Naar inhoud springen

Lijst van uitdrukkingen en gezegden ontleend aan de Bijbel: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
 
(41 tussenliggende versies door 10 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
Dit is een '''lijst van [[uitdrukking|uitdrukkingen]] en [[gezegde (zegswijze)|gezegden]] ontleend aan de [[Bijbel (christendom)|Bijbel]]''' die ingang hebben gevonden in het algemeen [[Nederlands]] taalgebruik. In beginsel is voor deze lijst gebruikgemaakt van de [[NBG 1951|NBG51-vertaling]], omdat die enerzijds vrij goed overeenkomt met de betreffende [[Gezegde (zegswijze)|zegswijzen]] en anderzijds niet al te ouderwets van taal is.
Dit is een '''lijst van [[uitdrukking|uitdrukkingen]] en [[gezegde (zegswijze)|gezegden]] ontleend aan de [[Bijbel (christendom)|Bijbel]]''' die ingang hebben gevonden in het algemeen taalgebruik van talen zoals het [[Nederlands]]. In beginsel is voor deze lijst gebruikgemaakt van de [[NBG 1951|NBG51-vertaling]], omdat die enerzijds vrij goed overeenkomt met de betreffende [[Gezegde (zegswijze)|zegswijzen]] en anderzijds niet al te ouderwets van taal is.


{{Inhoud abc}}
{{Inhoud abc}}
Regel 10: Regel 10:
*De '''alfa''' en de '''omega''' - Openbaring 1:8
*De '''alfa''' en de '''omega''' - Openbaring 1:8
*De '''arbeider''' is zijn loon waard - Lucas 10:7
*De '''arbeider''' is zijn loon waard - Lucas 10:7
*'''[[Armageddon (Bijbel)|Armageddon]]''' - Openbaring 16:12-16
*Zalig de '''armen''' van geest - Matteüs 5:3
*Zalig de '''armen''' van geest - Matteüs 5:3


Regel 23: Regel 24:


==D==
==D==
*Je [[Belsazar|'''dagen''' zijn geteld]] - Daniël 5:26
*[[Mene mene tekel ufarsin|Je '''dagen''' zijn geteld]] - Daniël 5:26
*Komen als een '''dief''' in de nacht - 1 Tessalonicenzen 5:2: Gij weet zelf zeer goed, dat de [[Dag des oordeels|dag des Heren]] zó komt, als een dief in de nacht.
*Komen als een '''dief''' in de nacht - 1 Tessalonicenzen 5:2
*De '''dood''' in de pot - 2 Koningen 4:40: de profeten eten een soep (moes) van bittere, kwalijke planten, waarop zij uitroepen: “Man Gods, de dood is in de pot!”
*De '''dood''' in de pot - 2 Koningen 4:40
*'''[[Doodzonde]]''' - 1 Johannes 5:16-17
*Een '''doorn''' in het oog - Numeri 33:55
*Een '''doorn''' in het oog - Numeri 33:55
*In het '''duister''' tasten - Job 12:25
*in het '''duister''' tasten - Job 12:25, Zij tasten rond in lichtloze duisternis; en Hij doet hen dwalen, als een beschonkene. Job gebruikt het woord ''duisternis'' in de zin van ''onbegrip, onwetendheid''.<ref>{{Citeer web |url=https://www.statenvertaling.net/uitdrukkingen.html |titel=Uitdrukkingen en gezegden uit de Statenvertaling |bezochtdatum=2020-03-14 |werk=www.statenvertaling.net }}</ref>
*Zelfs een '''dwaas''' die zijn mond houdt gaat nog door voor wijs - Spreuken 17:28
*Zelfs een '''dwaas''' die zijn mond houdt, gaat nog door voor wijs - Spreuken 17:28


==E==
==E==
* [[Ecce Homo|'''Ecce''' homo]] – Johannes 19:5 Latijnse Vulgaat
*Te '''elfder''' ure (''of'' de werkers van het elfde uur) - Matteüs 20:9
** Nederlandse versie: "Zie, de mens!" (NBG-1951)<ref>[https://www.debijbel.nl/bijbel/NBG51/JHN.19 Johannes 19 (NBG-1951)]. debijbel.nl. [https://web.archive.org/web/20230903151422/https://www.debijbel.nl/bijbel/NBG51/JHN.19 Gearchiveerd] op 3 september 2023.</ref>
*Te '''elfder''' ure (of de [[Gelijkenis van de arbeiders in de wijngaard|werkers van het elfde uur]]) - Matteüs 20:9


