Als, dan, ooit... - Harens Lyceum

Page 1

an

ooit

schien w ie

w e t! e

s i m

Als

d

Verhalen van senioren, over toekomstdromen, verzameld door leerlingen van het Harens Lyceum



Dromen over de toekomst doen we allemaal. Maar hoeveel van die dromen komen uit? Dat weten we pas als die toekomst het heden wordt. Of kan het al eerder? Wat als we het omdraaien en senioren vragen waar zij over droomden, toen vandaag nog in hun toekomst lag? In de afgelopen weken voerden leerlingen van het Harens Lyceum gesprekken met senioren over hun toekomstdromen. Welke dromen zijn uitgekomen, welke zijn veranderd en welke koesteren ze nog steeds? En misschien wel het belangrijkste: hebben ze nog waardevolle tips voor de jeugd voor het uit laten komen van je dromen? Deze gesprekken vormden het eerste deel van MDT Cultuur & Kunst. Dit programma daagt jongeren uit om meer te leren van anderen dan ze verwachten. Hiervoor gaan ze in gesprek met ouderen, die we 'vertellers' noemen, om verborgen kennis en verhalen te ontdekken. In dit magazine vind je de verhalen die de leerlingen van het Harens Lyceum op het spoor zijn gekomen en de beelden die ze daarbij gemaakt hebben tijdens de fotografieworkshop. De verhalen zijn geschreven door de jongeren tijdens de schrijfworkshop en soms (naderhand) nog aangevuld door de vertellers. Er staat nog meer te gebeuren. In het tweede deel van het programma maken de jongeren korte films op basis van de gevonden verhalen. We zijn nu al benieuwd naar het eindresultaat en zien uit naar de eindpresentatie, waar ook weer alle vertellers voor worden uitgenodigd. Maar voordat het zover is... Als, dan, ooit, misschien, wie weet!


Vrije vogel Cees had vroeger geen dromen. De

Na een lange studententijd kon hij

enige droom waar hij nu nog wel

beginnen met werken bij De Haan

eens over fantaseert, is om een

advocaten. Hij was daar de tweede

oude Austin Mini te kopen en daar

officiële advocaat.

dan een elektrische motor in te laten zetten. Over werk had hij geen dromen, hij was een vrije vogel. Dit is Cees Eenhoorn. Cees is 69 jaar en doet nu klusjes in de tuin. Cees heeft 3 kleinkinderen. Hij vond zijn werk leuk, maar niet echt een hobby. Als kind deed Cees aan paardrijden. Zijn werk vroeger was advocaat. Hij

‘Als strafrechtadvocaat werk je met veel verschillende mensen, met veel verschillende achtergronden’, zegt Cees over zijn werk. ‘Het was erg druk en vaak als ik dan van het kantoor thuiskwam, zat ik na het eten meteen weer aan het werk. Je moet elk jaar vijf cursussen volgen om helemaal up to date te blijven.

wilde misschien notaris worden. 3

Ik vond het leukste aan mijn werk

jaar geleden is Cees met pensioen

dat ik geen agenda had. Ik wist

gegaan.

bijvoorbeeld niet op maandag, wat ik vrijdag ging doen. Ondanks dat je

Hij werd geboren in Vries. Thuis had

er misschien niet veel mee verdient,

hij het altijd heel goed, zijn ouders

geeft het werk je een erg voldaan

waren namelijk huisarts. Op 19-

gevoel.’

jarige leeftijd ging hij studeren in Groningen. Waar hij Winfryd de

Als advies aan jongeren zegt hij:

Haan ontmoette. Hij was van plan

‘Niet zoveel op die telefoon, ga

een advocatenkantoor te openen,

gewoon lekker dagdromen.’

maar had daar niet genoeg mensen voor, dus Cees hielp hem een handje. Hij veranderde zijn studie en de koers van zijn leven. Maar voordat hij kon beginnen met werken, moest hij lang studeren.

Door: Lynn, Lotte van D. & Amber



Titia’s verhaal Wij hebben Titia geïnterviewd. Titia

slagen. Helaas was in die tijd ook

was niet de persoon die wij eerst

haar vader overleden en waren er

eigenlijk zouden interviewen, want

wat nare dingen gebeurd en

die bleek op school te staan. Titia

daarom vindt ze het soms lastig om

woont in de Achterhoek, dicht bij de

over haar verleden te praten. Wij

grens van Duitsland. Toen wij

wouden ook niet dat ze zich

begonnen met ons interview,

oncomfortabel ging voelen en

kwamen wij er al snel achter dat ze

daarom zijn wij er ook niet te veel

een heel vrolijk en vastberaden

op ingegaan en zijn we naar haar

persoon is. Het was ook heel fijn om

dromen van nu gaan kijken.

haar te interviewen, want ze hielp ons ook om het gesprek op gang te

Titia heeft blijkbaar nooit haar

houden, door soms wat extra’s te

droom om iets met zang te

vertellen en daar ook vragen terug

beginnen opgegeven. Met hulp van

over te stellen. Ze maakte ook heel

haar vrienden heeft ze nu een

duidelijk dat je niks of niemand in

plekje in een koor. Zelf heeft ze nu

de weg moet laten staan van je

ook 4 kinderen en daarnaast nog 4

dromen en dat je ze altijd moet

kleinkinderen. 2 van de

blijven najagen.

