Türkmen dili: Revizyonlar arasındaki fark
Görünüm
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
(23 kullanıcıdan 34 ara revizyon gösterilmiyor) | |||
1. liniya: | 1. liniya: | ||
'''Türkmen dili''' |
'''Türkmen dili''' (Türkmen: ''Türkmençe'') — bir oguz dili angısında [[türkmenner]] laf eder. Türk dillerindän biri. [[Türkmenistan|Türkmenistanın]] ofițial dili. |
||
{| class="toccolours" style="clear:both; border:1px solid #888; width:60%; margin-left:auto; margin-right:auto;" cellpadding="2" |
|||
== Taryhy == |
|||
Türkmenin häzirki ulanylyan edebi dilinin döreyşi köp kişi tarapyndan Magtymgulynyn şygryyeti bilen baglanyşdyrylyar. Magtymguly ilkinjileriň hatarynda halkyn ulanyan dilini öz çylşyrymly dini-pelsepi-sosial temalarda yazylan şygyrlaryna sygdyrmagy başarypdyr. Sol bir wagtyň özünde gündelik türkmen durmuşynyň meselelerine hem hötdesinden gelendigi üçin türkmenlerin we beyleki Merkezi Aziya halklarynyn arasynda ayratyn hormatdan peydalanyar. |
|||
{| class="standard" |
|||
|-style="font-family:Arial Unicode MS, Lucida Grande, Code 2000, Lucida Sans Unicode, sans-serif; |
|||
!Kiril <br />1940-1995|| Latin<br />1929-1940|| Latin<br />1995 - ||Arab ( - 1929) |
|||
|- |
|- |
||
| Аa || Aa || Аa || style="font-size:medium;"|آ ع |
|||
|width=85% colspan=4 bgcolor=#ccccff align=center| <div style="float:right;margin-right:8px;">{{Tnavbar|Turkic languages|mini=1}}</div> '''[[Türk dilleri|Türk dilleri]]''' |
|||
|- |
|- |
||
| Бб || Bʙ || Bb || style="font-size:medium;"|ب |
|||
|width=20% valign="top"| '''[[Ogur|Ogur]]''' |
|||
|width=75% style="font-size:90%"| [[Bulgar dili|Bulgar†]] | [[Çuvaş dili|Çuvaş]] | [[Hun dili|Hun†]] | [[Hazar dili|Hazar†]] | [[Türk Avar dili|Türk Avarca†]] |
|||
|- |
|- |
||
| Вв || Vv || Ww || style="font-size:medium;"|و |
|||
|width=20% valign="top"| '''Uygur''' |
|||
|width=75% style="font-size:90%"| [[Eski türk dili|Eski türkçä†]] | [[Ayni language|Ayni²]]| [[Çagatay dili|Çagatay†]] | [[Ili türk dili|Ili türkçäsi]] | [[Lop dili|Lop]] | [[Uygur dili|Uygur]] | [[Uzbek dili|Uzbek]] |
|||
|- |
|- |
||
| Гг || Gg || Gg || style="font-size:medium;"|گ |
|||
|width=20% valign="top"| '''[[Kıpçak dilleri|Kıpçak]]''' |
|||
|width=75% style="font-size:90%"| [[Altay dili|Altay]] | [[Baraba dili|Baraba]] | [[Baıkir dili|Başkir]] | [[Krım tatar dili|Krım tatar¹]] | [[Kuman dili|Kuman†]] | [[Karaçay-Balkar dili|Karaçay-Balkar]] | [[Karaim dili|Karaim]] | [[Karakalpak dili|Karakalpak]] | [[Kazah dili|Kazah]] | [[Kıpçak dili|Kıpçak†]] | [[Krımçak dili|Krımçak]] | [[Kumık dili|Kumık]] | [[Kırgız dili|Kırgız]] | [[Nogay dili|Nogay]] | [[Eski tatar dili|Eski tatar†]] | [[Tatar dili|Tatar]] | [[Urum dili|Urum¹]] |
|||
|- |
|- |
||
| Гг || Ƣƣ || || style="font-size:medium;"| |
|||
|width=20% valign="top"| '''[[Oguz dilleri|Oguz]]''' |
|||
|width=75% style="font-size:90%"| [[Afşar dili|Afşar]] | [[Azerbaycan dili|Azerbaycan]] | [[Krım tatar dili|Krım tatar¹]] | [[Gagauz dili|Gagauz]] | [[Horasan türk dili|Horasan türkçäsi]] | [[Osmannı türk dili|Osmannı türkçä†]] | [[Peçeneg dili|Peçeneg†]] | [[Kaşkay dili|Kaşkay]] | [[Salar dili|Salar]] | [[Türk dili|Türk]] | [[Türkmen dili|Türkmen]] | [[Urum dili|Urum¹]] |