==F==
==F==
Regel 40: Regel 44:
==G==
==G==
*Op twee '''gedachten''' hinken - 1 Koningen 18:21
*Op twee '''gedachten''' hinken - 1 Koningen 18:21
*De '''geest''' is gewillig maar het '''vlees''' zwak -Matteüs 26:40-41<ref>Een omkering van de woorden van [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Jezus]] in de [[Statenvertaling]]: ''de geest is gewillig maar het vlees zwak.''. {{Citeer web|url=https://www.statenvertaling.net/uitdrukkingen.html|titel=Uitdrukkingen en gezegden uit de Statenvertaling|bezochtdatum=2020-03-14|werk=www.statenvertaling.net}}</ref>
*De '''geest''' is gewillig maar het '''vlees''' zwak - Matteüs 26:40-41<ref>{{Citeer web|url=https://www.statenvertaling.net/uitdrukkingen.html|titel=Uitdrukkingen en gezegden uit de Statenvertaling|bezochtdatum=2020-03-14|werk=www.statenvertaling.net |archiefurl=https://web.archive.org/web/20240331115043/https://www.statenvertaling.net/uitdrukkingen.html |archiefdatum=2024-03-31}}</ref>
*Vanwaar '''[[Gehazi]]'''? - 2 Koningen 5:25
*Vanwaar '''[[Gehazi]]'''? - 2 Koningen 5:25
*Wat gij niet wil dat u '''geschiedt''', doe dat ook een ander niet - Matteüs 7:12 (zie [[Gulden regel (leefregel)]])
*Wat gij niet wil dat u '''geschiedt''', doe dat ook een ander niet - Matteüs 7:12 (zie [[Gulden regel (leefregel)]])
*Wat ik '''geschreven''' heb, dat heb ik geschreven - Johannes 19:22 ([[Quod scripsi, scripsi]])
*Wat ik '''geschreven''' heb, dat heb ik geschreven - Johannes 19:22
**Latijnse versie: [[Quod scripsi, scripsi]]
*Daar zal '''geween''' zijn en tandengeknars - Matteüs 8:12
*Daar zal '''geween''' zijn en tandengeknars - Matteüs 8:12
* [[Mene mene tekel ufarsin|'''Gewogen''' en te licht bevonden]] - Daniël 5:27
*[[Mene mene tekel ufarsin|'''Gewogen''' en te licht bevonden]] - Daniël 5:27
*Hij moest strijden tegen een '''[[Goliath (Bijbel)|Goliath]]''' - 1 Samuël 17
*'''[[Gideon (Bijbel)|Gideonsbende]]''' - Rechters 7 en 8
*Niet van '''gisteren''' zijn - Job 8:9
*Niet van '''gisteren''' zijn - Job 8:9
*Hij moest strijden tegen een '''[[Goliat (Bijbel)|Goliat]]''' - 1 Samuël 17


==H==
==H==
*Op '''handen''' dragen - Psalm 91:12
*Op '''handen''' dragen - Psalm 91:12
*De '''harp''' aan de wilgen hangen: zie '''lier'''
*De '''harp''' aan de wilgen hangen - Psalm 137:2
*Waar het '''hart''' vol van is loopt (stroomt/vloeit) de mond van over - Matteüs 12:34 en Lucas 6:45
*Waar het '''hart''' vol van is loopt (stroomt/vloeit) de mond van over - Matteüs 12:34 en Lucas 6:45
*Het '''heilige der heiligen''' - Exodus 26:33
*Het '''[[Allerheiligste|heilige der heiligen]]''' - Exodus 26:33
** Latijnse variant: ''sanctum sanctorum''
*De goede '''herder''' - Johannes 10:11
*De goede '''herder''' - Johannes 10:11
*Je kunt geen twee '''heren''' dienen - Matteüs 6:24
*Je kunt geen twee '''heren''' dienen - Matteüs 6:24
Regel 64: Regel 71:


==J==
==J==
*'''[[Jakob (aartsvader)|Jakob]]sdood''' - naar Genesis 47:28-49:33: sterven omringd door geliefden<ref>J. van Delden (1982): ''De tale Kanaäns''</ref>
*Zo arm als '''[[Job (boek)|Job]]''' - Job
*Hij is een echte '''[[Judas Iskariot|judas]]''' - Lucas 22:48
*'''Jeremiëren''', jammeren als [[Jeremia (profeet)|Jeremia]]; synoniemen: jammeren, lamenteren, weeklagen. Afgeleid van de Klaagliederen of Jeremiaden.<ref>https://web.archive.org/web/20160314042121/http://www.woorden-boek.nl/woord/jeremi%C3%AB</ref>
*'''Jeremiëren''', jammeren als [[Jeremia (profeet)|Jeremia]]; synoniemen: jammeren, lamenteren, weeklagen. Afgeleid van de Klaagliederen of Jeremiaden.<ref>https://web.archive.org/web/20160314042121/http://www.woorden-boek.nl/woord/jeremi%C3%AB</ref>
*Zo arm als '''[[Job (persoon)|Job]]''' - naar [[Job (boek)|Job]] 1 en 2
*'''Jobsbode''' - naar Job 1:13-19 iemand die een slecht bericht brengt<ref name ="Job">{{Citeer boek|achternaam= Ter Laan|voornaam= K.|auteurlink= |medeauteurs= Heidt, A.M.|datum= 1979|titel= Nederlandse spreekwoorden/spreuken en zegswijzen|hoofdstuk= |uitgever= |plaats= |ISBN= |NUR= |pagina's= 164|taal= |URL= https://books.google.nl/books?id=Ey1QAAAAYAAJ&q=%22jobstijding%22+jobsvriend+jobsbode&dq=%22jobstijding%22+jobsvriend+jobsbode&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwifjMi9i7rlAhWGr6QKHe8ZDy8Q6AEIZTAJ|bezochtdatum= |archiefurl=https://web.archive.org/web/20230818102808/https://books.google.nl/books?id=Ey1QAAAAYAAJ&q=%22jobstijding%22+jobsvriend+jobsbode&dq=%22jobstijding%22+jobsvriend+jobsbode&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwifjMi9i7rlAhWGr6QKHe8ZDy8Q6AEIZTAJ|archiefdatum=2023-08-18}}</ref>
*'''Jobstijding''' - naar Job 1:13-19 een slecht bericht<ref name ="Job" />
*'''Jobsvriend''' - iemand die zich ogenschijnlijk als een vriend voordoet, maar die als het tegenzit de ander keihard laat vallen<ref name ="Job" />
*Hij is een echte '''[[Judas Iskariot|judas]]''' - Lucas 22:48