kleinkinderen en kinderen zijn van haar en haar eerste man, waar ze

Titia is een heel vrolijk en

helaas mee scheidde en 2 van haar

vastberaden vrouw, die van kinds af

nieuwe man. Een van haar dromen

aan heel veel dromen had. Ze wou

nu, is dat ze oud zal worden met

vroeger ook een plekje in het

haar man.

medische deel van het leger, maar dat was te gevaarlijk. Haar vader

Haar bericht aan ons was dus: ‘Laat

verbood haar om in het leger te

niemand in de weg van jou en jouw

gaan, omdat ze zijn enige dochter

dromen staan, wat het leven ook

was.

brengt.’ Net als bij Titia. Zij gaf haar

Toch gaf ze haar dromen niet op en

dromen ook nooit op, door goede

kwam achter haar passie voor zang.

en slechte tijden.

Ze vond het idee van een plekje in de muziekindustrie wel heel leuk, maar er was heel weinig kans van

Door: Nikita & Anouk



Francis is 68 jaar, woont in Bedum,

Van een creatief denkend kind is ze

heeft 2 kinderen en 2 kleinkinderen.

een reële vrouw geworden. Ze had

Ze wil graag gezond oud worden en

een leven vol dalen en pieken, maar

veel tijd met ze doorbrengen.

ze staat er altijd toch positief in. Ze

Daarnaast heeft ze 12 jaar gewerkt

gelooft in: hoe zwaar het ook is, je

bij de GGD. Ze gelooft niet in

komt er wel doorheen. Zijn

dromen, maar in fantasieën. Ze fantaseerde altijd veel over de toekomst. Ze vindt dat je realistisch moet blijven in het leven. ‘Toch kan je veel energie uit je dromen/fantasieën halen.’ Ze heeft veel hobby’s, zoals fietsen, wandelen en dansen. Francis heeft

tegenslagen dan ook nodig in het leven? Ze denkt van wel. Francis gelooft in dat je je hart moet volgen en moet doen waar je gelukkig van wordt, daarom is ze in Frankrijk gaan wonen voordat ze kinderen kreeg. Ze is daar samen

veel te danken aan haar vader. Ze

met haar vriend gaan wonen, vooral

was opgegroeid in een huis met

voor het avontuur. Ze is daar

een vader die werkte en een

stuntrijder geworden. Ze deed aan

moeder die huisvrouw was.

motorshows; door het vuur heen

Hierdoor wou haar vader dat ze

met haar motor. Daarnaast heeft ze

ging studeren en een goeie baan

vroeger ook gezongen voor een

kreeg. Francis vond dat eigenlijk

publiek. Salsadansen vindt ze ook

niks, ze wou het liefst iets met

leuk. Francis vindt vrijheid heel

muziek doen. Zangeres worden,

belangrijk.

dat zag ze wel zitten.

Door: Juun, Bayan & Justus



De droom met spijt Marlies van Gils-Blaisse, 84 jaar jong,

Toen ze haar man had leren kennen

had vroeger de droom om arts te

is ze later nog een opleiding

worden. Dat heeft ze niet

creatieve handvaardigheid gaan

waargemaakt, omdat haar moeder

volgen. En nog veel later heeft ze

het te graag wilde. Deze passie had

carrière gemaakt in het maken en

ze van haar opa, die huisarts was,

bespelen van bamboefluiten.

gekregen. Vroeger woonde ze in een huisje in Amstelveen met haar ouders. Nu woont ze in een mooi appartement in Haren. Nu heeft ze veel spijt van de keuze die ze toen heeft gemaakt.

Ze heeft nog steeds erg veel spijt dat ze nooit een arts is geworden. Daarom wil ze iedereen nu ook meegeven om je nooit te laten beïnvloeden door andere mensen.

84 jaar geleden is ze geboren. Ze is een jaar voor de WO2 geboren in Nieuwer-Amstel. Nu heet dat Amstelveen. Later kreeg ze zelf een gezinnetje met 4 kinderen. 1 van haar kinderen is helaas uit het leven gestapt. Haar man met Alzheimer is helaas ook op 74-jarige leeftijd overleden. Haar droom was altijd al om een arts te worden. Haar vader was weinig thuis, haar moeder was een huisvrouw. Zij ‘supportte’ Marlies haar droom heel erg. Toen ze ruzie kregen heeft Marlies besloten niet haar droomstudie te gaan volgen. Toen is ze wis- en natuurkunde gaan studeren. Later is ze bijles gaan geven in wis- en natuurkunde.

Door: Elise, Sanne & Julian



‘Ik vond het wel leuk, want je komt meer te weten te komen over iemand die je niet kent.’

‘Het ging heel goed. Het was een leuk gesprek en heel gezellig om met zo’n iemand in contact te komen.’


Dromen in de keuken Al van jongs af aan droomde hij er

In de brugklas van de mavo leerden

van om een kok worden. Altijd met

Bert en zijn vrouw elkaar kennen.

het keukentje van zijn zussen

Op zijn 20ste gingen ze trouwen en

spelen, in plaats van naar buiten om

op zijn 22ste hadden ze hun eerste

te voetballen. Bert van Efferen,

kind.

geboren in Driebergen (Utrecht), had er veel vertrouwen in dat zijn droom uit zou komen, daarom heeft hij er hard aan gewerkt. Het mooiste aan kok zijn, vond hij om oudere mensen nog een goede maaltijd te geven in het bejaardentehuis. Nu op 70-jarige leeftijd werkt hij nog steeds wat uren in de keuken.

