Naar inhoud springen

Hans Dijkstal: verschil tussen versies

Beluister (info)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Link gelijk aan linktekst
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Visuele tekstverwerker Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
 
(30 tussenliggende versies door 20 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Infobox politicus Nederland
{{Infobox politicus Nederland
| naam = Hans Dijkstal
| naam = Hans Dijkstal
| volledige naam = Henri Frans Dijkstal
| volledige naam = Henri Frans Dijkstal
| afbeelding = Hans Dijkstal 1988.jpg
| afbeelding = Hans Dijkstal 1985 (1).jpg
| onderschrift = Hans Dijkstal, 1988
| onderschrift = Hans Dijkstal in 1985
| geboren = 28 februari 1943
| geboren = [[28 februari]] [[1943]]
| geboorteplaats = [[Port Said]] ([[Egypte (land)|Egypte]])
| overleden = 9 mei 2010<!--Hans Dijkstal is op 9 mei en *niet* op 10 mei overleden-->
| overleden = [[9 mei]] [[2010]] <!--Hans Dijkstal is op 9 mei en *niet* op 10 mei overleden-->
| huidige functie =
| overlijdensplaats = [[Wassenaar (gemeente)|Wassenaar]] ([[Zuid-Holland]])
| partij = [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]
| titulatuur =
| huidige functie =
| partij = [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]
| tijdvak1 = 1974-1986,<br />1990
| titulatuur =
| functie1 = Lid [[gemeenteraad]] [[Wassenaar (plaats)|Wassenaar]]
| tijdvak2 = 1978-1983
| tijdvak1 = 1978–1983
| functie2 = [[Wethouder]] Wassenaar
| functie1 = Wethouder van [[Wassenaar (gemeente)|Wassenaar]]
| tijdvak3 = 1982-1994,<br /> 1998-2002
| tijdvak2 = 1982–1986 <br /> 1986–1994 <br /> 1998–2002
| functie3 = Lid [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]]
| functie2 = Lid [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]]
| tijdvak4 = 1994-1998
| tijdvak3 = 1994–1998
| functie4 = [[Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties|Minister van BZK]]
| functie3 = [[Lijst van Nederlandse ministers van Binnenlandse Zaken|Minister van Binnenlandse Zaken]]
| tijdvak5 = 1994-1998
| tijdvak4 = 1994–1998
| functie5 = [[Lijst van Nederlandse vicepremiers|Vicepremier]]
| functie4 = [[Lijst van Nederlandse vicepremiers|Vicepremier]]
| tijdvak6 = 1998-2002
| tijdvak5 = 1998–2002
| functie6 = [[Fractievoorzitter]] TK
| functie5 = [[Fractievoorzitter]] [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]]
| tijdvak7 = 1998-2002
| tijdvak6 = 1998–2002
| functie7 = [[Lijst van partijleiders van de VVD|Politiek leider VVD]]
| functie6 = [[Lijst van partijleiders van de VVD|Partijleider van de VVD]]
| tijdvak8 = 2002
| functie8 = [[Lijsttrekker]] [[Tweede Kamerverkiezingen 2002]]
| website = http://www.parlement.com/9291000/bio/02751
}}
}}
{{Gesproken Wikipedia klein|Nl-Hans Dijkstal-article.ogg|22035352}}
{{Gesproken Wikipedia klein|Nl-Hans Dijkstal-article.ogg|22035352}}
'''Henri Frans (Hans) Dijkstal''' ([[Port Said]] ([[Egypte (land)|Egypte]]), [[28 februari]] [[1943]] – [[Wassenaar (plaats)|Wassenaar]], [[9 mei]] [[2010]]<!--Hans Dijkstal is op 9 mei en *niet* op 10 mei overleden-->) was een [[Nederland]]s [[politicus]] en van 1998 tot 2002 [[Politieke partijen in Nederland|fractievoorzitter]] in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] van de [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]].
'''Henri Frans (Hans) Dijkstal''' ([[Port Said]] ([[Egypte (land)|Egypte]]), [[28 februari]] [[1943]] – [[Wassenaar (gemeente)|Wassenaar]], [[9 mei]] [[2010]]<!--Hans Dijkstal is op 9 mei en *niet* op 10 mei overleden-->) was een [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederlands]] [[politicus]] van de [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie]] (VVD). Dijkstal was [[Lijst van partijleiders van de VVD|partijleider van de VVD]] van 1998 tot 2002 en was [[lijsttrekker]] voor de [[Tweede Kamerverkiezingen 2002|Tweede Kamerverkiezingen van 2002]]. Hij was lid van de Tweede Kamer 1982 tot 1994 en [[Lijst van Nederlandse ministers van Binnenlandse Zaken|minister van Binnenlandse Zaken]] en [[Vicepremier (Nederland)|vicepremier]] in het [[Kabinet-Kok I]] van 1994 tot 1998 en fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer van 1998 tot 2002.


