Edukira joan

Busturialdea: berrikuspenen arteko aldeak

Koordenatuak: 43°18′N 2°42′W / 43.3°N 2.7°W / 43.3; -2.7
Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasuna
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Aihotz (eztabaida | ekarpenak)
18.046 edits
Lotura: Idurre Bideguren
No edit summary
 
(13 erabiltzailek tartean egindako 19 berrikusketa ez dira erakusten)
7. lerroa: 7. lerroa:
| kokapena = Bizkaia - Busturialdearen kokapena.svg
| kokapena = Bizkaia - Busturialdearen kokapena.svg
| azalera = 282
| azalera = 282
| biztanleria = 46323
| biztanleria = 46159
| urtea = 2011
| urtea = 2020
| dentsitatea =
| dentsitatea =
| udalerriak = [[Ajangiz]], [[Arratzu]], '''[[Bermeo]]''', [[Busturia]], [[Ea]], [[Elantxobe]], [[Ereño]], [[Errigoiti]], [[Forua]], [[Gautegiz-Arteaga]], '''[[Gernika-Lumo|Gernika]]''', [[Ibarrangelu]], [[Kortezubi]], [[Mendata]], [[Morga]], [[Mundaka]], [[Murueta]], [[Muxika]], [[Nabarniz]] eta [[Sukarrieta]]
| udalerriak = [[Ajangiz]], [[Arratzu]], '''[[Bermeo]]''', [[Busturia]], [[Ea]], [[Elantxobe]], [[Ereño]], [[Errigoiti]], [[Forua]], [[Gautegiz-Arteaga]], '''[[Gernika-Lumo|Gernika]]''', [[Ibarrangelu]], [[Kortezubi]], [[Mendata]], [[Morga]], [[Mundaka]], [[Murueta]], [[Muxika]], [[Nabarniz]] eta [[Sukarrieta]]
| herririk handiena = '''[[Bermeo]]'''
| herririk handiena = '''[[Gernika]]'''
| herriaren biztanleak = 17159
| herriaren biztanleak = 17105
| web = www.busturialdeaurdaibai.com/
| web = www.busturialdeaurdaibai.com/
}}
}}
'''Busturialdea'''<ref>Euskaltzaindiaren [http://www.euskaltzaindia.net/eoda Euskal Onomastika Datutegian] ''Busturialdea (-a)'' izenarekin ageri da.</ref> —ofizialki, '''Busturialdea-Urdaibai'''— [[Bizkaia|Bizkaiko]] iparraldean eta erdialdean dagoen eskualdea da, [[Bermeo]] eta [[Gernika-Lumo|Gernika]] udalerri nagusiak dituena.
'''Busturialdea'''<ref>Euskaltzaindiaren [http://www.euskaltzaindia.net/eoda Euskal Onomastika Datutegian] ''Busturialdea (-a)'' izenarekin ageri da.</ref> —ofizialki, '''Busturialdea-Urdaibai'''— [[Bizkaia|Bizkaiko]] iparraldean eta erdialdean dagoen eskualdea da, [[Bermeo]] eta [[Gernika-Lumo|Gernika]] udalerri nagusiak dituena.


[[Urdaibai]] eremu naturalarekin bat egiten du geografikoki.Bizkaiko lurraldearen %12,7 hartzen du eta eginkizun garrantzitsua bete izan du Bizkaiaren dinamizazioa eta antolamenduan, Gernikako Arbola bertan kokatzen baita.
[[Urdaibai]] eremu naturalarekin bat egiten du geografikoki.Bizkaiko lurraldearen % 12,7 hartzen du eta eginkizun garrantzitsua bete izan du Bizkaiaren dinamizazioa eta antolamenduan, Gernikako Arbola bertan kokatzen baita.