Bert had moeite met leren, maar wilde heel graag de opleiding doen om een kok te worden. Zijn vrouw heeft hem heel veel geholpen met leren, maar ze hadden ook kleine kinderen, dus het ging allemaal wel wat lastiger. Hij heeft zijn droom nooit opgegeven, want hij had een vast doel.

Bert is nu 70 jaar en hij woont in Assen. Hij heeft 3 kinderen, waarvan

Hij gaf ons als advies: ‘Als je een

2 meisjes en 1 jongen. In zijn vrije

droom hebt moet je je 100%

tijd gaat hij graag fietsen, lekker

inzetten en dan kan je je droom

Netflixen, of op reis. De mooiste reis

waarmaken.’ En hij zei ook: ‘Probeer

die hij heeft gemaakt is een cruise

het gewoon.’

naar Alaska. Hij begon zijn carrière als kok in een restaurant. Later ging hij werken in een instellingskeuken. Hij vindt het heel leuk om voor oude mensen nog een goede maaltijd te maken. Hij wilde de generatie na de oorlog nog een leuke tijd geven. Hij heeft nog andere dromen nu zijn grootste droom is bereikt: hij wil graag een rondreis door Australië maken.

Door: Limke & Anna




Dromen vliegen voorbij De Haagse Nico, van 77 jaar oud,

Daarvoor had hij al twee jaar aan

wilde vroeger piloot worden. Voor

zweefvliegen gedaan. Hij trad in

de opleiding tot verkeersvlieger was

dienst bij de PTT en daar vond men

geen geld. Via de luchtmacht zou

het belangrijk dat hij ging studeren.

het wellicht lukken om de stap naar

Hij deed technische studies, die hij

verkeersvlieger te zetten. Hij heeft

heeft gehaald.

een test gedaan voor jachtvlieger, maar kwam er helaas niet door. Hij doet in zijn vrije tijd improvisatietheater, bridge, is mentor en hij doet mee met scholenprojecten. Nico zijn grootste levensdroom is een ‘leven leiden op een manier dat je er gelukkig van leeft’.

Op zijn 28ste kreeg hij zijn eerste kind. Vijf jaar later werd zijn 2e kind geboren. Zijn vliegdromen van vroeger zijn niet uitgekomen. Zijn droom, die hij nog wil behalen, is om met zijn improvisatietheatergroep voor publiek te spelen. Wat hij nu in zijn

Nico groeit op in een volkswijk. Zijn

vrije tijd doet: theater, bridge,

vader is een arbeider en zijn moeder

mentor zijn, het bemiddelen bij

is een huisvrouw. Ook heeft hij vier

burenruzies en met schoolprojecten

broers en één zus. Nico heeft een

meedoen.

tijd dichtbij een luchtmacht vliegveld gewoond en daar is het idee ontstaan om piloot te worden.

Door: Naia, Gelija & Lynde



Droom de wereld rond Nella is een gezellige vrouw die veel

Toch is ze wel trots op haarzelf en

van haar dromen heeft

de dingen die ze heeft bereikt. Zo

waargemaakt, zoals reizen. Dat was

heeft ze veel mooie plekken kunnen

haar passie vanaf jongs af aan. Ze is

zien tijdens haar reistochten. Ze

hier heel tevreden mee. Toch had ze

vond Mongolië en IJsland de

nog wel meer dromen. Ze heeft niet

mooiste landen die ze heeft gezien.

alle landen die ze wou zien kunnen bezoeken. Ze had ook een droom voor een baan met natuur, planten en dieren, die niet is volbracht. Nella heeft zichzelf leren kennen en vindt nu niks meer gek. Haar passie voor natuur is nog steeds gebleven. Zo wandelt ze graag en houdt van

Ook is ze trots op het bereiken van een van haar droombanen. Ze is gaan werken in de zorg, wat ze van jongs af aan wou doen. Als Nella terugkijkt naar haar dromen, is ze blij met de keuzes die ze heeft gemaakt. Ze wil de nieuwe

de natuur fotograferen. Ze houdt

generatie vertellen om hun dromen

van gedichten lezen, maar ook

achterna te gaan. Nella: ‘Blijf

schrijven. Zo heeft ze een gedicht

dromen en zet je daarvoor in.’

geschreven voor het huwelijk van één van haar twee zonen. Al was dat vroeger nooit een droom.

Door: Jasmijn, Sophie & Mariejelle



Liefdesdromen Astrid van Efferen is een vrouw van

Ze vindt de optie van nu, dat je kan

70 jaar. Ze komt oorspronkelijk uit

samenwonen i.p.v. gelijk trouwen,

Zeist. Ze is een vrolijk persoon en

ook erg mooi, maar heeft absoluut

houdt van zingen. Daarom zit ze op

geen spijt van haar keuzes.

een koor genaamd Golden Assies.

