तरुण

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit तरुण (taruṇa).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /t̪ə.ɾʊɳ/, [t̪ɐ.ɾʊ̃ɳ]

Adjective

तरुण • (taruṇ) (indeclinable, feminine तरुणी)

1. young, youthful

   Synonyms: युवा (yuvā), जवान (javān)

2. fresh, new

   Synonyms: नया (nayā), नूतन (nūtan)

Proper noun

तरुण • (taruṇ) m

1. a male given name

Derived terms

• तरुणावस्था

References

• Caturvedi, Mahendra, Bhola Nath Tiwari (1970) “तरुण”, in A practical Hindi-English dictionary, Delhi: National Publishing House
• Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “तरुण”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha

Marathi

Etymology

Borrowed from Sanskrit तरुण (táruṇa).

Pronunciation

• IPA^(key): /t̪ə.ɾuɳ/, [t̪ə.ɾuːɳ]

Adjective

तरुण • (taruṇ)

1. (formal, literary) young

Proper noun

तरुण • (taruṇ) m

1. a male given name

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

• তৰুণ (Assamese script)
• ᬢᬭᬸᬡ (Balinese script)
• তরুণ (Bengali script)
• 𑰝𑰨𑰲𑰜 (Bhaiksuki script)
• 𑀢𑀭𑀼𑀡 (Brahmi script)
• တရုဏ (Burmese script)
• તરુણ (Gujarati script)
• ਤਰੁਣ (Gurmukhi script)
• 𑌤𑌰𑍁𑌣 (Grantha script)
• ꦠꦫꦸꦟ (Javanese script)
• 𑂞𑂩𑂳𑂝 (Kaithi script)
• ತರುಣ (Kannada script)
• តរុណ (Khmer script)
• ຕຣຸຓ (Lao script)
• തരുണ (Malayalam script)
• ᢠᠠᡵᡠᢏᠠ (Manchu script)
• 𑘝𑘨𑘳𑘜 (Modi script)
• ᢐᠠᠷᠤᢏᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦽𑧈𑧔𑦼 (Nandinagari script)
• 𑐟𑐬𑐸𑐞 (Newa script)
• ତରୁଣ (Odia script)
• ꢡꢬꢸꢠ (Saurashtra script)
• 𑆠𑆫𑆶𑆟 (Sharada script)
• 𑖝𑖨𑗜𑖜 (Siddham script)
• තරුණ (Sinhalese script)
• 𑩫𑩼𑩒𑩪 (Soyombo script)
• 𑚙𑚤𑚰𑚘 (Takri script)
• தருண (Tamil script)
• తరుణ (Telugu script)
• ตรุณ (Thai script)
• ཏ་རུ་ཎ (Tibetan script)
• 𑒞𑒩𑒳𑒝 (Tirhuta script)
• 𑨙𑨫𑨃𑨘 (Zanabazar Square script)

Etymology

Inherited from Proto-Indo-Iranian *tárunas (“young”), from Proto-Indo-European *térunos (“tender, soft”), from *ter- (“young, tender”). Cognate with Ancient Greek τέρην (térēn), Albanian trim (“man, hero”), Avestan 𐬙𐬀𐬎𐬭𐬎𐬥𐬀 (ta^uruna, “young”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /tɐ́.ɾu.ɳɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈt̪ɐ.ɾu.ɳɐ/

Adjective

तरुण • (táruṇa) stem

1. young, tender, juvenile
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda

Declension

Masculine a-stem declension of तरुण (táruṇa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तरुणः táruṇaḥ	तरुणौ / तरुणा¹ táruṇau / táruṇā¹	तरुणाः / तरुणासः¹ táruṇāḥ / táruṇāsaḥ¹
Vocative	तरुण táruṇa	तरुणौ / तरुणा¹ táruṇau / táruṇā¹	तरुणाः / तरुणासः¹ táruṇāḥ / táruṇāsaḥ¹
Accusative	तरुणम् táruṇam	तरुणौ / तरुणा¹ táruṇau / táruṇā¹	तरुणान् táruṇān
Instrumental	तरुणेन táruṇena	तरुणाभ्याम् táruṇābhyām	तरुणैः / तरुणेभिः¹ táruṇaiḥ / táruṇebhiḥ¹
Dative	तरुणाय táruṇāya	तरुणाभ्याम् táruṇābhyām	तरुणेभ्यः táruṇebhyaḥ
Ablative	तरुणात् táruṇāt	तरुणाभ्याम् táruṇābhyām	तरुणेभ्यः táruṇebhyaḥ
Genitive	तरुणस्य táruṇasya	तरुणयोः táruṇayoḥ	तरुणानाम् táruṇānām
Locative	तरुणे táruṇe	तरुणयोः táruṇayoḥ	तरुणेषु táruṇeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ī-stem declension of तरुणी (táruṇī)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तरुणी táruṇī	तरुण्यौ / तरुणी¹ táruṇyau / táruṇī¹	तरुण्यः / तरुणीः¹ táruṇyaḥ / táruṇīḥ¹
Vocative	तरुणि táruṇi	तरुण्यौ / तरुणी¹ táruṇyau / táruṇī¹	तरुण्यः / तरुणीः¹ táruṇyaḥ / táruṇīḥ¹
Accusative	तरुणीम् táruṇīm	तरुण्यौ / तरुणी¹ táruṇyau / táruṇī¹	तरुणीः táruṇīḥ
Instrumental	तरुण्या táruṇyā	तरुणीभ्याम् táruṇībhyām	तरुणीभिः táruṇībhiḥ
Dative	तरुण्यै táruṇyai	तरुणीभ्याम् táruṇībhyām	तरुणीभ्यः táruṇībhyaḥ
Ablative	तरुण्याः / तरुण्यै² táruṇyāḥ / táruṇyai²	तरुणीभ्याम् táruṇībhyām	तरुणीभ्यः táruṇībhyaḥ
Genitive	तरुण्याः / तरुण्यै² táruṇyāḥ / táruṇyai²	तरुण्योः táruṇyoḥ	तरुणीनाम् táruṇīnām
Locative	तरुण्याम् táruṇyām	तरुण्योः táruṇyoḥ	तरुणीषु táruṇīṣu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of तरुण (táruṇa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तरुणम् táruṇam	तरुणे táruṇe	तरुणानि / तरुणा¹ táruṇāni / táruṇā¹
Vocative	तरुण táruṇa	तरुणे táruṇe	तरुणानि / तरुणा¹ táruṇāni / táruṇā¹
Accusative	तरुणम् táruṇam	तरुणे táruṇe	तरुणानि / तरुणा¹ táruṇāni / táruṇā¹
Instrumental	तरुणेन táruṇena	तरुणाभ्याम् táruṇābhyām	तरुणैः / तरुणेभिः¹ táruṇaiḥ / táruṇebhiḥ¹
Dative	तरुणाय táruṇāya	तरुणाभ्याम् táruṇābhyām	तरुणेभ्यः táruṇebhyaḥ
Ablative	तरुणात् táruṇāt	तरुणाभ्याम् táruṇābhyām	तरुणेभ्यः táruṇebhyaḥ
Genitive	तरुणस्य táruṇasya	तरुणयोः táruṇayoḥ	तरुणानाम् táruṇānām
Locative	तरुणे táruṇe	तरुणयोः táruṇayoḥ	तरुणेषु táruṇeṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Maharastri Prakrit: 𑀢𑀭𑀼𑀡 (taruṇa), 𑀢𑀮𑀼𑀡 (taluṇa)
• Pali: taruṇa, taluṇa
• Punjabi: ਤਰਨ (taran)
• Romani: terno
• Bengali: তরুণ (torun)
• → Old Javanese: taruṇa
  • Javanese: ꦠꦫꦸꦤ (taruna), ꦠꦿꦸꦤ (truna)
  • Balinese: ᬢᬭᬸᬡ (taruna), ᬢ᭄ᬭᬸᬡ (truna)

Noun

तरुण • (taruṇa) stem, m

1. a youth

Declension

Masculine a-stem declension of तरुण (taruṇa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तरुणः taruṇaḥ	तरुणौ / तरुणा¹ taruṇau / taruṇā¹	तरुणाः / तरुणासः¹ taruṇāḥ / taruṇāsaḥ¹
Vocative	तरुण taruṇa	तरुणौ / तरुणा¹ taruṇau / taruṇā¹	तरुणाः / तरुणासः¹ taruṇāḥ / taruṇāsaḥ¹
Accusative	तरुणम् taruṇam	तरुणौ / तरुणा¹ taruṇau / taruṇā¹	तरुणान् taruṇān
Instrumental	तरुणेन taruṇena	तरुणाभ्याम् taruṇābhyām	तरुणैः / तरुणेभिः¹ taruṇaiḥ / taruṇebhiḥ¹
Dative	तरुणाय taruṇāya	तरुणाभ्याम् taruṇābhyām	तरुणेभ्यः taruṇebhyaḥ
Ablative	तरुणात् taruṇāt	तरुणाभ्याम् taruṇābhyām	तरुणेभ्यः taruṇebhyaḥ
Genitive	तरुणस्य taruṇasya	तरुणयोः taruṇayoḥ	तरुणानाम् taruṇānām
Locative	तरुणे taruṇe	तरुणयोः taruṇayoḥ	तरुणेषु taruṇeṣu
Notes	¹Vedic