Jump to content

Խլաթի գավառակ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գավառակ
Խլաթ
Վարչական տարածքԱրևմտյան Հայաստան
ԵրկրամասԲիթլիսի վիլայեթ
ԳավառԲիթլիսի գավառ
Այլ անվանումներԱխլաթ, Իխլաթ, Խարաբեշիր, Խարապեշիր, Ղզլաթ
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն23 659[1] մարդ (1891)
Ազգային կազմՀայեր (մինչև Մեծ եղեռնը), քրդեր[1]
Կրոնական կազմՔրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը), մուսուլմաններ[1]
Տեղաբնականունխլաթեցի
Ժամային գոտիUTC+3

Խլաթ, գավառակ Արևմտյան Հայաստանում, Բիթլիսի վիլայեթի Բիթլիսի գավառում։ Վարչական կենտրոնը Խլաթ քաղաքն էր։ Խլաթը երբեմն հիշատակվում է որպես գավառ։

Պատմական ակնարկ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խլաթի և Արծկեի գավառները միասին պատկանել են բզնունյանց նախարարությանը և կոչվել են Բզնունյանց գավառ։ Այս անվանումից էլ առաջացել է Բզնունյանց ծով անվանումը։

Աշխարհագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խլաթի գավառակը գտնվում էր Վանա լճի հյուսիսարևելյան կողմում։ Գավառակի հյուսիսային սահմանը Սիփան լեռնագագաթն է, իսկ հարավային սահմանը Գրգուռը և Նեմրութը։

Գավառակը ջրառատ է, ունի հարուստ և բարեբեր հողեր։

Խլաթում կլիման բարեխառն է[2]։

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1891 թվականին, ըստ Վ. Քինեի վիճակագրության, Խլաթի գավառակն ուներ 23 659 բնակիչ, որից 16 635 մուսուլմաններ, 6609՝ հայեր և 415՝ այլք։

Հայ բնակչության մեծ մասը թուրքերի ձեռքով կոտորվել է 1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ։ Սակավաթիվ փրկվածներն ապաստանել են Արևելյան Հայաստանում[2]։

Օգտակար հանածոներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գավառակն հարուստ է սառն ու քաղցրահամ ջրերով, ունի շինարարական քարի հանքեր։

Տնտեսություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գավառակի hայերն հիմնականում զբաղվում էին հացահատիկի ընտիր տեսակների մշակությամբ, այգեգործությամբ, մասամբ՝ անասնապահությամբ, արհեստներով, լճափնյա գյուղերում՝ նաև նավավարությամբ[2]։

Վարչական բաժանում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1872 թվականին ուներ 33 գյուղ՝ որից 17-ը քրդական, իսկ 16-ը հայկական էին։ 1909 թվականին ուներ 9 քրդաբնակ և 24 հայաբնակ գյուղ[1]։

Հայաբնակ գյուղեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայաբնակ խոշոր գյուղերը հետևյալն են.[2]

  • Թեղուտ (1928 բնակիչ)
  • Խուլիկ (516 բնակիչ)
  • Ծղակ (596 բնակիչ)
  • Կարմունջ (688 բնակիչ)
  • Կծվակ (923 բնակիչ)
  • Շամիրամ (625 բնակիչ)
  • Ջրհոր (785 բնակիչ)
  • Տափավանք (1172 բնակիչ)
  • Փրխուս (2154 բնակիչ)

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 2, էջ 738
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «ԽԼԱԹ. գավառ». Վերցված է 2013 Դեկտեմբերի 25-ին.