Ze heeft nu 3 kinderen, 7

Met dat koor treden ze op. Ook zit ze

kleinkinderen en 1 bonuskind, waar

in het bestuur en doet ze vrijwilligerswerk in Assen. Ze heeft als administratief medewerker gewerkt en bij het hoofdkantoor van justitie in Assen. En bij het hoofdvervoer van gevangenen. Dus ze deed behoorlijk wat. Ze woont met haar man, waar ze al 50 jaar lang mee samen is en is erg

ze erg blij mee is. Haar man en zijzelf hadden gelijk een klik en wisten daar ze bij elkaar hoorden. Ze konden het goed met elkaar vinden en hebben nauwelijks ruzie. Dit komt doordat ze elkaar hun eigen ding laten doen. Daarom was haar tip naar de jeugd van nu: ‘De

gelukkig. Samen wouden ze altijd al

juiste personen te vinden, elkaar

een mooie familie stichten en ze

vrijheid te geven en elkaar te

heeft het gevoel dat die droom ook

respecteren.’

echt is uitgekomen. Ze was vroeger

Hun droom was samen om een

bang dat deze droom niet waar kon

familie te maken, wat zij erg

worden, omdat ze op een jonge

spannend vond, door haar polio.

leeftijd polio kreeg.

Naar haar mening is hun droom zeker uitgekomen en is ze nu erg

Astrid is naar mijn mening een erg

blij met haar leven.

vrolijke vrouw en droeg veel felle en mooie kleuren (vooral roze). Op haar derde kreeg zij een kinderverlamming genaamd polio. Hier had ze erg last van en wou zij erg graag van af. Vroeger wilde ze graag dansen, maar die droom is nooit uitgekomen, door de polio. Ze vond later een man en trouwde vroeg.

Door: Pleun, Roos & Liesje



Het verhaal van Eva Eva Bos is een vrouw van 69. Ze

(nu pabo) en is ze juf geworden in

vindt het leuk om te tekenen,

het basisonderwijs, wat ze erg leuk

bijvoorbeeld portretten maken van

vond.

haar kleinkinderen. Ook houdt ze van dansen en yoga. Iets dat

Eva heeft ook zelf kinderen

vroeger wel van belang was, is een

gekregen, waarna ze een tijdje is

gezin hebben en een goede baan en geen zorgen om geld. Als kind heeft ze niet echt een droombaan gehad. Ze heeft ook veel verschillende dingen gedaan. Wel wou ze iets doen wat er echt toe doet en daar heeft ze uiteindelijk ook plezier in gevonden.

gestopt met werken. Daarna heeft ze besloten de andere kant op te gaan en is ze als trouwambtenaar gaan werken. Eva vertelde hierover dat ze wel eens een andere taal heeft moeten praten, omdat de bruid of bruidegom uit het buitenland kwam.

Nu is Eva al 47 jaar getrouwd en heeft ze twee zoons, van 42 en 44,

Het lesgeven beviel Eva wel zeer en

en vier kleinkinderen van 3, 6, 10 en

achteraf heeft ze er wel spijt van dat

14 jaar. Ze houdt van dansen, waar

ze geen Frans heeft gestudeerd. Ze

Gea haar ook heeft gevraagd voor

heeft talen namelijk altijd makkelijk

dit interview. Ze vindt het ook erg

en interessant gevonden. Daarom

leuk om portretten te tekenen, van

had ze misschien wel les willen

bijvoorbeeld haar kleinkinderen,

geven in Frans.

maar andere personen. Het advies dat Eva aan de jeugd van Als kind had Eva geen specifieke

nu zou willen geven, is om meer op

plannen voor de toekomst. Op

elkaar te letten, gezellig te kletsen,

school bevielen taalvakken haar wel, dit vond ze namelijk makkelijk en leuk. Ze is sinds 5 jaar vrijwilliger bij

in plaats van de hele tijd op de telefoon te kijken.

een kledingzaak, waar ze twee middagen in de week te vinden is. Na school heeft ze de PA gedaan

Door: Anne D. & Loes



Droom voor je passie Janine en ik hebben mevrouw Mare

Ze deed gymnasium en ze zat op

Sliedrecht geïnterviewd. Ze is 78

turnen. Ze zou liever op een

jaar oud.

creatievere school gezeten hebben. Maar er waren niet veel scholen, dus

Toen we mevrouw zagen merkten

moest ze naar een school die geen

we direct op, dat ze een leuke

creatieve vakken had, zoals tekenen

kleurrijke outfit aanhad. En toen we begonnen te praten met haar, was ze erg lief, zacht en kon ze een gesprek goed gaande houden. Ze was docent aan de Hanzehogeschool voor 37 jaar, voor het vak organisatiekunde en creativiteitsontwikkeling. Ze gaf ook

en muziek. Gelukkig was ze goed in sport, vertegenwoordigde haar lyceum in het volleybalteam, zong in het schoolkoor en zat in het schoolbestuur. Vroeger droomde ze niet echt, maar ze wou wel ver weg uit de controle, weg uit Zeist en reizen.

drama lessen. Hier had ze veel plezier in, omdat ze graag kennis

Ze wilde niet naar de universiteit

overdraagt met creatieve

maar ging een lerarenopleiding

methoden. Ze was erg rustig en

doen (handvaardigheid en

gezellig om mee te praten. Voor de

kunstgeschiedenis). Toch ging ze

toekomst wou ze graag iets doen

later, toen ze al een baan en jonge

met creativiteit, wat ze heeft

kinderen had, Andragologie

gedaan, omdat ze docent was. Ze is

(begeleiden van volwassenen)

geboren in Zeist, dus midden in het

studeren. Ze heeft het gevoel dat

land en nu woont ze in Midlaren.

vele dromen zijn uitgekomen. Ze is

Toen ze een kind was, woonde ze

aan Minerva afgestudeerd in 2011;

samen met 2 ouders (dus niet

dat is een kunstacademie. Ze is nu

gescheiden), een broertje en een zusje. Ze was de oudste.

kunstenaar van beroep.