== Mugakideak ==
== Mugakideak ==
26. lerroa: 26. lerroa:
[[Fitxategi:Urdaibai Sukarrieta Pedernales Abina Sandindere Erenozar.jpg|thumb|250px|San Antonio hondartza, [[Sukarrieta]]]]
[[Fitxategi:Urdaibai Sukarrieta Pedernales Abina Sandindere Erenozar.jpg|thumb|250px|San Antonio hondartza, [[Sukarrieta]]]]
[[Fitxategi:Urdaibai itasadarra2.jpg|thumb|250px|Urdaibai]]
[[Fitxategi:Urdaibai itasadarra2.jpg|thumb|250px|Urdaibai]]
Honako herri hauek eta (2011). urteko biztanleria biltzen ditu:
Honako herri hauek eta 2011ko biztanleria biltzen ditu:


{| class="wikitable" cellpadding="3" style="text-align: center;"
{| class="wikitable" cellpadding="3" style="text-align: center;"
34. lerroa: 34. lerroa:
!Biztanleria
!Biztanleria
!Lurraldea km²
!Lurraldea km²
⚫
!Alderdi politikoa (2019)
!Alkatea
⚫
!Alderdi politikoa
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Ajangiz.png|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Ajangiz.svg|20px]]
|align="left"|[[Ajangiz]]
|align="left"|[[Ajangiz]]
|450
|450
|7,35
|7,35
|[[Euskal Herria Bildu|EH Bildu]]
|Mikel Ander Zubizarreta González-Rua
⚫
|[[Bildu]]
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Arratzu.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Arratzu.svg|20px]]
48. lerroa: 46. lerroa:
|387
|387
|10,34
|10,34
|Josu Sabin Olano Irazabal
|[[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJ]]
|[[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJ]]
|-
|-
55. lerroa: 52. lerroa:
|17.159
|17.159
|34,12
|34,12
⚫
|EH Bildu
|[[Idurre Bideguren|Idurre Bideguren Gabantxo]]
⚫
|Bildu
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Busturia.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Busturia.svg|20px]]
62. lerroa: 58. lerroa:
|1.717
|1.717
|19,63
|19,63
|[[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJ]]
|Miren Fatima Malexetxebarria Nebreda
|Bildu
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Ea.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Ea.svg|20px]]
69. lerroa: 64. lerroa:
|884
|884
|14,17
|14,17
|[[Euskal Herria Bildu|EH Bildu]]
|Juan Luis Landazabal Lamikiz
|Bildu
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Elantxobe.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Elantxobe.svg|20px]]
76. lerroa: 70. lerroa:
|393
|393
|1,85
|1,85
|[[Euskal Herria Bildu|EH Bildu]]
|Koldo Miren Olagibel Bakeriz
|Bildu
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Ereño.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Ereño.svg|20px]]
83. lerroa: 76. lerroa:
|249
|249
|10,67
|10,67
|[[Euskal Herria Bildu|EAJ]]
|Joseba Zarragoikoetxea Cenicacelaia
|EAJ
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Errigoiti.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Errigoiti.svg|20px]]
90. lerroa: 82. lerroa:
|532
|532
|16,42
|16,42
|Iñaki Madariaga Otazua
|EAJ
|EAJ
|-
|-
97. lerroa: 88. lerroa:
|978
|978
|7,94
|7,94
|[[Euskal Herria Bildu|EAJ]]
|Jane Eyre Urkieta
|EAJ
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Gautegiz Arteaga.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Gautegiz Arteaga.svg|20px]]
104. lerroa: 94. lerroa:
|895
|895
|13,57
|13,57
|[[Euskal Herria Bildu|EAJ]]
|Juan Felix Naberan
|EAJ
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Gernika Lumo.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Gernika Lumo.svg|20px]]
111. lerroa: 100. lerroa:
|16.863
|16.863
|8,47
|8,47
|Guztiontzako Herria
|[[Jose Maria Gorroño|Jose Maria Gorroño Etxebarrieta]]
|Bildu
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Ibarrangelu.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Ibarrangelu.svg|20px]]
118. lerroa: 106. lerroa:
|652
|652
|15,56
|15,56
⚫
|[[Armendu]]
|Jesús María Ziluaga Acebo
⚫
|Armendu
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Kortezubi.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Kortezubi.svg|20px]]
125. lerroa: 112. lerroa:
|445
|445
|11,91
|11,91
|[[Euskal Herria Bildu|EAJ]]
|Domingo Bilbao Etxebarria
|EAJ
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Mendata.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Mendata.svg|20px]]
132. lerroa: 118. lerroa:
|368
|368
|22,39
|22,39
|[[Euskal Herria Bildu|EAJ]]
|Ramón Urresti Lamikiz
|EAJ
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Morga.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Morga.svg|20px]]
139. lerroa: 124. lerroa:
|427
|427
|17,6
|17,6
|[[Euskal Herria Bildu|EAJ]]
|Iñaki Uribe Madariaga
|EAJ
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Mundaka.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Mundaka.svg|20px]]
146. lerroa: 130. lerroa:
|1.929
|1.929
|4,15
|4,15
⚫
|EH Bildu
|Unai Rementeria Maiz
|EAJ
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Murueta.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Murueta.svg|20px]]
153. lerroa: 136. lerroa:
|311
|311
|5,45
|5,45
|[[Euskal Herria Bildu|EAJ]]
|Frantzisko Jabier Ondarza Maguna-Goikoetxea
|Muruetako Independenteen Taldea
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Muxika.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Muxika.svg|20px]]
160. lerroa: 142. lerroa:
|1.457
|1.457
|50,02
|50,02
|[[Euskal Herria Bildu|EH Bildu]]
|Aitor Goldaraz Goienetxea
|Bildu
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Nabarniz.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Nabarniz.svg|20px]]
167. lerroa: 148. lerroa:
|232
|232
|11,75
|11,75
|[[Euskal Herria Bildu|EH Bildu]]
|Lorena Zubizarreta Gorospe
|Bildu
|-
|-
|[[Fitxategi:Escudo de Sukarrieta.svg|20px]]
|[[Fitxategi:Escudo de Sukarrieta.svg|20px]]
174. lerroa: 154. lerroa:
|360
|360
|2,3
|2,3
|Independenteak
|Pedro Sainz-Vizcaya Ortiz de Artiñano
|EAJ
|}
|}


