, 71, 4 с.(рос. дореф.)

Literature

  • Шейковський Каленик // Енциклопедія українознавства : Словникова частина : [в 11 т.] / Наукове товариство імені Шевченка ; гол. ред. проф., д-р Володимир Кубійович. — Париж—Нью-Йорк : Молоде життя, 1984. — Т. Кн. 2, [т. 10] : Хмельницький Борис — Яцків. — С. 3836–3837.
  • Шейковський Каленик Васильович // Українська Радянська Енциклопедія. — 2-е видання. — Т. 12. — С. 394.
  • Гончаренко Семен. Український педагогічний словник. — К. : Либідь, 1997. — С. 363.
  • Баженов Л. В. Поділля в працях дослідників і краєзнавців XIX—XX ст. Історіографія. Біобібліографія. Матеріали. — Кам'янець-Подільський, 1993. — С. 398.
  • Баженов Л. В. Історичне краєзнавство Правобережної України XIX — на початку XX ст.: Становлення. Історіографія. Біобібліографія — Хмельницький, 1995. — С. 243—244.
  • Мацько В. Літературне Поділля. — Хмельницький, 1991. — С. 73.
  • Поділля: Історико-етнографічне дослідження. — К., 1994. — С. 17—18, 20.
  • Дубинка П. Полум'яний пропагандист: Наші славетні // Прапор Жовтня. — 1979. — 9 червня. — С. 4.
  • Сваричевський А. Перше друковане видання, присвячене фольклору та етнографії Поділля // Проблеми етнографії Поділля: Тези доповідей наукової конференції. — Кам'янець-Подільський, 1986. — С. 185—186.
  • Шевченко Л. Каленик Шейковський — дослідник мови та побуту подолян // Духовні витоки Поділля: Творці історії краю: Матеріали міжнародної науково-практичної конференції (9—11 вересня 1994 р., м. Кам'янець-Подільський). — Хмельницький: Поділля, 1994. — С. 91—93.
  • Шеремета Н. Подвижницька діяльність Каленика Шейковського // Духовні витоки Поділля: Творці історії краю: Матеріали міжнародної науково-практичної конференції (9—11 вересня 1994 р., м. Кам'янець-Подільський). — Хмельницький: Поділля, 1994. — С. 93—95.
  • <i id="mw0Q">Сваричевський Анатолій</i>. Етнограф і фольклорист // Подільські вісті. — 1995. — 21 грудня. — С. 4.
  • Заславський І. Каленик Шейковський (1935 — 1903) — талановитий український просвітитель // Українська мова та література. — 1997. — Число 3. — С. 7.
  • Шевчук В. Із вершин та низин. — К.: Дніпро, 1990. — С. 36.
  • Завальнюк О. М., Комарніцький О. Б., Стецюк В. Б. Минуле і сучасне Кам'янця-Подільського. — Випуск 2. — Кам'янець-Подільський, 2007. — С. 184—189.
  • Шалак О. І. Фольклористичні дослідження Каленика Шейковського: Тематика та едицій.
  • Шаркань В. Графіка і правопис східноукраїнських підручників 1857–1863 років.
  • Шейковський Каленик Васильович // Шевченківська енциклопедія: — Т.6:Т—Я : у 6 т. / Гол. ред. М. Г. Жулинський. — Київ : Ін-т літератури ім. Т. Г. Шевченка, 2015. — С. 962.
  • Шейковський Каленик // Українська мала енциклопедія : 16 кн. : у 8 т. / проф. Є. Онацький. — Накладом Адміністратури УАПЦ в Аргентині. — Буенос-Айрес, 1967. — Т. 8, кн. XVI : Літери Уш — Я. — С. 2081. — 1000 екз.