Naar inhoud springen

5 januari: verschil tussen versies

Koppelingen bewerken
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
→‎Geboren: Jolien Knollema
(24 tussenliggende versies door 10 gebruikers niet weergegeven)
Regel 6: Regel 6:
** [[1982]] - Het Amerikaanse [[Hooggerechtshof (Verenigde Staten)|hooggerechtshof]] verwerpt een wet uit [[Arkansas (staat)|Arkansas]] waarin scholen verplicht zijn het [[creationisme]] te onderwijzen.
** [[1982]] - Het Amerikaanse [[Hooggerechtshof (Verenigde Staten)|hooggerechtshof]] verwerpt een wet uit [[Arkansas (staat)|Arkansas]] waarin scholen verplicht zijn het [[creationisme]] te onderwijzen.
** [[1988]] - [[Jules Croiset]] blijkt zijn eigen [[ontvoering]], [[dreigbrief|dreigbrieven]] en een [[bommelding]] in scène te hebben gezet.
** [[1988]] - [[Jules Croiset]] blijkt zijn eigen [[ontvoering]], [[dreigbrief|dreigbrieven]] en een [[bommelding]] in scène te hebben gezet.
** [[1993]] - De [[tanker|olietanker]] [[Braer]] slaat bij de [[Shetlandeilanden]] te pletter: 85.000 ton [[olie]] stroomt in [[zee]].<ref name=":0">{{Citeer web |url=https://archive.ph/vcuGf |titel=Eerste uitzending NOS Jeugdjournaal (1981) - Geschiedenis |bezochtdatum=2023-01-11 |werk=vandaagindegeschiedenis.nl}}</ref>
** [[1993]] - De [[tanker|olietanker]] [[Braer]] slaat bij de [[Shetlandeilanden]] te pletter: 85.000 ton [[olie]] stroomt in [[zee]].<ref name=":0">{{Citeer web |url=http://vandaagindegeschiedenis.nl/5-januari/ |titel=Eerste uitzending NOS Jeugdjournaal (1981) - Geschiedenis |bezochtdatum=2023-01-11 |werk=vandaagindegeschiedenis.nl |archiefdatum=2023-01-11 |archiefurl=https://archive.today/20230111034104/http://vandaagindegeschiedenis.nl/5-januari/ |dodeurl=unfit }}</ref>
** [[2011]] - Een grote brand bij chemiebedrijf [[chemie-pack]] in [[Haven- en industriegebied Moerdijk|Moerdijk]] veroorzaakt een enorme rookwolk en een grootschalige vervuiling van [[Bodemverontreiniging|bodem]] en [[oppervlaktewater]].<ref name=":0" /> Bestuurlijk wordt opgeschaald naar het niveau [[Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdingsprocedure|GRIP 4]]. Twintig hulpverleners en 150 andere mensen worden behandeld voor klachten die mogelijk het gevolg geweest zijn van blootstelling aan gevaarlijke stoffen.
** [[2011]] - Een grote brand bij chemiebedrijf [[chemie-pack]] in [[Haven- en industriegebied Moerdijk|Moerdijk]] veroorzaakt een enorme rookwolk en een grootschalige vervuiling van [[Bodemverontreiniging|bodem]] en [[oppervlaktewater]].<ref name=":0" /> Bestuurlijk wordt opgeschaald naar het niveau [[Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdingsprocedure|GRIP 4]]. Twintig hulpverleners en 150 andere mensen worden behandeld voor klachten die mogelijk het gevolg geweest zijn van blootstelling aan gevaarlijke stoffen.
** [[2012]] - Bij een [[aardverschuiving]] in [[Pantukan]], op het zuidelijke [[Filipijnen|Filipijnse]] eiland [[Mindanao]], als gevolg van aanhoudende regen, komen minstens 25 mensen om. Er zijn ongeveer 100 vermisten.
** [[2012]] - Bij een [[aardverschuiving]] in [[Pantukan]], op het zuidelijke [[Filipijnen|Filipijnse]] eiland [[Mindanao]], als gevolg van aanhoudende regen, komen minstens 25 mensen om. Er zijn ongeveer 100 vermisten.
** [[2024]] - Een botsing tussen twee treinen, dichtbij het Cicalengka treinstation in [[Bandung]] op het [[Indonesië|Indonesische]] eiland [[Java (eiland)|Java]], kost het leven aan minstens vier personen en enkele tientallen personen raken daarbij gewond.<ref>{{Citeer web |url=https://web.archive.org/web/20240105102357/https://apnews.com/article/indonesia-train-collision-java-b9357f6ef81dd15695ba43fa5f7bb47d |titel=Indonesia train crash: At least 3 killed on Java island {{!}} AP News |auteur=Adi Marsiela |datum=2024-01-05 |bezochtdatum=2024-01-05 |werk=apnews.com}}</ref>