==Levensloop==
==Levensloop==
Dijkstal werd geboren in Egypte, waar zijn vader en grootvader in de [[scheepvaart]] werkten. Hij groeide op in grote huizen met bedienden. Tot zijn komst naar Nederland op zijn vijfde sprak hij vloeiend [[Arabisch]]. Hij studeerde van 1961 tot 1964 [[Nederlands Recht]] aan de [[Universiteit van Amsterdam]], maar maakte zijn studie niet af. Van 1965 tot 1967 was Dijkstal officier bij de verkeersleiding van de [[Koninklijke Luchtmacht]]. Van 1967 tot 1982 werkte hij als docent [[managementtraining]] en zelfstandig financieel adviseur.
Dijkstal werd geboren in Egypte, waar zijn vader en grootvader in de [[scheepvaart]] werkten. Hij groeide op in grote huizen met bedienden. Tot zijn komst naar Nederland op zijn vijfde sprak hij vloeiend [[Arabisch]]. Hij studeerde van 1961 tot 1964 [[Nederlands Recht]] aan de [[Universiteit van Amsterdam]], maar maakte zijn studie niet af. Van 1965 tot 1967 was Dijkstal officier bij de verkeersleiding van de [[Koninklijke Luchtmacht]]. Van 1967 tot 1982 werkte hij als docent managementtraining en zelfstandig financieel adviseur.


De politicus hield van [[jazz]]. Hij speelde zelf [[saxofoon]] en trad regelmatig op met bands. Voor het [[Financieele Dagblad]] was hij ook recensent.
De politicus hield van [[jazz]]. Hij speelde zelf [[saxofoon]] en trad regelmatig op met bands. Voor het [[Financieele Dagblad]] was hij recensent en hij maakte vanaf 1998 tien jaar lang op zondagmiddag het programma Off the Record voor het landelijke radiostation de [[Concertzender]].


==Politieke carrière==
==Politieke carrière==
Regel 40: Regel 37:


===Tweede Kamerlid===
===Tweede Kamerlid===
In [[1982]] kwam Dijkstal - inmiddels getrouwd en vader van twee dochters en een (overleden) zoontje - in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]]. In 1986 werd hij niet direct gekozen, maar hij schoof door naar de Kamer toen een aantal Kamerleden doorschoof naar het [[Kabinet-Lubbers II]]. In 1990 werd hij benoemd tot vicevoorzitter van de VVD-fractie. Voor de VVD was hij onder andere woordvoerder minderheden, politie, criminaliteitsbestrijding, sport, cultuur en welzijn.
In [[1982]] kwam Dijkstal - inmiddels getrouwd en vader van twee dochters en een (overleden) zoontje - in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]]. In 1986 werd hij niet direct gekozen, maar hij schoof door toen een aantal Kamerleden doorschoof naar het [[Kabinet-Lubbers II]]. In 1990 werd hij benoemd tot vice-voorzitter van de VVD-fractie. Voor de VVD was hij onder andere woordvoerder minderheden, politie, criminaliteitsbestrijding, sport, cultuur en welzijn.


Als Kamerlid was hij samen met de Kamerleden [[Paul Rosenmöller]] ([[GroenLinks]]) en [[Louise Groenman]] ([[Democraten 66|D66]]) verantwoordelijk voor de totstandkoming van de [[Wet Bevordering Evenredige Arbeidsdeelname]]. Deze wet verplicht werkgevers met meer dan 35 werknemers te streven naar een betere vertegenwoordiging van allochtonen in hun personeelsbestand.<ref>[http://www.volkskrant.nl/dossier-archief/registratie-allochtonen-is-noodzakelijk-kwaad-werkgevers-meten-met-twee-maten~a409988/ Registratie allochtonen is noodzakelijk kwaad], [[De Volkskrant]], 11 mei 1995</ref>
Als Kamerlid was hij samen met de Kamerleden [[Paul Rosenmöller]] ([[GroenLinks]]) en [[Louise Groenman]] ([[Democraten 66|D66]]) verantwoordelijk voor de totstandkoming van de [[Wet Bevordering Evenredige Arbeidsdeelname]]. Deze wet verplicht werkgevers met meer dan 35 werknemers te streven naar een betere vertegenwoordiging van allochtonen in hun personeelsbestand.<ref>[https://www.volkskrant.nl/dossier-archief/registratie-allochtonen-is-noodzakelijk-kwaad-werkgevers-meten-met-twee-maten~a409988/ Registratie allochtonen is noodzakelijk kwaad], [[De Volkskrant]], 11 mei 1995</ref>


