Naar inhoud springen

1522: verschil tussen versies

Koppelingen bewerken
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
k WPCleaner v1.35 - Link naar doorverwijspagina aangepast. Help mee! - Wartburg
kGeen bewerkingssamenvatting
 
(18 tussenliggende versies door 12 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:OttomanJanissariesAndDefendingKnightsOfStJohnSiegeOfRhodes1522.jpg|thumb|[[Beleg van Rhodos (1522)|Beleg van Rhodos]]]]
{{Zijbalk jaar}}
{{Zijbalk jaar}}
[[Bestand:Rhodes NLT Landsat7.png|{{Largethumb}}|Rhodos]]

Het jaar '''1522''' is het 22e jaar in de [[16e eeuw]] volgens de [[christelijke jaartelling]].
Het jaar '''1522''' is het 22e jaar in de [[16e eeuw]] volgens de [[christelijke jaartelling]].


== Gebeurtenissen ==
== Gebeurtenissen ==

;januari
;januari
* [[9 januari|9]] - [[Adriaan Florenszoon Boeyens]] wordt tot [[paus]] gekozen.
* [[2 januari|2]] - De landsheer van de Nederlanden Karel V heft het [[graafschap Artesië]] op. Daarmee hoopt hij de sporen uit te wissen van de Franse leenheerschappij.

* [[22 januari|22]] - [[Paus Adrianus VI]] (Adriaan Florenszoon Boeyens), de enige Nederlandse paus, wordt gekozen.
;februari
;februari
* [[3 februari|3]] - De laatste opstandelingen in de [[Opstand van de comunidades]] worden verslagen.
* [[7 februari|7]] - Om zijn aandacht beter op het Atlantisch georiënteerde deel van zijn rijk te kunnen richten draagt [[keizer Karel V]] bij het [[verdrag van Brussel]] zijn Oostenrijkse bezittingen over aan zijn jongere broer [[Keizer Ferdinand I (1503-1564)|Ferdinand]].
* [[7 februari|7]] - [[Verdrag van Brussel (1522)|verdrag van Brussel]]: [[keizer Karel V|Karel V]] draagt zijn Oostenrijkse bezittingen over aan zijn jongere broer [[Keizer Ferdinand I (1503-1564)|Ferdinand]].
;maart

*[[9 maart|9]] - [[Maarten Luther|Luther]] verlaat de [[Wartburg (kasteel)|Wartburg]] in [[Eisenach]], ondanks de [[Rijksban]], zonder verlof van zijn keurvorst.
;april
;juli
* [[27 april|27]] - [[Slag bij Bicocca]]: De Fransen onder [[Odet de Foix]] worden vernietigend verslagen door een Spaans-Duits leger. De Fransen trekken zich terug uit [[Lombardije]].
* [[3 juli|3]] - De Zuid-Nederlandse polyfonist [[Matthias Hermann Werrecore]] wordt aangesteld als kapelmeester van de [[Dom van Milaan]].
* [[23 april|23]] - Karel V benoemt [[Frans van der Hulst]] tot [[Inquisitie|inquisiteur-generaal]] in de Lage Landen en stelt de instructie vast voor dit apparaat.
* [[28 juli|28]] - De Ottomaanse sultan [[Süleyman I]] begint met het beleg van [[Rodos (stad)|Rhodos]] dat nog in handen is van de [[Maltezer Orde|Johannieterorde]].

;mei
* [[9 mei|9]] - [[Paus Adrianus VI]] schrijft de bul ''[[Exponi nobis fecisti]]'': De [[Franciscanen]] en andere [[bedelorden]] krijgen uitgebreide rechten in die delen van de [[Nieuwe Wereld]] waar geen bisschoppen zijn.

;juni
* [[16 juni|16]] - [[Verdrag van Windsor (1522)|Verdrag van Windsor]]: [[Hendrik VIII van Engeland|Hendrik VIII]] en [[keizer Karel V|Karel V]] beloven samen oorlog te voeren tegen [[Frankrijk]]. Karel zal trouwen met Hendriks dochter [[Maria I van Engeland|Maria]].
* [[26 juni|26]] - Begin van het [[Beleg van Rhodos (1522)|Beleg van Rhodos]]: De [[Ottomaanse Rijk|Ottomanen]] belegeren [[Rhodos (eiland)|Rhodos]].

