Գառնի (գյուղ)

Գառնի
Գյուղ
	Գառնի
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Կոտայք
Համայնք	Գառնի
Համայքապետ	Տիգրան Պողոսյան
Մակերես	33.42 կմ²
ԲԾՄ	1400 մ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	8111 մարդ (2020)
Ազգային կազմ	Հայեր
Տեղաբնականուն	Գառնեցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Փոստային ինդեքս	2215
Փոստային դասիչ	2215
Պաշտոնական կայք	kotayk-garni.am
	Գառնի (գյուղ) (Հայաստան)
	Գառնի (գյուղ) (Կոտայքի մարզ)
	Գառնի Վիքիպահեստում

The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Գառնի (այլ կիրառումներ)

Գառնի, գյուղ Հայաստանի Կոտայքի մարզում՝ մարզկենտրոնից 63 կմ հարավ, Երևան քաղաքից 28 կմ հեռավորության վրա։ Գտնվում է Ազատ գետի աջ ափին՝ հովտում։ Հայտնի է նույնանուն հեթանոսական տաճարով։ 1225 թ-ին այստեղ է տեղի ունեցել Գառնու ճակատամարտը։

Ավերվել է 1679 թ.-ի աղետաբեր երկրաշարժից և նորից վերականգնվել է 1828-1829 թթ.-ին՝ Պարսկահայաստանից գաղթած հայերի կողմից։

Բնակչություն

Գառնու ազգաբնակչության փոփոխությունը.^[1]

Տարի	1897	1926	1939	1959	1970	1979	2001	2004
Բնակիչ	1507	2816	3083	3176	4554	5016	2004	7678

Տնտեսություն

Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, պտղաբուծությամբ, խաղողագործությամբ, բանջարաբուծությամբ և մեղվաբուծությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ

Գառնին հարուստ է պատմաճարտարապետական հուշարձաններով։ Գանռիում է գտնվում Գառնի ամրոցից ու Միհր աստծուն նվիրված 1-ին դ. հեթանոսական տաճարը։

Բացի այդ, այստեղ են գտնվում 4 դարի միանավ եկեղեցու ավերակները, Սբ. Պողոս-Պետրոս (XII-XIII դար) և Սբ. Սարգիս (XI դար) եկեղեցիները, XII դար կենտրոնագմբեթ Մաշտոց Հայրապետի եկեղեցին, “Թուխ Մանուկ” և Սբ. Սարգիս (IX դար) մատուռները, Գառնու կամուրջը (XI դար)։

Պատմական ակնարկներ

Հայաստանի հնագույն բնակավայրերից է. որպես բնակավայր հիշատակվում է դեռևս մ.թ.ա. 2166 թվականին։ Ըստ կիսաավանդական պատմության՝ կառուցվել է մ. թ. ավելի քան 2000 տարի առաջ։ Խորենացին նրա կառուցումը վերագրում է Հայկ Նահապետի ծոռ Գեղամին։ Իբր վերջինիս թոռան՝ Գառնիկի անունով էլ կոչվել է Գառնի։ Առաջին անգամ հիշատակում է հռոմեական պատմագիր Տակիտոսը՝ Գորնեա անունով։ Հայկական աղբյուրները հիշատակում են նաև Գեղամի բերդ, Գեղամի դաստակերտ անուններով։ Հավանաբար հիմնադրվել է մ.թ.ա. 3-2-րդ դարերում։ Մ.թ.ա. առաջին դարի կեսերին գյուղն ավերվել է հռոմեական զորքերի կողմից, նորից վերականգնվել Տրդատ Ա- ի օրոք՝ հավանաբար 77 թ.։ Արտաշիսյանների և Արշակունիների օրոք եղել է զորակայան, ամառանոց, եպիսկոպոսանիստ։ Ամրոցը արաբական նվաճումների ժամանակ ավերվելուց հետո նորից վերականգնվել է Աշոտ Բ -ի օրոք, իսկ դրան կից ավանը ոչ միայն շարունակում էր պահպանել իր գոյությունը, այլև 10-րդ դարից համարվում էր գյուղաքաղաք։ Գառնիում հայտնաբերվել են վաղ բրոնզեդարյան բնակավայրեր, ուշ բրոնզեդարյան դամբարաններ, հնագիտական զանազան նյութեր, Արգիշտի թագավորի մի սեպագիր արձանագրություն և այլն^[2]։

Պատկերներ

Գառնու քարտեզը
Գառնու տաճարը
Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին (Մաշտոց հայրապետ, ՞Սումպենց վանք՞), 12-13 դդ.
Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին, 17-19 դդ.
Եկեղեցի (Խոնարհված եկեղեցի, Խումարաժամ), 4-5 դդ.
Քարերի Սիմֆոնիա
Հավուց Թառի վանք, 11-13 դդ.
Աղջոց վանք, 13 դ.

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 51» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Ապրիլի 12-ին.
↑ Հռիփսիմե Սիմոնյան (2008). Սա մեր երկիրն է, Հայաստան. Երևան: Հեղինակային հրատարակություն. էջեր 376–419. ISBN 978-99930-4-959-3.

[hay_gyux-1] «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 51» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Ապրիլի 12-ին.

[2] Հռիփսիմե Սիմոնյան (2008). Սա մեր երկիրն է, Հայաստան. Երևան: Հեղինակային հրատարակություն. էջեր 376–419. ISBN 978-99930-4-959-3.

[1]

[2]