In 1994 diende Dijkstal tijdens het tweede [[Parlementaire enquêtecommissie opsporingsmethoden|IRT-debat]] een motie in, waarin werd uitgesproken dat de ministers [[Ed van Thijn|Van Thijn]] en [[Ernst Hirsch Ballin|Hirsch Ballin]] zich niet langer mochten bemoeien met de vormgeving en aansturing van IRT's. Deze motie werd aangenomen en dat was voor beide ministers reden om af te treden.
In 1994 diende Dijkstal tijdens het tweede [[Parlementaire enquêtecommissie opsporingsmethoden|IRT-debat]] een motie in, waarin werd uitgesproken dat de ministers [[Ed van Thijn|Van Thijn]] en [[Ernst Hirsch Ballin|Hirsch Ballin]] zich niet langer mochten bemoeien met de vormgeving en aansturing van IRT's. Deze motie werd aangenomen en dat was voor beide ministers reden om af te treden.


===Minister van Binnenlandse Zaken===
===Minister van Binnenlandse Zaken===
Dijkstal stond aan de basis van het [[Kabinet-Kok I|eerste paarse kabinet]]. In aanloop naar de [[Tweede Kamerverkiezingen 1994|verkiezingen]] overlegde hij in het geheim regelmatig met prominente [[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA'ers]]. In het [[Kabinet-Kok I]], van 1994 - 1998, was hij vicepremier en tevens Minister van Binnenlandse Zaken. De bijnaam van Dijkstal was ''het oliemannetje'', omdat hij er vaak in slaagde compromissen te sluiten tussen de VVD'ers en de PvdA'ers in het eerste Paarse kabinet.<ref>[http://www.elsevier.nl/web/Nieuws/Nederland/265257/Oudminister-Hans-Dijkstal-VVD-overleden-1.htm Oud-minister Hans Dijkstal (VVD) overleden], [[Elsevier (opinieweekblad)|Elsevier.nl]], 11 mei 2010</ref>
Dijkstal stond aan de basis van het [[Kabinet-Kok I|eerste paarse kabinet]]. In aanloop naar de [[Tweede Kamerverkiezingen 1994|verkiezingen]] overlegde hij in het geheim regelmatig met prominente [[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA'ers]]. In het [[Kabinet-Kok I]], van 1994 - 1998, was hij vice-premier en tevens Minister van Binnenlandse Zaken. De bijnaam van Dijkstal was ''het oliemannetje'', omdat hij er vaak in slaagde compromissen te sluiten tussen de VVD'ers en de PvdA'ers in het eerste Paarse kabinet.<ref>[https://nos.nl/artikel/156361-vvd-er-hans-dijkstal-67-overleden.html VVD'er Hans Dijkstal (67) overleden], NOS, 10 mei 2010. [https://web.archive.org/web/20220127233231/https://nos.nl/artikel/156361-vvd-er-hans-dijkstal-67-overleden.html Gearchiveerd] op 27 januari 2022.</ref>
Als minister maakte hij overigens geen grote indruk.<ref name="dijkstal">[http://vorige.nrc.nl/binnenland/article1565345.ece/Het_vrolijke,_beminnelijke_oliemannetje_van_Paars Het vrolijke, beminnelijke oliemannetje van Paars], [[NRC Handelsblad]], 11 mei 2002</ref><ref>[http://www.volkskrant.nl/binnenland/een-absolute-kanshebber~a556588/ Een absolute kanshebber], [[De Volkskrant]], 8 april 2000</ref>
Als minister maakte hij overigens geen grote indruk.<ref name="dijkstal">[https://web.archive.org/web/20120402053620/http://vorige.nrc.nl/binnenland/article1565345.ece/Het_vrolijke,_beminnelijke_oliemannetje_van_Paars Het vrolijke, beminnelijke oliemannetje van Paars], [[NRC Handelsblad]], 11 mei 2002</ref><ref>[https://www.volkskrant.nl/binnenland/een-absolute-kanshebber~a556588/ Een absolute kanshebber], [[De Volkskrant]], 8 april 2000</ref>