Ze organiseert nog steeds creatieve

In haar vrije tijd vindt ze het leuk

activiteiten in haar boerderij, waar

om te zeilen en te tuinieren. En nu

ze altijd van droomde. Ze heeft ook

vooral kunst maken. En haar advies

tien jaar lang samen met een

voor de jeugd is: -wees eigenwijs-.

vriendin een poppentheater gehad en dan gaven ze in de weekends

Gewoon jezelf blijven en doen wat

voorstellingen.

je leuk vindt. Ook vindt ze dat je ondanks alles positief moet blijven

Haar man en zij hebben sinds 26

en dat je niet gelijk moet oordelen;

jaar een samengesteld gezin met 6

geen etiketten plakken op mensen.

kinderen en vele kleinkinderen. En verder wonen er twee poezen: Muts en Dodo.

Door: Noor & Janine



‘Ik neem mee uit het gesprek dat je niet gelukkig moet worden door iemand anders te kwetsen.’ ‘Ik had niet verwacht dat onze verteller geen tijd had om te dromen, omdat ze in haar jeugd altijd druk was.’

‘Ik vond het wel leuk, want zoiets heb ik nog nooit gedaan en doe je ook niet snel uit jezelf, maar ik vond het ook wel heel spannend om met een vreemde een gesprek te voeren. ‘


Een bewogen leven Mevrouw Giebels is 76 jaar jong en

Engeland wilde gaan, werd ze

komt uit Limburg. Ze heeft een

teruggestuurd, omdat ze te weinig

groot deel van haar leven veel

geld had. Daarna ging ze liften naar

gereisd en woont nu in een huisje

Kreta. Toen ze naar huis ging, ging

aan de rand van een dorpje, samen

ze wonen in Amsterdam, waar haar

met haar vriend (al 28 jaar) en met

broer naar de kunstacademie ging.

een paar dieren. Ze vindt het niet erg om soms alleen te zijn, met haar hobby’s. Ze had niet veel dromen, alles wat ze wou doen deed ze direct. Ze heeft nooit aan kinderen gedacht, daar was ze te druk voor. Marjan Giebels is geboren in een dorpje in Limburg. Het was een

Marjan was met haar foto’s ook aangenomen voor de kunstacademie. In Den Haag ging ze in een commune wonen, dat slurpte energie. Haar vriend was stil als hij boos was en hij hield niet van reizen en natuur. Toen het uit was, kreeg ze de droom om buiten te

katholiek dorp en haar moeder was

wonen, zonder buren. Die is in

de enige die van ‘buiten’ kwam,

vervulling gegaan. Met land, oude

daarom werd ze soms geplaagd

bomen, schapen, kippen, katten en

met ‘kaaskop’. Haar vader stuurde

een hond.

haar naar Roermond voor een

Tot slot wil ze meegeven dat je

betere school. Haar leukste vriendin

nooit rijk moet worden ten koste

ging naar de huishoudschool, dus

van iemand anders en dat je

ging zij daar ook heen. Na een jaar

boeken moet lezen, om de wereld

ontdekte ze dat de huishoudschool

om je heen en andere tijden en

niks voor haar was.

culturen te begrijpen. Zo heeft

Ze ging naar haar tante in

Marjan zich, ondanks de

Antwerpen om haar te helpen. Haar

huishoudschool, ontwikkeld.

tante had net een tweeling gekregen. Ze ging in Breda werken als fotograaf, toen ze wegging, ging ze werken in Duitsland met haar vriendje. Toen had ze het plan om samen met een vriendin te gaan reizen voor een jaar. Toen ze naar

Door: Maas & Yara



Bart’s levensverhaal Bart is een 76-jarige man die in

Bart heeft 2 kinderen, een dochter

Friesland is geboren en

van 45 jaar die getrouwd is en hij

tegenwoordig in Assen woont. Hij

heeft een zoon van 43 jaar. Allebei

doet al 60 jaar aan volleybal. Dit

hebben ze 2 kinderen, dus Bart

doet hij omdat hij zolang mogelijk

heeft 4 kleinkinderen. De dochter

gezond wil blijven. Toen Bart 18 of 19

van Bart heeft de universiteit in

was, werd hij opgeroepen om bij de marine te werken. Tegenwoordig doet Bart in de zomer 4x per week aan sport. Bart streeft ernaar om gezond te blijven en op zijn 100ste te overlijden, net zoals zijn vader. Toen Bart werd geboren, woonden hij en zijn gezin in Friesland, daar

