削除された内容 追加された内容
誤字
(ボット) テンプレート:ja-DEFAULTSORT を テンプレート:kana-DEFAULTSORT に置き換え。(Wiktionary:編集室#テンプレート:ja-DEFAULTSORT_改名提案に基づく)
 
(27人の利用者による、間の44版が非表示)
1行目:
{{kana-DEFAULTSORT|じゅう}}
==[[漢字]]==
==漢字==
<span lang="ja" xml:lang="ja" style="font-size:350%">{{PAGENAME}}</span>
<span lang="ja" xml:lang="ja" style="font-size:350%">&#x5341;</span>
*{{部首|十|0}}
*{{総画|2}}
*[[異体字]] : <span style="font-size:250%">[[拾]]</span>([[大字]]、<span style="font-size:250%">[[什]]</span>
*筆順 : [[image:{{PAGENAME}}-bw.png|200px]]
===字源===
*[[指事文字|指事]]或いは[[象形文字|象形]]。まとめて一本「丨」にすることから、後にまとめたことがわかるよう中央部がふくれた。或い[[算木]]{{ふりがな|針|はり}}[[象形文字]]。もともとで、『[[針]]形を現す原字とも(なお、「シン」の音はdhiəɔpのp音がmpを経てm音となったもの)。
{{字源}}
 
===意義===
# [[九]]の次の数。[[二]]の[[五]]倍。
{{wikipedia}}
#[[10多数]]
#[[十分]]。
[[Category:漢字|しゆう じゅう]]
[[Category:常用漢字|しゆう じゅう]]
[[Category:教育常用漢字_第1学年|しゆう じゅう]]
[[Category:教育漢字_第1学年]]
[[Category:数字|10]]
[[Category:漢数字|しゆう じゅう]]
 
----
=={{ja}}==
 
[[Category:日本語|しゆう じゅう]]
===={{pronL|ja}}====
{{wikipedia|10}}
[[Category:{{ja}}]]
===={{pron}}====
* 音読み
** [[呉音]] : [[ジュウ]](歴史的仮名遣い:[[ジフ]] [[ジッ]]
** [[漢音]] : [[シュウ]](歴史的仮名遣い:[[シフ]])(表外
** [[慣用音]] : [[ジュッ]]
***「十」の伝来時の音は{{IPAchar|[ʑip]}}と推定され、当時の日本語にない[-p]の音([[入声]])は「-フ(音は{{IPAchar|[-ɸu]}}と推定されている)」と音写されたため、「十」は「ジフ」として受け入れられ、後に「ジュウ」に変化した。一方、入声はk,s,t,h,pといった無声子音が後続するときは[[促音便]]化するという性質(例.合[ガフ]→合算[ガッサン])があったため、「十」も促音便は「ジッ」であり「十本」は「ジッポン」、「十間」は「ジッケン」と発音された。近年になり、「ジュウ」の音に引きずられ、促音便は「ジュッ」が広く受け入れられるようになった<ref name="NHK" />。[[w:常用漢字#改定|改定常用漢字表]]では、備考に「『ジュッ』とも。」と注記されている<ref name="Joyokanjihyo" />。
* 訓読み : [[とお]]、[[と]]
***: '''十'''円('''じゅう'''えん)
 
***: '''十'''個(現代の発音: '''じゅっ'''こ、伝統的な発音: '''じっ'''こ)
=== 数詞 ===
* 訓読み
[[Category:日本語_数詞|しゆう じゅう]]
** 常用漢字表内
#[[数]][[10]]を表す。[[一]]、[[二]]、[[五]]、十を[[約数]]とする[[合成数]]。[[一]]の次で[[百]]の前の[[位]]をあらわす[[十進法]]の[[基数]]。現代では促音便は[[ジュッ]]になる<ref name="NHK" />。[[w:常用漢字#改定|改定常用漢字表]]では、備考に「『ジュッ』とも。」と注記されている<ref name="Joyokanjihyo" />。
**: [[とお]]、[[と]]
#* '''十'''円 ('''じゅう'''えん)
** 常用漢字表外
#* '''十'''個 (現代の発音: '''じゅっ'''こ、伝統的な発音: '''じっ'''こ)
**: [[そ]]、[[とおらい]]
 
