Մանանաղի - Վիքիպեդիա

Մանանաղի, գավառ Մեծ Հայքի Բարձր Հայք նահանգի կազմում^[1]^[2]։

Աշխարհագրություն

Եփրատի Մանանաղի (այժմ՝ Թոզլու) վտակի ավազանում։ Հյուսիս-արևելքից սահմանակից էր Այրարատ, արևելքից և հարավ-արևելքից՝ Տուրուբերան, հարավից՝Չորրորդ Հայք նահանգներին, արևմուտքից՝ Բարձր Հայք, Եկեղյաց, հյուսիսից՝ Դերջան և Կարին գավառներին։ Մակերևույթը հիմնականում հարթավայրային է, հողը՝ արգավանդ։ Նշանավոր են Խաչ և Սմբատա լեռները։ Հարուստ է աղի պաշարներով։

Պատմություն

XI դարում եղել է Թոնդրակյան աղանդավորական շարժման կենտրոններից։ Ուշ միջնադարում կոչվել է նաև Լակզո ձոր, հետագայում՝ Վերին Դերջան։ Աղբյուրներում հիշատակվում են Մանանաղի Վժան, Շիրնի և Սմբատաբերդ բերդաքաղաքներ, Ջերմ, Բազմաղբյուր կամ Խաչ ավանները, Կաշե, Աղյուս ագարակները։

Ծանոթագրություններ

↑ Մանանաղի գավառ
↑ Հայկական համառոտ հանրագիտարան, Հատոր 3, Երևան, 1999

դ ք խ Մեծ Հայքի վարչական բաժանում

Բարձր Հայք	Դարանաղի • Աղիվն • Մզուր • Եկեղյաց • Մանանաղի • Դերջան • Սպեր • Շաղագոմք • Կարին

Ծոփք	Խորձյան • Հաշտյանք • Պաղնատուն • Բալահովիտ • Ծոփք Շահունյաց • Անձիտ • Դեգիք • Գավրեք

Աղձնիք	Անգեղտուն • Նփրկերտ • Արձն • Կեթիկ • Տատիկ • Ազնվաց ձոր • Երխեթք • Գզեղխ • Սալնո ձոր • Սանասունք • Քաղ

Տուրուբերան	Խույթ • Ասպակունյաց ձոր • Տարոն • Արշամունիք • Մարդաղի • Դասնավորք • Տվարածատափ • Դալառ • Հարք • Վարաժնունիք • Բզնունիք • Երևարք • Աղիովիտ • Ապահունիք • Կորի գավառ • Խորխոռունիք

Մոկք	Իշայր • Մյուս Իշայր • Իշոց գավառ • Առվենից ձոր • Միջա • Մոկք Առանձնակ • Արգաստովիտ • Ջերմաձոր • Արքայից գավառ

Կորճայք	Կորդուք • Ճահուկ • Փոքր Աղբակ • Որսիրանք • Կարթունիք • Այտրվանք • Այգարք • Մոթողանք • Վերին Կորդրիք • Միջին Կորդրիք • Ներքին Կորդրիք

Նոր Շիրական	Այլի • Մարի գավառ • Թրաբի • Արասխ • Առնա • Տամբեր • Զարեհավան • Զարևանդ • Հեր

Վասպուրական	Ռշտունիք • Տոսպ • Բոգունիք • Արճիշակովիտ • Կուղանովիտ • Առբերանի • Գառնի • Բուժունիք • Առնոյոտն • Անձևացիք • Տրպատունիք • Հայոց ձոր • Բուն Մարդաստան • Մարդաստան • Արտազ • Ակե • Աղբակ Մեծ • Անձախի ձոր • Թոռնավան • Ճվաշռոտ • Կրճունիք • Մեծնունիք • Պալունիք • Գուկանք • Աղանդռոտ • Պարսպատունիք • Արտաշիսյան • Բաքրան • Գաբիթյան • Գազրիկյան • Տայգրյան • Վարաժնունիք • Գողթն • Նախճավան

Սյունիք	Երնջակ • Ճահուկ • Վայոց ձոր • Գեղարքունիք • Սոթք • Աղահեճք • Ծղուկք • Հաբանդ • Բաղք • Ձորք • Արևիք • Կովսական

Արցախ	Մյուս Հաբանդ • Սիսական-ի-Կոտակ • Վայկունիք • Բերդաձոր • Մեծ Առանք • Մեծ Կվենք • Հարճլանք • Մուխանք • Պիանք • Պարզկանք • Քուստ-ի-Փառնես • Կողթ

Փայտակարան	Հրաքոտ-Պերոժ • Վարդանակերտ • Յոթնփորակյան Բագինք • Քոեկյան • Ռոտիբաղա • Քաղանռոտ • Առոս • Պիճան • Հանի • Աթշի-Բագավան • Սպանդարան-Պերոժ • Որմիզդ-Պերոժ • Ալևան

Ուտիք	Առանռոտ • Տռի • Ռոտ-Պացյան • Աղվե • Տավուշ • Գարդման • Շակաշեն • Ուտի Առանձնակ

Գուգարք	Ձորափոր • Կողբափոր • Ծոբոփոր • Տաշիր • Թռեղք • Կանգարք • Վերին Ջավախք • Արտահան • Կղարջք • Քվիշափոր • Բողնոփոր • Շավշեթ • Մանգլյաց փոր

Տայք	Կող • Բերդաց փոր • Պարտիզաց փոր • Ճակք • Բողխա • Ոքաղե • Ազորդաց փոր • Արսյաց փոր

Այրարատ	Բասեն • Գաբեղյանք • Աբեղյանք • Հավնունիք • Արշարունիք • Բագրևանդ • Ծաղկոտն • Վանանդ • Շիրակ • Արագածոտն • Ճակատք • Մասյացոտն • Կոգովիտ • Աշոցք • Նիգ • Կոտայք • Մազազ • Վարաժնունիք • Ոստան Հայոց • Ուրծաձոր • Արած • Շարուրդաշտ

Սա անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։
Այս նշումը հարկավոր է փոխարինել համապատասխան թեմատիկ նշումով։