== Inguru naturala ==
== Inguru naturala ==
[[Urdaibai]] biosferako natura erreserba Busturialdean dago, [[Bizkaiko kosta]]ldean. Natura erreserbaren ardatza [[Oka]] ibaiak sortutako [[Gernikako itsasadarra]] da.
[[Urdaibai]] biosferako natura erreserba Busturialdean dago, [[Bizkaiko kosta]]ldean. Natura erreserbaren ardatza [[Oka (ibaia)|Oka]] ibaiak sortutako [[Gernikako itsasadarra]] da.


[[Sollube]] (686 m) da eskualdeko [[mendi]]rik altuena.
[[Sollube]] (686 m) da eskualdeko [[mendi]]rik altuena.


== Euskara ==
== Euskara ==
Busturialdean euskal hiztunen kopuru esanguratsua dago. Izan ere, [[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|UEMAko]] kidea da [[Bermeo]], mankomunitatearen herririk handienetakoa. Bai eta [[Ajangiz]], [[Arratzu]], [[Busturia]] eta [[Muxika]] herriak ere.
Busturialdean euskal hiztunen kopuru esanguratsua dago. Izan ere, [[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|UEMAko]] kidea da [[Bermeo]], mankomunitatearen herririk handienetakoa. Bai eta [[Ajangiz]], [[Arratzu]], [[Busturia]] eta [[Muxika]] herriak ere.
Eskualdeko bertako hizkera [[bizkaiera|mendebaleko euskararen]] aldaera bat da. Euskaldunen kopurua nahiko altua da eta [[Bermeo]] herrigune garrantzitsuan esate baterako, euskaldunen kopurua %73koa da, nahiz eta erabilera %36koa izan (2012).
Eskualdeko bertako hizkera [[bizkaiera|mendebaleko euskararen]] aldaera bat da. Euskaldunen kopurua nahiko altua da eta [[Bermeo]] herrigune garrantzitsuan esate baterako, euskaldunen kopurua % 73koa da, nahiz eta erabilera % 36koa izan (2012).


