tîr: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Xuyakirin
Content deleted Content added
Bikarhêner (gotûbêj | beşdarî) : bi AjaxEditê re |
|||
(35 revîzyonên navberî yên ji 11 bikarhênerên din nayên nîşandan) | |||
Rêz 1: | Rêz 1: | ||
{{bnr-h|TIR|Tîr|tîr|tir|-tir}} |
|||
== {{ziman|ku}} == |
== {{ziman|ku}} == |
||
=== Bilêvkirin === |
=== Bilêvkirin === |
||
* {{ku-IPA}} |
* {{ku-IPA}} |
||
* {{beş|Navdêr}} {{deng|ku|LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-tîr (navdêr).wav|Deng|Bidlîs}} |
|||
* {{kîte|tîr}} |
|||
* {{beş|Rengdêr}} {{deng|ku|LL-Q36163 (kmr)-Key Mîrza-tîr.wav|Deng|Bidlîs}} |
|||
* {{ku-kîte}} |
|||
=== Navdêr === |
=== Navdêr 1 === |
||
{{tewîn-nav |
{{ku-tewîn-nav|tîr|mê}} |
||
[[Wêne:WA archery target with arrows.jpg|thumb|150px|tîr]] |
[[Wêne:WA archery target with arrows.jpg|thumb|150px|tîr]] |
||
{{ |
{{navdêr|ku|z=m}} |
||
# [[çek|Çek]]ek [[serik]][[tûj]] e ku ji [[kevan]]ê tê [[avêtin]]. |
# {{f|ku|çek}} [[çek|Çek]]ek [[serik]][[tûj]] e ku ji [[kevan]]ê tê [[avêtin]]. |
||
#* |
#* {{jêder|ku|jêgirtin=Eger ku awir '''tîr''' bin, çav û birû jî kevan in. Di helbestan de wekî evîndar birûyên xwe xwar bike ev mîna kevanê vedikişe, tê pejirandin. Birû ji ber ku '''tîra''' herî dijwar biaveje xwe vedikişîne.|''[[w:Di Helbestên Melayê Bateyî de Evîn û Hezkirin|Di Helbestên Melayê Bateyî de Evîn û Hezkirin]]'', [[w:Reşît Rojdar Yildiz|Reşît Rojdar Yildiz]], Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi}} |
||
#* {{jêder|ku|{{Jêgirtin/Melayê Cizîrî/Dîwana Melayê Cizirî}}|jêgirtin=Ji wê rojê dizanî min</br>Ko yar ew '''tîr''' li cergê da</br>Gelo dîsa bibînim ez}} |
|||
#: ''Reş e weke qîrê,</br>Rast e weke '''tîrê'''.'' |
|||
==== Ji wêjeya klasîk ==== |
|||
* ''Ji wê rojê dizanî min</br>Ko yar ew '''tîr''' li cergê da</br>Gelo dîsa bibînim ez''{{dîwanacizirî}} |
|||
==== Gotina pêşiyan ==== |
|||
* ''Reş e weke qîrê,</br>Rast e weke '''tîrê'''.'' |
|||
==== Bi alfabeyên din ==== |
==== Bi alfabeyên din ==== |
||
* {{ku-ar |
* {{ku-ar|تیر}} |
||
==== Ji ==== |
|||
Hevreha soranî {{g|ckb|تیر|tr=tîr}}, farisî {{g|fa|تیر|tr=tîr}}, tacikî [[тир]] (tîr), pehlewî ''tigr'', avestayî ''tiẍre-, tiẍri-'', ji {{ji|ira}}. |
|||
==== Bide ber ==== |
==== Bide ber ==== |
||
Rêz 35: | Rêz 32: | ||
* [[tîrk]] |
* [[tîrk]] |
||
==== |
==== Etîmolojî ==== |
||
Hevreha soranî {{g|ckb|تیر|tr=tîr}}, farisî {{g|fa|تیر|tr=tîr}}, tacikî [[тир]] (tîr), pehlewî ''tigr'', avestayî ''tiẍre-, tiẍri-'', ji {{ji|ira}}. Herwiha bide ber sûmerî [[𒋾]] (ti: tîr) |
|||
* {{Z|kmr}}: [[tîr]] |
|||
==== Bi zaravayên din ==== |
|||
* Soranî: {{W-|ckb|تیر|tr=tîr}} |
|||
==== Werger ==== |
==== Werger ==== |
||
{{werger-ser}} |
{{werger-ser|tîr wek çek yan nîşan}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|abq}}: {{W-|abq|сагӏындакъ}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ab}}: {{W-|ab|ахәымпал|sc=Cyrl}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ady}}: {{W-|ady|щэбзащ}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|af}}: {{W-|af|pyl}}, {{W-|af|skig}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ak}}: {{W-|ak|agyan}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|sq}}: {{W+|sq|shigjetë|m}}, {{W+|sq|ber|n}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|de}}: {{W+|de|Pfeil|n}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|amn}}: {{W-|amn|fak}} |
||
* {{Z|am}}: {{W-|am|ፍላጣ|sc=Ethi}}, {{W-|am|ቀስት|sc=Ethi}}, {{W-|am|ፍላጻ|sc=Ethi}} |
|||
* {{Z|ar}}: [[سهم]] (sehm), {{W|ar|السفیق|guman=erê}}, {{W|ar|السهم|guman=erê}}, {{W|ar|الصنیع|guman=erê}}, {{W|ar|النبل|guman=erê}}, {{W|ar|النشاب|guman=erê}}, {{W|ar|النشابة|guman=erê}}, {{W|ar|بنات العجز|guman=erê}}, {{W|ar|ثخین|guman=erê}}, {{W|ar|خاثر|guman=erê}} |