Als minister kwam hij in 1995 met een wet om huisvesting van [[asielzoeker|asielzoekers]] in bepaalde mate te waarborgen. In 1997 schreef hij samen met [[Winnie Sorgdrager]], [[Lijst van Nederlandse ministers van Justitie|minister van Justitie]] de nota Criminaliteit in relatie tot integratie van etnische minderheden. Criminaliteit onder [[Marokko|Marokkaanse]], [[Turkije|Turkse]], [[Nederlandse Antillen|Antilliaanse]] en [[Suriname|Surinaamse]] jongeren moest op alle fronten worden aangepakt. Het bestrijden van [[schooluitval]] en zorgen voor een betere aansluiting op de arbeidsmarkt stonden voorop. In 1998 bracht hij de [[Wet inburgering nieuwkomers]] tot stand, die immigranten verplicht zich voor inburgering in te spannen en van gemeenten eist hen daartoe in staat te stellen.<ref name="reformatorisch dagblad" />
Als minister kwam hij in 1995 met een wet om huisvesting van [[asielzoeker]]s in bepaalde mate te waarborgen. In 1997 schreef hij samen met [[Winnie Sorgdrager]], [[Lijst van Nederlandse ministers van Justitie|minister van Justitie]], de nota Criminaliteit in relatie tot integratie van etnische minderheden. Criminaliteit onder [[Marokko|Marokkaanse]], [[Turkije|Turkse]], [[Nederlandse Antillen|Antilliaanse]] en [[Suriname|Surinaamse]] jongeren moest op alle fronten worden aangepakt. Het bestrijden van [[schooluitval]] en zorgen voor een betere aansluiting op de arbeidsmarkt stonden voorop. In 1998 bracht hij de [[Wet inburgering nieuwkomers]] tot stand, die immigranten verplicht zich voor inburgering in te spannen en van gemeenten eist hen daartoe in staat te stellen.<ref name="reformatorisch dagblad" />


===Fractievoorzitter en lijsttrekker===
===Fractievoorzitter en lijsttrekker===
In 1998 volgde Dijkstal [[Frits Bolkestein]] op als fractievoorzitter. Hij stak eerst veel tijd in het smeden van een team van de fractie waar - relatief - veel nieuwe leden in zaten.<ref name="dijkstal" /> Op het gebied van integratie stond hij een gematigder beleid voor dan zijn voorganger Bolkestein.<ref>[http://www.vn.nl/Archief/Politiek/Artikel-Politiek/Hans-Dijkstal-overleden.htm Hans Dijkstal overleden], [[Vrij Nederland]], 10 mei 2010</ref>
In 1998 volgde Dijkstal [[Frits Bolkestein]] op als fractievoorzitter. Hij stak eerst veel tijd in het smeden van een team van de fractie waar relatief veel nieuwe leden in zaten.<ref name="dijkstal" /> Op het gebied van integratie stond hij een gematigder beleid voor dan zijn voorganger Bolkestein.<ref>[https://www.vn.nl/Archief/Politiek/Artikel-Politiek/Hans-Dijkstal-overleden.htm Hans Dijkstal overleden], [[Vrij Nederland]], 10 mei 2010</ref>


