Jump to content

«Հրեաները Հայաստանում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ {{փաստ}}
No edit summary
 
(16 intermediate revisions by 10 users not shown)
Տող 1. Տող 1.
{{վիքիֆիկացում}}
{{անաղբյուր}}
{{անաղբյուր}}{{ստուգել փաստերը}}
{{Տեղեկաքարտ Էթնիկ խումբ
[[Պատկեր:Armenian Jew and child (of Calcutta).jpg|մինի|Հրեա տղամարդ Հայաստանում, 1870]]
|անվանում = Հայաստանահրեաներ
Համաձայն կիսաառասպելական ավանդույթի, հրեաները հայտնվեցին Հայաստանի տարածքում Նավուգոդոնոսոր 2-րդ արքայի կողմից մ.թ.ա. 586-ին Երուսաղեմի նվաճումից հետո։ Տիգրան 2-րդ և Արտավազդ թագավորների կողմից մ.թ.ա. Առաջին դարում հրեաների խմբերը Պաղեստինից վերաբնակվեցին Հայաստանում։ Չնայած դրան, մ.թ. 4-րդ դարում պարսկական զորքերի կողմից Հայաստանի ավերումից հետո հրեաների մեծ մասը գերի ընկավ։ Հրեաների առանձին խմբեր ապրում էին Հայաստանում մինչև 13-14-րդ դդ։ Այսպես կոչված «Տիգրանյան» հրեաների սերունդներ են համարվում զոկիները՝ հրեաների սուբէթնիկական մի խումբ, որն ապրում է Կապանի շրջանում։ 19-րդ դարում 1828 թ. Թուրքմենչայի պայմանագրի համաձայն Հայաստանի տարածքը միացվեց Ռուսական Կայսրությանը, որից հետո Հայաստանի տարածքում բնակեցվեցին վրացի և աշկենազ հրեաներ, ինչպես նաև սուբբոտիկներ՝ ռուս գյուղացիներ, ովքեր ընդունել էին հուդայականություն և արտաքսվել կայսրության նոր ծայրամասը։ Մինչև 1970 թ. հրեական բնակչությունը Հայաստանում կազմում էր մոտ 1048 մարդ։ 1980-ականների վերջին նրանց թիվը (ներառյալ նաև սուբբոտիկներին) կազմում էր շուրջ 500 մարդ։ 1990-ական թթ.-ին հրեաների մեծ մասը՝ շուրջ 1800 մարդ, արտագաղթեց։ Ներկա պահին Հայաստանում հաշվվում է շուրջ 500 հրեա։ Չնայած նրան, որ տարեկան մոտ 90-100 մարդ էր արտագաղթում, համայնքը չի փոքրացել։ Հանրապետության հիմնական հրեական կազմակերպությունը Երևանում գործող Հայաստանի Հրեական Համայնքն է՝ գրանցված Արդարադատության նախարարությունում 1991 թ.-ին։ 1996-ից նախագահն է Ռիմա Վարժապետյան-Ֆելլերն, որն հանդիսանում է ԵՀԿ-ի (Եվրոասիական Հրեական Կոնգրես) Գերագույն Խորհրդի անդամ, ՌՀՀԿ-ի (Ռուսալեզու Հրեաների Համաշխարհային Կոնգրես) մայրցամաքային հատվածի անդամ, Համակարգող Խորհրդի անդամ և Հայաստանի նախագահի ղեկավարությամբ գործող Հասարակական Խորհրդի անդամ։ Ռիմա Վարժապետյան-Ֆելլերը հանդիսանում է նաև Մարդու Իրավունքների պաշտպանության հանրապետական գրասենյակի փորձագետների խմբի անդամ։
|դրոշ =[[Պատկեր:Flag of Israel.svg|200px]]
|դրոշի_նկարագրում =[[Իսրայել]]ի դրոշը
|քանակություն = 10.000{{փաստ}}
|պատկեր =
|պատկերի_նկարագրում
|երկրամաս1 ={{դրոշավորում|Հայաստան}}
|հղում1 =
|քանակ1 = 500{{փաստ}}
|երկրամաս2 = {{դրոշավորում|Իսրայել}}
|քանակ2 = 2.000
|հղում2 =
|երկրամաս3 = {{դրոշավորում|ԱՄՆ}}
|քանակ3 = 4.000
|հղում3 =
|երկրամաս4 = {{դրոշավորում|Վրաստան}}
|քանակ4 = 1.000
|հղում4 =
|լեզու = [[Եբրայերեն]], [[Հայերեն]]
|հավատք = [[Հուդայականություն]]
|բարեկամ =
}}
Համաձայն կիսաառասպելական ավանդույթի, հրեաները հայտնվեցին Հայաստանի տարածքում Նավուգոդոնոսոր 2-րդ արքայի կողմից մ.թ.ա. 586-ին Երուսաղեմի նվաճումից հետո: Տիգրան 2-րդ և Արտավազդ թագավորների կողմից մ.թ.ա. Առաջին դարում հրեաների խմբերը Պաղեստինից վերաբնակվեցին Հայաստանում: Չնայած դրան, մ.թ. 4-րդ դարում պարսկական զորքերի կողմից Հայաստանի ավերումից հետո հրեաների մեծ մասը գերի ընկավ: Հրեաների առանձին խմբեր ապրում էին Հայաստանում մինչև 13-14-րդ դդ: Այսպես կոչված «Տիգրանյան» հրեաների սերունդներ են համարվում զոկիները՝ հրեաների սուբէթնիկական մի խումբ, որն ապրում է Կապանի շրջանում:
19-րդ դարում 1828թ. Թուրքմենչայի պայմանագրի համաձայն Հայաստանի տարածքը միացվեց Ռուսական Կայսրությանը, որից հետո Հայաստանի տարածքում բնակեցվեցին վրացի և աշկենազ հրեաներ, ինչպես նաև սուբբոտիկներ՝ ռուս գյուղացիներ, ովքեր ընդունել էին հուդայականություն և արտաքսվել կայսրության նոր ծայրամասը:
Մինչև 1970թ. հրեական բնակչությունը Հայաստանում կազմում էր մոտ 1048 մարդ: 1980-ականների վերջին նրանց թիվը (ներառյալ նաև սուբբոտիկներին) կազմում էր շուրջ 3000 մարդ:
1990-ական թթ.-ին հայ հրեաների մեծ մասը՝ շուրջ 1800 մարդ, արտագաղթեց: Ներկա պահին Հայաստանում հաշվվում է շուրջ 3.000 հրեա: Չնայած նրան, որ տարեկան մոտ 90-100 մարդ էր արտագաղթում, համայնքը չի փոքրացել: Հանրապետության հիմնական հրեական կազմակերպությունը Երևանում գործող Հայաստանի Հրեական Համայնքն է՝ գրանցված Արդարադատության նախարարությունում 1991թ.-ին: 1996-ից նախագահն է Ռիմա Վարժապետյան-Ֆելլերն, որն հանդիսանում է ԵՀԿ-ի (Եվրոասիական Հրեական Կոնգրես) Գերագույն Խորհրդի անդամ, ՌՀՀԿ-ի (Ռուսալեզու Հրեաների Համաշխարհային Կոնգրես) մայրցամաքային հատվածի անդամ, Համակարգող Խորհրդի անդամ և Հայաստանի նախագահի ղեկավարությամբ գործող Հասարակական Խորհրդի անդամ: Ռիմա Վարժապետյան-Ֆելլերը հանդիսանում է նաև Մարդու Իրավունքների պաշտպանության հանրապետական գրասենյակի փորձագետների խմբի անդամ:


{{Հայաստանի թեմաներ}}
[[Կատեգորիա:Հրեաներ]]

[[Կատեգորիա:Հայաստանի ազգություններ]]
[[Կատեգորիա:Հրեաները և հուդաիզմը Հայաստանում]]
[[Կատեգորիա:Հայաստանի ազգեր]]

Ընթացիկ տարբերակը 17:11, 17 Ապրիլի 2023-ի դրությամբ

Հրեա տղամարդ Հայաստանում, 1870

Համաձայն կիսաառասպելական ավանդույթի, հրեաները հայտնվեցին Հայաստանի տարածքում Նավուգոդոնոսոր 2-րդ արքայի կողմից մ.թ.ա. 586-ին Երուսաղեմի նվաճումից հետո։ Տիգրան 2-րդ և Արտավազդ թագավորների կողմից մ.թ.ա. Առաջին դարում հրեաների խմբերը Պաղեստինից վերաբնակվեցին Հայաստանում։ Չնայած դրան, մ.թ. 4-րդ դարում պարսկական զորքերի կողմից Հայաստանի ավերումից հետո հրեաների մեծ մասը գերի ընկավ։ Հրեաների առանձին խմբեր ապրում էին Հայաստանում մինչև 13-14-րդ դդ։ Այսպես կոչված «Տիգրանյան» հրեաների սերունդներ են համարվում զոկիները՝ հրեաների սուբէթնիկական մի խումբ, որն ապրում է Կապանի շրջանում։ 19-րդ դարում 1828 թ. Թուրքմենչայի պայմանագրի համաձայն Հայաստանի տարածքը միացվեց Ռուսական Կայսրությանը, որից հետո Հայաստանի տարածքում բնակեցվեցին վրացի և աշկենազ հրեաներ, ինչպես նաև սուբբոտիկներ՝ ռուս գյուղացիներ, ովքեր ընդունել էին հուդայականություն և արտաքսվել կայսրության նոր ծայրամասը։ Մինչև 1970 թ. հրեական բնակչությունը Հայաստանում կազմում էր մոտ 1048 մարդ։ 1980-ականների վերջին նրանց թիվը (ներառյալ նաև սուբբոտիկներին) կազմում էր շուրջ 500 մարդ։ 1990-ական թթ.-ին հրեաների մեծ մասը՝ շուրջ 1800 մարդ, արտագաղթեց։ Ներկա պահին Հայաստանում հաշվվում է շուրջ 500 հրեա։ Չնայած նրան, որ տարեկան մոտ 90-100 մարդ էր արտագաղթում, համայնքը չի փոքրացել։ Հանրապետության հիմնական հրեական կազմակերպությունը Երևանում գործող Հայաստանի Հրեական Համայնքն է՝ գրանցված Արդարադատության նախարարությունում 1991 թ.-ին։ 1996-ից նախագահն է Ռիմա Վարժապետյան-Ֆելլերն, որն հանդիսանում է ԵՀԿ-ի (Եվրոասիական Հրեական Կոնգրես) Գերագույն Խորհրդի անդամ, ՌՀՀԿ-ի (Ռուսալեզու Հրեաների Համաշխարհային Կոնգրես) մայրցամաքային հատվածի անդամ, Համակարգող Խորհրդի անդամ և Հայաստանի նախագահի ղեկավարությամբ գործող Հասարակական Խորհրդի անդամ։ Ռիմա Վարժապետյան-Ֆելլերը հանդիսանում է նաև Մարդու Իրավունքների պաշտպանության հանրապետական գրասենյակի փորձագետների խմբի անդամ։