Isidoro Sibiliakoa: berrikuspenen arteko aldeak

Isidoro Sibiliakoa
	; Irudi gehiago
; Sevillako artzapezpikua
apezpiku
Bizitza
Jaiotza	Cartagena, 556 inguru
Heriotza	Spalis (en) , 636ko apirilaren 6a (75/76 urte)
Familia
Anai-arrebak	ikusi Florentina (en) ; Fulgentius of Cartagena (en) ; Leandro de Sevilla;
Hezkuntza
Hizkuntzak	latina; gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, musikologoa, filosofoa, musikaren teorikoa, apaiz katolikoa, historialaria, polimata eta apezpiku katolikoa
Lan nabarmenak	ikusi Etymologiae (en) ; Historia de regibus Gothorum; On illustrious men (en) ; De natura rerum (en) ;
Santutegia
	Apirilaren 4
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa

Nabigazio historia interaktiboa

← Aurreko ezberdintasuna

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

IkusizkoaWikitestua

Lerroan

Hauxe da oraingo bertsioa, 22:36, 27 iraila 2023 data duena

San Isidoro Sibiliakoa^[1] (gaztelaniaz: San Isidoro de Sevilla; latinez: Isidorus Hispalensis; Cartagena, 556 inguru – Sevilla, 636ko apirilaren 6a) elizgizon katoliko, erudito eta polimata izan zen. 599–636 bitartean, Sevillako artzapezpikua izan zen. Montalemberten arabera, le dernier savant du monde ancien («antzinako munduaren azken jakintsua») izan zen^[2]. Garai hartako Hispaniako historiaren iturri nagusiak dira haren lanak, baita ondoren garatuko den Espainiako mitologiarenak ere^[3].

Toledoko IV. kontzilioaren zuzendaria izan zen; han bateratu zen Hispaniako liturgia. Bere lana oparoa bada ere, Etymologiae da aipagarriena, hogei aleko entziklopedia, Braulio Zaragozakoak antolatu zuena eta maisu eskolastikoen oinarri izan zena. Bertan agertzen diren gaiak hauek dira, besteak beste: gramatika, erretorika, aritmetika, geometria, musika, astronomia, medikuntza, legeak, Biblia, teologia, Eliza eta sektak, hizkuntzak eta herriak, lexikologia, anatomia, zoologia, geografia, arkitektura, etab.

Lanak

Etymologiae
De fide catholica contra Iudaeos
Historia de regibus Gothorum, Vandalorum et Suevorum
Chronica Maiora
De differentiis verborum
De ecclesiasticis officiis
De ortu et obitu patrum
De natura rerum
Allegoriae quaedam Sanctae Scripturae.
De ordine creaturarum
Regula monachorum
Sententiae libri tres
De viris illustribus
In libros Veteris ac Novi Testamenti prooemia

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2017/4/3 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Euskaltzaindiaren 66. araua
↑ Montalembert, Charles F. "Les Moines d'Occident depuis Saint Benoît jusqu'à Saint Bernard" Paris: J. Lecoffre, 1860.
↑ Isidoro Sibiliakoak Hispania bisigodo katolikoaren batasunari begira penintsulako jatorrizko iberiarrak, Tubalen ondorengoak omen zirenak, eta etorri berriak ziren bisigodoak, inbasoreak, ahaidetu zituen. Horretarako bisigodoak Tubalen anai Magogen ondorengo bihurtu zituen. Ik. Azurmendi, J. 2023: "Laus Spaniae" in Europa bezain zaharra, Andoain, Jakin. 19-31.or.

Datuak: Q166876
Multimedia: Isidore of Seville / Q166876

[1] Euskaltzaindiaren 66. araua

[2] Montalembert, Charles F. "Les Moines d'Occident depuis Saint Benoît jusqu'à Saint Bernard" Paris: J. Lecoffre, 1860.

[3] Isidoro Sibiliakoak Hispania bisigodo katolikoaren batasunari begira penintsulako jatorrizko iberiarrak, Tubalen ondorengoak omen zirenak, eta etorri berriak ziren bisigodoak, inbasoreak, ahaidetu zituen. Horretarako bisigodoak Tubalen anai Magogen ondorengo bihurtu zituen. Ik. Azurmendi, J. 2023: "Laus Spaniae" in Europa bezain zaharra, Andoain, Jakin. 19-31.or.

[1]

[2]