|||
* Apaçî: |
|||
*: {{Z|apw}}: {{W-|apw|k’aa’ist'aaní}} |
|||
* {{Z|arc}}: |
|||
*: {{Z|syc}}: {{W-|syc|ܓܐܪܐ|tr=giʾrā|sc=Syrc}} |
|||
* {{Z|arw}}: {{W-|arw|simala}} |
|||
* {{Z|rup}}: {{W-|rup|sãdzeatã}} |
|||
* {{Z|as}}: {{W-|as|কাঁড়}} |
|||
* {{Z|ast}}: {{W-|ast|flecha|m}} |
|||
* {{Z|av}}: {{W-|av|йойохул гӏучӏ|sc=Cyrl}}, {{W-|av|чӏор|sc=Cyrl}} |
|||
* {{Z|ae}}: {{W-|ae|𐬙𐬌𐬔𐬭𐬌}} |
|||
* {{Z|ay}}: {{W-|ay|mich'i}} |
|||
* {{Z|az}}: {{W+|az|ox}} |
|||
*: Kirîlî: {{W-|az|ох|sc=Cyrl}} |
|||
*: {{Z|az}}: {{W-|az|اوخ|tr=ox|sc=fa-Arab}} |
|||
* {{Z|eu}}: {{W+|eu|gezi}} |
|||
* {{Z|ba}}: {{W-|ba|уҡ|sc=Cyrl}} |
|||
* {{Z|be}}: {{W-|be|страла́|m|sc=Cyrl}} |
|||
* {{Z|bn}}: {{W+|bn|তীর|sc=Beng}} |
|||
* {{Z|bi}}: {{W-|bi|ara}} |
|||
* {{Z|bor}}: {{W-|bor|tugo}} |
|||
* {{Z|bg}}: {{W+|bg|стрела́|m|sc=Cyrl}} |
|||
* {{Z|my}}: {{W+|my|မြား|sc=Mymr}} |
|||
* {{Z|ccc}}: {{W-|ccc|ashkololi}} |
|||
* {{Z|ce}}: {{W-|ce|пха}} |
|||
* {{Z|cs}}: {{W+|cs|šíp|n}}, {{W+|cs|střela|m}} |
|||
* {{Z|chr}}: {{W-|chr|ᎫᏂ}} |
|||
* {{Z|chy}}: {{W-|chy|maahe}} |
|||
* {{Z|zh}}: |
|||
*: {{Z|yue}}: {{W-|yue|箭|tr=zin3}}, {{W-|yue|矢|tr=ci2}} |
|||
*: {{Z|dng}}: {{W-|dng|җян}} |
|||
*: {{Z|cmn}}: {{W+|cmn|箭|tr=jiàn}}, {{W+|cmn|矢|tr=shǐ}}, {{W+|cmn|箭頭|tr=jiàntóu}} |
|||
*: {{Z|nan}}: {{W-|nan|箭|tr=chìⁿ}}, {{W-|nan|矢|tr=sí}} |
|||
*: {{Z|wuu}}: {{W-|wuu|箭}}, {{W-|wuu|矢}} |
|||
* {{Z|chp}}: {{W-|chp|k’á}} |
|||
* {{Z|cho}}: {{W-|cho|oo-ske-noc-kay}} |
|||
* {{Z|cv}}: {{W-|cv|ҫӗмрен|sc=Cyrl}} |
|||
* {{Z|da}}: {{W-|da|pil|g}} |
|||
* {{Z|dar}}: {{W-|dar|урги}} |
|||
* {{Z|dv}}: {{W-|dv|ތީރު|sc=Thaa}} |
|||
* {{Z|sce}}: {{W-|sce|sumu}} |
|||
* {{Z|ovd}}: {{W-|ovd|kuov|n}} |
|||
* {{Z|id}}: {{W+|id|panah}} |
|||
* {{Z|ar}}: {{W+|ar|سَهْم|n}} |
|||
*: {{Z|arz}}: {{W-|arz|سهم|n|tr=sahm}} |
|||
*: {{Z|acw}}: {{W-|acw|سَهَم|n|tr=saham}} |
|||
* {{Z|hy}}: {{W+|hy|նետ}} |
|||
* {{Z|myv}}: {{W-|myv|нал}}, {{W-|myv|нал}} |
|||
* {{Z|eo}}: {{W+|eo|sago}} |
* {{Z|eo}}: {{W+|eo|sago}} |
||
* {{Z|et}}: {{W+|et|nool}} |
* {{Z|et}}: {{W+|et|nool}} |
||
* {{Z|evn}}: {{W-|evn|нюр}} |
|||
* {{Z|fa}}: {{W+|fa|تير}}, {{W+|fa|تیره}}, {{W|fa|آسه|guman=erê}}, {{W|fa|پيکان|guman=erê}}, {{W|fa|تيرک|guman=erê}}, {{W|fa|خدنگ|guman=erê}}, {{W|fa|رنگ تيره|guman=erê}}, {{W|fa|سياره تير|guman=erê}}, {{W|fa|غليظ|guman=erê}}, {{W|fa|کثيف|guman=erê}}, {{W|fa|محور|guman=erê}} |
|||
* {{Z|ee}}: {{W-|ee|aŋutrɔ|nt}} |
|||
* {{Z|pal}}: {{W-|pal|𐭲𐭢𐭫|ts=tigr}} |
|||
* {{Z|fa}}: {{W+|fa|تیر|tr=tir}} |
|||
* {{Z|fo}}: {{W-|fo|ørvur|n}}, {{W-|fo|pílur|n}}, {{W-|fo|ørv|m}} |
|||
* {{Z|fi}}: {{W+|fi|nuoli}} |
* {{Z|fi}}: {{W+|fi|nuoli}} |
||
* {{Z|fr}}: {{W+|fr|flèche}} |
* {{Z|fr}}: {{W+|fr|flèche|m}} |
||
* {{Z|fur}}: {{W |
* {{Z|fur}}: {{W-|fur|frece|m}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|stq}}: {{W-|stq|Stroal|n}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|fy}}: {{W-|fy|pylk|nt}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|gd}}: {{W-|gd|saighead|m}}, {{W-|gd|gath|m}} |
||
* {{Z|gl}}: {{W-|gl|frecha|m}}, {{W-|gl|frisga|m}}, {{W+|gl|seta|m}} |
|||
* {{Z|hi}}: [[बाण]] [[तीर}]] [[शर]] |
|||
* {{Z| |
* {{Z|got}}: {{W-|got|𐌰𐍂𐍈𐌰𐌶𐌽𐌰|m}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|gu}}: {{W-|gu|બાણ|sc=Gujr}} |
||
* {{Z|ka}}: {{W-|ka|ისარი|sc=Geor}} |
|||
* {{Z|haw}}: {{W-|haw|pua}}, {{W-|haw|pua pana}} |
|||
* {{Z|ha}}: {{W-|ha|kibiya}} |
|||
* {{Z|hi}}: {{W+|hi|तीर|n}}, {{W+|hi|बाण|sc=Deva}} |
|||
* {{Z|nl}}: {{W+|nl|pijl|n}} |
|||
* {{Z|hrx}}: {{W-|hrx|Peil|n}} |
|||
* {{Z|he}}: {{W+|he|חֵץ|n|tr=khets|sc=Hebr}} |
|||
* {{Z|io}}: {{W+|io|flecho}} |
* {{Z|io}}: {{W+|io|flecho}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ig}}: {{W-|ig|arọ}} |
