Naar inhoud springen

Minsk: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Handmatige ongedaanmaking bewerking met nieuwe wikitekstmodus
 
(46 tussenliggende versies door 34 gebruikers niet weergegeven)
Regel 5: Regel 5:
| altnaam=Мінск
| altnaam=Мінск
| soort=Stad
| soort=Stad
| wapen=[[Bestand:Flag of Minsk, Belarus.png|100px]]
| wapen=[[Bestand:Coat of Arms of Minsk, Belarus.png|100px]]
| vlag=[[Bestand:Coat of Arms of Minsk, Belarus.png|100px]]
| vlag=[[File:Flag_of_Minsk,_Belarus.svg|125px]]
| vlagartikel = [[Vlag van Minsk (stad)|(details)]]
| km2=
| km2= 409,5
| inwoners= 1.830.700
| inwoners= 2.020.600
| jaar= 2007
| jaar= 1 januari 2020
| lat_deg = 53
| lat_deg = 53
| lat_min = 54
| lat_min = 54
Regel 17: Regel 18:
| lon_dir = E
| lon_dir = E
| website=[http://www.minsk.gov.by/cgi-bin/gor_ind.pl?mode=sim&sm=pg&lang=eng www.minsk.gov.by] (ru)
| website=[http://www.minsk.gov.by/cgi-bin/gor_ind.pl?mode=sim&sm=pg&lang=eng www.minsk.gov.by] (ru)
| image = Minsk. A view of Svislach river.jpg
| image = Minsk Montage (2015).png
| caption = Uitzicht op Minsk
| caption = Uitzicht op Minsk
}}
}}
'''Minsk''' ([[Wit-Russisch]]: Мінск, ook wel Менск; [[Russisch]]: Минск) is de [[hoofdstad]] van [[Wit-Rusland]]. De stad heeft ruim 1,8 miljoen inwoners en ligt in het centrum van het land. Minsk wordt ruwweg van [[zuid]] naar [[noord (windstreek)|noord]] doorsneden door de rivier de [[Svislatsj|Svislotsj]].
'''Minsk''' ([[Wit-Russisch]]: Мінск, ook wel Менск; [[Russisch]]: Минск) is de [[hoofdstad]] van [[Wit-Rusland]]. De stad telt ruim 2 miljoen inwoners en ligt in het centrum van het land. Minsk wordt van [[zuid]] naar [[noord (windstreek)|noord]] doorsneden door de rivier de [[Svislatsj|Svislotsj]].


Minsk is een belangrijk verkeersknooppunt, waar de routes van [[Berlijn]] naar [[Moskou]] en van [[Noord-Europa]] naar [[Oekraïne]] elkaar kruisen.
Minsk is een belangrijk verkeersknooppunt, waar de routes van [[Berlijn]] naar [[Moskou]] en van [[Noord-Europa]] naar [[Oekraïne]] elkaar kruisen. Het is de grootste stad van Wit-Rusland. Al in de 11de eeuw was deze stad een belangrijk centrum op de handelsroute van de [[Oostzee]] naar de [[Zwarte Zee]]. In een veelbewogen tijd, werd de stad volledig verwoest tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de wederopbouw is Minsk een centrum van handel en industrie geworden.<ref>{{Citeer boek|titel=Winkler Prins Encyclopedie van Aardrijkskunde|uitgever=Elsevier, Amsterdam & Brussel|datum=1977|pagina's=p. 157|editie=8e druk|hoofdstuk=Wit-Rusland}}</ref>


== Geschiedenis ==
== Geschiedenis ==
Minsk was al in [[1067]] bekend als ''Mennesk''. Sinds [[1101]] was de plaats hoofdstad van een onafhankelijk vorstendom, dat in [[1129]] onderdeel werd van [[Kiev]]. Aan het begin van de [[14e eeuw]] werd de stad onderdeel van [[Litouwen]] en in de [[16e eeuw]] werd Minsk een belangrijke handelsstad. Vanaf [[1796]] was Minsk de hoofdstad van Wit-Rusland, en in [[1812]] werd de stad door de troepen van [[Napoleon Bonaparte]] verwoest. In [[1914]]-[[1915]] was Minsk de zetel van het Russische opperbevel. Van [[1919]] tot [[1920]] was de stad bezet door [[Tweede Poolse Republiek|Polen]]. In [[1941]] werd Minsk tijdens [[Operatie Barbarossa]], naar keizer [[Keizer Frederik I Barbarossa|Barbarossa]] van het Heilige Roomse Rijk, voor 95% verwoest. Van de in totaal 300.000 inwoners waren ongeveer 90.000 [[Joden|Joods]]. Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werd de Joodse bevolking van Minsk door de [[nazi]]'s in het beruchte [[getto]] van Minsk opgesloten. In totaal werd het getto bevolkt door 100.000 mensen. De inwoners van het getto werden door de nazi's uitgeroeid. Slechts enkelen wisten de oorlog te overleven.<ref>[http://www.actionreinhardcamps.org/occupation/minsk%20ghetto.html Minsk Ghetto] ''Aktion Reinhard Camps, 2005</ref>
Minsk was al in 1067 bekend als ''Mennesk''. Sinds 1101 was de plaats hoofdstad van een onafhankelijk vorstendom, dat in 1129 onderdeel werd van [[Kiev]]. Aan het begin van de 14e eeuw werd de stad onderdeel van [[Litouwen]] en in de 16e eeuw werd Minsk een belangrijke handelsstad. Vanaf 1796 werd Minsk de hoofdplaats van Wit-Rusland, deel van het [[Russische Rijk]] sinds de [[Tweede Poolse Deling]] in 1793. In 1812 werd de stad door de troepen van [[Napoleon Bonaparte]] verwoest.