* {{Kopje dag economie}}
* {{Kopje dag economie}}
** [[1914]] - In de autofabrieken van [[Henry Ford]] wordt de achturige werkdag ingevoerd.<ref name=":0" />
** [[1914]] - In de autofabrieken van [[Henry Ford]] wordt de achturige werkdag ingevoerd.<ref name=":0" />

* {{Kopje dag media}}
* {{Kopje dag media}}
** [[1828]] - De eerste editie van het ''[[Algemeen Handelsblad]]'' komt in [[Amsterdam]] van de persen.<ref name=":0" />
** [[1828]] - De eerste editie van het ''[[Algemeen Handelsblad]]'' komt in [[Amsterdam]] van de persen.<ref name=":0" />
Regel 19: Regel 18:
** [[1981]] - De eerste uitzending van het [[NOS Jeugdjournaal]], gepresenteerd door [[Leontien Ceulemans]].<ref name=":0" />
** [[1981]] - De eerste uitzending van het [[NOS Jeugdjournaal]], gepresenteerd door [[Leontien Ceulemans]].<ref name=":0" />
** [[1989]] - De eerste uitzending van het televisiespelletje ''[[Lingo]]''. Presentator is [[Robert ten Brink]].<ref name=":0" />
** [[1989]] - De eerste uitzending van het televisiespelletje ''[[Lingo]]''. Presentator is [[Robert ten Brink]].<ref name=":0" />
** [[2009]] - De eerste uitzending van de Vlaamse radiozender [[MNM (radio)|MNM]].
** [[2009]] - De eerste uitzending van de Vlaamse radiozender [[MNM (radio)|MNM]].<ref>{{Citeer web |url=https://archive.today/20240105225254/https://showbizzsite.be/vandaag-in-het-verleden |titel=Vandaag in het verleden {{!}} Showbizzsite |bezochtdatum=2024-01-05 |werk=showbizzsite.be}}</ref>
** [[2016]] - Het [[NOS Journaal]] staat stil bij hun 60-jarig bestaan. De kijker krijgt een kijkje achter de schermen en diverse voormalige [[nieuwslezer]]s zijn weer even terug om het huidige nieuws voor te lezen.
** [[2016]] - Het [[NOS Journaal]] staat stil bij hun 60-jarig bestaan. De kijker krijgt een kijkje achter de schermen en diverse voormalige [[nieuwslezer]]s zijn weer even terug om het huidige nieuws voor te lezen.
** [[2020]] - De eerste uitzending van [[Wie denk je wel dat je bent?]].
** [[2020]] - De eerste uitzending van [[Wie denk je wel dat je bent?]].
** [[2024]] - [[RTL 4]] zendt de eerste aflevering van het [[televisieprogramma]] [[Stars on Stage]] uit, waarin [[Bekende Nederlander]]s worden opgeleid tot musicalsterren.<ref>{{Citeer web |url=https://web.archive.org/web/20240107040645/https://www.tvgids.nl/nieuws/televisie/stars-on-stage-amusementsprogramma-talentenjacht-musical-albert-verlinde-paul-de-leeuw-rtl |titel=Musicalfans opgelet: Stars on Stage met Paul de Leeuw en Albert Verlinde van start - TVgids.nl |auteur=Judith Regeling |datum=2023-12-29 |bezochtdatum=2024-01-07 |werk=tvgids.nl}}</ref>

