Nationale bibliotheek: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Huidige versie van 14 mei 2023 om 05:12

Een nationale bibliotheek is een door de overheid bij wet ingestelde centrale bibliotheek waar de vergaring, opslag, registratie en ontsluiting, in het kader van een depotplicht, plaatsvindt van de documenten collectie die het nationale cultuur- en kennisdomein moet omvatten. Deze bibliotheken zijn verzamelbibliotheken - uitlening vindt zelden plaats en ook raadpleging is aan strikte regels gebonden. Bijna altijd beheert de bibliotheek een historische collectie van boeken die gerekend worden tot het nationaal cultureel erfgoed.

In Nederland worden de taken en het werkterrein van de Koninklijke Bibliotheek beschreven in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) en de Wet stelseltaken openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob).^[1] In België worden de regels inzake het wettelijk depot uitgevoerd door de Koninklijke Bibliotheek van België.^[2]

Het zijn meestal enorme bibliotheken, soms groter dan welke ook in het land. In sommige landen bestaan er meerdere bibliotheken of afdelingen, niet alleen vanwege politiek-organisatorische redenen (denk aan het herenigde Duitsland), maar ook omdat er meerdere inheemse culturen zijn, die elk hun historisch cultureel erfgoed willen bewaren (bijvoorbeeld Canada, waar Quebec een eigen nationale bibliotheek heeft).

Nationale bibliografie en internationale bibliografie

Een van de belangrijkste doelstellingen waaraan een nationale bibliotheek werkt is het samenstellen van een nationale bibliografie. Dat doet ze niet op zichzelf; sinds 1958 bestaan er internationale afspraken om een universele bibliografie bij te houden om alle culturele en wetenschappelijke kennisproductie te verzamelen en te ontsluiten.

Om te maken dat geen enkel document aan de aandacht ontsnapt omhelzen deze afspraken:

een gestructureerd verwervingsprogramma
een informatie-uitwisselingsprogramma
- gestandaardiseerde omschrijvingsregels
- internationale classificeringsregels zoals voor titelbeschrijving, onderwerpsontsluiting etc., vastgelegd in de ISBD-regels
- een internationaal intranet met collectieve toegangs- en bewerkingsregels.

Nationale bibliotheken attenderen elkaar indien er ergens een document verschijnt dat ook voor een ander land van belang kan zijn.

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties

↑ KB, Nationale Bibliotheek van Nederland: Jaarverslag 2017^{[dode link]}, zie pag. 11: "Wettelijke taken"
↑ Koninklijke Bibliotheek van België: Wettelijk depot, Koninklijke Bibliotheek van België

[1] KB, Nationale Bibliotheek van Nederland: Jaarverslag 2017^{[dode link]}, zie pag. 11: "Wettelijke taken"

[2] Koninklijke Bibliotheek van België: Wettelijk depot, Koninklijke Bibliotheek van België

[1]

[2]