Dijkstal werd gekozen als lijsttrekker in aanloop naar de [[Tweede Kamerverkiezingen 2002|verkiezingen van 2002]]. Hij leek een serieuze kandidaat voor het premierschap omdat de VVD het goed deed in de peilingen. In aanloop naar de verkiezingen gooide [[Pim Fortuyn]] roet in het eten. Bij een beroemd geworden televisiedebat op 6 maart 2002, de avond van de [[Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2002|gemeenteraadsverkiezingen]], kwam zowel Hans Dijkstal als PvdA-lijsttrekker [[Ad Melkert]] niet goed uit de verf.<ref>[http://www.volkskrant.nl/dossier-archief/binnenhof-huivert-na-om-lijstrekkersdebat~a637636/ Binnenhof huivert na om lijstrekkersdebat], [[De Volkskrant]], 8 maart 2006</ref> In de week daarna werd zijn positie binnen de VVD openlijk in twijfel getrokken.<ref>[http://www.volkskrant.nl/dossier-archief/baronnen-vvd-wiegel-als-premier~a631825/ Baronnen VVD: Wiegel als premier], [[De Volkskrant]], 14 maart 2002</ref> Partijvoorzitter [[Bas Eenhoorn]] vond dat Dijkstal duidelijkere taal moest spreken, namelijk jip-en-janneketaal.<ref>[http://www.volkskrant.nl/dossier-archief/vvd-trekt-ten-strijde-tegen-fortuyn~a621724/ VVD trekt ten strijde tegen Fortuyn], [[De Volkskrant]], 18 maart 2002</ref> Het kwam echter niet meer goed met de VVD, zeker niet nadat Fortuyn op 6 mei 2002 werd vermoord. Bij de verkiezingen daalde de partij van 38 naar 24 zetels. Ondanks het verlies kon de partij zitting nemen in een kabinet met het [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] en de [[Lijst Pim Fortuyn|LPF]], maar Dijkstal was te beschadigd om daarin zitting te nemen. Hij werd opgevolgd als fractievoorzitter door [[Gerrit Zalm]]. Dijkstal verliet in augustus 2002 de Kamer.<ref>[http://www.volkskrant.nl/archief/aimabele-tussenpaus-neemt-op-kousenvoeten-afscheid-van-den-haag~a623871/ Aimabele tussenpaus neemt op kousenvoeten afscheid van Den Haag], [[De Volkskrant]], 17 augustus 2006</ref>
Dijkstal werd gekozen als lijsttrekker in aanloop naar de [[Tweede Kamerverkiezingen 2002|verkiezingen van 2002]]. Hij leek een serieuze kandidaat voor het premierschap, omdat de VVD het goed deed in de peilingen. In aanloop naar de verkiezingen gooide [[Pim Fortuyn]] roet in het eten. Bij een beroemd geworden televisiedebat op 6 maart 2002, de avond van de [[Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2002|gemeenteraadsverkiezingen]], kwam zowel Hans Dijkstal als PvdA-lijsttrekker [[Ad Melkert]] niet goed uit de verf.<ref>[https://www.volkskrant.nl/dossier-archief/binnenhof-huivert-na-om-lijstrekkersdebat~a637636/ Binnenhof huivert na om lijstrekkersdebat], [[De Volkskrant]], 8 maart 2002</ref> In de week daarna werd zijn positie binnen de VVD openlijk in twijfel getrokken.<ref>[https://www.volkskrant.nl/dossier-archief/baronnen-vvd-wiegel-als-premier~a631825/ Baronnen VVD: Wiegel als premier], [[De Volkskrant]], 14 maart 2002</ref> Partijvoorzitter [[Bas Eenhoorn]] vond dat Dijkstal duidelijkere taal moest spreken, namelijk jip-en-janneketaal.<ref>[https://www.volkskrant.nl/dossier-archief/vvd-trekt-ten-strijde-tegen-fortuyn~a621724/ VVD trekt ten strijde tegen Fortuyn], [[De Volkskrant]], 18 maart 2002</ref> Het kwam echter niet meer goed met de VVD, zeker niet nadat Fortuyn op 6 mei 2002 werd vermoord. Bij de verkiezingen daalde de partij van 38 naar 24 zetels. Ondanks het verlies kon de partij zitting nemen in een kabinet met het [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] en de [[Lijst Pim Fortuyn|LPF]], maar Dijkstal was te beschadigd om daarin zitting te nemen. Hij werd opgevolgd als fractievoorzitter door [[Gerrit Zalm]]. Dijkstal verliet in augustus 2002 de Kamer.<ref>[https://www.volkskrant.nl/archief/aimabele-tussenpaus-neemt-op-kousenvoeten-afscheid-van-den-haag~a623871/ Aimabele tussenpaus neemt op kousenvoeten afscheid van Den Haag], [[De Volkskrant]], 17 augustus 2006</ref>


==Post-politieke jaren==
==Post-politieke jaren==
[[Bestand:Hans Dijkstal.JPG|thumb|H.F. Dijkstal (2006)]]
[[Bestand:Hans Dijkstal.JPG|thumb|H.F. Dijkstal (2006)]]
In zijn post-actieve jaren nam Dijkstal steeds meer afstand van de koers van de VVD inzake [[Integratie (sociologie)|integratie]] van [[allochtoon (persoon)|allochtonen]] en [[populisme]].<ref name="reformatorisch dagblad">[http://www.refdag.nl/artikel/1474774/Dijkstal+was+wars+van+populisme.html Dijkstal was wars van populisme], [[Reformatorisch Dagblad]], 10 mei 2010</ref> In 2006 was hij een van de initiatiefnemers van het manifest ''[[Eén land, één samenleving]]'', waarin oud-politici van verschillende partijen pleitten voor tolerantie.
In zijn post-actieve jaren nam Dijkstal steeds meer afstand van de koers van de VVD inzake [[Integratie (sociologie)|integratie]] van [[allochtoon (persoon)|allochtonen]] en [[populisme]].<ref name="reformatorisch dagblad">[http://www.refdag.nl/artikel/1474774/Dijkstal+was+wars+van+populisme.html Dijkstal was wars van populisme]{{dode link|datum=september 2017 |bot=InternetArchiveBot }}, [[Reformatorisch Dagblad]], 10 mei 2010</ref> In 2006 was hij een van de initiatiefnemers van het manifest ''[[Eén land, één samenleving]]'', waarin oud-politici van verschillende partijen pleitten voor tolerantie.