==K==
==K==
*Je hebt zeker met mijn '''kalf''' geploegd - Richteren 14:18
*Je hebt zeker met mijn '''kalf''' geploegd - Richteren 14:18
*Geef de '''keizer''' wat des keizers is - Matteüs 22:21
*Geef de '''keizer''' wat des keizers is - Matteüs 22:21
** Engelse versie: ''[[:en:Render unto Caesar|Render unto Caesar the things that are Caesar's]]''.
*Laat de '''kinderen''' tot mij komen - Matteüs 19:14, Marcus 10:14 en Lucas 18:16
*Laat de '''kinderen''' tot mij komen - Matteüs 19:14, Marcus 10:14 en Lucas 18:16
*Vurige '''kolen''' op iemands hoofd stapelen. - Romeinen 12:20
*Vurige '''kolen''' op iemands hoofd stapelen. - Romeinen 12:20
Regel 87: Regel 99:
==M==
==M==
*Wijze en dwaze '''maagden''' - Matteüs 25:1-13
*Wijze en dwaze '''maagden''' - Matteüs 25:1-13
*[[Mene mene tekel ufarsin|Mene tekel]] - Daniël 5:25
*Met dezelfde '''maat''' meten - Spreuken 20:10
*Met dezelfde '''maat''' meten - Spreuken 20:10
*Met de '''mantel der liefde''' bedekken - Genesis 9:23
*Met de '''mantel der liefde''' bedekken - Genesis 9:23
*Je kan geen twee '''meesters''' dienen - Matteüs 6:24
*[[Mene mene tekel ufarsin|Mene tekel]] - Daniël 5:25
*Zo oud als '''[[Metusalem]]''' - Genesis 5:27
*Zo oud als '''[[Metusalem]]''' - Genesis 5:27
*Ga tot de '''mier''', gij luiaard! - Spreuken 6:6
*Ga tot de '''mier''', gij luiaard! - Spreuken 6:6
Regel 100: Regel 113:
==N==
==N==
*Een goede '''naam''' is beter dan goede olie - Prediker 7:1
*Een goede '''naam''' is beter dan goede olie - Prediker 7:1
*'''Nederigheid''' siert de mens - Matteüs 23:12, Lucas 14:11 en 18:14
*'''Neemt''' en eet - Matteüs 26:26
*'''Neemt''' en eet - Matteüs 26:26
*Zie, ik maak alle dingen '''nieuw''' - Openbaring 21:5
*Zie, ik maak alle dingen '''nieuw''' - Openbaring 21:5
Regel 109: Regel 121:
*Zich niet '''onbetuigd''' laten - Handelingen 14:17
*Zich niet '''onbetuigd''' laten - Handelingen 14:17
*'''Onderzoekt''' alle dingen en behoudt het goede - 1 Tessalonicenzen 5:19-21
*'''Onderzoekt''' alle dingen en behoudt het goede - 1 Tessalonicenzen 5:19-21
** ''Tene quod bene'' is een bekende Latijnse variatie
*Zijn handen in '''onschuld''' wassen - Matteüs 27:24
*Zijn handen in '''onschuld''' wassen - Matteüs 27:24
*Door het '''[[oog van een naald]]''' gaan - Matteüs 19:24, Marcus 10:25 en Lucas 18:25
*Door het '''[[oog van een naald]]''' gaan - Matteüs 19:24, Marcus 10:25 en Lucas 18:25
Regel 128: Regel 141:
==S==
==S==
*Een '''[[salomonsoordeel]]''' - 1 Koningen 3:16-28
*Een '''[[salomonsoordeel]]''' - 1 Koningen 3:16-28
*Een barmhartige '''samaritaan''' - Lucas 10:25-37
*Een [[Gelijkenis van de barmhartige Samaritaan|barmhartige '''samaritaan''']] - Lucas 10:25-37
*De '''schapen''' van de bokken scheiden - Matteüs 25:32
*De [[Gelijkenis van de schapen en de bokken|'''schapen''' van de bokken scheiden]] - Matteüs 25:32
*De '''schellen''' van de ogen vallen - Handelingen 9:18
*De '''schellen''' van de ogen vallen - Handelingen 9:18
*Nog even '''slapen''', nog even sluimeren, nog even liggen met gevouwen handen. - Spreuken 6:10 en 24:33
*Nog even '''slapen''', nog even sluimeren, nog even liggen met gevouwen handen. - Spreuken 6:10 en 24:33
Regel 137: Regel 150:
*'''[[Sodomie]]''' - Genesis 19:4-11
*'''[[Sodomie]]''' - Genesis 19:4-11
*Een '''steen''' des aanstoots - 1 Petrus 2:7
*Een '''steen''' des aanstoots - 1 Petrus 2:7
*Waarom kijk je naar de '''splinter''' in het oog van je broeder, terwijl je de '''balk''' in je eigen ogen niet opmerkt? - Matteüs 7:3-5
*Waarom kijk je naar de [[De splinter en de balk|'''splinter''' in het oog van je broeder, terwijl je de '''balk''']] in je eigen ogen niet opmerkt? - Matteüs 7:3-5


==T==
==T==
*Je '''talenten''' niet verspillen - Matteüs 25:14-30
*Je '''[[Gelijkenis van de talenten|talenten]]''' niet verspillen - Matteüs 25:14-30
*Een [[Teken aan de wand|'''teken''' aan de wand]] - Daniël 5:25
*Een [[Teken aan de wand|'''teken''' aan de wand]] - Daniël 5:25
*Een ongelovige '''[[Tomas (apostel)|thomas]]''' - Johannes 20:24-29
*Een ongelovige '''[[Tomas (apostel)|thomas]]''' - Johannes 20:24-29
Regel 159: Regel 172:


==W==
==W==
[[Bestand:What-is-truth02.jpg|thumb|180px|Volgens Johannes 18:38 vroeg Pilatus aan Jezus: "Wat is waarheid?" Schilderij van [[Nikolaj Ge]] (1890)]]
*Wat is '''waarheid'''? - Johannes 18:38
*Wat is '''waarheid'''? - Johannes 18:38
** Latijnse versie: ''Quid est veritas?''
*Iemand de andere '''wang''' toekeren - Lucas 6:29
*Iemand de andere '''wang''' toekeren - Lucas 6:29
*Een [[wet van Meden en Perzen|'''wet''' van Meden en Perzen]] - Esther 1:19 en Daniël 6:9
*Een [[wet van Meden en Perzen|'''wet''' van Meden en Perzen]] - Esther 1:19 en Daniël 6:9
Regel 166: Regel 181:
*De '''woestijn''' zal bloeien als een roos - Jesaja 35:1
*De '''woestijn''' zal bloeien als een roos - Jesaja 35:1
*Met '''wortel''' en tak uitroeien - Maleachi 3:19
*Met '''wortel''' en tak uitroeien - Maleachi 3:19
*Hebzucht is de '''wortel''' van alle kwaad – [[Eerste brief van Paulus aan Timoteüs|1 Timoteüs]] 6:10
** Originele Griekse versie: ῥίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία ("Een wortel van alle rampen is de liefde voor geld")
** Latijnse versie: ''[[:en:Radix malorum est cupiditas|Radix malorum est cupiditas]]'' ("[De/een] wortel van de kwade [dingen] is verlangen")
** Engelse versie: ''Greed is the root of all evil'' ("Hebzucht is de wortel van alle kwaad"; thema van ''The Pardoner's Tale'' uit ''[[The Canterbury Tales (hoofdbetekenis)|The Canterbury Tales]]'')


==Z==
==Z==
Regel 182: Regel 201:


==Literatuur==
==Literatuur==
*''Nieuw bijbels lexicon. Woorden en uitdrukkingen uit de Bijbel in het Nederlands van nu'', Karina van Dalen-Oskam en Marijke Mooijaart, druk 2005, uitgeverij [[Prometheus (uitgeverij)|Prometheus/Bert Bakker/Vassallucci]], Amsterdam, ISBN 9035128648.
*''Nieuw bijbels lexicon. Woorden en uitdrukkingen uit de Bijbel in het Nederlands van nu'', Karina van Dalen-Oskam en Marijke Mooijaart, druk 2005, uitgeverij [[Prometheus (uitgeverij)|Prometheus/Bert Bakker/Vassallucci]], Amsterdam, {{ISBN|9035128648}}.


==Zie ook==
==Zie ook==
Regel 194: Regel 213:
{{Appendix}}
{{Appendix}}


[[Categorie:Nederlands idioom]]
[[Categorie:Uitdrukking in het Nederlands]]
[[Categorie:Taallijsten|Bijbel]]
[[Categorie:Taallijsten|Bijbel]]
[[Categorie:Spreekwoord]]
[[Categorie:Spreekwoord]]

Huidige versie van 3 jul 2024 om 17:58

Dit is een lijst van uitdrukkingen en gezegden ontleend aan de Bijbel die ingang hebben gevonden in het algemeen taalgebruik van talen zoals het Nederlands. In beginsel is voor deze lijst gebruikgemaakt van de NBG51-vertaling, omdat die enerzijds vrij goed overeenkomt met de betreffende zegswijzen en anderzijds niet al te ouderwets van taal is.