|||
|- |
|- |
||
| Дд || Dd || Dd || style="font-size:medium;"|د |
|||
|width=20% valign="top"| '''[[Argu|Argu]]''' |
|||
|width=75% style="font-size:90%"| [[Halac dili|Halac]] |
|||
|- |
|- |
||
| Ее || Ее || Ее || style="font-size:medium;"| |
|||
|width=20% valign="top"| '''Poyraz-günduusu''' |
|||
|width=75% style="font-size:90%"| [[Çulım dili|Çulım]] | [[Dolgan dili|Dolgan]] | [[Fuyü girgis dili|Fuyü girgis]] | [[Hakas dili|Hakas]] | [[Şor dli|Şor]] | [[Tofa dili|Tofa]] | [[Tuva dili|Tuva]] | [[Günbatısı yugur dili|Günbatısı Yugur]] | [[Saha dili|Saha/Yakut]] |
|||
|- |
|- |
||
| Ёё || || || style="font-size:medium;"| |
|||
|colspan=2 style="font-size:85%;text-align:center"|Nışannar: ¹Birden taa çok gruppaya girer, ²[[Karışmak diller|Karışmak diller]], ³Diil belli, †[[Ölü dil|Ölü dil]] |
|||
|- |
|||
|}<noinclude> |
|||
| Әә || Əə || Ää || style="font-size:medium;"|أ |
|||
|- |
|||
| Жж || Ƶƶ || Žž || style="font-size:medium;"|ژ |
|||
|- |
|||
| Җҗ || Çç || Jj || style="font-size:medium;"|ج |
|||
|- |
|||
| Зз || Zz || Zz || style="font-size:medium;"|ظ ض ذ ز |
|||
|- |
|||
| Ии || Ii || Ii || style="font-size:medium;"|ى |
|||
|- |
|||
| Йй || Jj || Ýý || style="font-size:medium;"|ﻳ |
|||
|- |
|||
| Кк || Kk || Kk || style="font-size:medium;"|ک |
|||
|- |
|||
| Кк || Qq || || style="font-size:medium;"|ق |
|||
|- |
|||
| Лл || Lʟ || Ll || style="font-size:medium;"|ل |
|||
|- |
|||
| Мм || Mm || Mm || style="font-size:medium;"|م |
|||
|- |
|||
| Нн || Nn || Nn || style="font-size:medium;"|ن |
|||
|- |
|||
| Ңң || Ŋŋ || Ňň || style="font-size:medium;"|ڭ |
|||
|- |
|||
| Оо || Оо || Oo || style="font-size:medium;"|او |
|||
|- |
|||
| Өө || Ɵɵ || Öö || style="font-size:medium;"|اۇ |
|||
|- |
|||
| Пп || Pp || Pp || style="font-size:medium;"|پ |
|||
|- |
|||
| Рр || Rr || Rr || style="font-size:medium;"|ر |
|||
|- |
|||
| Сс || Ss || Ss || style="font-size:medium;"|ث س ص |
|||
|- |
|||
| Тт || Тт || Tt || style="font-size:medium;"|ط ت |
|||
|- |
|||
| Уу || Vv || Uu || style="font-size:medium;"|او |
|||
|- |
|||
| Үү || Yy || Üü || style="font-size:medium;"|اۇ |
|||
|- |
|||
| Фф || Ff || Ff || style="font-size:medium;"|ف |
|||
|- |
|||
| Хх || Hh || Hh || style="font-size:medium;"|خ |
|||
|- |
|||
| Цц || || || |
|||
|- |
|||
| Чч || || Çç || style="font-size:medium;"|چ |
|||
|- |
|||
| Шш || Cc || Şş || style="font-size:medium;"|ش |
|||
|- |
|||
| Щщ || || || style="font-size:medium;"| |
|||
|- |
|||
| Ъъ || || || style="font-size:medium;"| |
|||
|- |
|||
| Ыы || Ƅƅ || Yy || style="font-size:medium;"|ى |
|||
|- |
|||
| Ьь || || || style="font-size:medium;"| |
|||
|- |
|||
| Ээ || || || style="font-size:medium;"| |
|||
|- |
|||
| Юю || || || style="font-size:medium;"| |
|||
|- |
|||
| Яя || || || style="font-size:medium;"| |
|||
|- |
|||
|} |
|||
{{Türk dilleri}} |
|||
[[ |
[[Kategoriya:Diller]] |
||
[[ |
[[Kategoriya:Türk dilleri]] |
||
[[Kategoriya:Literatura]] |
19.54, 19 Harman ay 2023 sayfanın şindiki halı
Türkmen dili (Türkmen: Türkmençe) — bir oguz dili angısında türkmenner laf eder. Türk dillerindän biri. Türkmenistanın ofițial dili.