||
* {{Z|ang}}: {{W-|ang|flān|n}} |
|||
* {{Z|en}}: {{W+|en|arrow}}, {{W+|en|pycno-}}, {{W+|en|cord|guman=erê}}, {{W|en|dilatant|guman=erê}}, {{W|en|sagitta|guman=erê}}, {{W|en|slab|guman=erê}}, {{W|en|Mercury|guman=erê}}, {{W|en|rolling pin|guman=erê}} |
|||
* {{Z| |
* {{Z|en}}: {{W+|en|arrow}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|inh}}: {{W-|inh|тӏаьск}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ia}}: {{W-|ia|flecha}}, {{W-|ia|sagitta}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ga}}: {{W-|ga|saighead|m}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|zai}}: {{W-|zai|baxa}}, {{W-|zai|baza}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|it}}: {{W+|it|freccia|m}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|is}}: {{W+|is|ör|m}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ja}}: {{W+|ja|矢|tr=や, ya}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|jra}}: {{W-|jra|ƀrom}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|kaw}}: {{W-|kaw|panah}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|jv}}: {{W+|jv|ꦥꦤꦃ}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|kbd}}: {{W-|kbd|шабзэ}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|kl}}: {{W-|kl|qarsoq}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|kn}}: {{W+|kn|ಅಂಬು|sc=Knda}}, {{W+|kn|ಬಾಣ|sc=Knda}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|krc}}: {{W-|krc|окъ|sc=Cyrl}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|krl}}: {{W-|krl|piili}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ca}}: {{W+|ca|fletxa|m}}, {{W+|ca|sageta|m}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|qu}}: {{W-|qu|wach'i}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ket}}: {{W-|ket|ӄам}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ky}}: {{W+|ky|жебе|sc=Cyrl}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ki}}: {{W-|ki|mũguĩ|c3}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|si}}: {{W-|si|ඊය|sc=Sinh}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|koi}}: {{W-|koi|ньӧв}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ko}}: {{W+|ko|화살}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|kw}}: {{W-|kw|seth}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|kum}}: {{W-|kum|окъ}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|lbe}}: {{W-|lbe|чӏатӏаракӏ}} |
||
* {{Z|lkt}}: {{W-|lkt|waŋhíŋkpe}} |
|||
* {{Z|ltg}}: {{W-|ltg|šautra|m}} |
|||
* {{Z|la}}: {{W+|la|sagitta|m}} |
|||
* {{Z|lv}}: {{W-|lv|bulta|m}}, {{W-|lv|šautra|m}}, {{W-|lv|strēle|m}} |
|||
* {{Z|lo}}: {{W-|lo|ລູກສອນ}}, {{W-|lo|ສອນ}} |
|||
* {{Z|ln}}: {{W-|ln|likulá}} |
|||
* {{Z|lt}}: {{W-|lt|strėlė|m}} |
|||
* {{Z|khb}}: {{W-|khb|ᦔᦹᧃ|sc=Talu}}, {{W-|khb|ᦐᦱᧉᦺᦙᧉ}} |
|||
* {{Z|lb}}: {{W-|lb|Fäil|n}} |
|||
* {{Z|mk}}: {{W-|mk|стрела|m|sc=Cyrl}} |
|||
* {{Z|ml}}: {{W+|ml|അമ്പ്|sc=Mlym}} |
|||
* {{Z|ms}}: {{W+|ms|panah}} |
|||
*: {{Z|ms}}: {{W-|ms|ڤانه|sc=Arab}} |
|||
* {{Z|mt}}: {{W-|mt|vleġġa|m}} |
|||
* {{Z|mnc}}: {{W-|mnc|ᠰᡳᡵᡩᠠᠨ}}, {{W-|mnc|ᠨᡳᡵᡠ}} |
|||
* {{Z|mns}}: {{W-|mns|ня̄л}} |
|||
* {{Z|mi}}: {{W-|mi|kōpere}}, {{W-|mi|pere}} |
|||
* {{Z|mr}}: {{W-|mr|बाण}} |
|||
* Marî: |
|||
*: {{Z|mhr}}: {{W-|mhr|пикш}} |
|||
* {{Z|hu}}: {{W+|hu|nyíl}} |
|||
* {{Z|egy}}: {{W-egy|šsr|n|h=V6-s-r:T11}}, {{W-egy|zwn|n|h=z-wn:n-T11}} |
|||
* {{Z|moh}}: {{W-|moh|kayonkwere}} |
|||
* {{Z|mdf}}: {{W-|mdf|нал}} |
|||
* {{Z|mn}}: |
|||
*: Kirîlî: {{W+|mn|сум}} |
|||
*: Mongolî: {{W-|mn|ᠰᠤᠮᠤ}} |
|||
* {{Z|mnw}}: {{W-|mnw|လဴ}} |
|||
* {{Z|nci}}: {{W-|nci|mitl}} |
|||
* {{Z|nah}}: {{W+|nah|mitl}} |
|||
* {{Z|nnt}}: {{W-|nnt|allontz}} |
|||
* {{Z|nv}}: {{W-|nv|kʼaaʼ}} |
|||
* {{Z|nds}}: {{W-|nds|Piel|n}}, {{W-|nds|Piil|n}} |
|||
