Ekainaren 7

Ekainaren 7a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta berrogeita hamazortzigarren eguna da, 159garrena bisurteetan. 207 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Juan Maria Uriarte Jaiotza: Fruiz, 1933 Heriotza: Bilbo, 2024ko otsailaren 17a Carlos Ruiz Jaiotza: Bilbo, 1948 Adrien Barthe Jaiotza: Baiona, 1828 Heriotza: Asnières-sur-Seine, 1898ko abuztuaren 13a Pierre Cazaux Jaiotza: Donapaleu, 1984 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Paul Gauguin Jaiotza: Paris, 1848 Heriotza: Atuona (en) eta Fatu-Hiva, 1903ko maiatzaren 8a Genghis Khan Jaiotza: Delüün Boldog (en) , 1162 Heriotza: Yinchuan, 1227ko abuztuaren 18a Tenzin Gyatso Jaiotza: Taktser (en) , 1935 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Ekainaren 7ko jaiotzak Gaspard Dughet • John Baldessari • Andy Griffith • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Francisco Escudero Jaiotza: Zarautz, 1912ko abuztuaren 13a Heriotza: Donostia, 2002 Antonio Okendo Jaiotza: Donostia, 1577ko urria (egutegi gregorianoa) Heriotza: Coruña, 1640 Manex Pagola Jaiotza: Landibarre, 1941eko ekainaren 28a Heriotza: Baiona, 2018 Xabier Etxebarrieta Jaiotza: Bilbo, 1944ko urriaren 14a Heriotza: Tolosa, 1968 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Alan Turing Jaiotza: Maida Vale (en) , 1912ko ekainaren 23a Heriotza: Wilmslow (en) , 1954 Neron Jaiotza: Antium (en) , 37ko abenduaren 15a Heriotza: Erroma, 68 Christopher Lee Jaiotza: Belgravia, 1922ko maiatzaren 27a Heriotza: Londres, 2015 Jean Arp Jaiotza: Estrasburgo, 1886ko irailaren 16a Heriotza: Basilea, 1966 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Ekainaren 7ko heriotzak Chief Seattle • Abu Musab al-Zarqawi • Eskuz gaurkotu

Gertaerak Lehen Gurutzada 1099 - Gurutzatuek Jerusalemgo setioa hasi zuten Lehen Gurutzadan (irudian). 1494 - Espainiak eta Portugalek mundua erdibanatzeko Tordesillaseko Ituna izenpetu zuten. 1654 - Luis XIV.a Frantziako errege koroatu zuten Reims-eko katedralan. 1929 - Vatikano Hiria estatu burujabe bihurtu zen. 1968 - ETAk bere lehen hilketa burutu zuen, Billabonan goardia zibil bat erail ondoren. Ondorengo tiroketan Txabi Etxebarrieta etakidea hil zen. 2003 - Librezale taldearen historiako lehen aurrez aurreko batzarra. Bilbon. + Gertaera gehiago... Egutegia << Ekaina >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 2024 Aurreko eta hurrengo urteetan 2021: Astelehena 2022: Asteartea 2023: Asteazkena 2025: Larunbata 2026: Igandea 2027: Astelehena Izendegia Santutegia: Roberto Newminsterkoa, Isaak Kordobakoa, Antonio Maria Gianelli Seaska egutegia: Sokoa eta Sokorri.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1968 - ETAk bere lehen hilketa burutu zuen, Billabonan goardia zibil bat erail ondoren. Ondorengo tiroketan Txabi Etxebarrieta etakidea hil zen.
• 1979 - ETAk, Andres Varela Rua militar erretiratua erail zuen Tolosan.
• 2006 - Polizia Nazionalak Batasunaren ekitaldi bat bertan behera utzi zuen Iruñean.