Groningen gedaan. De zoon van Bart heeft daarentegen een hboopleiding gedaan toen hij 35 was. Inmiddels is Bart 76 jaar en probeert hij zo gezond mogelijk te blijven. Daarvoor sport hij in de zomer 4x per week en gaat hij regelmatig

groeide Bart op. Hij heeft nooit

dagjes weg naar sport wedstrijden.

huisdieren gehad, omdat zijn vader

Dan draagt hij altijd zijn oranje petje

een eigen slagerij had, dus het was

om Nederland te supporten. Bart

toen nooit verstandig om

was altijd getrouwd, totdat een paar

huisdieren te hebben. Toen hij 16

jaar terug zijn vrouw helaas is

werd, ging hij werken in een

komen te overlijden. Nu doet Bart

belastingkantoor en kocht hij daar

niet meer aan vaste relaties, maar

een woning in Assen. Totdat hij op

doet hij aan maatjes.

zijn 18e of 19e levensjaar werd opgeroepen om bij de marine te

Als tip aan onze generatie had Bart

werken. Daar deed hij morse code

de volgende tips…:

met licht in plaats van met piepjes.

1 We moeten gezond blijven en

Daar leerde hij tevens ook vloeiend Engels spreken en leerde hij typen op een ouderwets toetsenbord. Een paar jaar daarna solliciteerde hij bij de politie. Hij is toen aangenomen en heeft 7 jaar als wijkagent in Assen gewerkt.

genieten van wat we hebben in het leven. 2 Geloof in- en grijp je kansen.

Door: Babette, Jade & Rhynne



Droom verloren Tea, als 70-jarige, had vroeger een

Later, toen ze toch moest werken,

droom om juf te worden. Helaas

heeft ze gekozen om bij de

kon ze dat niet doen. Ze woonde in

gemeente te werken. Het was

Peize en kon dus niet steeds

natuurlijk niet haar droom, maar ze

helemaal naar de stad toe reizen.

had het wel goed daar. ‘Mijn baan

‘Dat was vroeger een heel ding en

bij de toenmalige gemeente Peize

de vrees voor het onbekende was

heeft veel goedgemaakt en later

een groot obstakel.’

heb ik nog heel veel lessen in kalligrafie gegeven. Dus toch nog

Ze heeft wel veel andere hobby’s nu,

een beetje juf.’

zoals wandelen, fietsen en ze zingt in een koor. Ook schrijft ze

Ze kreeg een dochter en haar

gedichten in het Drents.

dochter is uiteindelijk juf geworden, want zij had wel de kans om het te

Tea had een kinderdroom. Dat is

studeren en om vaak naar de stad

om een juf te worden. ‘Ik heb het in

te gaan.

mijn jeugd beslist niet arm gehad. We kwamen als kinderen niks

Tea woont nu alleen in Peize bij de

tekort. Maar studeren in de stad dat

weilanden en ze heeft nog heel veel

was een heel ding. De jeugd was

hobby’s die ze vaak doet.

vroeger niet zo mondig als nu. En wij als provinciaaltjes al helemaal

Haar advies voor de jeugd van nu is:

niet. Ikzelf had natuurlijk geen geld

‘Jaag je dromen na en haal niet al je

om te studeren en ik denk dat er

kennis uit boeken.’

toen ook nog geen studiebeurzen waren.’

Door: Heleen, Meinke & Fleur



Doorzetten beloond Marlies Pasman is 74 jaar oud en is

zodat het bij anderen makkelijker zou

geboren in Amsterdam. Nu woont ze

zijn. Haar moeder steunde Marlies in

in Assen, maar ze is ook een tijdje

haar dromen, maar maakte zich toch

‘huisloos’ geweest. Ze hadden toen

een beetje zorgen. Op haar 19e was

hun huis verkocht in Limburg en

Marlies bijna klaar met haar studie in

zochten naar een huis in Assen en

de kraamzorg. Helaas kreeg ze, door

woonden tijdelijk in hun caravan. Marlies doet vrijwilligerswerk in een tweedehandskledingwinkel en is heel gelukkig. Ze praat graag en ze is niet te stoppen. Marlies wou altijd al kraamverzorgster worden. Dit was haar grote droom. Al vanaf haar 14e. Marlies heeft haar familie over Europa verspreid; haar dochter, met

de desinfecterende crème die ze moest opsmeren, acné op haar armen, waardoor de studie mislukte en ze geen diploma kon krijgen. Toen Marlies zelf kinderen kreeg (een zoon en een dochter), was haar moeder bezorgd dat het niet goed of heel moeilijk zou gaan. Gelukkig

schoonzoon, kleindochter en

verliepen de bevallingen van Marlies

kleinzoon, woont in Frankrijk. Ze heeft

goed. Op haar 40e wou ze nog een

heel Nederland wel gezien, omdat ze

keer proberen haar droom waar te

in vele huizen heeft gewoond.

maken. Dit keer lukte de opleiding

Marlies heeft dus altijd als droom

wel en haar man was ontzettend

gehad om kraamverzorgster te

trots. Marlies vond het werk als

worden. Nou ja, eigenlijk wou ze eerst

kraamverzorgster geweldig en vond

verloskundige worden, maar toen ze

het fijn om anderen blij te maken.

ouder werd en een studie moest

Helaas kreeg haar man kanker en is

kiezen durfde ze niet meer. Marlies

daaraan overleden. Nu woont Marlies

vond de verantwoordelijkheid die bij

in Assen, lekker dicht bij haar zoon,

verloskundigen komt kijken, te groot

kleinzoon en kleindochter. Marlies

en was bang dat ze fouten zou maken. Marlies haar droom komt voort uit haar moeder. Zij had 3 moeilijke bevallingen gehad waarbij ze op sterven lag (zowel moeder als kind). Daarom wou Marlies anderen helpen,

zegt zelf: ‘Als ik de droom niet had kunnen waarmaken, was ik denk ik iets met dieren gaan doen.’ Haar advies aan de jeugd is: ‘Doorzetten wordt beloond.’

