's Heeren Loo
| 's Heeren Loo | ||
|---|---|---|
| ||
De hoofdingang van de vestiging Hartenberg in de bossen bij Ede
| ||
| Geschiedenis | ||
| Opgericht | 1891 | |
| Structuur | ||
| Raad van bestuur | Ernst Klunder Ageeth Ouwehand Micha van Akkeren | |
| Werkgebied | Gehandicaptenzorg | |
| Media | ||
| Website | http://www.sheerenloo.nl/ | |
's Heeren Loo is de grootste aanbieder van zorg voor mensen met een beperking in Nederland.
Geschiedenis
In 1891 opent de Vereeniging tot opvoeding en verpleging van idioten en achterlijke kinderen een instelling op het landgoed 's Heeren Loo te Ermelo.[1] Ze komt tot stand door de inzet van onder anderen de Voorthuizer predikant Dr. mr. Willem van den Bergh (1850 - 1890). Het is een handreiking naar protestants-christelijke gezinnen met een kind met een verstandelijke beperking, en ongeveer het begin van wat nu de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking heet. Men geeft deze zorg vorm naar de inzichten van die tijd: de cliënten worden opgenomen in grote internaten, ver van de bewoonde wereld in de heilzaam geachte bos- of zeelucht.
In 1907 gaat in Ermelo Groot Emaüs van start voor hulpverlening aan jongeren met een lichte verstandelijke beperking. In 1911 opent in Ermelo een instelling voor meisjes: Lozenoord, dat in 1934 met de eerste instelling fuseert tot 's Heeren Loo-Lozenoord. De heer W.F.H. van der Wart is lange tijd directeur van Groot Emaüs tot zijn aftreden in 1946.
Ook elders in Nederland worden nu instellingen gesticht: in 1923 de Dr. mr. Willem van den Berghstichting te Noordwijk; in 1947 het Van Arkel instituut te Soest, in 1952 Groot Schuylenburg te Apeldoorn; in 1966 het Westerhonk te Monster, in 1968 de Hartenberg te Wekerom, in 1971 Noorderhaven te Den Helder en in 1990 Baalderborg te Hardenberg. Baalderborg maakt zich na een aantal jaren los van 's Heeren Loo. In 1998 sluit Meilust te Nijkerk en in 2001 sluit De Opmaat te Bedum. In 2005 sluit Waalborg in Druten zich aan bij de zorggroep. Op wetenschappelijk gebied wordt in 1931 samen met de Vrije Universiteit het Paedologisch instituut opgericht. In 1967 wordt een observatiecentrum, de Ederhorst te Ede, geopend, dat nu losstaat van 's Heeren Loo en een kinderpsychiatrisch centrum is.
In de loop der jaren verandert de zorg van karakter. De medische benadering maakte plaats voor een orthopedagogische en later voor het ideaal om mensen met een verstandelijke beperking een zo normaal mogelijke woonomgeving te geven. De deskundigen, zoals de ooit zo machtige artsen, leggen zich toe op de terreinen waarop ze deskundig in zijn en beperken zich daartoe. De grote instituten van destijds ontwikkelen zich steeds meer tot buurtschappen en wijken met een gemengde bevolking, terwijl steeds meer voormalige bewoners in kleine groepjes in stad of dorp wonen en werken. De protestants-christelijke identiteit gaat geleidelijk aan over in een meer algemeen-christelijke houding.
Organisatie
Aanvankelijk waren de - toen acht - grote instellingen relatief autonoom en werden op afstand aangestuurd door de Vereniging 's Heeren Loo, waarvan vooral diaconieën het ledenbestand vormden. In 1994 werd deze Vereniging omgevormd tot een stichting met een Raad van Bestuur.
Sinds 2003 zijn de oude instellingen, die zich hadden ontwikkeld tot zorgcentra, opgesplitst in regio's, die vervolgens werden samengevoegd tot vijf sectoren. Die sectoren zijn in 2009 opgeheven ten gunste van kleinere regio's, die alle onder de naam 's Heeren Loo door het leven gaan. 's Heeren Loo heeft ongeveer 16.000 cliënten, meer dan 17.000 werknemers en 4.600 vrijwilligers. Er zijn enkele honderden voorzieningen in 300 plaatsen. De omzet in 2022 is ruim 1 miljard euro. Er werken meer dan 1.200 behandelaars, zoals gedragswetenschappers, artsen en paramedici.