* {{Kopje dag muziek}}
** [[2024]] - De toppositie in de [[UK Singles Chart]] is deze week voor [[Stick Season (single)|Stick Season]] van [[Noah Kahan]].<ref>{{Citeer web |url=https://archive.today/20240105182634/https://www.officialcharts.com/charts/singles-chart/20240105/7501/ |titel=Official Singles Chart Top 100 on 5/1/2024 {{!}} Official Charts |datum=2024-01-05 |bezochtdatum=2024-01-05 |werk=officialcharts.com}}</ref>
* {{Kopje dag oorlog}}
* {{Kopje dag oorlog}}
⚫
** [[1942]] - Twee krijgsgevangenen, [[Airey Neave]] en [[Tony Luteijn]] (beide officieren), ontsnappen uit het Duitse concentratiekamp [[Slot Colditz|Colditz]]. Na een reis van vier dagen bereiken ze veilig de Zwitserse grens.
** [[1477]] - [[Slag bij Nancy]] tussen de [[Bourgondiërs]] en troepen uit Zwitserland en Lotharingen waarbij [[Karel de Stoute]] sneuvelt.<ref name=":0" />
** [[1477]] - [[Slag bij Nancy]] tussen de [[Bourgondiërs]] en troepen uit Zwitserland en Lotharingen waarbij [[Karel de Stoute]] sneuvelt.<ref name=":0" />
** [[1862]] - [[Slag bij Hancock]] ([[Amerikaanse Burgeroorlog]])
** [[1862]] - [[Slag bij Hancock]] ([[Amerikaanse Burgeroorlog]])
⚫
** [[1942]] - Twee krijgsgevangenen, [[Airey Neave]] en [[Tony Luteijn]] (beide officieren), ontsnappen uit het Duitse concentratiekamp [[Slot Colditz|Colditz]]. Na een reis van vier dagen bereiken ze veilig de Zwitserse grens.

* {{Kopje dag politiek}}
* {{Kopje dag politiek}}
** [[1950]] - Voormalig [[België (hoofdbetekenis)|Belgisch]] Kamerlid [[Ward Hermans]] wordt wegens zijn houding in [[Tweede Wereldoorlog|WO II]] tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld.
** [[1950]] - Voormalig [[België (hoofdbetekenis)|Belgisch]] Kamerlid [[Ward Hermans]] wordt wegens zijn houding in [[Tweede Wereldoorlog|WO II]] tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld.
Regel 35: Regel 35:
** [[2008]] - [[Micheil Saakasjvili]] wordt bij vervroegde [[Georgische presidentsverkiezingen 2008|verkiezingen]] met 53,5% van de stemmen herkozen tot [[president van Georgië|president]] van [[Georgië]]. De verkiezingen werden uitgeroepen na uit de hand gelopen demonstraties tegen zijn regering in [[november 2007]].
** [[2008]] - [[Micheil Saakasjvili]] wordt bij vervroegde [[Georgische presidentsverkiezingen 2008|verkiezingen]] met 53,5% van de stemmen herkozen tot [[president van Georgië|president]] van [[Georgië]]. De verkiezingen werden uitgeroepen na uit de hand gelopen demonstraties tegen zijn regering in [[november 2007]].
** [[2009]] - [[Ahmed Aboutaleb]] wordt geïnstalleerd als burgemeester van [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]]. Hij is de eerste Nederlander met een Marokkaanse achtergrond die dit ambt bekleedt.
** [[2009]] - [[Ahmed Aboutaleb]] wordt geïnstalleerd als burgemeester van [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]]. Hij is de eerste Nederlander met een Marokkaanse achtergrond die dit ambt bekleedt.

* {{Kopje dag religie}}
* {{Kopje dag religie}}
** [[1964]] - Ontmoeting tussen [[Paus Paulus VI]] en patriarch [[Athenagoras I van Constantinopel]] in [[Jeruzalem]]. Het is de eerste ontmoeting tussen de leiders van de [[Rooms-katholieke Kerk|rooms-katholieke]] en [[Oosters-orthodoxe Kerk|Orthodoxe Kerk]] sinds [[1439]].
** [[1964]] - Ontmoeting tussen [[Paus Paulus VI]] en patriarch [[Athenagoras I van Constantinopel]] in [[Jeruzalem]]. Het is de eerste ontmoeting tussen de leiders van de [[Rooms-katholieke Kerk|rooms-katholieke]] en [[Oosters-orthodoxe Kerk|Orthodoxe Kerk]] sinds [[1439]].