Door: Lotte M. & Aranka



Krakerszender Voelt uw werk ook als een droom?

Jan heeft een sprong in het diepe

Voor Jan Rijnders namelijk wel. Hij

genomen. Jan zei namelijk: ‘De

werkte ruim 40 jaar geleden bij de

autotelefoon was een uitvinding waar

Radiocontroledienst van de PTT, met

nog niet veel bekend over was.’ Hij

veel passie aan de opsporing van

had de opleiding elektronica gedaan

clandestiene zenders. Niet iedereen

en daardoor kwam hij in de mobiele

weet meer dat de PTT de voorganger

telefoonwereld terecht. Achteraf

was van KPN. Bij de Radiocontrole-

gezien was dit een hele goeie keus,

dienst was Jan een vrije vogel die in

want als je het nu bekijkt, zijn smart-

heel Nederland werkte. Volgens Jan

phones onmisbaar in ons leven en het

bleef zijn baan leuk doordat hij altijd

was vooral erg interessant omdat hij

andere dingen deed. Hij heeft ook

de ontwikkeling tot en met de smart-

een keer meegemaakt dat hij door

phone meemaakte. Hij was bij veel

Amsterdam reed in een gepantserde

dingen betrokken, zoals het opsporen

wagen van de politie. Er moest met

van fraude door mobiele telefoons en

spoed een krakerszender uit de lucht

bij dit werk had Jan ook regelmatig

worden gehaald. Dit was zo

contact met de politie. PTT was

belangrijk, dat deze wagen andere

intussen van naam veranderd in KPN.

wagens die in de weg geparkeerd

Jan bleef altijd bij KPN werken,

stonden, zo aan de kant beukte. Ze

ondanks dat hij misschien bij een

stonden met politiespecialisten voor

ander bedrijf beter betaald kreeg. Hij

het gebouw. De deur werd

geeft dan ook als tip mee: ‘Als je het

opengebroken door middel van

naar je zin hebt in een bedrijf, lekker

motorzagen en ze stormden naar

blijven zitten, niet ergens anders gaan

binnen. Jan vertelde dat het net leek

werken voor een beetje meer geld en

alsof hij in een film was. Deze illegale

werk dat je niet ligt!’

krakerszender werd door Jan

Nadat hij met pensioen is gegaan,

opgespoord.

doet hij nog vrijwilligerswerk bij de

Toen in 1980 autotelefoons op de

Groninger Archieven. Daar speurt hij

markt kwamen, was Jan heel

in oude archieven. Dit werk is

benieuwd naar de techniek. Na zes

enigszins vergelijkbaar met het

jaar was hij intussen overgestapt naar

speurwerk wat hij deed met fraude

de afdeling Mobiele Communicatie.

onderzoeken bij KPN.

Deze interessante baan kreeg hij aangeboden.

Door: Demi & Lieke



‘Het gesprek ging op zich wel goed, wel hadden we misschien van tevoren de vragen iets beter kunnen doorlezen.’

‘Ik neem mee van deze ervaring dat je altijd moet doorvragen, want wie weet komt er wel een mooi gesprek uit.‘

‘Ik had niet verwacht dat mevrouw een boek had geschreven.’


Dromen van het water David van der Kellen, een 77-jarige

Hij woont al 32 jaar in Noordlaren en

man, die niet houdt van stilzitten.

is nu vrijwillig boswachter. Hij is dan

Hij woont in Noordlaren en was

wel met pensioen, maar hij is nog

vroeger stedenbouwkundige. Als

steeds heel energiek en vrolijk.

kind wou hij altijd kapitein worden.

Vroeger was hij heel verlegen, maar

Nu is hij o.a. coach bij Humanitas en

nu heeft hij daar geen last meer

boswachter bij Natuurmonumenten. In zijn vrije tijd houdt hij van stripverhalen verzamelen en tuinieren. David heeft geen kinderen, maar heeft daar geen spijt van, want de kinderen van vandaag hebben een immense klus aan vrede, duurzaamheid en klimaat. Hij deed

van, want hij vindt het leuk om af en toe een praatje te maken. Nu is ‘vrede in de hele wereld’ zijn droom. Hij wil de jeugd van nu meegeven om goed voor het klimaat te zorgen, want dat vindt hij ook heel belangrijk.

mee aan het interview omdat het hem ‘gewoon leuk leek’. David zijn grootste droom als kind, was om kapitein te worden van het bootje waarmee hij altijd naar zijn oma in Amsterdam-Noord ging. Dit is niet gebeurd, maar dat vindt hij niet erg. Hij heeft stedebouwkunde gestudeerd en is voor een stedebouwkundig bureau gaan werken en daarna bij de gemeente Hoogezand en Haren. David heeft tot zijn pensioen met plezier in Haren gewerkt.

