Houthalen-Helchteren
Houthalen-Helchteren (Limburgs: Houthalen helchtre) is een gemeente in de Belgische provincie Limburg. De gemeente telt ruim 30.000 inwoners. De gemeente is de hoofdplaats van het het gerechtelijk kanton Houthalen-Helchteren en maakt deel uit van het kieskanton Peer.
Gemeente in België .svg){kind=small}
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Geografie | |||
| Gewest |  Vlaanderen
| ||
| Provincie | .svg){kind=small} Limburg
| ||
| Arrondissement | Maaseik | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
78,23 km² (2022) 65,99% 12,38% 21,62% | ||
| Coördinaten | 51° 2' NB, 5° 23' OL | ||
| Bevolking (bron: Statbel) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
30.896 (01/01/2024) 50% 50% 394,95 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder |
(01/01/2024) 19,46% 59,77% 20,77% | ||
| Buitenlanders | 9,87% (01/01/2024) | ||
| Politiek en bestuur | |||
| Burgemeester | Alain Yzermans (sp.a-Groen!) | ||
| Bestuur | Vooruit-Groen-CD&V | ||
| Zetels Vooruit-Groen CD&V N-VA S&D Vlaams Belang |
31 10 8 6 5 2 | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen | 19.108 euro/inw. (2021) | ||
| Werkloosheidsgraad | 6,88% (jan. 2019) | ||
| Overige informatie | |||
| Postcode 3530 3530 |
Deelgemeente Helchteren Houthalen | ||
| Zonenummer | 011 - 089 | ||
| NIS-code | 72039 | ||
| Politiezone | CARMA | ||
| Hulpverleningszone | Oost-Limburg | ||
| Website | Officiële website | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| ligging binnen het arrondissement Maaseik in de provincie Limburg | |||
| |||
Geografie
bewerkenDeelgemeenten
bewerken| # | Naam | Opp. (km²) |
Inwoners (2020) |
Inwoners per km² |
NIS-code |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Houthalen | 48,41 | 23.813 | 492 | 72039A |
| 2 | Helchteren | 29,81 | 6.737 | 226 | 72039B |
Kernen
bewerkenDe fusiegemeente bestaat uit 2 deelgemeenten: Houthalen en Helchteren. Houthalen, de grootste van de twee, fungeert als centrum van de gemeente. Daar is in september 2012 een ecologisch Nieuw Administratief Centrum (NAC) geopend, dat de gemeentelijke diensten, het sociaal huis, de balies bib en toerisme, het kinderdagverblijf De Sijsjes, de technische ploegen, de politie, het pwa, de muziek- en tekenacademie en een aantal externe partners huisvest. In het gebouw bieden een aantal appartementen woongelegenheid, zodat het NAC werken, wonen en vrije tijd combineert. Op het terrein van het oud mijngebouw achter het NAC wordt een cleantechcampus ontwikkeld. Het oude mijngebouw doet hierbij dienst als incubator voor jonge bedrijven in de cleantechsector en kreeg de naam Greenville. Tussen het NAC en Greenville wordt een woonzone ontwikkeld, waarin een pilootproject rond cohousing voorzien is.
Houthalen omvat naast het centrum nog vier gehuchten die tevens parochies zijn. Langs de N74 ligt Laak dat door lintbebouwing naar de centrumkern toe gegroeid is.
In het westen tegen de grens met Heusden ligt Lillo. De benaming is afkomstig van linde en het toponiem lo. Bij de kapel van St.-Catharina staat nog een (oude) lindeboom.
Lillo bevat een schansstraat met bijhorende schans waar eerder de mensen zich verschansten in slechtere tijden of aanvallen van buitenaf. De schans is nog zichtbaar door een hoog liggende rechthoek met daarrond een beek. De houtwallen zijn natuurlijk verdwenen.
In het zuidoosten ligt Meulenberg met zijn mijnwerkerstuinwijken. Meulenberg is ook vergroeid met het centrum. In het oosten ligt Houthalen-Oost, bestaande uit recentere verkavelingen. De bebouwde kernen van Houthalen-Oost en het Genkse Zwartberg sluiten op elkaar aan.
Helchteren is de meest noordelijke deelgemeente en ligt grotendeels langs de N74 en de weg van Heusden naar Meeuwen. In het oosten van de deelgemeente ligt nog het landelijke gehucht Sonnis.
Aangrenzende gemeenten
bewerkenDe buurgemeenten zijn Hechtel-Eksel, Peer, Oudsbergen, Genk, Zonhoven, Heusden-Zolder en Beringen.
Demografie
bewerkenDemografische ontwikkeling
bewerkenAlle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
| Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden | ||
|---|---|---|
| jaar | Aantal[1] | Evolutie: 1992=index 100 |
| 1992 | 27.717 | 100,0 |
| 1993 | 28.074 | 101,3 |
| 1994 | 28.202 | 101,7 |
| 1995 | 28.435 | 102,6 |
| 1996 | 28.653 | 103,4 |
| 1997 | 28.761 | 103,8 |
| 1998 | 28.916 | 104,3 |
| 1999 | 29.105 | 105,0 |
| 2000 | 29.215 | 105,4 |
| 2001 | 29.270 | 105,6 |
| 2002 | 29.438 | 106,2 |
| 2003 | 29.416 | 106,1 |
| 2004 | 29.607 | 106,8 |
| 2005 | 29.802 | 107,5 |
| 2006 | 29.945 | 108,0 |
| 2007 | 30.050 | 108,4 |
| 2008 | 29.999 | 108,2 |
| 2009 | 30.120 | 108,7 |
| 2010 | 30.126 | 108,7 |
| 2011 | 30.318 | 109,4 |
| 2012 | 30.356 | 109,5 |
| 2013 | 30.515 | 110,1 |
| 2014 | 30.623 | 110,5 |
| 2015 | 30.666 | 110,6 |
| 2016 | 30.592 | 110,4 |
| 2017 | 30.601 | 110,4 |
| 2018 | 30.623 | 110,5 |
| 2019 | 30.655 | 110,6 |
| 2020 | 30.550 | 110,2 |
| 2021 | 30.498 | 110,0 |
| 2022 | 30.844 | 111,3 |
| 2023 | 30.960 | 111,7 |
| 2024 | 30.896 | 111,5 |
Politiek
bewerkenStructuur
bewerkenDe gemeente Houthalen-Helchteren ligt in het kieskanton Peer en het provinciedistrict Peer, het kiesarrondissement Hasselt-Tongeren-Maaseik (identiek aan de kieskring Limburg).
| Houthalen-Helchteren | Supranationaal | Nationaal | Gemeenschap | Gewest | Provincie | Arrondissement | Provinciedistrict | Kanton | Gemeente | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Administratief | Niveau |  Europese Unie |
België |
Vlaanderen |
Limburg |
Maaseik | Houthalen-Helchteren | ||||
| Bestuur | Europese Commissie | Belgische regering | Vlaamse regering | Deputatie | Gemeentebestuur | ||||||
| Raad | Europees Parlement | Kamer van volksvertegenwoordigers |
Vlaams Parlement | Provincieraad | Gemeenteraad | ||||||
| Kiesomschrijving | Nederlands Kiescollege | Kieskring Limburg | Hasselt-Tongeren-Maaseik | Peer | Peer | Houthalen-Helchteren | |||||
| Verkiezing | Europese | Federale | Vlaamse | Provincieraads- | Gemeenteraads- | ||||||
(Voormalige) Burgemeesters
bewerken
Zie Lijst van burgemeesters van Houthalen-Helchteren voor het hoofdartikel over dit onderwerp.| Tijdspanne | Burgemeester | |
|---|---|---|
| 1977 - 1982 | Jan Gerits (CVP) | |
| 1983 - 1992 | Lode Franssens (CVP) | |
| 1992 - 2000 | Maurice Vanoevelen (CVP) | |
| 2001 - 2003 | Jules D'Oultremont (sp.a) | |
| 2003 - heden | Alain Yzermans (sp.a) | |
Legislatuur 2013-2018
bewerkenBurgemeester blijft Alain Yzermans (sp.a-Groen-Plus). Hij leidt een coalitie bestaande uit sp.a-Groen-Plus en CD&V. Samen vormen ze de meerderheid met 18 op 31 zetels.
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
bewerken| Partij of kartel | 10-10-1976[2] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[3] | 14-10-2012[4] | 14-10-2018 | 13-10-2024 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 27 | % | 27 | % | 27 | % | 27 | % | 29 | % | 29 | % | 31 | % | 31 | % | 31 | |
| CVP1 / CD&V2 | 67,781 | 20 | 39,211 | 12 | 33,421 | 10 | 41,941 | 14 | 29,491 | 10 | 24,442 | 8 | 22,142 | 8 | 21,92 | 7 | - | ||
| SP1 / sp.a2 / sp.a-Groen-plusA | 19,991 | 5 | 28,051 | 8 | 31,81 | 10 | 27,51 | 8 | 30,271 | 10 | 34,852 | 12 | 27,96A | 10 | 26,3A | 9 | - | ||
| Agalev1 / Groen!2 / sp.a-Groen-plusA | - | - | - | 7,051 | 1 | 9,041 | 2 | 5,582 | 1 | - | |||||||||
| VU1 / VU&ID2 / OM-NU!3 / N-VA4 | 12,231 | 2 | 11,181 | 2 | 8,631 | 2 | - | 3,822 | 0 | 12,663 | 3 | 19,404 | 6 | 14,04 | 4 | - | |||
| PVV1 / VLD2 / Open Vld3 | - | - | 4,931 | 0 | 6,492 | 1 | 11,392 | 3 | 6,292 | 1 | 4,623 | 0 | - | - | |||||
| Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 | - | - | 1,941 | 0 | 8,911 | 2 | 15,991 | 4 | 13,022 | 4 | 7,642 | 2 | 10,02 | 3 | - | ||||
| S&D1 / BUUR2 | - | - | - | - | - | - | 16,571 | 5 | 21,91 | 8 | - | ||||||||
| INSPRK | - | - | - | 6,74 | 1 | - | - | - | - | - | |||||||||
| NIEUW | - | 20,06 | 5 | 19,27 | 5 | - | - | - | - | - | - | ||||||||
| Anderen(*) | - | 1,5 | 0 | - | 1,37 | 0 | - | 3,17 | 0 | 1,69 | 0 | 5,9 | 0 | - | |||||
| Totaal stemmen | 11200 | 13378 | 14872 | 15909 | 18025 | 20550 | 21064 | 21132 | |||||||||||
| Opkomst % | 96,95 | 95,84 | 94,93 | 96,10 | 93,96 | 93,7 | |||||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 5,28 | 5,98 | 5,73 | 4,44 | 4,47 | 3,76 | 3,98 | 4,3 | |||||||||||
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
(*) 1982: PVDA / 1994: AOV (0,92%), PVDA (0,45%) / 2006: Houthalens-Belang (1,45%), Lijst Remi Timmers (1,72%) / 2012: HART / 2018: PVDA (3,0%), U&WIJ (2,2%), ECHT (0,4%), Be.One (0,3%)
Bezienswaardigheden
bewerken
Zie Lijst van onroerend erfgoed in Houthalen-Helchteren voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Toerisme en recreatie
bewerkenHouthalen-Helchteren telt op haar grondgebied 3 recreatiedomeinen:
- Kelchterhoef, "de Plas", de hoeven, wandel- en fietstrajecten, camping
- Hengelhoef, natuur- en recreatieterrein
- Molenheide, gemeentelijk wild-wandelpark, camping en complex met zwembaden, tennisterreinen en overdekte speeltuin
Het naturistenterrein van Houthalen bevond zich bij het gehucht Lillo.
Bekende personen
bewerken- Emile Van Coppenolle (1893-1975), militair en colloborateur
- Gerard Bijnens (1911-1992), politicus
- Marcel Hendricks (1925-2008), wielrenner
- Harry Martens (1945), scheikundige en hoogleraar
- Roger Loysch (1951), wielrenner
- Ingrid Daubechies (1954), wis- en natuurkundige
- Ann Vervoort (1977-2010), danseres en zangeres
- Désirée Viola (1992-2018), actrice en danseres
- William Baeten (1997), voetballer
Externe link
bewerken- ↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
- ↑ Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
- ↑ Verkiezingen van 8 oktober 2006 - Resultaten. vlaanderenkiest.be. Gearchiveerd op 4 augustus 2023. Geraadpleegd op 16 juni 2019.
- ↑ Startpagina - Lokale verkiezingen 2012. vlaanderenkiest.be.