===数詞===
[[Category:{{ja}}_数詞]]
# [[九]]の次の数。[[二]]の[[五]]倍。
==== {{trans}} ====
{{trans-top}}
*{{T|ar}}: {{ARchar|[[عشرة]]}}({{ipa|ʕáʃara}})
*{{T|sq}}: [[dhjetë]]
*{{T|it}}: [[dieci]]
*{{T|ia}}: [[dece]]
*{{T|id}}: [[sepuluh]]
*{{T|cy}}: [[deg]]
*{{T|vo}}: [[deg]]
*{{T|en}}: [[ten]]
*:{{T|ang}}: [[tīen]], [[tēn]]
*{{T|et}}: [[kümme]]
*{{T|eo}}: [[dek]]
*{{T|nl}}: [[tien]]
*{{T|or}}: [[ଦଶ]] (daś)
*{{T|ca}}: [[deu]]
*{{T|el}}: [[δέκα]] (déka)
*{{T|gu}}: [[દશ]] (daśa)
*{{T|kl}}: [[pa]]
*{{T|qu}}: [[chunka]]
*{{T|got}}: {{Gothic|[[𐍄𐌰𐌹𐌷𐌿𐌽]]}} (taihun)
*{{T|co}}: [[deci]]
*{{T|sm}}: [[sefulu]]
*{{T|sa}}: (dashan), [[दश]] (daśa)
*{{T|jv}}: [[qulit]]
*{{T|sv}}: [[tio]]
*{{T|es}}: [[diez]]
*{{T|sk}}: [[desať]]
*{{T|sl}}: [[des]], [[deset]]
*{{T|sw}}: [[kumi]]
*{{T|sh}}: {{t|sh|deset}}
*{{T|th}}:[[สิบ]]
*{{T|tl}}: [[sampu]]
*{{T|cs}}: [[deset]]
*{{T|zh}}: [[十]] (shí 広東:sap6)
*{{T|ko}}: {{t|ko|열}}, {{t|ko|십}}
*{{T|dv}}: [[ދިހައެއް]] (dhihaeh)
*{{T|da}}: [[ti]]
*{{T|de}}: [[zehn]]
*{{T|tpi}}: [[tenpela]]
*{{T|tk}}: [[sefulu]]
*{{T|tr}}: [[on]]
*{{T|nah}}: [[matlactli]]
*{{T|fy}}: [[tsien]]
*{{T|no}}: [[dek]], [[ti]]
*{{T|eu}}: [[hamar]]
*{{T|hu}}: [[tíz]]
*{{T|hi}}: [[दस]] (dasa)
*{{T|fi}}: [[kymmenen]]
*{{T|fr}}: [[dix]]
*{{T|br}}: [[dek]]
*{{T|vi}}: [[mười]]
*{{T|he}}: [[עשר]] (‘ésser)
*{{T|fa}}:[[دَه]] (dæh)
*{{T|pl}}: [[dziesięć]]
*{{T|pt}}: [[dez]]
*{{T|chm}}: [[joñoul]]
*{{T|mnc}}: [[juwan]]
*{{T|la}}: [[X]], [[decem]]
*{{T|ro}}: [[zece]]
*{{T|ru}}: {{t|ru|десять}}
{{trans-bottom}}
===熟語===
{{top}}
*{{ふりがな|五位七十五法|ごいしちじゅうごほう|yomilink=n}}
* {{ang}}: [[tīen]], [[tēn]]
*{{ふりがな|十戒|じっかい|yomilink=n}}
* {{ar}}: {{ARchar|[[عشرة]]}}({{ipa|ʕáʃara}})
*{{ふりがな|十界|じっかい|yomilink=n}}
* {{br}}: [[dek]]
*{{ふりがな|十干|じっかん|yomilink=n}}
* {{bs}}: deset
*{{ふりがな|十種競技|じっしゅきょうぎ|yomilink=n}}
* {{ca}}: [[deu]]
*{{ふりがな|十徳|じっとく|yomilink=n}}
* {{chm}}: [[joñoul]]
*{{ふりがな|十悪|じゅうあく|yomilink=n}}
* {{co}}: [[deci]]
*{{ふりがな|十義|じゅうぎ|yomilink=n}}
* {{cs}}: [[deset]]
*{{ふりがな|十字|じゅうじ|yomilink=n}}
* {{cy}}: [[deg]]
*{{ふりがな|十字架|じゅうじか|yomilink=n}}
* {{da}}: [[ti]]
*{{ふりがな|十字軍|じゅうじぐん|yomilink=n}}
* {{de}}: [[zehn]]
*{{ふりがな|十善|じゅうぜん|yomilink=n}}
* {{en}}: [[ten]]
*{{ふりがな|十二因縁|じゅうにいんねん|yomilink=n}}
* {{el}}: [[δέκα]] (déka)
*{{ふりがな|十二支|じゅうにし|yomilink=n}}
* {{eo}}: [[dek]]
*{{ふりがな|十二処|じゅうにしょ|yomilink=n}}
* {{es}}: [[diez]]
*{{ふりがな|十八界|じゅうはちかい|yomilink=n}}
* {{et}}: [[kümme]]
*{{ふりがな|十八番|じゅうはちばん|yomilink=n}}
* {{eu}}: [[hamar]]
*{{ふりがな|十八公|じゅうはっこう|yomilink=n}}
* {{fa}}:[[دَه]] (dæh)
*{{ふりがな|十分|じゅうぶん|yomilink=n}}, {{ふりがな|十分|じゅっぷん|yomilink=n}}
* {{fi}}: [[kymmenen]]
*{{ふりがな|十万億土|じゅうまんおくど|yomilink=n}}
* {{fr}}: [[dix]]
*{{ふりがな|十万億仏土|じゅうまんおくぶつど|yomilink=n}}
* {{fy}}: [[tsien]]
*{{ふりがな|十有五|じゅうゆうご|yomilink=n}}
* {{gu}}: [[દશ]] (daśa)
*{{ふりがな|十翼|じゅうよく|yomilink=n}}
* {{he}}: [[עשר]] (‘ésser)
*{{ふりがな|十露盤|そろばん|yomilink=n}}
* {{hi}}: [[दस]] (dasa)
* {{hu}}: [[tíz]]
* {{ia}}: [[dece]]
* {{id}}: [[sepuluh]]
* {{it}}: [[dieci]]
* {{jv}}: [[qulit]]
{{mid}}
* {{kl}}: [[pa]]
* {{ko}}: {{KOfont|[[열]] (yeol), [[십]] (sip)}}
* {{la}}: [[X]],[[decem]]
* {{mnc}}: [[juwan]]
* {{nah}}: [[matlactli]]
* {{nl}}: [[tien]]
* {{no}}: [[dek]]
* {{no}}: [[ti]]
* {{pl}}: [[dziesięć]]
* {{pt}}: [[dez]]
* {{qu}}: [[chunka]]
* {{ro}}: [[zece]]
* {{ru}}: [[десять]] (désjat’)
* {{sa}}: (dashan), [[दश]] (daśa)
* {{sk}}: [[desať]]
* {{sl}}: [[des]]
* {{sl}}: [[deset]]
* {{sm}}: [[sefulu]]
* {{sq}}: [[dhjetë]]
* {{sv}}: [[tio]]
* {{sw}}: [[kumi]]
* {{th}}:[[สิบ]]
* {{tk}}: [[sefulu]]
* {{tgl}}: [[sampu]]
* {{tpi}}: [[tenpela]]
* {{tr}}: [[on]]
* {{vi}}: [[mười]]
* {{vo}}: [[deg]]
* {{zh}}: [[十]] (shí 広東:sap6)
{{bottom}}
 