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  
  • Een aanfluiting - Jeremia 19:8
  • In goede aarde vallen - Marcus 4:8
  • Abraham zien - Johannes 8:57
  • In adamskostuum - Genesis 3:10
  • De alfa en de omega - Openbaring 1:8
  • De arbeider is zijn loon waard - Lucas 10:7
  • Armageddon - Openbaring 16:12-16
  • Zalig de armen van geest - Matteüs 5:3
  • Babylonische spraakverwarring - Genesis 11:7-9
  • Een berg werk verzetten - Marcus 11:23
  • De beker aan je voorbij laten gaan - Matteüs 26:39
  • De benjamin van de familie - Genesis 35
  • Als de ene blinde de andere leidt, vallen beiden in de sloot (of: gracht, kuil). - Matteüs 15:14
  • Uit den boze - Matteüs 5:37
  • Niet bij brood alleen zult gij leven - Matteüs 4:4
  • De buik der goddelozen heeft nimmer genoeg - Spreuken 13:25
  • Je dagen zijn geteld - Daniël 5:26
  • Komen als een dief in de nacht - 1 Tessalonicenzen 5:2
  • De dood in de pot - 2 Koningen 4:40
  • Doodzonde - 1 Johannes 5:16-17
  • Een doorn in het oog - Numeri 33:55
  • In het duister tasten - Job 12:25
  • Zelfs een dwaas die zijn mond houdt, gaat nog door voor wijs - Spreuken 17:28
  • Op twee gedachten hinken - 1 Koningen 18:21
  • De geest is gewillig maar het vlees zwak - Matteüs 26:40-41[2]
  • Vanwaar Gehazi? - 2 Koningen 5:25
  • Wat gij niet wil dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet - Matteüs 7:12 (zie Gulden regel (leefregel))
  • Wat ik geschreven heb, dat heb ik geschreven - Johannes 19:22
  • Daar zal geween zijn en tandengeknars - Matteüs 8:12
  • Gewogen en te licht bevonden - Daniël 5:27
  • Gideonsbende - Rechters 7 en 8
  • Niet van gisteren zijn - Job 8:9
  • Hij moest strijden tegen een Goliat - 1 Samuël 17
  • Op handen dragen - Psalm 91:12
  • De harp aan de wilgen hangen - Psalm 137:2
  • Waar het hart vol van is loopt (stroomt/vloeit) de mond van over - Matteüs 12:34 en Lucas 6:45
  • Het heilige der heiligen - Exodus 26:33
    • Latijnse variant: sanctum sanctorum
  • De goede herder - Johannes 10:11
  • Je kunt geen twee heren dienen - Matteüs 6:24
  • Je broeders hoeder zijn - Genesis 4:9
  • Hoogmoed komt voor de val - Spreuken 16:18
  • Alles is ijdel(heid) - Prediker 1:2
  • De innerlijke mens sterken - 2 Korintiërs 4:16
  • Jakobsdood - naar Genesis 47:28-49:33: sterven omringd door geliefden[3]
  • Jeremiëren, jammeren als Jeremia; synoniemen: jammeren, lamenteren, weeklagen. Afgeleid van de Klaagliederen of Jeremiaden.[4]
  • Zo arm als Job - naar Job 1 en 2
  • Jobsbode - naar Job 1:13-19 iemand die een slecht bericht brengt[5]
  • Jobstijding - naar Job 1:13-19 een slecht bericht[5]
  • Jobsvriend - iemand die zich ogenschijnlijk als een vriend voordoet, maar die als het tegenzit de ander keihard laat vallen[5]
  • Hij is een echte judas - Lucas 22:48
  • Je hebt zeker met mijn kalf geploegd - Richteren 14:18
  • Geef de keizer wat des keizers is - Matteüs 22:21
  • Laat de kinderen tot mij komen - Matteüs 19:14, Marcus 10:14 en Lucas 18:16
  • Vurige kolen op iemands hoofd stapelen. - Romeinen 12:20
  • Zijn kruis dragen - Matteüs 16:24, Marcus 8:34 en Lucas 9:23
  • Wie een kuil graaft voor een ander, valt er zelf in. - Spreuken 26:27
  • De laatsten zullen de eersten zijn - Marcus 10:31
  • Het land der levenden - Jesaja 53:8
  • Het land van melk en honing - Exodus 3:8
  • Geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de meeste van deze is de liefde - 1 Korintiërs 13:13
  • En zie het was Lea - Genesis 29:25
  • En er was licht - Genesis 1:3
  • De lier (of harp) aan de wilgen hangen - Psalm 137:2
  • Wijze en dwaze maagden - Matteüs 25:1-13
  • Met dezelfde maat meten - Spreuken 20:10
  • Met de mantel der liefde bedekken - Genesis 9:23
  • Je kan geen twee meesters dienen - Matteüs 6:24
  • Mene tekel - Daniël 5:25
  • Zo oud als Metusalem - Genesis 5:27
  • Ga tot de mier, gij luiaard! - Spreuken 6:6