Wetenschappelijk onderzoek
's Heeren Loo stimuleert de eigen medewerkers door aanmoediging, begeleiding, training en subsidies van een steunfonds tot wetenschappelijk onderzoek. Aan de Vrije Universiteit Amsterdam is er de Willem van den Bergh-leerstoel. Bijzonder hoogleraar prof. dr. Herman Meininger houdt zich bezig met de sociale integratie van mensen met een verstandelijke beperking in diverse domeinen van de samenleving. Aan de Rijksuniversiteit Groningen: financiert de zorggroep de leerstoel orthopedagogiek. Hoogleraar prof. dr. Carla Vlaskamp doet onderzoek naar de opvoeding en ondersteuning van mensen met een zeer ernstige verstandelijke beperking.
Zorgaanbod
De oude internaten hebben zich ontwikkeld tot veelzijdige centra met een variabel zorgaanbod:
- Beschermd wonen: op woonzorgparken, in sociowoningen in dorp of stad, of zelfstandig met begeleiding;
- Dagopvang: in dagcentra, al dan niet op het vroegere instellingsterrein;
- Buitenschoolse en logeer- en weekendopvang;
- Ambulante ondersteuning;
- Onderzoek, advies en behandeling door orthopedagoog; psycholoog; arts (avg); fysiotherapeut; ergotherapeut; logopedist; diëtist.
In opspraak
Op 18 januari 2011 toonde Uitgesproken EO beelden uit een vestiging van 's Heeren Loo in Ermelo van de verstandelijk gehandicapte Brandon die nauwelijks buiten kwam en regelmatig aan de muur zat vastgeketend met een tuigje vanwege zijn agressieve en onvoorspelbare gedrag.[2] Een dag na de televisie-uitzending werd in de Tweede Kamer een spoeddebat gehouden over de leefomstandigheden van mensen in zorginstellingen die ernstig in hun bewegingsvrijheid worden beperkt. Eerder in 2007 kwam 's Heeren Loo in het nieuws omdat op de locatie Ermelo een bewoonster door een medepatiënt ernstig was mishandeld. Onderzoek toonde aan dat het op een van de afdelingen van de locatie te Ermelo een chaos was en dat er onvoldoende aandacht was voor de behandeling van de bewoners. Naar aanleiding van dit incident besloot 's Heeren Loo deze afdeling te sluiten.
Ook startte ’s Heeren Loo in 2012 de interne campagne ‘Net zo vrij als jij’ om het aantal vrijheidsbeperkingen terug te dringen. Het uitgangspunt was ‘Nee tenzij’. En met succes, In 2015 maakten slechts vijf cliënten nog gebruik van onrustbanden. Voorheen waren dat er 54. In 2015 verbleven nog dertien in plaats van zestig cliënten af en toe in afzonderingsruimte
In 2007 verdienden de vijf bestuurders van 's Heeren Loo samen 994.014 euro, en stonden daarmee op plaatsen tussen 11 en 17 op de ranglijst van topmanagers in de gehandicaptenzorg die meer verdienden dan de Balkenendenorm.[3] In 2012 ging het bestuur terug naar drie personen. Inmiddels vallen hun salarissen binnen de kaders van de Wet Normering Topinkomens. De begeleiders/verzorgers krijgen nu ook een een volwaardig salaris volgens de cao gehandicaptenzorg.
Externe link
Voetnoten
- ↑ Roelofs 2008 spreekt van de “Vereniging tot opvoeding en verpleging van achterlijken en idioten.”
- ↑ Gehandicapte Brandon al drie jaar vastgeketend aan de muur, Uitgesproken EO, 18 januari 2011
- ↑ Over de top in de gehandicaptenzorg, SP, 25 november 2008
Bronnen
- Roelofs, Nelleke - 'Hartenberg' in 'Het Verhaal van Ede' op de website van de Gemeente Ede (geraadpleegd 2017-10-12).