Vlag van Europa

Vlag van Europa (ratio 2:3)

De vlag van de Raad van Europa, die ook de vlag van de Europese Unie is en gezien kan worden als de vlag van Europa is niet alleen het symbool van twee internationale organisaties, maar ook van de eenheid en de identiteit van Europa in bredere zin. De cirkel van gouden sterren staat voor de solidariteit en de harmonie tussen de volkeren van Europa.

Oorspronkelijk dacht men dat het aantal sterren het aantal lidstaten voorstelde omdat de EU nog lange tijd twaalf lidstaten gehad heeft. Het heeft er echter niets mee te maken: er zijn twaalf sterren omdat dit cijfer traditioneel een symbool is van perfectie, volledigheid en eenheid. De vlag is in 1995 met de toetreding van Oostenrijk, Finland en Zweden dan ook dezelfde gebleven. Ook de uitbreiding van de Unie in 2004 met Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië, Slowakije en Tsjechië heeft geen gevolgen voor de vlag gehad.

Symboliek

In verschillende tradities is twaalf het symbolisch cijfer voor volledigheid. Het stemt uiteraard ook overeen met het aantal maanden in een jaar en het aantal uren op een klok. Ook telt de dierenriem twaalf tekens. De Griekse mythologische held Hercules moest twaalf moeilijke opdrachten vervullen om onsterfelijk te worden. In de bijbel wordt vermeld dat Israël twaalf stammen kende. Ook waren er twaalf apostelen.

De cirkel is onder andere het symbool van de eenheid.

Populair wordt deze vlag ook wel een typisch katholieke vlag genoemd; de twaalf sterren en het blauw van de achtergrond verwijzen voor katholieken namelijk ook naar de Maagd Maria want in het boek Openbaring van Evangelist Johannes verschijnt ze met een kroon van twaalf sterren. Arsène Heitz uit Straatsburg, tekenaar van het winnende ontwerp, was bijzonder gelovig. Omdat hij in 1990 stierf kan hij zijn inspiratiebron niet meer meedelen. Op 8 december 1955, op de jaarlijkse feestdag van de Heilige Maagd werd zijn ontwerp unaniem aangenomen door de Raad van Europa.

De eerste politieke dragers van de Europese gedachte waren inderdaad merendeels katholiek. Verschillende anti-Europese streng-Gereformeerde groepen verwerpen de vlag dan ook als een "Roomse Mariavlag" en als een teken, dat de Kerk van Rome Europa wil gaan beheersen, ofschoon deze bewering gezien het zeer seculiere karakter van de huidige Europese Unie op zijn minst twijfel oproept.

Evenzo bestaat er de uitleg, dat de vlag duidelijk door de spiritualiteit van de Vrijmetselarij geïnspireerd is.

Ontwerp

De verhouding tussen de hoogte en de breedte van de vlag is 2:3 (in het figuur rechts aangegeven als 1:1,5). Het midden van elke ster is even ver vanaf het midden van de vlag gepositioneerd, gelijk aan een derde van de hoogte van de vlag. De uiterste punten van elke ster bevinden zich op 1/18 van de vlaghoogte vanaf het midden van de betreffende ster, zoals in het constructieschema hiernaast te zien is.

Alle sterren staan met één punt naar boven en twee punten naar onderen; de sterren worden dus niet gedraaid. De sterren horen zich te bevinden op de posities waar op een klok de uren zijn aangegeven.

Foute ontwerpen

• 
  Deze vlag, of de afzonderlijke sterren, staan ondersteboven.
• 
  De sterren zijn gedraaid in plaats van met één punt naar boven en twee naar beneden.
• 
  De sterren staan niet op de 'klokposities'.

Geschiedenis

De geschiedenis van de vlag gaat terug tot 1955. Op dat ogenblik bestond enkel de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal met zes lidstaten. Verschillende jaren eerder was echter een ander orgaan opgericht dat meer leden telde - de Raad van Europa - en dat zich bezighield met de bescherming van de mensenrechten en de bevordering van de Europese cultuur.

De Raad van Europa wilde een eigen symbool. Na uitgebreid overleg werd het huidige embleem gekozen - een cirkel met twaalf gouden sterren op een blauwe achtergrond. Dit ontwerp was gemaakt door de kunstenaar Arsène Heitz. Volgens een andere opinie is het ontwerp echter gemaakt door de Ier Gerard Slevin.

De Raad van Europa riep later de andere instellingen op om dezelfde vlag te gebruiken en in 1983 stemde het Europees Parlement hiermee in. Ten slotte kozen de staatshoofden en regeringsleiders van de EU in 1985 de vlag als officieel embleem van de Europese Unie die in die tijd nog de Europese Gemeenschappen werd genoemd.

Sinds begin 1986 is de vlag het symbool van alle Europese instellingen. De Europese vlag is het enige embleem van de Europese Commissie - de uitvoerende macht van de EU.

Voorstellen die het niet haalden

Amerikaanse vlag met dertien sterren

• 15 sterren: Dit aantal kwam overeen met het toenmalige aantal lidstaten van de Europese raad.

De Duitsers waren tegen dit voorstel omdat dit de erkenning van Saarland als onafhankelijke staat inhield. (Saarland had na WOII een onafhankelijk statuut en werd pas later bij Duitsland gevoegd.)

• 14 sterren: De Fransen waren dan weer tegen dit voorstel omdat dit juist de niet-erkenning van Saarland als onafhankelijke staat inhield. (Saarland leunde toen economisch dichter aan bij Frankrijk.)
• 13 sterren: Dit aantal brengt volgens bijgelovige mensen ongeluk. De oorspronkelijke versie van de vlag van de Verenigde Staten toont overigens wel 13 sterren, eveneens in een blauw vlak.