== Hedabideak ==
== Hedabideak ==
218. lerroa: 197. lerroa:
Fitxategi: Mundaka.jpg|[[Laida]] hondartza, [[Ibarrangelu]]
Fitxategi: Mundaka.jpg|[[Laida]] hondartza, [[Ibarrangelu]]
Fitxategi: Arteaga Tower small.jpg|[[Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua|Arteagako gaztelua]], [[Gautegiz-Arteaga]]
Fitxategi: Arteaga Tower small.jpg|[[Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua|Arteagako gaztelua]], [[Gautegiz-Arteaga]]
Fitxategi: Urdaibai Bird Center 01 edificio.jpg|[[Urdaibai Bird Center]], [[Gautegiz-Arteaga]]
Fitxategi: Mundaka Cote.jpg|[[Ogoño lurmuturra|Ogoño]]
Fitxategi: Mundaka Cote.jpg|[[Ogoño lurmuturra|Ogoño]]
Fitxategi: Gaztelugatxe iluntzean.JPG|[[Gaztelugatxe]]ko Doniene eta [[Aketx]] uhartea, [[Bermeo]]
Fitxategi: Gaztelugatxe iluntzean.JPG|[[Gaztelugatxe]]ko Doniene eta [[Aketx]] uhartea, [[Bermeo]]
231. lerroa: 211. lerroa:
Fitxategi: Bosque de Oma (20) - El ojo.JPG|[[Omako basoa]], [[Kortezubi]]
Fitxategi: Bosque de Oma (20) - El ojo.JPG|[[Omako basoa]], [[Kortezubi]]
Fitxategi: Forua erromatar herrixka1.jpg|[[Foruko erromatar herrixka|Erromatar herrixka]], [[Forua]]
Fitxategi: Forua erromatar herrixka1.jpg|[[Foruko erromatar herrixka|Erromatar herrixka]], [[Forua]]
Fitxategi: Castro_de_Arrola_5.jpg|[[Arrolako oppiduma]], [[Arratzu]], [[Mendata]] eta [[Nabarniz]].
</gallery>
</gallery>


241. lerroa: 222. lerroa:
* [[Jon Lopategi]] ([[1934]]-), bertsolari muxikarra.
* [[Jon Lopategi]] ([[1934]]-), bertsolari muxikarra.
* [[Manu Leguineche|Manuel Leginetxe]] ([[1941]]-), kazetari eta idazle [[arratzu]]arra.
* [[Manu Leguineche|Manuel Leginetxe]] ([[1941]]-), kazetari eta idazle [[arratzu]]arra.
* [[Joan Mari Torrealdai]] ([[1942]]-), idazlea eta "[[Euskaldunon Egunkaria]]"-ren bultzatzailea.
* [[Joan Mari Torrealdai]] ([[1942]]-[[2020]]), idazlea eta [[Euskaldunon Egunkaria]]-ren bultzatzailea.
* [[Edorta Jimenez]] ([[1953]]-), idazle [[mundaka]]rra.
* [[Edorta Jimenez]] ([[1953]]-), idazle [[mundaka]]rra.
* [[Antonio Karmona|Antonio Karmona Herrera]] ([[1968]]-), [[futbol]]ari [[bermeo]]tarra.
* [[Antonio Karmona|Antonio Karmona Herrera]] ([[1968]]-), [[futbol]]ari [[bermeo]]tarra.
247. lerroa: 228. lerroa:


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
<references/>


== Ikus, gainera ==
== Ikus, gainera ==
* [[Bizkaiko eskualdeen zerrenda]]
* [[Bizkaiko eskualdeen zerrenda]]
{{commonskat}}


== Kanpo loturak ==
== Kanpo estekak ==
* {{eu}}{{es}}{{en}} [http://www.busturialdeaurdaibai.com/intro.aspx Busturialdea-Urdaibai]
* {{eu}}{{es}}{{en}} [https://web.archive.org/web/20070426112501/http://www.busturialdeaurdaibai.com/intro.aspx Busturialdea-Urdaibai]
* {{eu}} [http://www.busturialdekohitza.info/azala.php Busturialdeko Hitza]
* {{eu}} [https://web.archive.org/web/20070516193511/http://www.busturialdekohitza.info/azala.php Busturialdeko Hitza]
* {{eu}} [http://www.gernika-lumo.net/kultura/euskera_arloa/euskera/argiesakerak.html Busturialdeko esakerak]
* {{eu}} [https://web.archive.org/web/20080705210326/http://www.gernika-lumo.net/kultura/euskera_arloa/euskera/argiesakerak.html Busturialdeko esakerak]
{{autoritate kontrola}}