Taryhy
[diiştir | kaynağı değiştir]Türkmenin häzirki ulanylyan edebi dilinin döreyşi köp kişi tarapyndan Magtymgulynyn şygryyeti bilen baglanyşdyrylyar. Magtymguly ilkinjileriň hatarynda halkyn ulanyan dilini öz çylşyrymly dini-pelsepi-sosial temalarda yazylan şygyrlaryna sygdyrmagy başarypdyr. Sol bir wagtyň özünde gündelik türkmen durmuşynyň meselelerine hem hötdesinden gelendigi üçin türkmenlerin we beyleki Merkezi Aziya halklarynyn arasynda ayratyn hormatdan peydalanyar.
Kiril 1940-1995 |
Latin 1929-1940 |
Latin 1995 - |
Arab ( - 1929) |
---|---|---|---|
Аa | Aa | Аa | آ ع |
Бб | Bʙ | Bb | ب |
Вв | Vv | Ww | و |
Гг | Gg | Gg | گ |
Гг | Ƣƣ | ||
Дд | Dd | Dd | د |
Ее | Ее | Ее | |
Ёё | |||
Әә | Əə | Ää | أ |
Жж | Ƶƶ | Žž | ژ |
Җҗ | Çç | Jj | ج |
Зз | Zz | Zz | ظ ض ذ ز |
Ии | Ii | Ii | ى |
Йй | Jj | Ýý | ﻳ |
Кк | Kk | Kk | ک |
Кк | ق | ||
Лл | Lʟ | Ll | ل |
Мм | Mm | Mm | م |
Нн | Nn | Nn | ن |
Ңң | Ŋŋ | Ňň | ڭ |
Оо | Оо | Oo | او |
Өө | Ɵɵ | Öö | اۇ |
Пп | Pp | Pp | پ |
Рр | Rr | Rr | ر |
Сс | Ss | Ss | ث س ص |
Тт | Тт | Tt | ط ت |
Уу | Vv | Uu | او |
Үү | Yy | Üü | اۇ |
Фф | Ff | Ff | ف |
Хх | Hh | Hh | خ |
Цц | |||
Чч | Çç | چ | |
Шш | Cc | Şş | ش |
Щщ | |||
Ъъ | |||
Ыы | Ƅƅ | Yy | ى |
Ьь | |||
Ээ | |||
Юю | |||
Яя |
Türk dilleri
| |||
Ogur | Bulgarca† | Çuvaşça | Hunca† | Hazarca† | Türk Avarca† | ||
Uygur | Eski türkçe† | Ayniçe²| Çagatayca† | İli türkçäsi | Lopça | Uygurca | Uzbekçä | ||
Kıpçak | Altayca | Barabaca | Başkurtça | Krım tatarca¹ | Kumanca† | Karaçay-Balkarca | Karaimcä | Karakalpakça | Kazahça | Kıpçakça† | Kırgızça | Krımçakça | Kumukça | Nogayca | Eski tatarca† | Tatarca | Urum¹ | ||
Oguz | Afşarca | Azerbaycanca | Krım tatarca¹ | Gagauzça | Horasan türkçesi | Osmanlı türkçesi† | Peçenekçe† | Kaşkayca | Salarca | Türkçe | Türkmence | Balkan Gagauzçası | Urumca¹ | ||
Argu | Halacca | ||
Sibir | Çulımca | Dolganca | Fuy girgis | Hakasça | Şorca | Tofaca | Tuvaca | Günbatısı Yugurca | Sahaca/Yakutça | ||
Nışannar: ¹Birden taa çok grupaya girer, ²Karışmak diller, ³Diil belli, †Ölü dil |