[3]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
+{{Biografia_infotaula_automatikoa
-[[Fitxategi:Isidor von Sevilla.jpeg|250px|thumb|right|''San Isidoro'', [[Bartolomé Esteban Murillo|Murillo]]]]
+| jaiotza data = [[556]] inguru
-'''San Isidoro Sibiliakoa'''<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0066.pdf Euskaltzaindiaren 66. araua]</ref> ([[gaztelania]]z: ''San Isidoro de Sevilla''; [[latin]]ez: ''Isidorus Hispalensis'') ([[Cartagena]], [[560]] inguru &nbsp;–&nbsp;[[Sevilla]], [[636]]ko [[apirilaren 6]]a) hiru hamarkada baino gehiagoz [[Sevilla]]ko artzapezpikua izan zen. [[Charles Forbes René de Montalembert|Montalembertek]] ospetsu bilakatu zuen esaldi batek esan zuenez, ''"le dernier savant du monde ancien"'' ("antzinako munduaren azken jakintsua") izan zen<ref>Montalembert, Charles F. ''"Les Moines d'Occident depuis Saint Benoît jusqu'à Saint Bernard"'' [[Paris]]: J. Lecoffre, [[1860]].</ref>. Gainera, bere lanak orduko [[Hispania]]ren historiaren iturri nagusia dira.
+| heriotza data = [[636]]ko [[apirilaren 6]]a
+| nazionalitatea =}}
+'''San Isidoro Sibiliakoa'''<ref>[https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0066.pdf Euskaltzaindiaren 66. araua]</ref> ([[gaztelania]]z: ''San Isidoro de Sevilla''; [[latin]]ez: ''Isidorus Hispalensis''; [[Cartagena]], [[556]] inguru &nbsp;–&nbsp;[[Sevilla]], [[636]]ko [[apirilaren 6]]a) elizgizon katoliko, erudito eta polimata izan zen. 599–636 bitartean, [[Sevilla]]ko artzapezpikua izan zen. [[Charles Forbes René de Montalembert|Montalemberten]] arabera, ''le dernier savant du monde ancien'' («antzinako munduaren azken jakintsua») izan zen<ref>Montalembert, Charles F. ''"Les Moines d'Occident depuis Saint Benoît jusqu'à Saint Bernard"'' [[Paris]]: J. Lecoffre, [[1860]].</ref>. Garai hartako [[Hispania]]ko historiaren iturri nagusiak dira haren lanak, baita ondoren garatuko den Espainiako mitologiarenak ere<ref>Isidoro Sibiliakoak Hispania bisigodo katolikoaren batasunari begira penintsulako jatorrizko [[iberiar]]rak, [[Tubal]]en ondorengoak omen zirenak, eta etorri berriak ziren [[bisigodo]]ak, inbasoreak, ahaidetu zituen. Horretarako bisigodoak Tubalen anai Magogen ondorengo bihurtu zituen. Ik. [[Joxe Azurmendi|Azurmendi, J.]] 2023: "Laus Spaniae" in ''[[Europa bezain zaharra]]'', Andoain, Jakin. 19-31.or.</ref>.
+Toledoko IV. kontzilioaren zuzendaria izan zen; han bateratu zen Hispaniako liturgia. Bere lana oparoa bada ere, ''Etymologiae'' da aipagarriena, hogei aleko entziklopedia, [[Braulio Zaragozakoa]]k antolatu zuena eta maisu [[eskolastika|eskolastikoen]] oinarri izan zena. Bertan agertzen diren gaiak hauek dira, besteak beste: gramatika, erretorika, aritmetika, geometria, musika, astronomia, medikuntza, legeak, Biblia, teologia, Eliza eta sektak, hizkuntzak eta herriak, lexikologia, anatomia, zoologia, geografia, arkitektura, etab.
-Kultura klasikoa desagertzen ari zen garaian, [[Errege bisigodoen zerrenda|errege bisigodoek]] [[arrianismo]]tik [[katolizismo]]ra aldatzeko anaia [[Leandro Sibiliakoa]] lagundu zuen. Biek [[Sevilla]] eta [[Toledoko kontzilioak|Toledoko kontzilioetan]] hartu zuten parte, eta bere eragina nabarmena izan zen sortutako legedian, ordezkariak duen gobernuaren aitzindaritzat hartzen direnak.
 == Lanak ==
 * ''Etymologiae''
 * ''De fide catholica contra Iudaeos''
 * ''Historia de regibus Gothorum, Vandalorum et Suevorum''
 * ''Chronica Maiora''
 * ''De differentiis verborum''
@@ 13. lerroa: / 16. lerroa: @@
 * ''De ortu et obitu patrum''
 * ''De natura rerum''
 * ''Allegoriae quaedam Sanctae Scripturae''.
 * ''De ordine creaturarum''
 * ''Regula monachorum''
 * ''Sententiae libri tres''
 * ''De viris illustribus''
 * ''In libros Veteris ac Novi Testamenti prooemia''
 == Erreferentziak ==
+{{ lur | data=2017/4/3}}
-{{Erreferentzia zerrenda}}
+{{erreferentzia_zerrenda}}
-{{commons|Isidore of Seville}}
+{{bizialdia|VI. mendeko|636ko|Isidoro Sibiliakoa}}
-{{Biografia zirriborroa|ESP}}
 [[Kategoria:Santuak]]
 [[Kategoria:Latinezko idazleak]]
 [[Kategoria:Espainiako apezpikuak]]
+[[Kategoria:Gizon filosofoak]]
 [[Kategoria:VI. mendeko filosofoak]]
 [[Kategoria:Cartagenarrak]]
-[[Kategoria:560ko jaiotzak]]
+[[Kategoria:Elizako Gurasoak]]
-[[Kategoria:636ko heriotzak]]
+[[Kategoria:Erdi Aroko zientzia]]
+[[Kategoria:Etimologoak]]