* {{Z|non}}: {{W-|non|ǫr|m}} |
|||
* {{Z|no}}: {{W+|no|pil}} |
|||
*: {{Z|nb}}: {{W+|nb|pil|n|m}} |
|||
*: {{Z|nn}}: {{W-|nn|pil|m}} |
|||
* {{Z|nwy}}: {{W-|nwy|aruntquaserank}} |
|||
* {{Z|oj}}: {{W-|oj|mitigwanwi}}, {{W-|oj|bikwak}}, {{W-|oj|ginwaakwanwi}}, {{W-|oj|gii'anwaakonwi}}, {{W-|oj|asawaan}} |
|||
* {{Z|oc}}: {{W+|oc|flècha|m}}, {{W+|oc|sageta|m}} |
|||
* {{Z|one}}: {{W-|one|kayú:kwile̲’}} |
|||
* {{Z|or}}: {{W+|or|ତୀର}} |
|||
* {{Z|os}}: {{W-|os|фат|sc=Cyrl}} |
|||
* {{Z|ota}}: {{W-|ota|اوق|tr=ok}}, {{W-|ota|تیر|tr=tir}}, {{W-|ota|سهم|tr=sehm}} |
|||
* {{Z|ug}}: {{W-|ug|ئوق|sc=ug-Arab}} |
|||
* {{Z|uz}}: {{W+|uz|oʻq}}, {{W+|uz|tir}} |
|||
* {{Z|pi}}: {{W-|pi|usu}}, {{W-|pi|sara|n}}, {{W-|pi|bāṇa|n}} |
|||
* {{Z|ps}}: {{W-|ps|غشۍ|tr=ǧašëy|sc=ps-Arab}} |
|||
* {{Z|myp}}: {{W-|myp|kahaí}} |
|||
* {{Z|pdt}}: {{W-|pdt|Feil|m}} |
|||
* {{Z|pl}}: {{W+|pl|strzała|m}}, {{W-|pl|szyp|n}} |
|||
* {{Z|roa-opt}}: {{W-|roa-opt|saeta}} |
|||
* {{Z|pt}}: {{W+|pt|flecha|m}}, {{W+|pt|seta|m}} |
|||
* {{Z|pa}}: {{W-|pa|ਤੀਰ}} |
|||
* {{Z|kk}}: {{W-|kk|жебе|sc=Cyrl}}, {{W-|kk|оқ|sc=Cyrl}} |
|||
* {{Z|raj}}: {{W-|raj|तीर|tr=tīr}} |
|||
* {{Z|rhg}}: {{W-|rhg|tir}} |
|||
* {{Z|rm}}: {{W-|rm|frizza|m}} |
|||
* {{Z|ro}}: {{W+|ro|săgeată|m}} |
|||
*: Kirîlî: {{W-|ro|сэӂатэ|m}} |
|||
* {{Z|ru}}: {{W+|ru|стрела́|m}} |
|||
* {{Z|se}}: {{W-|se|njuolla}} |
|||
* {{Z|sa}}: {{W+|sa|इषु|n}}, {{W+|sa|बाण}}, {{W+|sa|शर|n}} |
|||
* {{Z|scn}}: {{W-|scn|freccia|m}} |
|||
* {{Z|sd}}: {{W+|sd|پيلو|tr=pīlō|cuda=پيِلو|sc=sd-Arab}} |
|||
* {{Z|sh}}: |
|||
*: Kirîlî: {{W-|sh|стрела|m}}, {{W-|sh|стријела|m}}, {{W-|sh|стрелица|m}}, {{W-|sh|стрјелица|m}}, {{W-|sh|стрила|m}} |
|||
*: Latînî: {{W-|sh|strela|m}}, {{W+|sh|strijela|m}}, {{W+|sh|strelica|m}}, {{W-|sh|strjelica|m}}, {{W-|sh|strila|m}} |
|||
* {{Z|cu}}: |
|||
*: Kirîlî: {{W-|cu|стрѣла|m|sc=Cyrs}} |
|||
*: Glagolîtîk: {{W-|cu|ⱄⱅⱃⱑⰾⰰ|m|sc=Glag}} |
|||
* {{Z|orv}}: {{W-|orv|стрѣла|m}} |
|||
* {{Z|sk}}: {{W-|sk|šíp}}, {{W-|sk|strela|m}} |
|||
* {{Z|sl}}: {{W+|sl|puščica|m}} |
|||
* {{Z|zlw-slv}}: {{W-|zlw-slv|střåula|m}} |
|||
* Sorbî: |
|||
*: {{Z|dsb}}: {{W-|dsb|klek|n}}, {{W-|dsb|šypa|m}} |
|||
*: {{Z|hsb}}: {{W-|hsb|kłok|n}}, {{W-|hsb|šip|n}} |
|||
* {{Z|st}}: {{W-|st|motsu}} |
|||
* {{Z|es}}: {{W+|es|flecha|m}}, {{W+|es|saeta|m}} |
|||
* {{Z|xsv}}: {{W-|xsv|strēla|m}} |
|||
* {{Z|sux}}: {{W-|sux|𒋾|tr=TI|sc=Xsux}} |
|||
* {{Z|sva}}: {{W-|sva|ცხვი}} |
|||
* {{Z|sw}}: {{W+|sw|mshale}} |
* {{Z|sw}}: {{W+|sw|mshale}} |
||
* {{Z|sv}}: {{W+|sv|pil}} |
* {{Z|sv}}: {{W+|sv|pil|g}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|sjw}}: {{W-|sjw|la nàhl we}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|xsr}}: {{W-|xsr|མདའ|tr=da}} |
||
* {{Z|tab}}: {{W-|tab|чӏимир}} |
|||
* {{Z|tr}}: {{W+|tr|ok}}, {{W+|tr|merdane}}, {{W+|tr|ağdalı}}, {{W+|tr|oklava}}, {{W+|tr|taife}}, {{W+|tr|tıkız}}, {{W|tr|Merkür|guman=erê}}, {{W|tr|ok demiri|guman=erê}}, {{W|tr|konsantre|guman=erê}}, {{W|tr|koyu|guman=erê}} |
|||
* {{Z| |
* {{Z|tg}}: {{W+|tg|тир|sc=Cyrl}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|tl}}: {{W+|tl|tunod}}, {{W-|tl|palaso}}, {{W-|tl|pletsa}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ta}}: {{W+|ta|அம்பு}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|twf}}: {{W-|twf|łúonemą}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ttt}}: {{W-|ttt|ух}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|th}}: {{W-|th|ลูกศร}}, {{W-|th|ศร}} |
||
* {{Z|te}}: {{W+|te|బాణము}}, {{W+|te|అమ్ము}} |
|||
* {{Z|crh}}: {{W-|crh|oq}} |
|||
* {{Z|tt}}: {{W+|tt|ук}} |
|||
* {{Z|tet}}: {{W-|tet|hana}} |
|||
* {{Z|ti}}: {{W-|ti|መንትግ|sc=Ethi}}, {{W-|ti|ኵናት|sc=Ethi}}, {{W-|ti|ፍላጻ|sc=Ethi}} |
|||
* {{Z|tr}}: {{W+|tr|ok}} |