===熟語===
{{top5}}
*[[十悪]]
*[[十戒]]
*[[十界]]
*[[十干]]
{{mid5}}
*[[十義]]
*[[十字]]
*[[十字架]]
*[[十字軍]]
{{mid5}}
*[[十善]]
*[[十徳]]
*[[十二因縁]]
*[[十二支]]
{{mid5}}
*[[十八公]]
*[[十八番]]
*[[十分]]
*[[十万億土]]
{{mid5}}
*[[十万億仏土]]
*[[十有五]]
*[[十翼]]
*[[十露盤]]
{{bottom}}
 
===参考文献===
<references>
129 ⟶ 134行目:
<ref name="Joyokanjihyo">[http://www.bunka.go.jp/kokugo_nihongo/pdf/jouyoukanjihyou_h22.pdf 常用漢字表(平成22年11月30日内閣告示)(PDF形式)]</ref>
</references>
 
----
 
=={{L|zh}}==
[[Category:{{zh}}|shi2]]
[[Category:常用字|shi2]]
 
{{trans_link|zh|{{PAGENAME}}}}
* '''ローマ字表記等'''
 
* '''ローマ字表記'''
** '''[[普通話]]'''
*** '''[[ピンイン]]''': [[shí]] (shi2)
*** '''[[ウェード式]]''': shih<sup>2</sup>
*** '''[[注音符号]]''' : ㄕˊ
** '''[[広東語]]'''
*** '''[[イェール式]]''': sap{{supra|6}}
** '''[[閩南語]]'''
*** '''[[pojPOJ]]''': cha̍p (chap<sup>8</sup>)
** '''[[客家語]]'''
==={{num}}===
*** '''[[白話字]]''': sṳ̍p
[[category:{{zh}}_{{num}}|shi2]]
** '''[[呉語]]'''
*** '''[[ピンイン]]''': zeh4, seh4
** '''[[中古音]]''': *dzyip
** '''[[上古音]]''': *gyip
==={{numeral}}===
[[Category:{{zh}}_{{numeral}}|shi2]]
#[[10]]、[[とお]]。
==={{adjective}}===
[[Category:{{zh}}_{{adjective}}|shi2]]
#[[完全]]な、[[トップ]]の。
#*[[十全十美]]
[[Category:HSKレベル1級|shi2]]
[[Category:HSKレベル甲|shi2]]
 