Mundua

• 1099 - Gurutzatuek Jerusalemgo setioa hasi zuten Lehenengo Gurutzadan
• 1494 - Espainiak eta Portugalek mundua banatzeko Tordesillasko ituna izenpetu zuten
• 1640 - Segalari talde baten eta gaztelar soldadu batzuen arteko istilu txiki batek Corpus de Sang piztu zuen.
• 1654 - Luis XIV.a Frantziako errege koroatu zuten Reimsko katedralean
• 1926 - Tranbia batek Antoni Gaudí arkitektoa harrapatu zuen Bartzelonan eta zauriengatik hiru egun geroago hil zen
• 1929 - Vatikano Hiria estatu burujabe bihurtu zen
• 2001 - Tony Blairrek Erresuma Batuko presidente hauteskundeak irabazi zituen.
• 2006 - Filipinak heriotza-zigorra kendu zuen.
• 2010 - Alemania gerra ondorengo murrizketa planik handiena aztertzen ari ziren. Angela Merkelen gobernua 2014ra arte, 80.000 milioi euro aurrezteko planean lanean ari zen.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 2011 - Gipuzkoako Getaria udalerrian Cristobal Balenciaga museoa inauguratu zen.

Kirolak

Euskal Herria

• 2009 - Martinez de Irujok 2009ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia irabazi zuen, Olaizola II.aren aurka irabazi ondoren (22-12)
• 2011ko Durango-Durango Emakumeen Saria: Marianne Vos irabazle.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1736 -
  • Fermin Lasuen, arabar misiolari frantziskotarra (h. 1803).
  • Pedro Mendinueta, nafar militar eta politikaria (h. 1825).
• 1745 - Jose Ignazio Viar Mendiguren, bizkaitar diplomatikoa, Espainiako Erresumaren ordezkaria (h. 1818).
• 1801 - Pablo Sanz, nafar militarra (h. 1839).
• 1815 - Joan Batista Azkonagerre, frantsesezko lapurtar idazlea (h. 1899).
• 1828 - Adrien Barthe, lapurtar musikagilea (h. 1898).
• 1933 - Juan Maria Uriarte, bizkaitar elizgizona, Donostiako apezpiku izandakoa.
• 1941 - Xabier Izko de la Iglesia, bizkaitar militante abertzalea.
• 1946 -
  • Francisco Javier Izkoa, bizkaitar futbolari ohia.
  • Fernando Múgica Goñi, nafar kazetaria (h. 2016).
• 1947 - Libe Goñi, nafar maistra, Seaska ikastolen federazioko lehen irakaslea.
• 1948 - Carlos Ruiz, bizkaitar futbolari ohia.
• 1955 - Juan Ramon Rementeria, bizkaitar zesta-puntalari ohia.
• 1956 - Patxi Salaberri Muñoa, arabar poeta, filologo eta EHUko irakaslea.
• 1961 - Mikel Albisu, Mikel Antza, euskal idazlea eta antzerkigilea, ETAren arduradun politikotzat hartua.
• 1968 - Yolanda Urarte, Trebiñuko nekazaria, UAGA laborantza sindikatuko lehen presidente emakumea eta Trebiñuko lehen landa lurraldeetako taxilaria, Gasteizen.
• 1970 - Naroa Gorostiaga, Euskararen Erakunde Publikoko hizkuntza kargudunetako bat.
• 1975 - Miren León, nafar judoka ohia.
• 1982 -
  • Pedro Gómez Carmona, arabar futbol entrenatzaile eta kirol zuzendaria.
  • Iker Mezo, bizkaitar txirrindulari ohia.
  • Julen Zubero, bizkaitar txirrindulari ohia.
• 1984 - Pierre Cazaux, baxenafar txirrindularia.
• 1990 - David Soto, gipuzkoar abokatu eta politikaria, Elkarrekin Podemoseko Antolakuntza Idazkaria.
• 1994 - José María Pan, arabar futbolaria.