|||
* {{Z|tk}}: {{W-|tk|ok}}, {{W-|tk|peýkam}} |
|||
* {{Z|bo}}: {{W-|bo|མདའ|sc=Tibt}} |
|||
* {{Z|tli}}: {{W-|tli|chooneit}} |
|||
* {{Z|txb}}: {{W-|txb|prere}}, {{W-|txb|tsain}} |
|||
* {{Z|tta}}: {{W-|tta|mañkoi}}, {{W-|tta|mañksii}} |
|||
* {{Z|tyv}}: {{W-|tyv|согун}} |
|||
* {{Z|udm}}: {{W-|udm|ньӧл}} |
|||
* {{Z|uga}}: {{W-|uga|𐎈𐎑}} |
|||
* {{Z|ur}}: {{W-|ur|تیر|n|tr=tīr|sc=ur-Arab}} |
|||
* {{Z|uk}}: {{W-|uk|стріла́|m|sc=Cyrl}} |
|||
* {{Z|vi}}: {{W+|vi|mũi tên}}, {{W+|vi|tên}} |
|||
* {{Z|vo}}: {{W+|vo|sagit}} |
|||
* {{Z|wa}}: {{W+|wa|fritche|m}}, {{W+|wa|fletche|m}} |
|||
* {{Z|cy}}: {{W+|cy|saeth|m}} |
|||
* {{Z|wo}}: {{W+|wo|fitt}}, {{W-|wo|fett}} |
|||
* {{Z|km}}: {{W+|km|ព្រួញ}}, {{W+|km|សរ}} |
|||
* {{Z|xh}}: {{W-|xh|utolo}} |
|||
* {{Z|sah}}: {{W-|sah|ох|sc=Cyrl}}, {{W-|sah|оноҕос|sc=Cyrl}} |
|||
* {{Z|yi}}: {{W-|yi|פֿײַל|m}} |
|||
* {{Z|yo}}: {{W-|yo|o̩fà}} |
|||
* {{Z|esu}}: {{W-|esu|qeruq}} |
|||
* {{Z|el}}: {{W+|el|βέλος|nt}}, {{W+|el|σαΐτα|m}} |
|||
*: Kevn: {{W-|grc|ἰός|n}}, {{W-|grc|τόξευμα|nt}}, {{W-|grc|ὀϊστός|n}} |
|||
* {{Z|za}}: {{W-|za|naq}}, {{W-|za|cienq}}, {{W-|za|bwn}} |
|||
* {{Z|zu}}: {{W-|zu|umcibisholo|c3|c4}} |
|||
* {{Z|nmn}}: {{W-|nmn|gǁqhàã}} |
|||
{{werger-bin}} |
|||
:{{werger çavkanî|en|arrow|beş=Ev qismê Wergerê|oldid=75822606}} |
|||
=== Navdêr 2 === |
|||
{{navdêr|ku|z=m}} |
|||
# [[erd|Erd]] û [[zevî|zeviyên]] [[teng]] û [[dirêj]]. |
|||
#: '''''Tîra''' felankeso îsal beyar maye.'' |
|||
==== Etîmolojî ==== |
|||
{{ji?}} |
|||
==== Werger ==== |
|||
{{werger-ser}} |
|||
{{werger-bin}} |
{{werger-bin}} |
||
=== Rengdêr === |
=== Rengdêr === |
||
{{rengdêr|ku}}, {{t-ya nerm}}, {{r-ya nerm}} |
|||
{{rd|ku|g=2}} |
|||
# [[şile]]ya ne [[zelal]], [[şile]]ya [[bihêz]], [[şile]]ya [[xurt]] <br>[[şile]]ya [[kêm]] [[av]] û [[zêde]] tiştek din tê de heye |
# [[şile]]ya ne [[zelal]], [[şile]]ya [[bihêz]], [[şile]]ya [[xurt]] <br>[[şile]]ya [[kêm]] [[av]] û [[zêde]] tiştek din tê de heye |
||
#* |
#* {{jêder|ku|jêgirtin=Xwîna ku jê dihat [[sorereş]] û '''tîr''' bû.|{{Jêgirtin/Firat Cewerî/Girtî}}}} |
||
#* |
#* {{jêder|ku|jêgirtin=(...) carina jî bi hemû dengan ko hungiva '''tîr''' û xwîna ron tevî hev dikirin.|{{Jêgirtin/Mehmed Uzun/Hawara Dîcleyê 1/2003}}}} |
||
# sift; tiştên [[req]], [[hişk]]; dijberê [[ronatî]] |
# [[sift]]; tiştên [[req]], [[hişk]]; dijberê [[ronatî]] |
||
#* |
#* {{jêder|ku|jêgirtin=(...) di devê deriyê odê de dûmaneke '''tîr''' û tûj li ruyê wî dikeve (...)|{{Jêgirtin/Hesenê Metê/Labîrenta Cinan/1994}}}} |
||
# [[xestî]]. Mirovên bi nexweşiya şekir ketine, xestiya glukozê di nav xwîna wan de bilind e, ji ber wê yekê xwîna wan piçek tîr e. |
# [[xestî]]. Mirovên bi nexweşiya şekir ketine, xestiya glukozê di nav xwîna wan de bilind e, ji ber wê yekê xwîna wan piçek tîr e. |
||
#* {{bêmînak|ku}} |
|||
==== |
==== Dijmane ==== |
||
* [[ruhn]] |
* [[ruhn]] |
||
Rêz 136: | Rêz 325: | ||
* [[tîrkirî]] |
* [[tîrkirî]] |
||
{{)}} |
{{)}} |
||
==== Ji ==== |
|||
Ji {{ine-pro}} *[[tegus]], [[hevreh]]a peştûyî {{ku-Arab|[[ټينګ]]}} (ṭing), ermenî [[թանձր]] (tencir), albanî ''[[thuk]]'', inglîzî ''[[thick]]'', almanî ''[[dick]]'', holendî ''[[dik]]''... |
|||
==== Jê ==== |
==== Jê ==== |
||
Rêz 147: | Rêz 333: | ||
* [[tîrîtî]] |
* [[tîrîtî]] |
||
* [[tîrtî]] |
* [[tîrtî]] |
||
==== Etîmolojî ==== |
|||
Ji {{ji|ine-pro|ku|*tegus}}, [[hevreh]]a {{hv|ps|ټينګ|tr=ṭing}}, ermenî [[թանձր]] (tencir), albanî ''[[thuk]]'', îngilîzî ''[[thick]]'', almanî ''[[dick]]'', holendî ''[[dik]]''... |
|||
==== Werger ==== |
==== Werger ==== |
||
{{werger-ser}} |
{{werger-ser}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ady}}: {{W-|ady|ӏужъу}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|de}}: {{W+|de|dick}} |