{{Busturialdeko udalerri aurkibidea}}
{{Busturialdeko udalerri aurkibidea}}

Hauxe da oraingo bertsioa, 11:44, 13 abendua 2023 data duena

Busturialdea-Urdaibai
 Euskal Herria
Busturialdea Oiz menditik.
Administrazioa
Herrialdea Bizkaia
UdalerriakAjangiz, Arratzu, Bermeo, Busturia, Ea, Elantxobe, Ereño, Errigoiti, Forua, Gautegiz-Arteaga, Gernika, Ibarrangelu, Kortezubi, Mendata, Morga, Mundaka, Murueta, Muxika, Nabarniz eta Sukarrieta
Herri handienaGernika
Geografia
Koordenatuak43°18′N 2°42′W / 43.3°N 2.7°W / 43.3; -2.7
Azalera282 km²
Demografia
DentsitateaERROREA: ezin izan da automatikoki kalkulatu, arazoa konpontzeko egin klik hemen biztanle/km²

Busturialdea[1] —ofizialki, Busturialdea-Urdaibai— Bizkaiko iparraldean eta erdialdean dagoen eskualdea da, Bermeo eta Gernika udalerri nagusiak dituena.

Urdaibai eremu naturalarekin bat egiten du geografikoki.Bizkaiko lurraldearen % 12,7 hartzen du eta eginkizun garrantzitsua bete izan du Bizkaiaren dinamizazioa eta antolamenduan, Gernikako Arbola bertan kokatzen baita.

Mugakideak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Busturialdeak mugakide hauek ditu: iparraldean, Kantauri itsasoa; mendebaldean, Mungialdea; hegoaldean, Durangaldea; eta ekialdean, Lea-Artibai.

Herriak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Gaztelugatxeko Doniene, Bermeo
San Antonio hondartza, Sukarrieta
Urdaibai

Honako herri hauek eta 2011ko biztanleria biltzen ditu:

Herria Biztanleria Lurraldea km² Alderdi politikoa (2019)
Ajangiz 450 7,35 EH Bildu
Arratzu 387 10,34 EAJ
Bermeo 17.159 34,12 EH Bildu
Busturia 1.717 19,63 EAJ
Ea 884 14,17 EH Bildu
Elantxobe 393 1,85 EH Bildu
Ereño 249 10,67 EAJ
Errigoiti 532 16,42 EAJ
Forua 978 7,94 EAJ
Gautegiz Arteaga 895 13,57 EAJ
Gernika-Lumo 16.863 8,47 Guztiontzako Herria
Ibarrangelu 652 15,56 Armendu
Kortezubi 445 11,91 EAJ
Mendata 368 22,39 EAJ
Morga 427 17,6 EAJ
Mundaka 1.929 4,15 EH Bildu
Murueta 311 5,45 EAJ
Muxika 1.457 50,02 EH Bildu
Nabarniz 232 11,75 EH Bildu
Sukarrieta 360 2,3 Independenteak

Inguru naturala

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urdaibai biosferako natura erreserba Busturialdean dago, Bizkaiko kostaldean. Natura erreserbaren ardatza Oka ibaiak sortutako Gernikako itsasadarra da.

Sollube (686 m) da eskualdeko mendirik altuena.

Euskara

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Busturialdean euskal hiztunen kopuru esanguratsua dago. Izan ere, UEMAko kidea da Bermeo, mankomunitatearen herririk handienetakoa. Bai eta Ajangiz, Arratzu, Busturia eta Muxika herriak ere.

Eskualdeko bertako hizkera mendebaleko euskararen aldaera bat da. Euskaldunen kopurua nahiko altua da eta Bermeo herrigune garrantzitsuan esate baterako, euskaldunen kopurua % 73koa da, nahiz eta erabilera % 36koa izan (2012).

Hedabideak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Telebistak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Egunkariak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aldizkariak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Irratiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Argazki galeria

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pertsonaia ezagunak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Euskaltzaindiaren Euskal Onomastika Datutegian Busturialdea (-a) izenarekin ageri da.

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Busturialdea&oldid=9488789"(e)tik eskuratuta