* {{Kopje dag sport}}
* {{Kopje dag sport}}
** [[1935]] - De [[Nederlands ijshockeyteam (mannen)|Nederlandse ijshockeyploeg]] speelt in [[Amsterdam (hoofdbetekenis)|Amsterdam]] zijn allereerste interland uit de geschiedenis. Tegenstander is [[België (hoofdbetekenis)|België]], dat met 0-4 wint.
** [[1935]] - De [[Nederlands ijshockeyteam (mannen)|Nederlandse ijshockeyploeg]] speelt in [[Amsterdam (hoofdbetekenis)|Amsterdam]] zijn allereerste interland uit de geschiedenis. Tegenstander is [[België (hoofdbetekenis)|België]], dat met 0-4 wint.
Regel 47: Regel 45:
** [[2020]] - Het [[standbeeld]] van [[Zlatan Ibrahimovic]] in [[Malmö (stad)|Malmö]] is zwaar toegetakeld, mogelijk zijn de daders kwaad over de aankoop van aandelen die Zlatan eerder kocht bij vijandige club [[Hammarby IF]].
** [[2020]] - Het [[standbeeld]] van [[Zlatan Ibrahimovic]] in [[Malmö (stad)|Malmö]] is zwaar toegetakeld, mogelijk zijn de daders kwaad over de aankoop van aandelen die Zlatan eerder kocht bij vijandige club [[Hammarby IF]].
** [[2022]] - Wielrenkampioene [[Amy Pieters]] die sinds 23 december 2021 in coma ligt na een ernstig ongeluk in Spanje is vandaag weer zelfstandig aan het ademen.
** [[2022]] - Wielrenkampioene [[Amy Pieters]] die sinds 23 december 2021 in coma ligt na een ernstig ongeluk in Spanje is vandaag weer zelfstandig aan het ademen.

* {{Kopje dag wetenschap en technologie}}
* {{Kopje dag wetenschap en technologie}}
** [[1896]] - In de ''Wiener Presse'' verschijnt het eerste, publieke artikel over de door [[Wilhelm Röntgen]] ontdekte [[röntgenstraling]].<ref name=":0" />
** [[1896]] - In de ''Wiener Presse'' verschijnt het eerste, publieke artikel over de door [[Wilhelm Röntgen]] ontdekte [[röntgenstraling]].<ref name=":0" />
** [[1972]] - De Amerikaanse [[president]] [[Richard Nixon|Nixon]] kondigt de ontwikkeling van de [[Ruimteveer|spaceshuttle]] aan.<ref name=":0" />
** [[1972]] - De Amerikaanse [[president]] [[Richard Nixon|Nixon]] kondigt de ontwikkeling van de [[Ruimteveer|spaceshuttle]] aan.<ref name=":0" />
** [[2005]] - De mummie van [[Toetanchamon]] wordt in een CT-scanner gestoken. Hiermee wordt de vermoedelijke doodsoorzaak van de farao ontdekt.
** [[2005]] - De mummie van [[Toetanchamon]] wordt in een CT-scanner gestoken. Hiermee wordt de vermoedelijke doodsoorzaak van de farao ontdekt.
**2005 - Ontdekking van [[dwergplaneet]] [[Eris (dwergplaneet)|Eris]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.space.com/39251-on-this-day-in-space.html|titel=On This Day in Space! Jan. 5, 2005: Discovery of Eris ignites Pluto-planet debate {{!}} Space|bezochtdatum=2022-01-06|datum=2022-01-05|werk=web.archive.org|archiefdatum=2022-01-05|archiefurl=https://web.archive.org/web/20220105200917/https://www.space.com/39251-on-this-day-in-space.html|dodeurl=unfit}}</ref>
** 2005 - Ontdekking van [[dwergplaneet]] [[Eris (dwergplaneet)|Eris]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.space.com/39251-on-this-day-in-space.html|titel=On This Day in Space! Jan. 5, 2005: Discovery of Eris ignites Pluto-planet debate {{!}} Space|bezochtdatum=2022-01-06|datum=2022-01-05|werk=space.com|archiefdatum=2022-01-05|archiefurl=https://web.archive.org/web/20220105200917/https://www.space.com/39251-on-this-day-in-space.html|dodeurl=unfit}}</ref>
** [[2024]] - Lancering van een [[Kuaizhou 1A]] raket van [[ExPace]] vanaf [[lanceerbasis Jiuquan]] in [[China]] voor de [[Tianmu-1 15-18]] missie met vier kleine [[weersatelliet]]en.<ref>{{Citeer web |url=https://web.archive.org/web/20240106004132/https://nextspaceflight.com/launches/details/7467 |titel=Kuaizhou 1A {{!}} Tianmu-1 15-18 |bezochtdatum=2024-01-06 |werk=nextspaceflight.com}}</ref>
** 2024 - [[National Aeronautics and Space Administration|NASA]] publiceert de eerste afbeeldingen die gemaakt zijn met het XRISM ([[X-Ray Imaging and Spectroscopy Mission]]) ruimtevaartuig dat is gelanceerd op [[7 september]] 2023: enkele afbeeldingen van [[supernovarest]]ant [[N132D]] gemaakt door het Resolve instrument en het Xtend instrument en van het [[sterrenstelsel]] [[Abell 2319]] gemaakt door het Xtend instrument.<ref>{{Citeer web |url=https://web.archive.org/web/20240111002817/https://science.nasa.gov/missions/xrism/nasa-jaxa-xrism-mission-reveals-its-first-look-at-x-ray-cosmos/ |titel=NASA/JAXA XRISM Mission Reveals Its First Look at X-ray Cosmos - NASA Science |auteur=Jeanette Kazmierczak |datum=2024-01-05 |bezochtdatum=2024-01-11 |werk=science.nasa.gov}}</ref>