Mundua

• 1422 - Federiko da Montefeltro, Urbinoko dukea (h. 1482).
• 1502 - Joanes III.a Portugalgoa, Portugalgo erregea (h. 1557).
• 1529 - Etienne Pasquier, frantziar historialaria (h. 1615).
• 1662 - Celia Fiennes, ingeles bidaiaria (h. 1741).
• 1724 - Franz Anton Maulbertsch, austriar margolari eta grabatzailea (h. 1796).
• 1757 - Georgiana Cavendish, Ingalaterrako aristokrata ezagun, idazlea eta ekintzailea (h. 1806).
• 1770 - Robert Jenkinson (Liverpoolgo II. kondea), Erresuma Batuko lehen ministroa (h. 1828).
• 1787 - William Conybeare, britainiar geologo eta paleontologoa (h. 1857).
• 1840 - Karlota Belgikakoa, Mexikoko enperadorea (h. 1927).
• 1845 - Leopold Auer, hungariar biolin-jotzaile, orkestra-zuzendari, musikagile eta irakaslea (h. 1930).
• 1848 - Paul Gauguin, frantziar margolari eta eskultorea (h. 1903).
• 1862 - Philipp Lenard, alemaniar fisikaria, 1905eko Fisikako Nobel Saria (h. 1947).
• 1868 - Charles Rennie Mackintosh, eskoziar arkitekto, dekoratzaile eta diseinatzailea (h. 1928).
• 1877 - Charles Glover Barkla, britainiar fisikaria, 1917ko Fisikako Nobel Saria (h. 1944).
• 1879 - Knud Rasmussen, daniar esploratzailea (h. 1933).
• 1892 - Kevin O'Higgins, irlandar politikaria (h. 1927).
• 1896 -
  • Robert S. Mulliken, estatubatuar kimikari eta fisikaria, 1966ko Kimikako Nobel Saria (h. 1986).
  • Imre Nagy, Hungariako lehen ministroa, Hungariako heroi nazionaltzat hartua (h. 1958).
• 1897 - George Szell, hungariar-estatubatuar orkestra-zuzendari eta musikagilea (h. 1970).
• 1899 - Elizabeth Bowen, ingelesezko irlandar idazlea (h. 1973).
• 1909 -
  • Virginia Apgar, estatubatuar anestesista obstetrikoa, Apgar testaren asmatzailea (h. 1974).
  • Roberto Gavaldón, mexikar zinema zuzendaria (h. 1986).
  • Jessica Tandy, estatubatuar aktorea (h. 1994).
• 1911 - Brooks Stevens, etxeko altzairu, tresna, auto eta moto diseinatzaile industrial estatubatuarra (h. 1995).
• 1917 -
  • Gwendolyn Brooks, estatubatuar poeta, idazle eta irakaslea (h. 2000).
  • Dean Martin, estatubatuar aktorea eta abeslaria (h. 1995).
• 1920 -
  • Carlos Gorostiza, argentinar antzerkigilea, XX. mendearen erdialdeko Argentinako antzerki-joera berriaren sortzailea (h. 2016).
  • Georges Marchais, frantziar politikaria (h. 1997).
• 1927 - Dell Hymes, estatubatuar hizkuntzalaria, soziolinguista, antropologo eta folklorista (h. 2009).
• 1928 - James Ivory, estatubatuar zinema zuzendaria.
• 1929 -
  • Antonio Carbajal, mexikar futbol atezaina (h. 2023).
  • John Turner, Kanadako lehen ministroa (h. 2020).
• 1930 - Gérard Genette, frantziar literatura-kritikaria (h. 2018).
• 1931 - Malcolm Morley, britainiar artista (h. 2018).
• 1933 - Tsuneko Okazaki, japoniar kimikaria, Okazaki zatiak aurkitu zituena.
• 1940 - Tom Jones, galestar abeslaria.
• 1942 - Muammar al Kadafi, Libiako de factozko buruzagia (h. 2011).
• 1944 - Miguel Ríos, espainiar musikaria, Espainiako rock-musikaren aitzindarietakoa.
• 1945 - Wolfgang Schüssel, Austriako kantzelerra.
• 1952 -
  • Hubert Auriol, frantziar autoen eta motorren pilotua, hiru aldiz Dakar Rallyaren irabazle (h. 2021).