==={{prov}}===
{{top5top}}
* {{ZHfont|[[十八般武艺]]}}
* {{ZHfont|[[十八变]]}}
159 ⟶ 175行目:
* {{ZHfont|[[十冬腊月]]}}
* {{ZHfont|[[十恶不赦]]}}
{{mid5}}
* {{ZHfont|[[十二分]]}}
* {{ZHfont|[[十二属相]]}}
168 ⟶ 183行目:
* {{ZHfont|[[十个指头不一般齐]]}}
* {{ZHfont|[[十行俱下]]}}
{{mid5}}
* {{ZHfont|[[十进对数]]}}
* {{ZHfont|[[十进法]] / [[十進法]]}}
177 ⟶ 191行目:
* {{ZHfont|[[十年如一日]]}}
* {{ZHfont|[[十全]]}}
{{mid5}}
* {{ZHfont|[[十全十美]]}}
* {{ZHfont|[[十万火急]]}}
186 ⟶ 199行目:
* {{ZHfont|[[十字军]]}}
* {{ZHfont|[[十足]]}}
{{mid5}}
* {{ZHfont|[[十之八九]]}}
* {{ZHfont|[[十隻手指有長短]]}}
195 ⟶ 207行目:
----
 
=={{korL|ko}}==
[[Category:{{korko}}|십]]
{{korko-hanja|hangeul=[[십]]|eumhun=[[열]] 십|rv=sip|mr=sip|y=sip}}
{{ko-IPA|십}}
 
==={{prov}}: {{kornumeral}}===
[[Category:{{ko}}_{{numeral}}|십 十]]
* {{lang|ko|[[시월]]}} &lt;[[十月]]&gt;
* {{lang|ko|[[십간]]'''十'''}} &lt;[[十干]]&gt;
#[[10]]。
* {{lang|ko|[[십분]]}} &lt;[[十分]]&gt;
===={{rel}}====
* {{lang|ko|[[십이월]]}} &lt;[[十二月]]&gt;
* {{langl|ko|[[십이지]]}} &lt;[[十二支]]&gt;
==={{prov}}===
* {{lang|ko|[[십자]]}} &lt;[[十字]]&gt;
* {{langl|ko|[[십전]]시월}} &lt;[[十]]&gt;
* {{langl|ko|[[십중팔구]]십간}} &lt;[[十中八九]]&gt;
* {{l|ko|십분}} &lt;[[十分]]&gt;
* {{l|ko|십이월}} &lt;[[十二月]]&gt;
* {{l|ko|십이지}} &lt;[[十二支]]&gt;
* {{l|ko|십자}} &lt;[[十字]]&gt;
* {{l|ko|십전}} &lt;[[十全]]&gt;
* {{l|ko|십중팔구}} &lt;[[十中八九]]&gt;
 
----
 
=={{L|vi}}==
[[Category:{{vi}}|thậpthap6 thâp]]
{{trans_link|vi|{{PAGENAME}}}}
* '''ローマ字表記'''
** [[Quốc ngữ]]: [[thập]]
 
----
 
==コード等==
{{codepoint}}
[[Category:Unicode CJK Unified Ideographs|5341]]
{{unicode_code|16進 = 5341|10進 = 21313}}
* JIS X 0208(-1978,1983,1990)
** [[JIS]]
240 ⟶ 259行目:
** 16進:CAAE
-->
* [[四角号碼]] : 4000<sub>0</sub>
* [[倉頡入力法]] : 十 (J)
===点字===
 
* [[漢点字]] : [[File:Braille8_Dots-14536.svg|40px]]
[[de:十]]
* [[六点漢字]] : [[Image: Braille ContractionPrefix.svg|40px]][[Image: Braille NumberSign.svg|40px]][[Image: Braille_J0.svg|40px]]
[[el:十]]
[[en:十]]
[[es:十]]
[[fi:十]]
[[fr:十]]
[[hr:十]]
[[hu:十]]
[[hy:十]]
[[io:十]]
[[is:十]]
[[it:十]]
[[ko:十]]
[[la:十]]
[[li:十]]
[[lo:十]]
[[lt:十]]
[[mg:十]]
[[ms:十]]
[[no:十]]
[[pl:十]]
[[pt:十]]
[[ru:十]]
[[sv:十]]
[[ta:十]]
[[uk:十]]
[[vi:十]]
[[zh:十]]