== Geboren ==
== Geboren ==
Regel 86: Regel 85:
* [[1906]] - [[Gerard Bertheloot]], Belgisch atleet (overleden [[1950]])
* [[1906]] - [[Gerard Bertheloot]], Belgisch atleet (overleden [[1950]])
* [[1907]] - [[Volmari Iso-Hollo]], Fins atleet (overleden [[1969]])
* [[1907]] - [[Volmari Iso-Hollo]], Fins atleet (overleden [[1969]])
* [[1909]] - [[Lucienne Bloch]], Zwitsers-Amerikaans kunstenares (overleden [[1999]])
* [[1911]] - [[Louis Aimar]], Frans-Italiaans wielrenner (overleden [[2005]])
* [[1911]] - [[Louis Aimar]], Frans-Italiaans wielrenner (overleden [[2005]])
* [[1913]] - [[Jack Haig (acteur)|Jack Haig]], Brits acteur (overleden [[1989]])
* [[1913]] - [[Jack Haig (acteur)|Jack Haig]], Brits acteur (overleden [[1989]])
* [[1916]] - [[Maup Caransa]], Nederlands ondernemer en onroerend goedhandelaar (overleden [[2009]])
* [[1916]] - [[Maup Caransa]], Nederlands ondernemer en onroerend goedhandelaar (overleden [[2009]])
* [[1917]] - [[Émile Renson]], Belgisch atleet
* [[1917]] - [[Émile Renson]], Belgisch atleet (overleden ??)
* 1917 - [[Jane Wyman]], Amerikaans filmactrice en eerste vrouw van president Ronald Reagan (overleden [[2007]])
* 1917 - [[Jane Wyman]], Amerikaans filmactrice en eerste vrouw van president Ronald Reagan (overleden [[2007]])
* [[1920]] - [[André Simon]], Frans autocoureur (overleden [[2012]])
* [[1920]] - [[André Simon]], Frans autocoureur (overleden [[2012]])
Regel 102: Regel 102:
* [[1927]] - [[Joker Arroyo]], Filipijns advocaat en politicus (overleden [[2015]])
* [[1927]] - [[Joker Arroyo]], Filipijns advocaat en politicus (overleden [[2015]])
* [[1928]] - [[Zulfikar Ali Bhutto]], Pakistaans politicus (overleden [[1979]])
* [[1928]] - [[Zulfikar Ali Bhutto]], Pakistaans politicus (overleden [[1979]])
* 1928 - [[Walter Mondale]], Amerikaans politicus en vice-president (overleden [[2021]])
* 1928 - [[Walter Mondale]], Amerikaans politicus en vicepresident (overleden [[2021]])
* [[1929]] - [[Alexandre Jany]], Frans zwemmer (overleden [[2001]])
* [[1929]] - [[Alexandre Jany]], Frans zwemmer (overleden [[2001]])
* 1929 - [[Robert K. Massie]], Amerikaans historicus en auteur (overleden [[2019]])
* [[1930]] - [[Louis Desmet (atleet)|Louis Desmet]], Belgisch atleet (overleden [[2001]])
* [[1930]] - [[Louis Desmet (atleet)|Louis Desmet]], Belgisch atleet (overleden [[2001]])
* 1930 - [[Frederick Tillis]], Amerikaans componist, jazzsaxofonist en dichter (overleden [[2020]])
* 1930 - [[Frederick Tillis]], Amerikaans componist, jazzsaxofonist en dichter (overleden [[2020]])
Regel 116: Regel 117:
* 1938 - [[Juan Carlos I van Spanje]], Koning van Spanje
* 1938 - [[Juan Carlos I van Spanje]], Koning van Spanje
* 1938 - [[Piet Kruiver]], Nederlands voetballer (overleden [[1989]])
* 1938 - [[Piet Kruiver]], Nederlands voetballer (overleden [[1989]])
* 1938 - [[Grietje Post]], Nederlands televisiepersoonlijkheid (overleden [[2023]])
* [[1939]] - [[Peter Struycken]], Nederlands beeldend kunstenaar
* [[1939]] - [[Peter Struycken]], Nederlands beeldend kunstenaar
* [[1940]] - [[Hans Eijkenbroek]], Nederlands voetballer en voetbaltrainer
* [[1940]] - [[Hans Eijkenbroek]], Nederlands voetballer en voetbaltrainer
Regel 121: Regel 123:
* [[1941]] - [[Xavier Buisseret]], Belgisch politicus (overleden [[2020]])
* [[1941]] - [[Xavier Buisseret]], Belgisch politicus (overleden [[2020]])
*[[1942]] - [[Hans Kusters]], Nederlands ondernemer, producent en muziekuitgever
*[[1942]] - [[Hans Kusters]], Nederlands ondernemer, producent en muziekuitgever
*1942 - [[Maurizio Pollini]], Italiaans pianist (overleden [[2024]])
* 1942 - [[Kris Smet]], Belgisch actrice en radio- en televisiepresentatrice
* 1942 - [[Kris Smet]], Belgisch actrice en radio- en televisiepresentatrice
* [[1943]] - [[Moertaz Choertsilava]], Georgisch voetballer en trainer
* [[1943]] - [[Moertaz Choertsilava]], Georgisch voetballer en trainer
Regel 145: Regel 148:
* [[1956]] - [[Vladimir Fjodorov (voetballer)|Vladimir Fjodorov]], Sovjet voetballer (overleden [[1979]])
* [[1956]] - [[Vladimir Fjodorov (voetballer)|Vladimir Fjodorov]], Sovjet voetballer (overleden [[1979]])
* [[1957]] - [[Maartin Allcock]], Engels multi-instrumentalist, bassist en gitarist (overleden [[2018]])
* [[1957]] - [[Maartin Allcock]], Engels multi-instrumentalist, bassist en gitarist (overleden [[2018]])
* 1957 - [[David Fairclough]], Engels voetballer
* 1957 - [[Juan Fernández (wielrenner)|Juan Fernández]], Spaans wielrenner
* 1957 - [[Juan Fernández (wielrenner)|Juan Fernández]], Spaans wielrenner
*[[1959]] - [[Clancy Brown]], Amerikaans acteur en stemacteur
*[[1959]] - [[Clancy Brown]], Amerikaans acteur en stemacteur
Regel 172: Regel 176:
* 1970 - [[Joeri Kovtoen]], Russisch voetballer en voetbalcoach
* 1970 - [[Joeri Kovtoen]], Russisch voetballer en voetbalcoach
* 1970 - [[Friedl' Lesage]], Belgisch radiopresentatrice
* 1970 - [[Friedl' Lesage]], Belgisch radiopresentatrice
* 1970 - [[Troy Van Leeuwen]], Amerikaanse gitarist
* 1970 - [[Troy Van Leeuwen]], Amerikaans gitarist
* [[1971]] - [[Bjørn Otto Bragstad]], Noors voetballer
* [[1971]] - [[Bjørn Otto Bragstad]], Noors voetballer
* [[1972]] - [[Sasha (zanger)|Sasha]], Duits zanger
* [[1972]] - [[Sasha (zanger)|Sasha]], Duits zanger
Regel 237: Regel 241:
* [[1999]] - [[Filip Ugrinic]], Zwitsers-Servisch voetballer
* [[1999]] - [[Filip Ugrinic]], Zwitsers-Servisch voetballer
* [[2000]] - [[Yari Montella]], Italiaans motorcoureur
* [[2000]] - [[Yari Montella]], Italiaans motorcoureur
* [[2003]] - [[Jolien Knollema]], Nederlands volleybalster