Vanaf maart 2003 was hij voorzitter van het bestuur van het [[Nederlands Fonds voor de Film]] en [[Holland Film]]. Op 10 juli 2007 werd het gehele bestuur gedwongen op te stappen.<ref>[http://www.volkskrant.nl/agenda/bestuur-fonds-voor-de-film-gedwongen-op-te-stappen~a860351/ Bestuur Fonds voor de Film gedwongen op te stappen - Kunst - de Volkskrant]</ref> Voorzitter Hans Dijkstal en drie leden waren niet herbenoemd, de overige twee leden hebben ontslag genomen. Tussen het [[ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]] en het Nederlands Fonds voor de Film was een conflict ontstaan over de bestuursstructuur van het Fonds.<ref>[http://web.archive.org/web/20071117123229/http://www.minocw.nl/ministerplasterk/persberichten/12078/MinisterPlasterkbenoemtinterimbestuurFilmfonds.html Ministerie van OCW - Minister Plasterk benoemt interim bestuur Filmfonds]</ref><ref>http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2007/07/12/benoeming-interim-bestuur-filmfonds/28898.pdf</ref>
Vanaf maart 2003 was hij voorzitter van het bestuur van het [[Nederlands Fonds voor de Film]] en [[Holland Film]]. Op 10 juli 2007 werd het gehele bestuur gedwongen op te stappen.<ref>[https://www.volkskrant.nl/agenda/bestuur-fonds-voor-de-film-gedwongen-op-te-stappen~a860351/ Bestuur Fonds voor de Film gedwongen op te stappen - Kunst - de Volkskrant]</ref> Voorzitter Hans Dijkstal en drie leden werden niet herbenoemd, de overige twee leden namen ontslag. Tussen het [[ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]] en het Nederlands Fonds voor de Film was een conflict ontstaan over de bestuursstructuur van het Fonds.<ref>[https://web.archive.org/web/20071117123229/http://www.minocw.nl/ministerplasterk/persberichten/12078/MinisterPlasterkbenoemtinterimbestuurFilmfonds.html Ministerie van OCW - Minister Plasterk benoemt interim bestuur Filmfonds]</ref><ref>https://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2007/07/12/benoeming-interim-bestuur-filmfonds/28898.pdf{{Dode link}}</ref>


Hans Dijkstal overleed op [[9 mei]] [[2010]] na een langdurig ziekbed aan de gevolgen van [[kanker|botkanker]]; hij werd 67 jaar.<ref>NOS [http://nos.nl/artikel/156361-hans-dijkstal-67-overleden.html Hans Dijkstal overleden]</ref><ref>[http://www.telegraaf.nl/binnenland/6694122/__Hans_Dijkstal__67__overleden__.html?p=1,1 Hans Dijkstal overleden], [[De Telegraaf]], 10 mei 2010</ref>
Hans Dijkstal overleed op [[9 mei]] [[2010]] na een langdurig ziekbed aan de gevolgen van [[kanker|botkanker]]; hij werd 67 jaar.<ref>NOS [https://nos.nl/artikel/156361-hans-dijkstal-67-overleden.html Hans Dijkstal overleden]. [https://web.archive.org/web/20220820211351/https://nos.nl/artikel/156361-hans-dijkstal-67-overleden.html Gearchiveerd] op 20 augustus 2022.</ref><ref>[https://www.telegraaf.nl/binnenland/6694122/__Hans_Dijkstal__67__overleden__.html?p=1,1 Hans Dijkstal overleden], [[De Telegraaf]], 10 mei 2010</ref>

== Externe link ==

* [https://vvd-digitaal.dnpp.nl/partijleiders/hans-dijkstal VVD geschiedenis - profiel]


{{Appendix|2=
{{Appendix|2=
* [http://www.hansdijkstal.nl/ Hansdijkstal.nl]
* [https://web.archive.org/web/20080207103345/http://www.hansdijkstal.nl/ Hansdijkstal.nl]
{{references||2}}
{{references}}
}}
}}
{{Bibliografische informatie}}
{{StartOpvolging}}
{{StartOpvolging}}
{{OpvolgingCombi
{{OpvolgingCombi
Regel 86: Regel 88:
}}
}}
{{EindOpvolging}}
{{EindOpvolging}}
{{Navigatie bewindspersonen kabinet-Kok I}}
{{Navigatie VVD}}
{{Navigatie VVD}}
{{Commonscat|Hans Dijkstal}}
{{Commonscat|Hans Dijkstal}}