;augustus
* [[28 augustus|28]] - Na een reis van enkele maanden komt [[paus Adrianus VI]] aan in [[Rome (stad)|Rome]].
* [[31 augustus|31]] - Kroning van [[paus Adrianus VI]]
* Begin van de [[Ridderoorlog]]: Onder leiding van [[Franz von Sickingen]] strijden ridders tegen de invloed van de geestelijkheid in het [[Heilige Roomse Rijk]].

;september
;september
* [[6 september|6]] - Onder leiding van [[Juan Sebastián Elcano]] keert de [[Victoria (schip)|Victoria]] met slechts 18 man terug in Spanje. Het is het enige van de vijf schepen die in 1519 onder leiding van de Portugees [[Ferdinand Magellaan]] waren vertrokken, dat ook daadwerkelijk de reis rond de wereld heeft voltooid.
* [[6 september|6]] - Onder leiding van [[Juan Sebastián Elcano]] keert de ''[[Victoria (schip)|Victoria]]'' terug in Spanje als enige schip van de door [[Ferdinand Magellaan]] begonnen reis om de wereld.
*[[september]] - Publicatie van het "Septembertestament", het [[Nieuwe Testament]] van de [[Lutherbijbel]].


;december
;december
* [[21 december|21]] - Raadslieden uit [[Jutland]] verklaren koning [[Christiaan II van Denemarken]] te willen afzetten en te vervangen door [[Frederik I van Denemarken|Frederik van Sleeswijk-Holstein]]. Dit zal leiden tot [[Deense Successieoorlog (1523-1524)|Deense Successieoorlog]].
* [[18 december|18]] - De Turken slagen er eindelijk (na 70 jaar) in op Rhodos door te dringen, de ridders van de Johannieterorde vechten verbitterd door in de straten van de hoofdstad.
* [[22 december|22]] - Einde van het [[Beleg van Rhodos (1522)|Beleg van Rhodos]]. [[Rhodos (eiland)|Rhodos]] valt in [[Ottomaanse Rijk|Ottomaanse]] handen.
* [[20 december|20]] - Süleyman I aanvaardt de overgave van de overlevende ridders en staat hun toe ongehinderd te vertrekken. Zij vestigen zich uiteindelijk op [[Malta (eiland)|Malta]].

;zonder datum
;zonder datum
* [[Enriquillo (Taíno)|Enriquillo]] begint een opstand van de indianen op [[Hispaniola]] tegen de Spanjaarden.
* In [[Brugge]] en, tot tweemaal toe, in [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] vinden er openbare boekverbrandingen plaats van lutherse geschriften.
* [[Beeldenstorm]] in [[Wittenberg (stad)|Wittenberg]].
* [[Moskovië]] annexeert [[Novhorod-Siversky]].
* [[Lübeck]] treedt toe tot de [[Zweedse Onafhankelijkheidsoorlog]] aan de [[Zweden|Zweedse]] zijde.
* [[Rome (stad)|Rome]] wordt getroffen door een [[Pest (ziekte)|pest]]epidemie.
* Het huwelijk van [[Lodewijk II van Hongarije]] en [[Maria van Hongarije (1505-1558)|Maria van Oostenrijk]] wordt effectief.
* [[Pascual de Andagoya]] doet een mislukte poging het [[Incarijk]] te veroveren.
* Een aardbeving verwoest [[Almería (stad)|Almería]].
* Een aardbeving verwoest [[Almería (stad)|Almería]].

* [[Pest (ziekte)|Pest]] in Rome.
== Literatuur ==
* De Spanjaard Andagoya ontdekt [[Peru]].
* [[Maarten Luther]]: Septembertestament (Nieuwe Testament van de latere [[Lutherbijbel]])
* Portugal sluit een politieke en economische overeenkomst met het [[Koninkrijk Soenda]]. In ruil voor militaire steun tegen de opkomende [[islam]] geeft koning Prabu Surawisesa hun de vrije toegang tot de handel in [[peper]].