== Overleden ==
== Overleden ==
Regel 255: Regel 260:
* [[1893]] - [[Karel Houben]] (71), Nederlands pater; heilige van de Rooms-Katholieke kerk
* [[1893]] - [[Karel Houben]] (71), Nederlands pater; heilige van de Rooms-Katholieke kerk
* [[1901]] - [[Karel Alexander van Saksen-Weimar-Eisenach|Karel Alexander]] (82), groothertog van Saksen-Weimar-Eisenach
* [[1901]] - [[Karel Alexander van Saksen-Weimar-Eisenach|Karel Alexander]] (82), groothertog van Saksen-Weimar-Eisenach
* [[1922]] - [[Ernest Shackleton]] (47), Anglo-Ierse ontdekkingsreiziger
* [[1922]] - [[Ernest Shackleton]] (47), Anglo-Iers ontdekkingsreiziger
* [[1910]] - [[Léon Walras]] (75), Frans econoom
* [[1910]] - [[Léon Walras]] (75), Frans econoom
* [[1933]] - [[Calvin Coolidge]] (60), 30e president van de Verenigde Staten
* [[1933]] - [[Calvin Coolidge]] (60), 30e president van de Verenigde Staten
Regel 338: Regel 343:
* 2023 - [[Ernesto Castano]] (83), Italiaans voetballer
* 2023 - [[Ernesto Castano]] (83), Italiaans voetballer
* 2023 - [[Renate Garisch-Culmberger]] (83), Duits atlete
* 2023 - [[Renate Garisch-Culmberger]] (83), Duits atlete
* [[2024]] - [[Mário Zagallo]] (92), Braziliaans voetballer en voetbaltrainer