{{DEFAULTSORT:Dijkstal, Hans}}
{{DEFAULTSORT:Dijkstal, Hans}}

[[Categorie:Nederlands bestuurder]]
[[Categorie:Nederlands bestuurder]]
[[Categorie:Nederlands minister van Binnenlandse Zaken]]
[[Categorie:Nederlands minister van Binnenlandse Zaken]]
[[Categorie:Tweede Kamerlid]]
[[Categorie:Tweede Kamerlid]]
[[Categorie:VVD-politicus]]
[[Categorie:VVD-politicus]]
[[Categorie:Wethouder van Wassenaar]]
[[Categorie:Gemeenteraadslid van Wassenaar]]

Huidige versie van 22 jul 2024 om 23:59

Hans Dijkstal
Hans Dijkstal in 1985
Hans Dijkstal in 1985
Algemeen
Volledige naam Henri Frans Dijkstal
Geboren 28 februari 1943
Geboorteplaats Port Said (Egypte)
Overleden 9 mei 2010
Overlijdensplaats Wassenaar (Zuid-Holland)
Partij VVD
Functies
1978–1983 Wethouder van Wassenaar
1982–1986
1986–1994
1998–2002
Lid Tweede Kamer
1994–1998 Minister van Binnenlandse Zaken
1994–1998 Vicepremier
1998–2002 Fractievoorzitter Tweede Kamer
1998–2002 Partijleider van de VVD
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Henri Frans (Hans) Dijkstal (Port Said (Egypte), 28 februari 1943Wassenaar, 9 mei 2010) was een Nederlands politicus van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD). Dijkstal was partijleider van de VVD van 1998 tot 2002 en was lijsttrekker voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2002. Hij was lid van de Tweede Kamer 1982 tot 1994 en minister van Binnenlandse Zaken en vicepremier in het Kabinet-Kok I van 1994 tot 1998 en fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer van 1998 tot 2002.

Dijkstal werd geboren in Egypte, waar zijn vader en grootvader in de scheepvaart werkten. Hij groeide op in grote huizen met bedienden. Tot zijn komst naar Nederland op zijn vijfde sprak hij vloeiend Arabisch. Hij studeerde van 1961 tot 1964 Nederlands Recht aan de Universiteit van Amsterdam, maar maakte zijn studie niet af. Van 1965 tot 1967 was Dijkstal officier bij de verkeersleiding van de Koninklijke Luchtmacht. Van 1967 tot 1982 werkte hij als docent managementtraining en zelfstandig financieel adviseur.

De politicus hield van jazz. Hij speelde zelf saxofoon en trad regelmatig op met bands. Voor het Financieele Dagblad was hij recensent en hij maakte vanaf 1998 tien jaar lang op zondagmiddag het programma Off the Record voor het landelijke radiostation de Concertzender.

Politieke carrière

[bewerken | brontekst bewerken]

Gemeenteraad en wethouder Wassenaar

[bewerken | brontekst bewerken]

Zijn politieke carrière begon in 1974 in de gemeenteraad van Wassenaar. Daarvan bleef hij lid tot 1986. Van 1978 tot 1983 was Dijkstal ook wethouder. In die periode had hij samen met de lokale afdelingen van D66 en de PvdA al zitting in een "paars" college.[1]

Tweede Kamerlid

[bewerken | brontekst bewerken]

In 1982 kwam Dijkstal - inmiddels getrouwd en vader van twee dochters en een (overleden) zoontje - in de Tweede Kamer. In 1986 werd hij niet direct gekozen, maar hij schoof door toen een aantal Kamerleden doorschoof naar het Kabinet-Lubbers II. In 1990 werd hij benoemd tot vice-voorzitter van de VVD-fractie. Voor de VVD was hij onder andere woordvoerder minderheden, politie, criminaliteitsbestrijding, sport, cultuur en welzijn.

Als Kamerlid was hij samen met de Kamerleden Paul Rosenmöller (GroenLinks) en Louise Groenman (D66) verantwoordelijk voor de totstandkoming van de Wet Bevordering Evenredige Arbeidsdeelname. Deze wet verplicht werkgevers met meer dan 35 werknemers te streven naar een betere vertegenwoordiging van allochtonen in hun personeelsbestand.[2]

In 1994 diende Dijkstal tijdens het tweede IRT-debat een motie in, waarin werd uitgesproken dat de ministers Van Thijn en Hirsch Ballin zich niet langer mochten bemoeien met de vormgeving en aansturing van IRT's. Deze motie werd aangenomen en dat was voor beide ministers reden om af te treden.