Minsk werd pas een belangrijke stad in de twintigste eeuw. In [[1914]]-[[1915]] was Minsk de zetel van het Russische opperbevel. In de jaren 10, 20 en 30 groeide de bevolking van de stad relatief sterk. Van 1919 tot 1920 was de stad bezet door [[Tweede Poolse Republiek|Polen]]. In 1941 werd Minsk tijdens de [[Slag om Białystok-Minsk]], onderdeel van [[Operatie Barbarossa]], voor 95% verwoest. Van de in totaal 300.000 inwoners waren ongeveer 90.000 [[Joden|Joods]]. Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werd de Joodse bevolking van Minsk door de [[nazi]]'s in het beruchte [[getto]] van Minsk opgesloten. In totaal werd het getto bevolkt door 100.000 mensen. De inwoners van het getto werden door de nazi's uitgeroeid. Slechts enkelen wisten de oorlog te overleven.<ref>[https://web.archive.org/web/20110724223401/http://www.actionreinhardcamps.org/occupation/minsk%20ghetto.html Minsk Ghetto] ''Aktion Reinhard Camps'', 2005</ref>
In 1944 telde de stad nog maar ongeveer 50 000 inwoners. Na de [[Tweede Wereldoorlog]] werd de stad herbouwd, met brede straten en grote parken. Zelfs in de binnenstad werd het stratenpatroon vervangen door haakse straten en grote representatieve gebouwen. Na de [[Tweede Wereldoorlog]] nam de bevolking snel toe. Tegen 1959 bedroeg het inwonersaantal al 509 500 inwoners; tegen 1970 was dit 907 100.

In 1944 telde de stad nog maar ongeveer 50.000 inwoners. Na de [[Tweede Wereldoorlog]] werd de stad herbouwd, met brede straten en grote parken.<ref>{{Citeer web|werk=Trouw|titel=Visumvrij naar Minsk: dit moet je bezoeken|datum=2019-10-20|auteur=Michiel Driebergen|url=https://www.trouw.nl/reizen/visumvrij-naar-minsk-dit-moet-je-bezoeken~b48cc84c/|archiefurl=https://web.archive.org/web/20191216063114/https://www.trouw.nl/reizen/visumvrij-naar-minsk-dit-moet-je-bezoeken~b48cc84c/|archiefdatum=2019-12-16|dodeurl=nee}}</ref> In de binnenstad werd het stratenpatroon vervangen door haakse straten en grote representatieve gebouwen. Na de [[Tweede Wereldoorlog]] nam de bevolking snel toe. Tegen 1959 bedroeg het inwonersaantal al 509.500 inwoners; tegen 1970 was dit 907.100.


In de [[1980-1989|jaren tachtig]] werd de [[metro van Minsk]] geopend en in [[1982]] volgde een nieuwe [[Nationale Luchthaven Minsk|luchthaven]].
In de [[1980-1989|jaren tachtig]] werd de [[metro van Minsk]] geopend en in [[1982]] volgde een nieuwe [[Nationale Luchthaven Minsk|luchthaven]].


== Geografie en klimaat ==
== Geografie en klimaat ==
[[Bestand:Minsk 27.56665E 53.89995N.jpg|{{Largethumb}}|Satellietfoto]]
[[Bestand:Minsk city (Belarus), Sentinel-2 satellite image, 2019-05-19.jpg|thumb|Satellietfoto]]
[[Bestand:Minsk Catholic Mary church.jpg|{{Largethumb}}|Kathedraal van de Heilige Maagd Maria (Minsk)]]
[[Bestand:Minsk Catholic Mary church.jpg|thumb|Kathedraal van de Heilige Maagd Maria (Minsk)]]


Minsk ligt op de zuidoostelijke hellingen van de [[Minsk Heuvels]], een gebied met glooiende heuvels dat loopt van het zuidwesten naar het noordoosten. De gemiddelde hoogte is 220 meter boven zeeniveau. Het landschap werd gevormd tijdens de twee laatste [[glaciaal (tijdperk)|ijstijden]]. De rivier de Svislotsj, die de stad van noordwest naar zuidoost doorkruist, ligt in het ''urstrohmtal'', een oud rivierdal dat door het smeltwater van de laatste ijstijd gevormd is. Minsk werd in het begin gesticht op de heuvels, maar in de 20e eeuw groeide de stad en breidde het zich uit tot de relatief vlakke gebieden in het zuidoosten. De westelijke delen van de stad zijn voornamelijk heuvelachtig.
Minsk ligt op de zuidoostelijke hellingen van het plateau van Minsk, onderdeel van de [[Wit-Russische Rug]], een gebied met glooiende heuvels dat loopt van het zuidwesten naar het noordoosten. De gemiddelde hoogte is 220 meter boven zeeniveau. Het landschap werd gevormd tijdens de twee laatste [[glaciaal (tijdperk)|ijstijden]]. De rivier de Svislotsj, die de stad van noordwest naar zuidoost doorkruist, ligt in een [[oerstroomdal]], een oud rivierdal dat door het smeltwater van de laatste ijstijd gevormd is. Minsk werd in het begin gesticht op de heuvels, maar in de 20e eeuw groeide de stad en breidde het zich uit tot de relatief vlakke gebieden in het zuidoosten. De westelijke delen van de stad zijn voornamelijk heuvelachtig.


Minsk ligt in een gebied met gemengd bos, hetgeen kenmerkend is voor Wit-Rusland. Aan de rand van de stad liggen nog altijd naaldbossen en gemengde bossen, vooral in het noorden en het oosten. Enkele van deze bossen zijn omgevormd tot parken, zoals het [[Chelyuskinites Park]].
Minsk ligt in een gebied met gemengd bos, hetgeen kenmerkend is voor Wit-Rusland. Aan de rand van de stad liggen naaldbossen en gemengde bossen, vooral in het noorden en het oosten. Enkele van deze bossen zijn omgevormd tot parken, zoals het [[Chelyuskinites Park]].