== Viering/herdenking ==
== Viering/herdenking ==
* [[Rooms-Katholieke Kerk|rooms-katholiek]]e kalender:
* [[Rooms-Katholieke Kerk|rooms-katholiek]]e kalender:
** [[Heilig]]e [[Simeon de Pilaarheilige|Simeon de Styliet]] († c. [[459]])
** [[Heilig]]e [[Simeon de Pilaarheilige|Simeon de Styliet]] († c. [[459]])
** Heilige [[Gerlachus van Houthem]], [[Heremiet (monnik)|kluizenaar]] († c. [[1170]]) - Gedachtenis (in [[Bisdom Roermond]])
** Heilige [[Gerlachus van Houthem]], [[Heremiet (monnik)|kluizenaar]] († c. [[1165]]) - ''Gedachtenis (in [[Bisdom Roermond]])''
** Heilige [[John Neumann|John Nepomucene Neumann]] († [[1860]])
** Heilige [[Johannes Nepomucenus Neumann|John Nepomucene Neumann]] († [[1860]])
** Heilige [[Karel Houben|Karel (Houben) van Sint Andries]], [[priester]] († [[1893]]) - Gedachtenis (in [[Bisdom Roermond]])
** Heilige [[Karel Houben|Karel (Houben) van Sint Andries]], [[priester]] († [[1893]]) - ''Gedachtenis (in [[Bisdom Roermond]])''
** Heilige [[Aemiliana van Rome]] († [[581]])
** Heilige [[Paus Telesforus]] († [[136]])
** [[Heilige (christendom)|Heilige]] [[Eduard de Belijder|Edward de Belijder]] († [[1066]])


{{Weerextremen 5 januari}}
{{Weerextremen 5 januari}}


{{Appendix}}
{{Appendix|2=
{{References-scroll}}
}}
{{Navigatie dagen|1}}
{{Navigatie dagen|1}}
{{Commonscat|5 January}}
{{Commonscat|5 January}}