  • Al het mijne is het uwe - Lucas 15:31
  • Een molensteen om de nek - Matteüs 18:6
  • Woorden in de mond leggen - Exodus 4:15 en Jesaja 51:16
  • Een geloof als een mosterdzaad - Lucas 17:6
  • Muggenziften - Matteüs 23:24
  • Een goede naam is beter dan goede olie - Prediker 7:1
  • Neemt en eet - Matteüs 26:26
  • Zie, ik maak alle dingen nieuw - Openbaring 21:5
  • Een nieuwe hemel en een nieuwe aarde - Jesaja 65:17 en Openbaring 21:1
  • Er is niets nieuws onder de zon - Prediker 1:10
  • Zich niet onbetuigd laten - Handelingen 14:17
  • Onderzoekt alle dingen en behoudt het goede - 1 Tessalonicenzen 5:19-21
    • Tene quod bene is een bekende Latijnse variatie
  • Zijn handen in onschuld wassen - Matteüs 27:24
  • Door het oog van een naald gaan - Matteüs 19:24, Marcus 10:25 en Lucas 18:25
  • Oog om oog, tand om tand - Exodus 21:24
  • Oogappel - Psalm 17:8
  • Oud en der dagen zat - Genesis 25:8
  • De overheid draagt het zwaard niet tevergeefs - Romeinen 13
  • Doe met [...] wat goed is in jouw ogen - Genesis 16:6
  • Bij de pakken neerzitten - Genesis 49:14
  • Parels voor de zwijnen gooien - Matteüs 7:6
  • Een rib uit je lijf - Genesis 2:21-22
  • Laat mij toch slokken van dat rode, dat rode daar - Genesis 25:30
  • Een roepende in de woestijn - Jesaja 40:3, geciteerd in Matteüs 3:3, Lucas 3:4 en Johannes 1:23
  • Je talenten niet verspillen - Matteüs 25:14-30
  • Een teken aan de wand - Daniël 5:25
  • Een ongelovige thomas - Johannes 20:24-29
  • Alles op zijn tijd - Prediker 3:1
  • Geen tittel of jota veranderen - Matteüs 5:18 en Lucas 16:17
  • De loftrompet blazen - 2 Kronieken 7:6
  • Een teken des tijds - Matteüs 16:3
  • Eert uw vader en uw moeder, opdat uw dagen verlengd worden in het land dat de Here, uw God, u geven zal - Exodus 20:12
  • Vergeef het hun, want zij weten niet wat zij doen - Lucas 23:34
  • Gaat heen en vermenigvuldigt u - Genesis 1:28 en 9:1
  • Alles is onuitsprekelijk vermoeiend - Prediker 1:8
  • Het is volbracht - Johannes 19:30
  • Ik vrees met groten vreze - Lucas 2:9
  • Wie zijn naaste 's morgens in alle vroegte op luidruchtige wijze groet, het wordt hem als een vloek aangerekend - Spreuken 27:14
  • Zoek en ge zult vinden - Matteüs 16:3
Volgens Johannes 18:38 vroeg Pilatus aan Jezus: "Wat is waarheid?" Schilderij van Nikolaj Ge (1890)
  • Wat is waarheid? - Johannes 18:38
    • Latijnse versie: Quid est veritas?
  • Iemand de andere wang toekeren - Lucas 6:29
  • Een wet van Meden en Perzen - Esther 1:19 en Daniël 6:9
  • Nieuwe wijn in oude zakken - Matteüs 9:17, Marcus 2:22 en Lucas 5:37
  • Woest en ledig - Genesis 1:2
  • De woestijn zal bloeien als een roos - Jesaja 35:1
  • Met wortel en tak uitroeien - Maleachi 3:19
  • Hebzucht is de wortel van alle kwaad – 1 Timoteüs 6:10
    • Originele Griekse versie: ῥίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία ("Een wortel van alle rampen is de liefde voor geld")
    • Latijnse versie: Radix malorum est cupiditas ("[De/een] wortel van de kwade [dingen] is verlangen")
    • Engelse versie: Greed is the root of all evil ("Hebzucht is de wortel van alle kwaad"; thema van The Pardoner's Tale uit The Canterbury Tales)
  • In zak en as zitten - Esther 4:1-3
  • Zeven vette en zeven magere jaren - Genesis 41:25-31
  • Zoekt en gij zult vinden - Matteüs 7:7
  • Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen - Johannes 8:7
  • Een zondebok kiezen - Leviticus 16:21
  • Ga heen, en zondig niet meer - Johannes 8:11
  • De verloren zoon - Lucas 15:11-31
  • Maak je geen zorgen voor de dag van morgen - Matteüs 6:34
  • Als een zoutpilaar staan - Genesis 19:26
  • Wie het zwaard gebruikt, zal door het zwaard omkomen - Matteüs 26:52
  • Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegscharen - Jesaja 2:4
  • In het zweet uws aanschijns - Genesis 3:17-19
[bewerken | brontekst bewerken]