  • Liam Neeson, irlandar aktorea.
  • Orhan Pamuk, turkiar idazlea, 2006ko Literaturako Nobel Saria.
• 1953 - Johnny Clegg, hegoafrikar musikari eta antropologoa (h. 2019).
• 1954 - Louise Erdrich, Ojibwa jatorriko estatubatuar idazlea.
• 1957 -
  • Carmen Calvo, espainiar politikari, legelari konstituzionalista eta irakaslea.
  • Juan Luis Guerra, dominikar abeslari eta musikagilea.
  • Fred Vargas, frantziar polizia eleberrien egilea.
• 1958 - Prince, estatubatuar abeslari, konposatzaile eta musikaria (h. 2016).
• 1959 - Mike Pence, estatubatuar politikari eta abokatua.
• 1965 -
  • Damien Hirst, ingeles artista, enpresari eta arte-biltzailea.
  • Maria Uriarte Artamendi, bizkaitar irakaslea eta kontalaria.
• 1966 - Tom McCarthy, estatubatuar zinema zuzendaria, gidoilaria eta aktorea.
• 1967 - Yuji Sakakura, japoniar futbolari ohia.
• 1970 - Cafu, brasildar futbolari ohia, Brasilgo selekzioarekin partida gehien jokatu dituen futbolaria.
• 1972 - Karl Urban, zeelandaberritar aktorea.
• 1973 - Toñi Moreno, espainiar telebista aurkezlea.
• 1974 - Bear Grylls, ingeles abenturazale, idazle eta telebista-aurkezlea.
• 1975 -
  • Allen Iverson, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
  • Inés Rivero, argentinar modeloa.
• 1979 -
  • Ana Ruiz, espainiar aktorea.
  • Kazuki Teshima, japoniar futbolari ohia.
  • Anna Torv, australiar aktorea.
• 1981 - Anna Kournikova, errusiar tenislaria.
• 1982 - Aya Shimokozuru, japoniar futbolari ohia.
• 1984 - Stefania Zambrano, italiar aktorea eta modeloa.
• 1985 -
  • Robert Cullen, japoniar futbolaria.
  • Kenny Cunningham, costarricar futbolaria.
  • Dejan Lekić, serbiar futbolaria.
• 1987 - Steven Kruijswijk, herbeheretar txirrindularia.
• 1988 - Margaret Roundtree, estatubatuar saskibaloi jokalaria.
• 1989 - Roque Mesa, espainiar futbolaria.
• 1990 - Iggy Azalea, australiar abeslari eta musikagilea.
• 1991 - Emily Ratajkowski, estatubatuar modeloa eta aktorea.
• 1992 - Sara Lee, estatubatuar borrokalari profesionala (h. 2022).
• 2001 - Alice Pataxó, indigenen komunikatzaile eta ekintzaile brasildarra.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1867 - Antonio Etxaniz, bilbotar zurgin eta suhiltzailea, lehendabiziko Gargantuaren egilea (j. 1815).
• 1951 - Luis Arana Uriguen, euskal kirolari, politikari eta enpresaria (j. 1874).
• 1960 - Cruz Gallastegi, gipuzkoar albaitaria, Pontevedran (j. 1891).
• 1968 -
  • Xabier Etxebarrieta, bizkaitar ETAkide nabarmena, Guardia Zibilak tirokatua (j. 1944).
  • José Pardines, galiziar guardia zibila, ETAk hildako lehenengo gizabanakoa, Villabona-Amasan tirokatua (j. 1943).
• 1988 - Juan Gorostiaga, bizkaitar idazlea (j. 1905).
• 2002 - Francisco Escudero, euskal musikagilea (j. 1912).
• 2017 - Karmele Goñi, euskal etnografo eta antropologoa (j. 1926).
• 2018 -
  • Bego Etxebarria Bilbao, bizkaitar euskaltzalea (j. 1942).
  • Manex Pagola, euskal idazle, abeslari eta politikaria (j. 1941).
• 2022 - Josefina Lamberto, memoria historikoaren aldeko ekintzaile nafarra (j. 1929).