Versie van 13 jul 2024 15:33

dec januari feb
<< 1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 >>

5 januari is de 5de dag van het jaar in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 360 dagen (361 dagen in een schrikkeljaar) tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

Geboren

Leopold Willem van Oostenrijk
geboren in 1614
Constanze Weber
geboren in 1762
Konrad Adenauer
geboren in 1876
Adriaan Viruly
geboren in 1905
Diane Keaton
geboren in 1946
Ilja Gort
geboren in 1951
Sasha
geboren in 1972
Hadewych Minis
geboren in 1977

Overleden

Catharina de' Medici
overleden in 1589
Calvin Coolidge
overleden in 1933
Eusébio
overleden in 2014

Viering/herdenking

Weerextremen

Nederland

Dagrecords[10]
Officiële records Landelijke records
Gebeurtenis Jaar Extreem Locatie Jaar Extreem Locatie
Laagste etmaalgemiddelde temperatuur (°C) 1979 −12,4 De Bilt 1979 −17,0 Eelde
Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur (°C) 1957 12,1 De Bilt 1957
1999 		12,5
12,5 		Gilze-Rijen
Maastricht, Westdorpe
Laagste minimumtemperatuur (°C) 1979 −16,0 De Bilt 1979 −22,0 Eelde
Hoogste minimumtemperatuur (°C) 1957 11,4 De Bilt 1957 11,6 Gilze-Rijen
Laagste maximumtemperatuur (°C) 1979 −7,5 De Bilt 1979 −10,8 Eelde
Hoogste maximumtemperatuur (°C) 1999 13,5 De Bilt 1999 15,9 Arcen
Hoogste uurgemiddelde windsnelheid (m/s) 1947 14,9 De Bilt 1998 24,0 Vlieland, IJmuiden
Hoogste windstoot (m/s) 1957 24,7 De Bilt 1998 35,0 IJmuiden
Langste zonneschijnduur (uur) 1940, 1995 6,8 De Bilt 1947 7,2 Maastricht
Langste neerslagduur (uur) 1976 22,3 De Bilt 1976 22,3 De Bilt
Hoogste etmaalsom van de neerslag (mm) 1968 22,6 De Bilt 1992 25,6 Marknesse
Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid (%) 1947 61 De Bilt 1947 61 De Bilt
Laagste uurwaarde luchtdruk op zeeniveau (hPa) 1919 971,5 De Bilt 1919 970,3 Vlissingen
Hoogste uurwaarde luchtdruk op zeeniveau (hPa) 1909 1041,1 De Bilt 1973 1041,9 Hoek van Holland
Officiële records worden altijd gemeten op het KNMI-weerstation in De Bilt.

Landelijke records kunnen worden gemeten op elk officieel KNMI-weerstation in Nederland.

Uitzonderlijke gebeurtenissen

  • 1924 - Officieel laagste minimumtemperatuur in °C van het jaar gemeten in De Bilt: −10,6. Samen met 4 januari
  • 1971 - Officieel laagste minimumtemperatuur in °C van het jaar gemeten in De Bilt: −14,0
  • 1979 - Landelijk maandrecord laagste etmaalgemiddelde temperatuur in °C van januari gemeten in Eelde: −17,0
  • 1999 - Eerste landelijke zachte dag van het jaar gemeten in Arcen en Maastricht (maximumtemperatuur ≥ 15 °C op een officieel weerstation)

België

Dagrecords[11]

  • 1979 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur −9,1 °C
  • 1999 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 11,8 °C
  • 1894 - Laagste minimumtemperatuur −13,6 °C
  • 1999 - Hoogste maximumtemperatuur 14,5 °C
  • 1906 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 18,5 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen[12]

  • 1999 - Maximumtemperatuur 15,2 °C in Rochefort, 16,0 °C in Dourbes (Viroinval), 17,8 °C in Koersel (Beringen).
  • 2012 - Storm in het land waardoor er een dode en meerdere zwaargewonden vallen. Windstoten bereiken snelheden van 119 km/u in Ernage (Gembloers).
Zie de categorie 5 January van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=5_januari&oldid=67814849"