== Beeldende kunst ==
== Beeldende kunst ==
<gallery>
<gallery>
Bestand:Lucas van Leyden 010.jpg|''Maagd met kind'' (1522) [[Lucas van Leyden]], [[Alte Pinakothek]]
Bestand:Hans Holbein d. J. 010.jpg|[[Hans Holbein de Jonge]]: ''[[Madonna van Solothurn]]''
Bestand:Moretto da Brescia - The Virgin of Carmel - WGA16232.jpg|[[Moretto da Brescia]]: ''Madonna van Carmel''
Bestand:Correggio 058.jpg|[[Antonio da Correggio]]: ''Man met boek''
Bestand:Lotto L. (1522), San Giovanni Battista, Bergamo.jpg|[[Lorenzo Lotto]]: ''Ponteranica retabel'' (detail)
</gallery>
</gallery>


== Bouwkunst ==
== Opvolging ==
* [[Albret]]: [[Alain van Albret|Alain]] opgevolgd door zijn kleinzoon [[Hendrik II van Navarra]]
* [[patriarch van Constantinopel]]: [[Theoleptus I]] opgevolgd door [[Jeremias I]]
* [[graafschap Holland|Holland]] en [[graafschap Zeeland|Zeeland]] (stadhouder): [[Antoon I van Lalaing]] als opvolger van [[Hendrik III van Nassau-Breda]]
* [[Manipur]]: [[Chingkhong Lamgai Ngamba]] opgevolgd door [[Nongyin Phaaba]]
* [[metropoliet van Moskou]]: [[Daniël van Moskou (metropoliet)|Daniël]] als opvolger van [[Varlaam]]
* [[koninkrijk Napels|Napels]] (onderkoning): [[Ramón Folch van Cardona]] opgevolgd door [[Karel van Lannoy]]
* [[aartshertogdom Oostenrijk|Oostenrijk]] en [[Württemberg]]: [[keizer Karel V|koning Karel V]] opgevolgd door zijn broer [[Keizer Ferdinand I (1503-1564)|Ferdinand I]]
* [[paus]]: Adriaan Floriszoon Boeyens als [[Adrianus VI]] als opvolger van [[Leo X]]
* [[Vietnam]]: [[Chiêu Tông]] opgevolgd door [[Cung Hoàng]]

== Afbeeldingen ==
<gallery>
<gallery>
Bestand:Mănăstirea Sfântul Ioan cel Nou1.jpg|''Mănăstirea Sfântul'', Roemenië (1522)
Bestand:Nao Victoria.jpg|''[[Victoria (schip)|Victoria]]'' (replica)
Bestand:P1000625 Paris IV Tour Saint-Jacques resultwk.JPG|[[Tour Saint-Jacques]], [[Parijs]] (voltooid 1522)
Bestand:Ausrosvartai-ostra2.jpg|[[Poort van het Morgenrood]], [[Vilnius]] (voltooid 1522)
</gallery>
</gallery>


== Geboren ==
== Geboren ==
* [[3 januari]] - [[Giovanni Carlo Bovio]], Napolitaans prelaat
;november
* [[18 november|18]] - [[Lamoraal van Egmont]], prins van Gavere en graaf van Egmont
* [[22 januari]] - [[Karel II van Orléans]], Frans edelman
* [[2 februari]] - [[Lodovico Ferrari]], Italiaans wiskundige
;december
* [[21 maart]] - [[Mihrimah Sultan]], Ottomaans prinses
* [[28 december|28]] - [[Margaretha van Parma]], [[Landvoogden van de Nederlanden|landvoogdes]] voor [[Filips II van Spanje]] in de [[Lage Landen (staatkunde)|Nederlanden]] van 1559 tot 1567
* [[28 maart]] - [[Albrecht Alcibiades van Brandenburg-Kulmbach]], Duits edelman
;datum onbekend
* [[5 juli]] - [[Margaretha van Parma]], landvoogdes der Nederlanden (1559-1567)
* [[Dirck Volkertsz. Coornhert]], veelzijdig kunstenaar, geleerde en publicist
* [[25 juli]] - [[Anna van Lotharingen]], Lotharings edelvrouw
* [[Guido de Brès]], [[Wallonië|Waals]] [[theoloog]]
* [[27 juli]] - [[Augustijn Huens]], Zuid-Nederlands theoloog
* [[31 juli]] - [[Karel II van Croÿ]], Frans edelman
* [[11 september]] - [[Ulisse Aldrovandi]], Italiaans natuuronderzoeker
* [[18 november]] - [[Lamoraal van Egmont]], Noord-Nederlands staatsman
* [[Joachim du Bellay]], Frans dichter
* [[Guido de Brès]], Zuid-Nederlands theoloog
* [[Dirck Volkertsz. Coornhert]], Noord-Nederlands kunstenaar, theoloog en geleerde
* [[Nicolaas Despars]], Zuid-Nederlands politicus en historicus
* [[Honorius I van Monaco|Honorius I]], heer van Monaco
* [[Naito Masatoyo]], Japans samoerai
* [[Walburgis van Nieuwenaar]], Duits edelvrouw
* [[Lazarus von Schwendi]], Duits legeraanvoerder
* [[Sen no Rikyu]], Japans theeschenker
* [[Eleonora van Toledo]], Spaans edelvrouw
* [[Simon Verepaeus]], Zuid-Nederlands leraar
* [[Jan II van de Werve]], Zuid-Nederlands jurist
* [[Frans Huys]], Zuid-Nederlands graveur (jaartal bij benadering)
* [[Giovanni Battista Moroni]], Milanees schilder (jaartal bij benadering)
* [[Antonius van Weert]], Nederlands martelaar (jaartal bij benadering)


