Jump to content

Կրոպիվնիցկի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քաղաք
Կրոպիվնիցկի
Кропивницький
Դրոշ Զինանշան

Կիրովոգրադ քաղաքի վարչական շենքը
ԵրկիրՈւկրաինա Ուկրաինա
ՄարզԿիրովոգրադի մարզ
ՀամայնքԿիրովոգրադի մարզ
ՔաղաքապետՎլադիմեր Պուզակով
Հիմնադրված է1754 թ.
Այլ անվանումներԵլիզավետրոգրադ, Զինովոյևսկ,
Կիրովո
Տվյալ կարգավիճակում1765, 1782 թվականից
Մակերես103 կմ²
ԲԾՄ124±1 մետր
Բնակչություն258 543 մարդ (2006)
Ազգային կազմուկրաինացիներ,
ռուսներ,
հրեաներ
Ժամային գոտիUTC+2, ամառը UTC+3
Հեռախոսային կոդ+380 522
Փոստային ինդեքս250**
Փոստային դասիչ25000-490
Պաշտոնական կայքkr-rada.gov.ua
Կրոպիվնիցկի (Ուկրաինա)##
Կրոպիվնիցկի (Ուկրաինա)
Կրոպիվնիցկի (Կիրովոգրադի մարզ)##
Կրոպիվնիցկի (Կիրովոգրադի մարզ)

Կրոպիվնիցկի (ուկրաիներեն՝ Кропивницький, ռուս.՝ Кропивницкий), քաղաք Ուկրաինայում, Կիրովոգրադի շրջանի և Կիրովոգրադի մարզի վարչական կենտրոնն է։

16-րդ և 18-րդ դարի առաջին կեսերին ժամանակակից քաղաքի տարածքում հիմնվել են ուկրաինացի կազակների բնակավայրեր , որոնք հետագայում դարձել են քաղաքային թաղամասեր [1]։ Հիմնադրվել է 1754 թվականին Ելիզավետա կայսրուհու հրամանով «սուրբ Ելիզավետայի (Եղիսաբեթ) ամրոց» անունով [2]։ 1769-ի ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ այս ամրոցը առանցքային դեր է խաղացել թուրքերի դեմ տարած հաղթանակի գործում և թույլ չի տվել զավթիչներին հետագա առաջխաղացումը [3]։ 1784 թվականից բերդն ունի քաղաքի կարգավիճակ։ 1882 թվականին Մարկո Կրոպիվնիցկին այստեղ հիմնեց առաջին պրոֆեսիոնալ ուկրաինական թատրոնը [4]:

քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ՝ 1920 թվականին, քաղաքը երրորդ անգամ գրավվեց Խորհրդային Միության կողմից [5]: Մինչ 1924 թվականը կոչվել է Ելիզավետգրադ, 1924-1934 թվականները՝ Զինովևսկ, 1934-1939 թվականները՝ Կիրովո։ Վերանվանվել է ի պատիվ Սերգեյ Կիրովի[6]։ Հոլոդոմորի և քաղաքական բռնաճնշումների ժամանակ մահացել է քաղաքի 2238 բնակիչ [7][8]: 1941 թվականի օգոստոսի 5-ից մինչև 1944 թվականի հունվարի 8-ը քաղաքը գրավել են նացիստները։

2016 թվականին՝ ռուսական ագրեսիայի սկզբից 2 տարի անց, քաղաքը վերանվանվել է թատրոնի դերասան Մարկ Կրոպիվնիցկիի անունով։

Քաղաքի տեսարաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քույր քաղաքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Поселення задніпрських місць до утворення Нової Сербії в документах середини XVIII століття / А. В. Пивовар.  – К.: Академперіодика, 2003.  – 336 с.
  2. на доповіді Сената «Генваря 4 дня 1752 года подписано Ея императорского Величества рукою тако: быть по сему, а данную генерал майору Глебову инструкцию велено оной крепости учинить наперед план и для рассмотрения прислать в военную коллегию». Центральний державний військово-історичний архів Росії Ф.349, інв.№ 9, спр.1445, стор.2-4
  3. Матівос Ю. М. Місто на сивому Інгулі.  – Історико-публіцистичний нарис.  – Кіровоград. ТОВ «Діаграма», 2004 р.  – c. 26.
  4. Пилипчук, Ростислав. Історія українського театру (від витоків до кінця ХІХ ст.). Лвов, Наукова думка, 2019. ISBN ISBN 978–617–10–0507–5.
  5. Сергій Шевченко, Єлисаветградськими волами за українським паровозом, Вечірня газета, 7 травня 1993 р.
  6. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».
  7. Загальноукраїнський том Національної книги пам'яті жертв Голодомору 1932–1933 років в Україні.
  8. Національна книга пам'яті жертв Голодомору 1932–1933 років в Україні. Кіровоградська область.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կրոպիվնիցկի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 470