Door: Luka, Anne Mara S. & Esmée





Geen dromen Theky Grol is 78 jaar. Ze woont

Daarna mocht ze haar vader een

dichtbij onze school in Haren. Ze

jaar lang niet zien. Vroeger had ze

houdt erg veel van sporten en is

geen tijd voor dromen.

nog erg fit. Ze heeft 2 kinderen en 3 kleinkinderen. Vroeger werkte ze in

Na school heeft ze een tijdje in

de administratie en ze is later ook

Zwitserland gewoond. Ze heeft

mantelzorger geweest. Theky is een

gewerkt in de kledingzaak van haar

lieve vrouw en leuk om mee te

oom, waar ze later ook in de

praten. Vroeger wist ze nog niet zo

administratie heeft gewerkt. Ze is

goed wat ze later voor werk zou

later ook mantelzorger geweest van

willen doen, ze liet het haar allemaal

haar zus. Ze werkte veel, 40 uur in

maar overkomen.

de week, maar gelukkig vond ze

De ouders van Theky gingen

werken leuk. Ze heeft ook gewerkt

scheiden toen ze 14 jaar oud was.

als oppas.

Door: Emily & Daan




Dromen, kansen zien en vooroordelen tackelen Vorig jaar maakten we al kennis

Reuze spannend vonden de

met dit project van MDT Cultuur &

leerlingen het om een onbekende

Kunst. Naast het docententeam

te interviewen: ‘Hoe zou die persoon

waren ook de leerlingen van KCM

zijn? Wat moet ik vragen? En zijn ze

(Kunst, Cultuur & Media) erg

heel oud?’ en andersom ving ik op

enthousiast. Dus dat we dit jaar

dat de vertellers het net zo

weer mee mochten doen, was geweldig nieuws. Binnen de talentrichting KCM van het Harens Lyceum, zitten leerlingen afkomstig uit verschillende klassen. In wisselende samenstellingen wordt er binnen een thema samengewerkt aan een

spannend vonden: ‘Zou ik straks een ongeïnteresseerde puber tegenover mij krijgen?’ De professionals van MDT Cultuur & Kunst brachten de generatiekloof a.d.h.v. een aansprekend voorbeeld rond nut en noodzaak over de

eigen project. Zij worden begeleid

introductie van de mobiele telefoon

door docenten uit verschillende

tijdens de eerste les heel mooi in

kunstdisciplines (beeldend, muziek

beeld. Vervolgens werden de

en theater). Anders dan bij de

leerlingen voorbereid op het

afzonderlijke kunstvakken worden

interview met een oudere. Wat

de leerlingen bij KCM uitgedaagd

vraag je? Hoe formuleer je deze

om multidisciplinair te werken.

vragen? Hoe spreek je iemand aan

Hierbij maken we tevens gebruik

die je (nog) niet kent? Hoe zou het

van externe professionals. MDT

zijn als je i.p.v. ‘hoe oud bent u?’

Cultuur & Kunst past heel goed in

bijvoorbeeld zou vragen ‘hoe jong

dit straatje.

bent u?’

Vorig jaar diende het thema ‘verandering’ als uitgangspunt voor de gesprekken. Dit jaar hebben we gekozen voor het thema ‘dromen’.

Was het de charme van deze vragen of het feit dat we gewoon hele leuke leerlingen hebben, dat we tijdens de les waarin de


vertellers naar de Biotoop kwamen

We kijken uit naar de verhalen en

voor de interviews, ze samen zagen

de foto’s die onze leerlingen hiervan

lachen?

maken en die u in dit magazine kunt bewonderen. En vervolgens

‘Wat was dit leuk!’ hoorden we na

welke verhalen worden uitgekozen

afloop van onze leerlingen en van

en wat we hieruit terug gaan zien

de vertellers: ‘Wat een leuke leerlingen!’ Ook werd een enkele zorg uitgesproken: ‘We hebben ons niet aan onze vragen gehouden. Is dat erg?’ Nee dus, niet bij KCM. Dit zegt juist iets over hoe dit gesprek is verlopen. Ik vermoed dat er goed werd geluisterd en doorgevraagd in

tijdens de filmpremière. Laten we hopen dat we dit project nog heel vaak mogen herhalen en stiekem hoop ik later ooit zelf nog eens als senior te mogen deelnemen…

een ontspannen sfeer. Een week later vertelde een leerling met trots dat ze het advies had gekregen om vooral eigenwijs te blijven.

Door: Jannemiek de Bruin, Cesco Homminga & Gea Koopman


Als, dan, ooit, misschien, wie weet! is een publicatie van MDT Cultuur & Kunst. Deze uitgave presenteert de gesprekken die leerlingen van het Harens Lyceum hebben gevoerd met vertellers, als onderdeel van hun Maatschappelijke Diensttijd (MDT) programma.

Ontwerp, redactie en lay-out: HUMINT Solutions. Met dank aan: Alle vertellers voor het delen van hun verhalen en docenten Jannemiek, Cesco & Gea voor de leuke samenwerking. Meer weten? Ga naar www.mdtcultuurenkunst.nl Copyright © 2024 HUMINT Solutions


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.