Minister van Binnenlandse Zaken

[bewerken | brontekst bewerken]

Dijkstal stond aan de basis van het eerste paarse kabinet. In aanloop naar de verkiezingen overlegde hij in het geheim regelmatig met prominente PvdA'ers. In het Kabinet-Kok I, van 1994 - 1998, was hij vice-premier en tevens Minister van Binnenlandse Zaken. De bijnaam van Dijkstal was het oliemannetje, omdat hij er vaak in slaagde compromissen te sluiten tussen de VVD'ers en de PvdA'ers in het eerste Paarse kabinet.[3] Als minister maakte hij overigens geen grote indruk.[1][4]

Als minister kwam hij in 1995 met een wet om huisvesting van asielzoekers in bepaalde mate te waarborgen. In 1997 schreef hij samen met Winnie Sorgdrager, minister van Justitie, de nota Criminaliteit in relatie tot integratie van etnische minderheden. Criminaliteit onder Marokkaanse, Turkse, Antilliaanse en Surinaamse jongeren moest op alle fronten worden aangepakt. Het bestrijden van schooluitval en zorgen voor een betere aansluiting op de arbeidsmarkt stonden voorop. In 1998 bracht hij de Wet inburgering nieuwkomers tot stand, die immigranten verplicht zich voor inburgering in te spannen en van gemeenten eist hen daartoe in staat te stellen.[5]

Fractievoorzitter en lijsttrekker

[bewerken | brontekst bewerken]

In 1998 volgde Dijkstal Frits Bolkestein op als fractievoorzitter. Hij stak eerst veel tijd in het smeden van een team van de fractie waar relatief veel nieuwe leden in zaten.[1] Op het gebied van integratie stond hij een gematigder beleid voor dan zijn voorganger Bolkestein.[6]

Dijkstal werd gekozen als lijsttrekker in aanloop naar de verkiezingen van 2002. Hij leek een serieuze kandidaat voor het premierschap, omdat de VVD het goed deed in de peilingen. In aanloop naar de verkiezingen gooide Pim Fortuyn roet in het eten. Bij een beroemd geworden televisiedebat op 6 maart 2002, de avond van de gemeenteraadsverkiezingen, kwam zowel Hans Dijkstal als PvdA-lijsttrekker Ad Melkert niet goed uit de verf.[7] In de week daarna werd zijn positie binnen de VVD openlijk in twijfel getrokken.[8] Partijvoorzitter Bas Eenhoorn vond dat Dijkstal duidelijkere taal moest spreken, namelijk jip-en-janneketaal.[9] Het kwam echter niet meer goed met de VVD, zeker niet nadat Fortuyn op 6 mei 2002 werd vermoord. Bij de verkiezingen daalde de partij van 38 naar 24 zetels. Ondanks het verlies kon de partij zitting nemen in een kabinet met het CDA en de LPF, maar Dijkstal was te beschadigd om daarin zitting te nemen. Hij werd opgevolgd als fractievoorzitter door Gerrit Zalm. Dijkstal verliet in augustus 2002 de Kamer.[10]

Post-politieke jaren

[bewerken | brontekst bewerken]
H.F. Dijkstal (2006)

In zijn post-actieve jaren nam Dijkstal steeds meer afstand van de koers van de VVD inzake integratie van allochtonen en populisme.[5] In 2006 was hij een van de initiatiefnemers van het manifest Eén land, één samenleving, waarin oud-politici van verschillende partijen pleitten voor tolerantie.

Vanaf maart 2003 was hij voorzitter van het bestuur van het Nederlands Fonds voor de Film en Holland Film. Op 10 juli 2007 werd het gehele bestuur gedwongen op te stappen.[11] Voorzitter Hans Dijkstal en drie leden werden niet herbenoemd, de overige twee leden namen ontslag. Tussen het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het Nederlands Fonds voor de Film was een conflict ontstaan over de bestuursstructuur van het Fonds.[12][13]

Hans Dijkstal overleed op 9 mei 2010 na een langdurig ziekbed aan de gevolgen van botkanker; hij werd 67 jaar.[14][15]

Voorganger:
W. Kok
Vicepremier
1994-1998
Opvolger:
A. Jorritsma en E. Borst
Voorganger:
D.IJ.W. de Graaff-Nauta
Minister van Binnenlandse Zaken
1994-1998
Opvolger:
A. Peper
Voorganger:
F. Bolkestein
Politiek leider VVD
1998-2002
Opvolger:
G. Zalm
Zie de categorie Hans Dijkstal van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.