||
* {{Z|az}}: {{W-|az|qəliz}}, {{W-|az|qatı}} |
|||
* {{Z|ba}}: {{W-|ba|ҡуйы}} |
|||
* {{Z|be}}: {{W+|be|густы́}} |
|||
* {{Z|bg}}: {{W+|bg|гъст|n}} |
|||
* {{Z|my}}: {{W+|my|ပျစ်}} |
|||
* {{Z|cs}}: {{W+|cs|hustý|n}} |
|||
* {{Z|zh}}: |
|||
*: {{Z|yue}}: {{W-|yue|濃|tr=nung4}}, {{W-|yue|稠|tr=cau4}}, {{W-|yue|滐|tr=git6}} |
|||
*: {{Z|cmn}}: {{W+|cmn|濃|tr=nóng}}, {{W+|cmn|稠|tr=chóu}}, {{W+|cmn|濃厚|tr=nónghòu}} |
|||
* {{Z|da}}: {{W+|da|tyk}} |
|||
* {{Z|id}}: {{W+|id|kental}} |
|||
* {{Z|ar}}: {{W-|ar|غَلِيظ}} |
|||
* {{Z|hy}}: {{W+|hy|թանձր}} |
* {{Z|hy}}: {{W+|hy|թանձր}} |
||
* {{Z|fa}}: {{W+|fa|غلیظ|tr=ğaliz}}, {{W+|fa|سفت|tr=seft}}, {{W+|fa|ستبر|tr=setabr}}, {{W+|fa|دفزک|tr=dafzak}} |
|||
* {{Z|fi}}: {{W+|fi|sakea}}, {{W+|fi|tiheä}} |
* {{Z|fi}}: {{W+|fi|sakea}}, {{W+|fi|tiheä}} |
||
* {{Z|fr}}: {{W+|fr|épais}} |
* {{Z|fr}}: {{W+|fr|épais}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|gd}}: {{W-|gd|tiugh}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|gl}}: {{W+|gl|testo|n}}, {{W+|gl|espeso|n}} |
||
* {{Z| |
* {{Z|ka}}: {{W-|ka|სქელი}} |
||
* {{Z|ht}}: {{W-|ht|pwès}} |
|||
* {{Z|nl}}: {{W+|nl|dik}}, {{W+|nl|dikke}} |
|||
* {{Z|en}}: {{W+|en|thick}} (having viscous consistency), {{W+|en|dense}} |
|||
* {{Z|ja}}: {{W+|ja|濃い|sc=Jpan|tr=こい, koi}} |
|||
* {{Z|kbd}}: {{W-|kbd|ӏувы}} |
|||
* {{Z|ca}}: {{W+|ca|espès}} |
|||
* {{Z|ko}}: {{W+|ko|짙다}}, {{W+|ko|농후하다}} |
|||
* {{Z|mk}}: {{W-|mk|густ|n}} |
|||
* {{Z|ms}}: {{W+|ms|pekat}} |
|||
* {{Z|mnc}}: {{W-|mnc|ᡨᡠᠮᡳᠨ}} |
|||
* {{Z|hu}}: {{W+|hu|sűrű}} |
|||
* {{Z|nrf}}: {{W-|nrf|êpais}} |
|||
* {{Z|oc}}: {{W+|oc|espés}} |
|||
* {{Z|ota}}: {{W-|ota|قویو|tr=koyu}} |
|||
* {{Z|ps}}: {{W-|ps|ټينګ|tr=ṭing}} |
|||
* {{Z|pl}}: {{W+|pl|gęsty}} |
* {{Z|pl}}: {{W+|pl|gęsty}} |
||
* {{Z|pt}}: {{W+|pt| |
* {{Z|pt}}: {{W+|pt|espesso}} |
||
* {{Z|ru}}: {{W+|ru| |
* {{Z|ru}}: {{W+|ru|густо́й}} |
||
* {{Z|sh}}: |
|||
* {{Z|tr}}: {{W+|tr|yoğun}}, {{W+|tr|kıvamlı|guman=erê}} |
|||
*: Kirîlî: {{W-|sh|гу̑ст}} |
|||
*: Latînî: {{W+|sh|gȗst}} |
|||
* {{Z|sk}}: {{W-|sk|hustý}} |
|||
* {{Z|sl}}: {{W+|sl|góst}} |
|||
* Sorbî: |
|||
*: {{Z|dsb}}: {{W-|dsb|gusty}} |
|||
* {{Z|es}}: {{W+|es|espeso}} |
|||
* {{Z|sv}}: {{W+|sv|tjock}} |
|||
* {{Z|tg}}: {{W-|tg|ғализ}} |
|||
* {{Z|th}}: {{W+|th|ข้น}} |
|||
* {{Z|te}}: {{W+|te|చిక్కని}} |
|||
* {{Z|tr}}: {{W+|tr|yoğun}} |
|||
* {{Z|uk}}: {{W+|uk|густи́й}} |
|||
* {{Z|vi}}: {{W+|vi|đặc}} |
|||
* {{Z|cy}}: {{W+|cy|tew}} |
|||
* {{Z|za}}: {{W-|za|gwd}}, {{W-|za|gwg}}, {{W-|za|gud}} |
|||
{{werger-bin}} |
{{werger-bin}} |
||
:{{werger çavkanî|en|thick|beş=Ev qismê Wergerê|oldid=75873085}} |
|||
=== teng û drêj === |
|||
{{cure?}} |
|||
# [[erd]] û zeviyên teng û drêj. Tîra felankeso îsal beyar ma ye |
Guhartoya herî nû ya 21:40, 24 hezîran 2024
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr 1
[biguhêre]Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | tîr | tîr |
Îzafe | tîra | tîrên |
Çemandî | tîrê | tîran |
Nîşandera çemandî | wê tîrê | wan tîran |
Bangkirin | tîrê | tîrino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | tîrek | tîrin |
Îzafe | tîreke | tîrine |
Çemandî | tîrekê | tîrinan |
tîr mê
- (çek) Çekek seriktûj e ku ji kevanê tê avêtin.
- Eger ku awir tîr bin, çav û birû jî kevan in. Di helbestan de wekî evîndar birûyên xwe xwar bike ev mîna kevanê vedikişe, tê pejirandin. Birû ji ber ku tîra herî dijwar biaveje xwe vedikişîne. — (Di Helbestên Melayê Bateyî de Evîn û Hezkirin, Reşît Rojdar Yildiz, Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi)
- Ji wê rojê dizanî min
Ko yar ew tîr li cergê da
Gelo dîsa bibînim ez — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
- Reş e weke qîrê,
Rast e weke tîrê.