== Overleden ==
== Overleden ==
* [[27 februari]] - [[Pieter Laurijn]] (32), Zuid-Nederlands politicus

* [[10 maart]] - [[Ramón Folch van Cardona]] (~54), Aragonees legerleider en diplomaat
* [[28 maart]] - [[Jan III van Montfoort]] (~73), Noord-Nederlands edelman
* [[13 juni]] - [[Piero Soderini]] (70), Florentijns politicus
* [[30 juni]] - [[Johannes Reuchlin]] (67), Duits filosoof
* [[25 juli]] - [[Giovanni Spinelli (diplomaat)|Giovanni Spinelli]], Napolitaans diplomaat
* [[14 september]] - [[Jean Glapion]], Frans geestelijke
* september - [[Jaume Fiella]], Aragonees jurist
* [[20 oktober]] - [[Erik van Saksen-Lauenburg (1472-1522)|Erik van Saksen-Lauenburg]] (~50), Duits prelaat
* oktober - [[Alain van Albret]] (~82), Frans edelman
* [[14 november]] - [[Anna van Beaujeu]] (61), Frans prinses
* [[21 december]] - [[Walburg van Bronckhorst-Borculo]] (~64), Noord-Nederlands edelvrouw
* [[28 december]] - [[Catharina van Palts-Simmern (1455-1522)|Catharina van Palts-Simmern]] (~67), Duits edelvrouw
* [[Piero di Cosimo]] (~60), Italiaans schilder
* [[Jan van den Dale]], Zuid-Nederlands rederijker en schilder
* [[Johannes Hoen (1429-1522)|Johannes Hoen]] (~93), Limburgs edelman
* [[Otto van Solms-Braunfels]], Duits edelman


{{Commonscat|1522}}
{{Commonscat|1522}}


[[Categorie:16e eeuw]]
[[Categorie:1522| ]]

Huidige versie van 5 aug 2023 om 16:42

Beleg van Rhodos
1522
Eeuwen: 15e eeuw · 16e eeuw · 17e eeuw
Decennia: 1510-1519 · 1520-1529 · 1530-1539
Jaren: << · < · 1521 · 1522 · 1523 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita: 2275 MMCCLXXV
Armeense jaartelling: 971 – 972
ԹՎ ՋՀԱ – ՋՀԲ
Chinese jaartelling: 4218 – 4219
戊巳 – 己午
Christelijke jaartelling: 1522 MDXXII
Ethiopische jaartelling: 1514 – 1515
Hebreeuwse jaartelling: 5282 – 5283
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat 1577 – 1578
- Shaka Samvat 1444 – 1445
- Kali yuga 4623 – 4624
Iraanse jaartelling: 900 – 901
۹۰۰ – ۹۰۱
Islamitische jaartelling: 928 – 929
٩٢٩ – ٩٢٨
Maçonnieke jaartelling: 5521 – 5522
Juliaanse kalender van 1522

Het jaar 1522 is het 22e jaar in de 16e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

[bewerken | brontekst bewerken]
januari
februari
april
mei
juni
augustus
september
december
zonder datum

Literatuur

[bewerken | brontekst bewerken]

Beeldende kunst

[bewerken | brontekst bewerken]

Opvolging

[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeeldingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Geboren

[bewerken | brontekst bewerken]

Overleden

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie 1522 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=1522&oldid=64939959"