Mundua

• 555 - Vigilio, Aita santua.
• 1329 - Roberto I.a Eskoziakoa, eskoziar erregea (j. 1274).
• 1358 - Ashikaga Takauji, japoniar shoguna (j. 1305).
• 1492 - Kasimiro IV.a Jagellon, Lituaniako duke handia eta Poloniako erregea (j. 1427).
• 1794 - Joseph Matenot, Frantziako Iraultzako gerretan aritutako frantziar jenerala (j. 1750).
• 1807 - Xosefa Xovellanos, asturierazko poeta (j. 1745).
• 1826 - Joseph von Fraunhofer, alemaniar fisikaria (j. 1787).
• 1840 - Frederiko-Gilen III.a Prusiakoa, Prusiako erregea (j. 1770).
• 1843 - Friedrich Hölderlin, alemaniar olerkaria (j. 1770).
• 1848 - Vissarion Belinski, errusiar filosofo eta literatura-kritikaria (j. 1811).
• 1859 - David Cox, ingeles paisaia-margolaria (j. 1783).
• 1863 - Franz Xaver Gruber, austriar eskola maisua eta organista, Haurtxo maite gabon kantaren egilea (j. 1787).
• 1894 - William Dwight Whitney, estatubatuar hizkuntzalaria (j. 1827).
• 1911 - Maurice Rouvier, Frantziako lehen ministroa (j. 1842).
• 1916 - Émile Faguet, frantziar idazlea, saiakeragilea eta literatura kritikaria (j. 1847).
• 1935 - Ivan Mitxurin, sobietar agronomoa (j. 1855).
• 1936 - Lola Mora, argentinar eskultorea (j. 1866).
• 1937 - Jean Harlow, estatubatuar aktorea (j. 1911).
• 1944 - Enrique Díez Canedo, espainiar idazle eta itzultzailea (j. 1879).
• 1954 - Alan Turing, ingeles matematikaria, kriptografoa eta filosofoa, informatika modernoaren gurasotzat hartua (j. 1912).
• 1956 - Julien Benda, frantziar filosofo eta idazlea (j. 1867).
• 1959 - Emília de Sousa Costa, portugaldar idazle eta feminista (j. 1877).
• 1961 - Chester Barnard, estatubatuar ekonomialaria, kudeaketa eta antolakuntza arloetan berritzailea (j. 1886).
• 1965 - Judy Holliday, estatubatuar aktorea (j. 1921).
• 1966 -
  • Petru Rocca, korsikar idazle eta nazionalista (j. 1887).
  • Jean Arp, franko-alemaniar eskultore, margolari eta olerkaria (j. 1886).
• 1967 - Dorothy Parker, estatubatuar idazlea (j. 1893).
• 1968 - Dan Duryea, estatubatuar aktorea (j. 1907).
• 1970 -
  • Manuel Gómez-Moreno, espainiar historialaria eta arkeologoa (j. 1870).
  • Edward Morgan Forster, ingeles idazlea (j. 1879).
• 1978 - Ronald George Wreyford Norrish, britainiar kimikaria, 1967ko Kimikako Nobel Saria (j. 1897).
• 1980 -
  • Philip Guston, estatubatuar margolaria (j. 1913).
  • Henry Miller, estatubatuar idazle eta margolaria (j. 1891).
• 1988 - Alexander Aigner, austriar matematikaria (j. 1909).
• 1991 - Antoine Blondin, frantziar idazlea (j. 1922).
• 1993 - Dražen Petrović, kroaziar saskibaloi jokalaria, Europak eman duen jokalaririk handienetakoa (j. 1964).
• 1997 - Stanley Schachter, estatubatuar psikologoa, emozioen jatorri bikoitzaren teoriagatik ezaguna (j. 1922).
• 2001 - Víctor Paz Estenssoro, Boliviako lehendakaria (j. 1907).
• 2002 - Lilian Baels, Belgikako printzesa (j. 1916).
• 2005 - Felipe Garín, espainiar artista (j. 1908).
• 2008 - Dino Risi, italiar zinemagilea (j. 1916).
• 2011 - Jorge Semprún, espainiar idazlea, politikaria eta gidoi-idazlea (j. 1923).
• 2012 -
  • Arturo Azuela, mexikar idazlea (j. 1938).
  • Phillip Tobias, hegoafrikar antropologoa (j. 1925).
• 2013 - Pierre Mauroy, Frantziako lehen ministroa (j. 1928).
• 2015 - Christopher Lee, ingeles antzezlea eta abeslaria (j. 1922).
• 2019 - Chicho Ibáñez Serrador, uruguaiar-espainiar zinema- eta telebista-zuzendaria (j. 1935).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Sokoa eta Sokorri.

Kanpo estekak

• Datuak: Q2616
• Multimedia: 7 June / Q2616

Ekainaren 6 | Urteko egutegi | Ekainaren 8