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Bide ber
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha soranî تیر (tîr), farisî تیر (tîr), tacikî тир (tîr), pehlewî tigr, avestayî tiẍre-, tiẍri-, ji zimanên îranî. Herwiha bide ber sûmerî 𒋾 (ti: tîr)
Bi zaravayên din
[biguhêre]- Soranî: تیر (tîr)
Werger
[biguhêre]tîr wek çek yan nîşan
- Abazayî: сагӏындакъ (sāʿəndāq̇)
- Abxazî: ахәымпал (āx°əmṗāl)
- Adîgeyî: щэбзащ (š̍ăbzāš̍)
- Afrîkansî: pyl, skig
- Akanî: agyan
- Albanî: shigjetë → sq m, ber → sq n
- Almanî: Pfeil → de n
- Amanabî: fak
- Amharî: ፍላጣ (fəlaṭa), ቀስት (ḳäst), ፍላጻ (fəlaṣa)
- Apaçî:
- Apaçiya rojava: k’aa’ist'aaní
- Aramî:
- Siryaniya klasîk: ܓܐܪܐ (giʾrā)
- Arawak: simala
- Aromanî: sãdzeatã
- Asamî: কাঁড় (kãr)
- Astûrî: flecha m
- Avarî: йойохул гӏучӏ (jojoχul ʿuč̣), чӏор (č̣or)
- Avestayî: 𐬙𐬌𐬔𐬭𐬌 (tigri)
- Aymarayî: mich'i
- Azerî: ox → az
- Baskî: gezi → eu
- Başkîrî: уҡ (uq)
- Belarusî: страла́ m (stralá)
- Bengalî: তীর → bn (tir)
- Bîslamayî: ara
- Bororoyî: tugo
- Bulgarî: стрела́ → bg m (strelá)
- Burmayî: မြား → my (mra:)
- Çamicuroyî: ashkololi
- Çeçenî: пха (pχa)
- Çekî: šíp → cs n, střela → cs m
- Çerokî: ᎫᏂ (guni)
- Çeyenî: maahe
- Çînî:
- Çîpewî: k’á
- Çoktawî: oo-ske-noc-kay
- Çuvaşî: ҫӗмрен (śĕmren)
- Danmarkî: pil g
- Dargwayî: урги (urgi)
- Divehî: ތީރު (tīru)
- Dongşîangî: sumu
- Elfdalî: kuov n
- Endonezyayî: panah → id
- Erebî: سَهْم → ar n (sahm)
- Ermenî: նետ → hy (net)
- Erzayî: нал (nal), нал (nal)
- Esperantoyî: sago → eo
- Estonî: nool → et
- Evenkî: нюр (ņur)
- Eweyî: aŋutrɔ nt
- Farisiya navîn: 𐭲𐭢𐭫 (tgl /tigr/)
- Farisî: تیر → fa (tir)
- Ferî: ørvur n, pílur n, ørv m
- Fînî: nuoli → fi
- Fransî: flèche → fr m
- Friyolî: frece m
- Frîsiya saterlandî: Stroal n
- Frîsî: pylk nt
- Gaelîka skotî: saighead m, gath m
- Galîsî: frecha m, frisga m, seta → gl m
- Gotî: 𐌰𐍂𐍈𐌰𐌶𐌽𐌰 m (arƕazna)
- Gujaratî: બાણ (bāṇ)
- Gurcî: ისარი (isari)
- Hawayî: pua, pua pana
- Hawsayî: kibiya
- Hindî: तीर → hi n (tīr), बाण → hi (bāṇ)
- Holendî: pijl → nl n
- Hunsrikî: Peil n
- Îbranî: חֵץ → he n (khets)
- Îdoyî: flecho → io
- Îgboyî: arọ
- Îngilîziya kevn: flān n
- Îngilîzî: arrow → en
- Îngûşî: тӏаьск (ṭäsk)
- Înterlîngua: flecha, sagitta
- Îrlendî: saighead m
- Îsthmus zapotekî: baxa, baza
- Îtalî: freccia → it m
- Îzlendî: ör → is m
- Japonî: 矢 → ja (や, ya)
- Jarayî: ƀrom
- Javayiya kevn: panah
- Javayî: ꦥꦤꦃ → jv
- Kabardî: шабзэ (šābză)
- Kalalîsûtî: qarsoq
- Kannadayî: ಅಂಬು → kn (ambu), ಬಾಣ → kn (bāṇa)
- Karaçay-balkarî: окъ
- Karelî: piili
- Katalanî: fletxa → ca m, sageta → ca m
- Keçwayî: wach'i
- Ketî: ӄам
- Kirgizî: жебе → ky (cebe)
- Kîkûyûyî: mũguĩ 3
- Kîngalî: ඊය (īya)
- Komî-permyakî: ньӧв (nʹöv)
- Koreyî: 화살 → ko (hwasal)
- Kornî: seth
- Kumikî: окъ (oq)
- Lakî: чӏатӏаракӏ (č̣aṭaraḳ)
- Lakotayî: waŋhíŋkpe
- Latgalî: šautra m
- Latînî: sagitta → la m
- Latviyayî: bulta m, šautra m, strēle m
- Lawsî: ລູກສອນ (lūk sǭn), ສອນ (sǭn)
- Lingalayî: likulá
- Lîtwanî: strėlė m
- Lueyî: ᦔᦹᧃ (ṗuen), ᦐᦱᧉᦺᦙᧉ (ṅaa2may2)
- Luksembûrgî: Fäil n
- Makedonî: стрела m (strela)
- Malayalamî: അമ്പ് → ml (ampŭ)
- Malezî: panah → ms
- Malezî: ڤانه
- Maltayî: vleġġa m
- Mançûyî: ᠰᡳᡵᡩᠠᠨ (sirdan), ᠨᡳᡵᡠ (niru)
- Mansî: ня̄л (nâ̄l)
- Maorî: kōpere, pere
- Maratî: बाण (bāṇ)
- Marî:
- Mariya rojhilatî: пикш
- Mecarî: nyíl → hu
- Misrî:
(šsr n),
(zwn n) - Mohawkî: kayonkwere
- Mokşayî: нал (nal)
- Mongolî:
- Monî: လဴ
- Nahwatliya klasîk: mitl
- Nahwatlî: mitl → nah
- Nanticokeyî: allontz
- Navajoyî: kʼaaʼ
- Nedersaksî: Piel n, Piil n
- Norsiya kevn: ǫr m
- Norwecî: pil → no
- Nottoway-meherrînî: aruntquaserank
- Ojibweyî: mitigwanwi, bikwak, ginwaakwanwi, gii'anwaakonwi, asawaan
- Oksîtanî: flècha → oc m, sageta → oc m
- Oneidayî: kayú:kwile̲’
- Oriyayî: ତୀର → or (tīrô)
- Osetî: фат (fat)
- Osmanî: اوق (ok), تیر (tir), سهم (sehm)
- Oygurî: ئوق (oq)
- Ozbekî: oʻq → uz, tir → uz
- Palî: usu, sara n, bāṇa n
- Peştûyî: غشۍ (ǧašëy)
- Pîrahayî: kahaí
- Plodîşî: Feil m
- Polonî: strzała → pl m, szyp n
- Portugaliya kevn: saeta
- Portugalî: flecha → pt m, seta → pt m
- Puncabî: ਤੀਰ (tīr)
- Qazaxî: жебе (jebe), оқ (oq)
- Rajasthanî: तीर (tīr)
- Rohingyayî: tir
- Romancî: frizza m
- Romanyayî: săgeată → ro m
- Kirîlî: сэӂатэ m
- Rusî: стрела́ → ru m (strelá)
- Samiya bakurî: njuolla
- Sanskrîtî: इषु → sa n (iṣu), बाण → sa (bāṇa), शर → sa n (śara)