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
+[[Bestand:Albertine - 01.jpg|thumb|right|250px|Gebouw van de [[Koninklijke Bibliotheek van België]] in Brussel]]
+[[Bestand:Koninklijke Bibliotheek (7985207450).jpg|thumb|right|250px|Gebouw van de [[Koninklijke Bibliotheek (Nederland)|Koninklijke Bibliotheek]] in Den Haag]]
 [[Bestand:National Library, Singapore.JPG|thumb|right|250px|Gebouw van de Nationale bibliotheek van [[Singapore]]]]
-Een '''nationale bibliotheek''' is een door de [[overheid]] bij [[wet]] ingestelde centrale [[Bibliotheek (algemeen)|bibliotheek]] waar de vergaring, opslag, [[registratie]] en [[ontsluiting (informatiewetenschap)|ontsluiting]], in het kader van een [[depotplicht]], plaats vindt van de [[document]]en[[collectie]] die het [[natie|nationale]] cultuur- en kennisdomein moet omvatten. Deze bibliotheken zijn ''verzamelbibliotheken'' - uitlening vindt zelden plaats en ook raadpleging  is aan strikte regels gebonden. Bijna altijd beheert de bibliotheek een historische [[collectie]] van [[Boek (document)|boeken]] die gerekend worden tot het nationaal [[cultureel erfgoed]].
+Een '''nationale bibliotheek''' is een door de [[overheid]] bij [[wet]] ingestelde centrale [[Bibliotheek (algemeen)|bibliotheek]] waar de vergaring, opslag, [[registratie]] en [[ontsluiting (informatiewetenschap)|ontsluiting]], in het kader van een [[depotplicht]], plaatsvindt van de [[document]]en[[collectie]] die het [[natie|nationale]] cultuur- en kennisdomein moet omvatten. Deze bibliotheken zijn ''verzamelbibliotheken'' - uitlening vindt zelden plaats en ook raadpleging  is aan strikte regels gebonden. Bijna altijd beheert de bibliotheek een historische [[collectie]] van [[Boek (document)|boeken]] die gerekend worden tot het nationaal [[Materieel (cultureel) erfgoed|cultureel erfgoed]].
+In Nederland worden de taken en het werkterrein van de [[Koninklijke Bibliotheek (Nederland)|Koninklijke Bibliotheek]] beschreven in de [[Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek]] (WHW) en de Wet stelseltaken openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob).<ref>[https://www.kb.nl/sites/default/files/docs/jaarverslagkb2017.pdf KB, Nationale Bibliotheek van Nederland: Jaarverslag 2017]{{Dode link}}, zie pag. 11: "Wettelijke taken"</ref> In België worden de regels inzake het wettelijk depot uitgevoerd door de [[Koninklijke Bibliotheek van België]].<ref>[https://www.kbr.be/nl/wettelijk-depot Koninklijke Bibliotheek van België: Wettelijk depot], Koninklijke Bibliotheek van België</ref>
-Het zijn meestal enorme bibliotheken, soms groter dan welke ook in het land. In sommige landen bestaan er meerdere bibliotheken of afdelingen, niet alleen vanwege [[politiek]]-organisatorische redenen (denk aan het herenigde Duitsland), maar ook omdat er meerdere inheemse culturen zijn, die elk hun historisch cultureel erfgoed willen bewaren (bijvoorbeeld Canada, waar [[Québec (provincie)|Québec]] een eigen nationale bibliotheek heeft).
+Het zijn meestal enorme bibliotheken, soms groter dan welke ook in het land. In sommige landen bestaan er meerdere bibliotheken of afdelingen, niet alleen vanwege [[politiek]]-organisatorische redenen (denk aan het herenigde Duitsland), maar ook omdat er meerdere inheemse culturen zijn, die elk hun historisch cultureel erfgoed willen bewaren (bijvoorbeeld Canada, waar [[Quebec (provincie)|Quebec]] een eigen nationale bibliotheek heeft).
-De eerste [[Bibliotheek (algemeen)|bibliotheken]] waren staats- en dus nationale bibliotheken, zoals de [[Bibliotheek van Alexandrië]], in de [[Hellenistische Oudheid|Hellenistische]] en [[Egyptische Oudheid]]. Veel van de huidige nationale bibliotheken komen voort uit de collecties van de [[vorstenhuis|vorstenhuizen]] of andere [[staatsorgaan|staatsorganen]].
 ==Nationale bibliografie en internationale bibliografie==
-Eén van de belangrijkste doelstellingen waaraan een nationale bibliotheek werkt is het samenstellen van een [[nationale bibliografie]]. Dat doet ze niet op zichzelf; sinds [[1958]] bestaan er internationale afspraken om een [[universele bibliografie]] bij te houden om alle culturele en wetenschappelijke kennisproductie te verzamelen en te ontsluiten.
+Een van de belangrijkste doelstellingen waaraan een nationale bibliotheek werkt is het samenstellen van een [[nationale bibliografie]]. Dat doet ze niet op zichzelf; sinds [[1958]] bestaan er internationale afspraken om een [[universele bibliografie]] bij te houden om alle culturele en wetenschappelijke kennisproductie te verzamelen en te ontsluiten.
-Om te maken dat geen enkel [[document]] aan de aandacht ontsnapt omhelsen deze afspraken: <br>
+Om te maken dat geen enkel [[document]] aan de aandacht ontsnapt omhelzen deze afspraken:
 * een gestructureerd verwervingsprogramma
 * een informatie-uitwisselingsprogramma
@@ Regel 21: / Regel 23: @@
 *[[Erfgoedbibliotheek]]
+{{Appendix}}
-[[Categorie:Bibliotheek|*Nationale bibliotheek]]
-[[Categorie:Nationale bibliotheek| Nationale bibliotheek]]
+[[Categorie:Nationale bibliotheek| ]]
-[[ar:مكتبة وطنية]]
-[[ca:Biblioteca nacional]]
-[[cs:Seznam národních knihoven]]
-[[de:Nationalbibliothek]]
-[[el:Εθνική βιβλιοθήκη]]
-[[en:National library]]
-[[eo:Nacia biblioteko]]
-[[es:Biblioteca Nacional]]
-[[et:Rahvusraamatukogu]]
-[[fa:کتابخانه ملی]]
-[[fi:Kansalliskirjasto]]
-[[fr:Bibliothèque nationale]]
-[[he:ספרייה לאומית]]
-[[hr:Nacionalna knjižnica]]
-[[id:Perpustakaan nasional]]
-[[is:Þjóðbókasafn]]
-[[it:Biblioteca nazionale]]
-[[ja:国立図書館]]
-[[kk:Ұлттық Кітапхана]]
-[[no:Nasjonalbibliotek]]
-[[pl:Biblioteka narodowa]]
-[[pt:Biblioteca nacional]]
-[[ru:Национальная библиотека]]
-[[sv:Nationalbibliotek]]
-[[ta:தேசிய நூலகம்]]
-[[uk:Національна бібліотека]]
-[[vi:Thư viện quốc gia]]
-[[zh:國家圖書館]]