Minsk heeft een gematigd klimaat dankzij haar ligging tussen de sterke invloed van de vochtige lucht van de [[Atlantische Oceaan]] en de droge lucht van de [[Eurazië|Euraziatische]] landmassa. Het weer is echter onstabiel en verandert vaak. De gemiddelde temperatuur in januari is -6,1 °C terwijl de gemiddelde temperatuur in juli 17,8 °C bedraagt. De laagste temperatuur ooit gemeten was -40 °C op 17 januari 1940 en de hoogste temperatuur ooit was 38 °C op 29 juli 2006. De lucht is vaak vochtig met een vochtigheid van 80 tot 90%, vooral tijdens het koude seizoen. In de herfst en het voorjaar komt geregeld mist voor. De jaarlijkse neerslag bedraag 646 mm, waarvan een derde tijdens de koude periode valt (als sneeuw en regen) en twee derde tijdens de warme periode. Het gehele jaar door komt de wind meestal uit het westen of noordwesten en brengt het koele, vochtige lucht van de oceaan.
Minsk heeft een gematigd klimaat dankzij zijn ligging tussen de sterke invloed van de vochtige lucht van de [[Atlantische Oceaan]] en de droge lucht van de [[Eurazië|Euraziatische]] landmassa. Het weer is instabiel en veranderlijk. De gemiddelde temperatuur in januari is -6,1 °C terwijl de gemiddelde temperatuur in juli 17,8 °C bedraagt. De laagste temperatuur ooit gemeten was -40 °C op 17 januari 1940 en de hoogste temperatuur ooit was 38 °C op 29 juli 2006. De lucht is vaak vochtig met een vochtigheid van 80 tot 90%, vooral tijdens het koude seizoen. In de herfst en het voorjaar komt geregeld mist voor. De jaarlijkse neerslag bedraagt 646 mm, waarvan een derde tijdens de koude periode valt (als sneeuw en regen) en twee derde tijdens de warme periode. Het gehele jaar door komt de wind meestal uit het westen of noordwesten en brengt deze koele, vochtige lucht van de oceaan.

== Demografie ==
Op 1 januari 2020 telde de stad Minsk ongeveer 2.020.600 inwoners.<ref>{{en}}[https://www.belstat.gov.by/en/ofitsialnaya-statistika/ssrd-mvf_2/natsionalnaya-stranitsa-svodnyh-dannyh/population-of-the-republic-of-belarus-by-regions-as-of-january/ Population of the Republic of Belarus by regions as of January 1, 2020]</ref> Het inwonersaantal is de jaren langzaam maar geleidelijk gestegen. Minsk is de enige regio in Wit-Rusland met een bevolkingstoename, vooral als gevolg van binnenlandse migratie. Zo telde de stad 1,68 miljoen inwoners in 1999 en minder dan 900.000 in het jaar 1970. In 2017 was het [[geboortecijfer]] relatief laag en bedroeg 9,9‰.<ref>{{en}}[https://web.archive.org/web/20180301225927/http://www.belstat.gov.by/en/ofitsialnaya-statistika/social-sector/demografiya_2/osnovnye-pokazateli-za-period-s-__-po-____gody_3/crude-rates-of-births-by-region-and-minsk-city/ Geboortecijfer per regio]</ref> Het [[sterftecijfer]] was eveneens laag en bedroeg 8,7‰. De natuurlijke bevolkingsgroei is, in tegenstelling tot de rest van het land, positief en bedroeg +1,2‰.

; Bevolkingsontwikkeling van Minsk (in duizenden)
<timeline>
ImageSize = width:500 height:300
PlotArea = left:40 right:20 top:20 bottom:20
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = late
Colors =
id:linegrey2 value:gray(0.9)
id:linegrey value:gray(0.7)
id:cobar value:rgb(0.4,0.4,0.9)
id:cobar2 value:rgb(0.6,0.9,0.6)
DateFormat = yyyy
Period = from:0 till:2100
ScaleMajor = unit:year increment:350 start:0 gridcolor:linegrey
ScaleMinor = unit:year increment:100 start:0 gridcolor:linegrey2
PlotData =
color:cobar width:22 align:left
bar:1897 from:0 till:91
bar:1910 from:0 till:111
bar:1926 from:0 till:128
bar:1939 from:0 till:239
bar:1959 from:0 till:509
bar:1970 from:0 till:907
bar:1979 from:0 till:1262
bar:1989 from:0 till:1607
bar:1999 from:0 till:1680
bar:2009 from:0 till:1829
bar:2014 from:0 till:1929
bar:2018 from:0 till:1982
bar:2020 from:0 till:2021
PlotData=
textcolor:black fontsize:S
bar:1897 at: 50 text: 91 shift:(-8)
bar:1910 at: 50 text: 111 shift:(-8)
bar:1926 at: 50 text: 128 shift:(-8)
bar:1939 at: 50 text: 239 shift:(-8)
bar:1959 at: 50 text: 510 shift:(-8)
bar:1970 at: 50 text: 907 shift:(-8)
bar:1979 at: 50 text: 1262 shift:(-12)
bar:1989 at: 50 text: 1607 shift:(-12)
bar:1999 at: 50 text: 1680 shift:(-12)
bar:2009 at: 50 text: 1829 shift:(-12)
bar:2014 at: 50 text: 1929 shift:(-12)
bar:2018 at: 50 text: 1982 shift:(-12)
bar:2020 at: 50 text: 2021 shift:(-12)
</timeline>

In 1999 vormden de [[Wit-Russen]] de grootste bevolkingsgroep met 79%. De grootste minderheid vormen de [[Russen (volk)|Russen]] (16%), gevolgd door kleinere groepen [[Oekraïners]] (2%) en [[Polen (volk)|Polen]] (1%). Tevens woonden er nog kleinere groepen [[Lipka-Tataren]], [[Armenen]] en [[Joden]]. Begin twintigste eeuw vormden de [[Geschiedenis van de Joden in Wit-Rusland|Wit-Russische Joden]] nog de meerderheid van de bevolking.


== Bestuur ==
== Bestuur ==
In 1938 werd Minsk verdeeld in drie kleinere administratieve eenheden ([[rayons]] of districten) vanwege de snelle bevolkingsgroei. Deze drie districten waren:
In 1938 werd Minsk verdeeld in drie kleinere administratieve eenheden (rayons of districten), vanwege de snelle bevolkingsgroei. Deze drie districten waren:
* [[Stalinski]] (het [[Jozef Stalin|Stalin]] district). In 1961 hernoemd tot [[Zavodzki]] (het Fabrieksdistrict) vanwege de grote tractor- en autofabrieken.
* ''[[Stalinski]]'' (genoemd naar [[Jozef Stalin]]). In 1961 hernoemd tot ''Zavodzki'' (het Fabrieksdistrict) vanwege de grote tractor- en autofabrieken.
* [[Varashylauski]] (het [[Voroshilov]] district). In 1961 hernoemd tot Savetski (het Sovjetdistrict)
* ''[[Varashylauski]]'' (naar [[Voroshilov]]). In 1961 hernoemd tot ''Savetski'' (het Sovjetdistrict)
* [[Kahanovichski]] (het [[Lazar Kaganovitsj|Kaganovich]] district). In 1957 hernoemd tot Kastrychnitski (het Oktoberdistrict).
* ''[[Kahanovichski]]'' (naar [[Lazar Kaganovitsj]]). In 1957 hernoemd tot ''Kastrychnitski'' (het Oktoberdistrict).


Tegenwoordig zijn er 9 districten:
Tegenwoordig zijn er 9 districten:
* [[Frunzenski]], genoemd naar [[Mikhail Frunze]]
* [[Frunzenski]], genoemd naar [[Michail Froenze]]
* [[Kastrychnitski]], genoemd naar de [[Oktoberrevolutie]]
* [[Kastrychnitski]], genoemd naar de [[Oktoberrevolutie]]
* [[Leninski]], genoemd naar [[Vladimir Lenin|Lenin]]
* [[Leninski]], genoemd naar [[Vladimir Lenin|Lenin]]
Regel 62: Regel 117:


=== Industrie ===
=== Industrie ===
Minsk is het belangrijkste industriële centrum van Wit-Rusland. De stad heeft meer dan 250 fabrieken. De industriële ontwikkeling begon in de [[jaren 1860]] en werd vergemakkelijkt door de bouw van de spoorwegen in de [[jaren 1870]]. Maar veel van de industriële infrastructuur werd vernietigd tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] en vooral tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de laatste oorlog werd de ontwikkeling van de stad gekoppeld aan de ontwikkeling van de industrie, vooral in de [[R&D]]-intensieve sectoren. Minsk werd een belangrijke productieplaats voor onder andere vrachtwagens, tractoren, ijskasten, televisies, radio's, fietsen, motors, horloges en metaalverwerkingsapparatuur. Naast de machinebouw en elektronica had Minsk ook textiel, bouwmaterialen en voedselverwerking. Anders dan veel andere steden in het [[Gemenebest van Onafhankelijke Staten|GOS]] (Gemenebest van Onafhankelijke Staten) en [[Oost-Europa]] werd Minsk niet zwaar gedeïndustrialiseerd in de jaren [[1990]]. Ongeveer 40% van de werkende bevolking is werkzaam in de industrie. Meer dan 70% van de geproduceerd goederen wordt geëxporteerd naar het buitenland, voornamelijk naar [[Rusland]] en andere leden van het GOS.
Minsk is het belangrijkste industriële centrum van Wit-Rusland. De stad heeft meer dan 250 fabrieken. De industriële ontwikkeling begon in de jaren 1860 en werd vergemakkelijkt door de bouw van de spoorwegen in de jaren 1870. Maar veel van de industriële infrastructuur werd vernietigd tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] en vooral tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de laatste oorlog werd de ontwikkeling van de stad gekoppeld aan de ontwikkeling van de industrie, vooral in de [[R&D]]-intensieve sectoren. Minsk werd een belangrijke productieplaats voor onder andere vrachtwagens, tractoren, ijskasten, televisies, radio's, fietsen, motors, horloges en metaalverwerkingsapparatuur. Naast de machinebouw en elektronica had Minsk ook textiel, bouwmaterialen en voedselverwerking. Anders dan veel andere steden in het [[Gemenebest van Onafhankelijke Staten|GOS]] (Gemenebest van Onafhankelijke Staten) en [[Oost-Europa]] werd Minsk niet zwaar gedeïndustrialiseerd in de jaren [[1990]]. Ongeveer 40% van de werkende bevolking is werkzaam in de industrie. Meer dan 70% van de geproduceerde goederen wordt geëxporteerd naar het buitenland, voornamelijk naar [[Rusland]] en andere leden van het GOS.


=== Dienstverlening ===
=== Dienstverlening ===
Terwijl het huidige economische beleid van de Wit-Russische regering de voorkeur geeft aan een neo-socialistische manier van ontwikkeling, is de dienstensector in Minsk onderontwikkeld. In termen van ontwikkeling van de dienstensector, ligt Minsk niet alleen achter op steden met vergelijkbare grootte en geschiedenis (zoals [[Warschau]], [[Praag]], [[Kiev]] en [[Sofia (stad)|Sofia]]), maar zelfs op veel kleinere steden (zoals [[Vilnius]], [[Riga]] en [[Tallinn]]). Een groot deel van de dienstensector wordt door de regering gecontroleerd en laat trage groei zien.
Terwijl het huidige economische beleid van de Wit-Russische regering de voorkeur geeft aan een neo-socialistische manier van ontwikkeling, is de dienstensector in Minsk onderontwikkeld. In termen van ontwikkeling van de dienstensector, ligt Minsk niet alleen achter op steden met vergelijkbare grootte en geschiedenis (zoals [[Warschau]], [[Praag]], [[Kiev]] en [[Sofia (stad)|Sofia]]), maar zelfs op veel kleinere steden (zoals [[Vilnius]], [[Riga]] en [[Tallinn]]). Een groot deel van de dienstensector wordt door de regering gecontroleerd en laat trage groei zien.


Minsk heeft een groot aantal universiteiten en andere hoge onderwijsinstellingen. De grootste universiteit is de [[Wit-Russische Staatsuniversiteit]]. Zie de [[lijst van hogeronderwijsinstellingen in Wit-Rusland]] voor andere universiteiten in Minsk en de rest van het land.
Minsk heeft een aantal universiteiten en andere hoge onderwijsinstellingen. De grootste universiteit is de [[Wit-Russische Staatsuniversiteit]]. Zie de [[lijst van hogeronderwijsinstellingen in Wit-Rusland]] voor andere universiteiten in Minsk en de rest van het land.


== Cultuur ==
== Cultuur ==
Minsk is het belangrijkste culturele centrum van Wit-Rusland. De eerste theaters en bibliotheken werden in de 19e eeuw opgericht. Vandaag de dag heeft de stad 11 theaters en 16 musea. Er zijn 20 bioscopen en 139 bibliotheken. De [[Minsk Arena]] is een overdekte, multifunctionele arena die sinds 2010 is geopend.
Minsk is het belangrijkste culturele centrum van Wit-Rusland. De eerste theaters en bibliotheken werden in de 19e eeuw opgericht. In 2020 heeft de stad circa 11 theaters en 16 musea. Er zijn 20 bioscopen en 139 bibliotheken. De [[Minsk Arena]] is een overdekte, multifunctionele arena die sinds 2010 is geopend.


=== Kerken ===
=== Kerken ===
* De orthodoxe [[Heilige Geestkathedraal (Minsk)|kathedraal van de Heilige Geest]] is feitelijk de voormalige kerk van de kloosterorde der [[Cisterciënzers]]. Het werd gebouwd in een vereenvoudigde [[Barokke architectuur|Barokstijl]] in 1642-1687 en onderging renovaties in 1741-1746 en in 1869.
* De orthodoxe [[Heilige Geestkathedraal (Minsk)|kathedraal van de Heilige Geest]] is feitelijk de voormalige kerk van de [[cisterciënzers]]. Zij werd gebouwd in een vereenvoudigde [[Barokke architectuur|barokstijl]] in 1642-1687 en onderging renovaties in 1741-1746 en in 1869.
* De [[Kathedraal van de Heilige Maagd Maria (Minsk)|Kathedraal van de Maagd]] (Mariïnskikathedraal) werd gebouwd door de [[Jezuïeten]] in 1700-1710. Het kijkt uit op de recent gerestaureerde stadhuis uit de 18e eeuw, gelegen aan de andere kant van het [[Onafhankelijkheidsplein (Minsk)|Onafhankelijkheidsplein]].
* De [[Kathedraal van de Heilige Maagd Maria (Minsk)|Kathedraal van de Maagd]] (Mariïnskikathedraal) werd gebouwd door de [[jezuïeten]] in 1700-1710. Zij kijkt uit op het recent gerestaureerde stadhuis uit de 18de eeuw, gelegen aan de andere kant van het [[Onafhankelijkheidsplein (Minsk)|Onafhankelijkheidsplein]].
* Twee andere historische kerken zijn de kathedraal van St. Joseph, vroeger geaffilieerd aan het klooster van de Cisterciënzers, gebouwd in 1644-1652 en gerepareerd in 1983 en de versterkte kerk van Petrus en Paulus, gebouwd in de [[jaren 1620]] en recent gerestaureerd.
* Twee andere historische kerken zijn de kathedraal van St.-Joseph, vroeger geaffilieerd aan het klooster van de cisterciënzers, gebouwd in 1644-1652 en hersteld in 1983, en de versterkte kerk van Petrus en Paulus, gebouwd in de jaren 1620 en recent gerestaureerd.
* De indrukwekkende neoromaanse katholieke kathedraal van St. Simeon en Helena werd gebouwd in 1906-1910, direct nadat de religieuze vrijheden werden afgekondigd in het Tsaristische Rusland en de tsaar dissidenten toestond om hun eigen kerk te bouwen.
* De neoromaanse katholieke [[Simon en Helenakerk]] werd gebouwd in 1906-1910, direct nadat de religieuze vrijheden werden afgekondigd in het [[Keizerrijk Rusland|tsaristische Rusland]] en de tsaar dissidenten toestond om hun eigen kerk te bouwen.
* De St. Maria Magdalena is de grootste kerk die tijdens de Tsaristisch Russische tijd werd gebouwd in de stad.
* De St.-Maria Magdalena is de grootste kerk die tijdens de tsaristische tijd werd gebouwd in de stad.
* De [[Allerheiligenkathedraal (Minsk)]] werd recent gebouwd als monument voor oorlogsslachtoffers.
* De [[Allerheiligenkathedraal (Minsk)]] werd recent gebouwd als monument voor de gedachtenis aan de oorlogsslachtoffers.
* Veel orthodoxe kerken in diverse stijlen werden gebouwd na het uiteenvallen van de [[Sovjet-Unie]], alhoewel de meeste kerken trouw blijven aan het neo-Russische idioom. Een goed voorbeeld hiervan is het St. Elisabeth Klooster uit 1999.
* Veel orthodoxe kerken in diverse stijlen werden gebouwd na het uiteenvallen van de [[Sovjet-Unie]], hoewel de meeste kerken trouw blijven aan het neo-Russische bestel. Een goed voorbeeld hiervan is het St.-Elisabethklooster uit 1999.


== Openbaar vervoer ==
== Openbaar vervoer ==
Minsk beschikt over een metrosysteem, de [[metro van Minsk]]. Het systeem bestaat uit twee lijnen. De [[Nationale Luchthaven Minsk]] is de grootste internationale luchthaven van Wit-Rusland.
Minsk beschikt over [[metro van Minsk|een metrosysteem]]. Het systeem bestaat uit twee lijnen. Ondertussen wordt gewerkt aan een derde lijn die ongeveer van het noorden tot ongeveer het zuiden loopt. De [[Nationale Luchthaven Minsk]] is de grootste internationale luchthaven van Wit-Rusland.

==Sport==
[[Dinamo Minsk]] is de meest succesvolle professionele voetbalclub van Minsk. De club won als enige team uit Wit-Rusland de landstitel van de Sovjet-Unie en werd later meervoudig kampioen van Wit-Rusland. Daarnaast komen [[FK Minsk]] en [[FK Energetik-BGU Minsk]] eveneens uit op het hoogste niveau.

De ijshockeytak van Dinamo Minsk speelt in de Russische [[Kontinental Hockey League]].

In Minsk staat de overdekte multifunctionele sportaccommodatie [[Minsk Arena]], die onder meer wordt gebruikt voor schaatsen, ijshockey, baanwielrennen en basketbal. In de Minsk Arena werd het [[Europese kampioenschappen schaatsen 2016|EK allround van 2016]] geschaatst. Ook was Minsk met deze accommodatie gastheer van de [[Wereldkampioenschappen baanwielrennen 2013]] en het [[Wereldkampioenschap ijshockey mannen 2014]].

De [[Wereldkampioenschappen biatlon]] zijn in 1974, 1982 en 1990 in Minsk georganiseerd.


== Stedenbanden ==
== Stedenbanden ==
* {{US-VLAG}} [[Bakersfield (Californië)|Bakersfield]] (Verenigde Staten)<ref>{{en}} {{Citeer web|url=http://www.bakersfieldcity.us/administration/sistercities/index.htm |titel=Bakersfield Sister Cities |uitgever=City of Bakersfield |bezochtdatum=9 november 2014}}</ref>
* {{US-VLAG}} [[Bakersfield (Californië)|Bakersfield]] (Verenigde Staten)<ref>{{en}} {{Citeer web|url=http://www.bakersfieldcity.us/administration/sistercities/index.htm |titel=Bakersfield Sister Cities |uitgever=City of Bakersfield |bezochtdatum=9 november 2014|archiefurl=https://web.archive.org/web/20141020140927/http://www.bakersfieldcity.us/administration/SisterCities/index.htm|archiefdatum=2014-10-20|dodeurl=nee}}</ref>
* {{AZ-VLAG}} [[Bakoe]] (Azerbeidzjan)
* {{AZ-VLAG}} [[Bakoe]] (Azerbeidzjan)
* {{US-VLAG}} [[Detroit (Michigan)|Detroit]] (Verenigde Staten)
* {{US-VLAG}} [[Detroit (Michigan)|Detroit]] (Verenigde Staten)
Regel 91: Regel 155:
* {{AM-VLAG}} [[Jerevan]] (Armenië)
* {{AM-VLAG}} [[Jerevan]] (Armenië)
* {{GE-VLAG}} [[Tbilisi]] (Georgië)
* {{GE-VLAG}} [[Tbilisi]] (Georgië)
* {{IE-VLAG}} [[Belfast]] (Ierland)
* {{VN-VLAG}} [[Ho Chi Minhstad]] (Vietnam)
* {{VN-VLAG}} [[Ho Chi Minhstad]] (Vietnam)
* {{NP-VLAG}} [[Kathmandu (stad)|Kathmandu]] (Nepal)
* {{NP-VLAG}} [[Kathmandu (stad)|Kathmandu]] (Nepal)

Huidige versie van 12 okt 2023 om 21:43

Voor het motorfietsmerk met de naam Minsk, zie MMVZ
Minsk
Мінск
Stad in Wit-Rusland Vlag van Wit-Rusland
Minsk (Wit-Rusland)
Minsk
Coördinaten 53° 54′ NB, 27° 33′ OL
Algemeen
Oppervlakte 409,5 km²
Inwoners
(1 januari 2020)
2.020.600
Overig
Website www.minsk.gov.by (ru)
Foto's
Uitzicht op Minsk
Uitzicht op Minsk
Portaal  Portaalicoon   Oost-Europa

Minsk (Wit-Russisch: Мінск, ook wel Менск; Russisch: Минск) is de hoofdstad van Wit-Rusland. De stad telt ruim 2 miljoen inwoners en ligt in het centrum van het land. Minsk wordt van zuid naar noord doorsneden door de rivier de Svislotsj.

Minsk is een belangrijk verkeersknooppunt, waar de routes van Berlijn naar Moskou en van Noord-Europa naar Oekraïne elkaar kruisen. Het is de grootste stad van Wit-Rusland. Al in de 11de eeuw was deze stad een belangrijk centrum op de handelsroute van de Oostzee naar de Zwarte Zee. In een veelbewogen tijd, werd de stad volledig verwoest tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de wederopbouw is Minsk een centrum van handel en industrie geworden.[1]

Minsk was al in 1067 bekend als Mennesk. Sinds 1101 was de plaats hoofdstad van een onafhankelijk vorstendom, dat in 1129 onderdeel werd van Kiev. Aan het begin van de 14e eeuw werd de stad onderdeel van Litouwen en in de 16e eeuw werd Minsk een belangrijke handelsstad. Vanaf 1796 werd Minsk de hoofdplaats van Wit-Rusland, deel van het Russische Rijk sinds de Tweede Poolse Deling in 1793. In 1812 werd de stad door de troepen van Napoleon Bonaparte verwoest.

Minsk werd pas een belangrijke stad in de twintigste eeuw. In 1914-1915 was Minsk de zetel van het Russische opperbevel. In de jaren 10, 20 en 30 groeide de bevolking van de stad relatief sterk. Van 1919 tot 1920 was de stad bezet door Polen. In 1941 werd Minsk tijdens de Slag om Białystok-Minsk, onderdeel van Operatie Barbarossa, voor 95% verwoest. Van de in totaal 300.000 inwoners waren ongeveer 90.000 Joods. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de Joodse bevolking van Minsk door de nazi's in het beruchte getto van Minsk opgesloten. In totaal werd het getto bevolkt door 100.000 mensen. De inwoners van het getto werden door de nazi's uitgeroeid. Slechts enkelen wisten de oorlog te overleven.[2]

In 1944 telde de stad nog maar ongeveer 50.000 inwoners. Na de Tweede Wereldoorlog werd de stad herbouwd, met brede straten en grote parken.[3] In de binnenstad werd het stratenpatroon vervangen door haakse straten en grote representatieve gebouwen. Na de Tweede Wereldoorlog nam de bevolking snel toe. Tegen 1959 bedroeg het inwonersaantal al 509.500 inwoners; tegen 1970 was dit 907.100.

In de jaren tachtig werd de metro van Minsk geopend en in 1982 volgde een nieuwe luchthaven.

Geografie en klimaat

[bewerken | brontekst bewerken]
Satellietfoto
Kathedraal van de Heilige Maagd Maria (Minsk)

Minsk ligt op de zuidoostelijke hellingen van het plateau van Minsk, onderdeel van de Wit-Russische Rug, een gebied met glooiende heuvels dat loopt van het zuidwesten naar het noordoosten. De gemiddelde hoogte is 220 meter boven zeeniveau. Het landschap werd gevormd tijdens de twee laatste ijstijden. De rivier de Svislotsj, die de stad van noordwest naar zuidoost doorkruist, ligt in een oerstroomdal, een oud rivierdal dat door het smeltwater van de laatste ijstijd gevormd is. Minsk werd in het begin gesticht op de heuvels, maar in de 20e eeuw groeide de stad en breidde het zich uit tot de relatief vlakke gebieden in het zuidoosten. De westelijke delen van de stad zijn voornamelijk heuvelachtig.

Minsk ligt in een gebied met gemengd bos, hetgeen kenmerkend is voor Wit-Rusland. Aan de rand van de stad liggen naaldbossen en gemengde bossen, vooral in het noorden en het oosten. Enkele van deze bossen zijn omgevormd tot parken, zoals het Chelyuskinites Park.

Minsk heeft een gematigd klimaat dankzij zijn ligging tussen de sterke invloed van de vochtige lucht van de Atlantische Oceaan en de droge lucht van de Euraziatische landmassa. Het weer is instabiel en veranderlijk. De gemiddelde temperatuur in januari is -6,1 °C terwijl de gemiddelde temperatuur in juli 17,8 °C bedraagt. De laagste temperatuur ooit gemeten was -40 °C op 17 januari 1940 en de hoogste temperatuur ooit was 38 °C op 29 juli 2006. De lucht is vaak vochtig met een vochtigheid van 80 tot 90%, vooral tijdens het koude seizoen. In de herfst en het voorjaar komt geregeld mist voor. De jaarlijkse neerslag bedraagt 646 mm, waarvan een derde tijdens de koude periode valt (als sneeuw en regen) en twee derde tijdens de warme periode. Het gehele jaar door komt de wind meestal uit het westen of noordwesten en brengt deze koele, vochtige lucht van de oceaan.

Op 1 januari 2020 telde de stad Minsk ongeveer 2.020.600 inwoners.[4] Het inwonersaantal is de jaren langzaam maar geleidelijk gestegen. Minsk is de enige regio in Wit-Rusland met een bevolkingstoename, vooral als gevolg van binnenlandse migratie. Zo telde de stad 1,68 miljoen inwoners in 1999 en minder dan 900.000 in het jaar 1970. In 2017 was het geboortecijfer relatief laag en bedroeg 9,9‰.[5] Het sterftecijfer was eveneens laag en bedroeg 8,7‰. De natuurlijke bevolkingsgroei is, in tegenstelling tot de rest van het land, positief en bedroeg +1,2‰.

Bevolkingsontwikkeling van Minsk (in duizenden)

In 1999 vormden de Wit-Russen de grootste bevolkingsgroep met 79%. De grootste minderheid vormen de Russen (16%), gevolgd door kleinere groepen Oekraïners (2%) en Polen (1%). Tevens woonden er nog kleinere groepen Lipka-Tataren, Armenen en Joden. Begin twintigste eeuw vormden de Wit-Russische Joden nog de meerderheid van de bevolking.

In 1938 werd Minsk verdeeld in drie kleinere administratieve eenheden (rayons of districten), vanwege de snelle bevolkingsgroei. Deze drie districten waren:

Tegenwoordig zijn er 9 districten:

Minsk is de economische hoofdstad van Wit-Rusland. Het heeft industriële sectoren en een dienstensector ontwikkeld die niet alleen van belang zijn voor de stad, maar voor het gehele land.

Minsk is het belangrijkste industriële centrum van Wit-Rusland. De stad heeft meer dan 250 fabrieken. De industriële ontwikkeling begon in de jaren 1860 en werd vergemakkelijkt door de bouw van de spoorwegen in de jaren 1870. Maar veel van de industriële infrastructuur werd vernietigd tijdens de Eerste Wereldoorlog en vooral tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de laatste oorlog werd de ontwikkeling van de stad gekoppeld aan de ontwikkeling van de industrie, vooral in de R&D-intensieve sectoren. Minsk werd een belangrijke productieplaats voor onder andere vrachtwagens, tractoren, ijskasten, televisies, radio's, fietsen, motors, horloges en metaalverwerkingsapparatuur. Naast de machinebouw en elektronica had Minsk ook textiel, bouwmaterialen en voedselverwerking. Anders dan veel andere steden in het GOS (Gemenebest van Onafhankelijke Staten) en Oost-Europa werd Minsk niet zwaar gedeïndustrialiseerd in de jaren 1990. Ongeveer 40% van de werkende bevolking is werkzaam in de industrie. Meer dan 70% van de geproduceerde goederen wordt geëxporteerd naar het buitenland, voornamelijk naar Rusland en andere leden van het GOS.

Dienstverlening

[bewerken | brontekst bewerken]

Terwijl het huidige economische beleid van de Wit-Russische regering de voorkeur geeft aan een neo-socialistische manier van ontwikkeling, is de dienstensector in Minsk onderontwikkeld. In termen van ontwikkeling van de dienstensector, ligt Minsk niet alleen achter op steden met vergelijkbare grootte en geschiedenis (zoals Warschau, Praag, Kiev en Sofia), maar zelfs op veel kleinere steden (zoals Vilnius, Riga en Tallinn). Een groot deel van de dienstensector wordt door de regering gecontroleerd en laat trage groei zien.

Minsk heeft een aantal universiteiten en andere hoge onderwijsinstellingen. De grootste universiteit is de Wit-Russische Staatsuniversiteit. Zie de lijst van hogeronderwijsinstellingen in Wit-Rusland voor andere universiteiten in Minsk en de rest van het land.

Minsk is het belangrijkste culturele centrum van Wit-Rusland. De eerste theaters en bibliotheken werden in de 19e eeuw opgericht. In 2020 heeft de stad circa 11 theaters en 16 musea. Er zijn 20 bioscopen en 139 bibliotheken. De Minsk Arena is een overdekte, multifunctionele arena die sinds 2010 is geopend.

  • De orthodoxe kathedraal van de Heilige Geest is feitelijk de voormalige kerk van de cisterciënzers. Zij werd gebouwd in een vereenvoudigde barokstijl in 1642-1687 en onderging renovaties in 1741-1746 en in 1869.
  • De Kathedraal van de Maagd (Mariïnskikathedraal) werd gebouwd door de jezuïeten in 1700-1710. Zij kijkt uit op het recent gerestaureerde stadhuis uit de 18de eeuw, gelegen aan de andere kant van het Onafhankelijkheidsplein.
  • Twee andere historische kerken zijn de kathedraal van St.-Joseph, vroeger geaffilieerd aan het klooster van de cisterciënzers, gebouwd in 1644-1652 en hersteld in 1983, en de versterkte kerk van Petrus en Paulus, gebouwd in de jaren 1620 en recent gerestaureerd.
  • De neoromaanse katholieke Simon en Helenakerk werd gebouwd in 1906-1910, direct nadat de religieuze vrijheden werden afgekondigd in het tsaristische Rusland en de tsaar dissidenten toestond om hun eigen kerk te bouwen.
  • De St.-Maria Magdalena is de grootste kerk die tijdens de tsaristische tijd werd gebouwd in de stad.
  • De Allerheiligenkathedraal (Minsk) werd recent gebouwd als monument voor de gedachtenis aan de oorlogsslachtoffers.
  • Veel orthodoxe kerken in diverse stijlen werden gebouwd na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, hoewel de meeste kerken trouw blijven aan het neo-Russische bestel. Een goed voorbeeld hiervan is het St.-Elisabethklooster uit 1999.

Openbaar vervoer

[bewerken | brontekst bewerken]

Minsk beschikt over een metrosysteem. Het systeem bestaat uit twee lijnen. Ondertussen wordt gewerkt aan een derde lijn die ongeveer van het noorden tot ongeveer het zuiden loopt. De Nationale Luchthaven Minsk is de grootste internationale luchthaven van Wit-Rusland.

Dinamo Minsk is de meest succesvolle professionele voetbalclub van Minsk. De club won als enige team uit Wit-Rusland de landstitel van de Sovjet-Unie en werd later meervoudig kampioen van Wit-Rusland. Daarnaast komen FK Minsk en FK Energetik-BGU Minsk eveneens uit op het hoogste niveau.

De ijshockeytak van Dinamo Minsk speelt in de Russische Kontinental Hockey League.

In Minsk staat de overdekte multifunctionele sportaccommodatie Minsk Arena, die onder meer wordt gebruikt voor schaatsen, ijshockey, baanwielrennen en basketbal. In de Minsk Arena werd het EK allround van 2016 geschaatst. Ook was Minsk met deze accommodatie gastheer van de Wereldkampioenschappen baanwielrennen 2013 en het Wereldkampioenschap ijshockey mannen 2014.

De Wereldkampioenschappen biatlon zijn in 1974, 1982 en 1990 in Minsk georganiseerd.

Geboren in Minsk

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Minsk van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.