- Sicîlî: freccia m
- Sindhî: پيِلو → sd (pīlō)
- Sirboxirwatî:
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: стрѣла m (strěla)
- Slovakî: šíp, strela m
- Slovenî: puščica → sl m
- Slovînsî: střåula m
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: motsu
- Spanî: flecha → es m, saeta → es m
- Sûdovî: strēla m
- Sûmerî: 𒋾 (TI)
- Svanî: ცხვი (cxvi)
- Swahîlî: mshale → sw
- Swêdî: pil → sv g
- Şawneeyî: la nàhl we
- Şerpayî: མདའ (da)
- Tabasaranî: чӏимир (č̣imir)
- Tacikî: тир → tg (tir)
- Tagalogî: tunod → tl, palaso, pletsa
- Tamîlî: அம்பு → ta (ampu)
- Taosî: łúonemą
- Tatî: ух
- Tayî: ลูกศร, ศร (sɔ̌ɔn)
- Telûgûyî: బాణము → te (bāṇamu), అమ్ము → te (ammu)
- Teteriya krîmî: oq
- Teterî: ук → tt (uq)
- Tetûmî: hana
- Tigrînî: መንትግ (mäntg), ኵናት (kʷənat), ፍላጻ (fəlaṣa)
- Tirkî: ok → tr
- Tirkmenî: ok, peýkam
- Tîbetî: མདའ (mda')
- Tlingitî: chooneit
- Toxarî B: prere, tsain
- Tuteloyî: mañkoi, mañksii
- Tuvanî: согун (sogun)
- Udmurtî: ньӧл (nʹöl)
- Ugarîtî: 𐎈𐎑 (ḥẓ)
- Urdûyî: تیر n (tīr)
- Ûkraynî: стріла́ m (strilá)
- Viyetnamî: mũi tên → vi, tên → vi
- Volapûkî: sagit → vo
- Walonî: fritche → wa m, fletche → wa m
- Weylsî: saeth → cy m
- Wolofî: fitt → wo, fett
- Ximêrî: ព្រួញ → km (pruəñ), សរ → km (sɑɑ)
- Xosayî: utolo
- Yakutî: ох (ox), оноҕос (onoğos)
- Yidîşî: פֿײַל m (fayl)
- Yorubayî: o̩fà
- Yupîkiya navendî: qeruq
- Yûnanî: βέλος → el nt (vélos), σαΐτα → el m (saḯta)
- Zhuangî: naq, cienq, bwn
- Zuluyî: umcibisholo 3 an 4
- ǃXóõ: gǁqhàã
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr 2
[biguhêre]tîr mê
Etîmolojî
[biguhêre]- Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.
Werger
[biguhêre]Rengdêr
[biguhêre]- şileya ne zelal, şileya bihêz, şileya xurt
şileya kêm av û zêde tiştek din tê de heye- Xwîna ku jê dihat sorereş û tîr bû. — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)
- (...) carina jî bi hemû dengan ko hungiva tîr û xwîna ron tevî hev dikirin. — (Mehmed Uzun, Hawara Dîcleyê 1, Weşanên Nefel, 2003)
- sift; tiştên req, hişk; dijberê ronatî
- (...) di devê deriyê odê de dûmaneke tîr û tûj li ruyê wî dikeve (...) — (Hesenê Metê, Labîrenta Cinan, Weşanên Welat, 1994)
- xestî. Mirovên bi nexweşiya şekir ketine, xestiya glukozê di nav xwîna wan de bilind e, ji ber wê yekê xwîna wan piçek tîr e.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Dijmane
[biguhêre]Bide ber
[biguhêre]Bikaranîn
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *tegus, hevreha peştûyî ټينګ (ṭing), ermenî թանձր (tencir), albanî thuk, îngilîzî thick, almanî dick, holendî dik...
Werger
[biguhêre]- Adîgeyî: ӏужъу (ʾ°ẑ°)
- Almanî: dick → de
- Azerî: qəliz, qatı
- Başkîrî: ҡуйы (quyï)
- Belarusî: густы́ → be (hustý)
- Bulgarî: гъст → bg n (gǎst)
- Burmayî: ပျစ် → my (pyac)
- Çekî: hustý → cs n
- Çînî:
- Danmarkî: tyk → da
- Endonezyayî: kental → id
- Erebî: غَلِيظ (ḡalīẓ)
- Ermenî: թանձր → hy (tʿanjr)
- Farisî: غلیظ → fa (ğaliz), سفت → fa (seft), ستبر → fa (setabr), دفزک → fa (dafzak)
- Fînî: sakea → fi, tiheä → fi
- Fransî: épais → fr
- Gaelîka skotî: tiugh
- Galîsî: testo → gl n, espeso → gl n
- Gurcî: სქელი (skeli)
- Haîtî: pwès
- Holendî: dik → nl, dikke → nl
- Îngilîzî: thick → en (having viscous consistency), dense → en
- Japonî: 濃い → ja (こい, koi)
- Kabardî: ӏувы (ʾ°və)
- Katalanî: espès → ca
- Koreyî: 짙다 → ko (jitda), 농후하다 → ko (nonghuhada)
- Makedonî: густ n (gust)
- Malezî: pekat → ms
- Mançûyî: ᡨᡠᠮᡳᠨ (tumin)
- Mecarî: sűrű → hu
- Normandî: êpais
- Oksîtanî: espés → oc
- Osmanî: قویو (koyu)
- Peştûyî: ټينګ (ṭing)
- Polonî: gęsty → pl
- Portugalî: espesso → pt
- Rusî: густо́й → ru (gustój)
- Sirboxirwatî:
- Slovakî: hustý
- Slovenî: góst → sl
- Sorbî:
- Sorbiya jêrîn: gusty
- Spanî: espeso → es
- Swêdî: tjock → sv
- Tacikî: ғализ (ġaliz)
- Tayî: ข้น → th (kôn)
- Telûgûyî: చిక్కని → te (cikkani)
- Tirkî: yoğun → tr
- Ûkraynî: густи́й → uk (hustýj)
- Viyetnamî: đặc → vi
- Weylsî: tew → cy
- Zhuangî: gwd, gwg, gud
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Deng bi kurmancî
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî
- Çek bi kurmancî
- Jêgirtin bi kurmancî
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Peyvên kurmancî ji zimanên îranî
- Peyvên bêetîmolojî
- Rengdêr bi kurmancî
- Bilêvkirinên kurmancî bi t-ya nerm
- Bilêvkirinên kurmancî bi r-ya nerm
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî