Michałowo: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MarcinWie123 (dyskusja | edycje)
drobne techniczne
 
(Nie pokazano 27 wersji utworzonych przez 19 użytkowników)
Linia 19:
|wysokość =
|rok = 30.06.2016
|liczba ludności = 3107<ref name="populacja2016">[http://www.polskawliczbach.pl/Michalowo{{Polska w http://www.polskawliczbach.pl/liczbach|id=Michalowo],|nazwa=Michałowo w oparciuliczbach|data odostępu=11 danestycznia GUS.2016}}</ref>
|gęstość zaludnienia = 1445,1
|strefa numeracyjna = 85
Linia 25:
|tablice rejestracyjne = BIA
|kod mapy = Michałowo (gmina)
|współrzędne = 53°2′12.60″N2′13″N 23°36′16″E
|TERYT = 2002074
|SIMC = 0034507
Linia 33:
|wikinews =
|wikicytaty =
|wikisłownik = Michałowo
|www = http://www.michalowo.eu
|bip = http://bip.ug.michalowo.wrotapodlasia.pl
}}
[[File:Center of Michalowo (1).jpg|thumb|240px|Skwer w centrum miasteczka]]
'''Michałowo''' ({{w języku|be|''Міхалова''}}, ''Michałova'') – miasto w [[Polska|Polsce]] położone w [[województwo podlaskie|województwie podlaskim]], w [[powiat białostocki|powiecie białostockim]], w [[Michałowo (gmina)|gminie Michałowo]] przy [[Droga wojewódzka nr 686|drodze wojewódzkiej nr 686]].
[[File:Podlaskie - Michalowo - Michalowo - Grodecka - reservoir.JPG|thumb|240px|Letnia scena]]
'''Michałowo''' ({{w języku|be|''Міхалова''}}, ''MichałovaMichałowa'') – miasto w [[Polska|Polsce]] położone w [[województwo podlaskie|województwie podlaskim]], w [[powiat białostocki|powiecie białostockim]], w [[Michałowo (gmina)|gminie Michałowo]] przy [[Droga wojewódzka nr 686|drodze wojewódzkiej nr 686]].
 
[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo białostockie (1975–1998)|województwa białostockiego]].
Linia 48 ⟶ 50:
Pierwotnie na tym terenie znajdowały się dobra i majątek Niezbudka, czasami wymieniany jako Niezbudek<ref name=sgkp_niezbudka>{{SgKP|XV_cz.2|383|Niezbudka}}</ref><ref name=sgkp_niezbudek>{{SgKP|VII|140|Niezbudek}}</ref><ref name=sgkp_michałowo>{{SgKP|VI|309|Michałowo}}</ref>.
 
Nazwa Michałowo wywodzi się od [[Seweryn Michałowski|Seweryna Michałowskiego]]<ref>{{Cytuj |autor = Adam Czesław Dobroński |tytuł = Miasta województwa podlaskiego |data = 2014 |isbn = 9788364505003 |miejsce = Białystok |s = 215-217}}</ref>, dziedzica ww. majątku i założyciela kolonii fabrycznej na prawym brzegu rzeki Supraśl, w [[1832]] roku. W 1860 roku były tu już 4 fabryki sukna – największa Michałowskiego; poza tym Brauera, Konitza i Moritza. W fabrykach tych pracowało 650 pracowników<ref>W tym: 150 obcokrajowców, 452 ewangelików.</ref>. Wśród ludności przeważali [[Niemcy (naród)|Niemcy]]<ref name=sgkp_niezbudek />, dużą grupę stanowili też [[Żydzi]]. Do czasów obecnych zachowały się [[Cmentarz żydowski w Michałowie|pozostałości ich cmentarza]] przy drodze do [[Białystok|Białegostoku]]. W 1865 okoliczne tereny stały się własnością von Minkwitzów<ref name=sgkp_niezbudka /> po tym, jak Michałowski został zesłany na [[Syberia|Syberię]] za pomoc [[Powstanie styczniowe|powstańcom styczniowym]].
 
Do czasów [[I wojna światowa|I wojny światowej]] ważny ośrodek przemysłu włókienniczego<ref>45 zakładów, 720 zatrudnionych.</ref>. W 1915 roku w związku ze zbliżaniem się frontu do wschodnich rubieży współczesnej Polski, władze carskie zarządziły ewakuację fabryk z okolic Białegostoku. Większość wyposażenia zakładów w Michałowie zostało załadowanych na pociągi i wywiezione w okolice [[Moskwa|Moskwy]]. Razem z wyposażeniem, opuściło te tereny wielu robotników wraz z rodzinami.
 
W 1941 Niemcy utworzyli w Michałowie [[getto]] dla ludności żydowskiej. Zajmowało ono obszar w rejonie ulic: Sienkiewicza, Gródeckiej, Leśnej i Fabrycznej<ref name="Pilichowski317">{{Cytuj książkę | nazwisko = Pilichowski | imię = Czesław | tytuł = Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939-1945. Informator encyklopedyczny | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | data = 1979 | strony = 317 | isbn = 83-01-00065-1}}</ref>. Przez getto przeszło ok. 1,5 tys. Żydów<ref name="Pilichowski317"/>. Zostało ono zlikwidowane 2 listopada 1942, a jego mieszkańcy wywiezieni do obozu przejściowego w [[Białystok|Białymstoku]]<ref name="Pilichowski317"/>. Stamtąd michałowskich Żydów wywieziono i zamordowano w [[Obóz zagłady w Treblince|obozie zagłady w Treblince]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Arad | imię = Yitzak | tytuł = Belzec, Sobibor, Treblinka. The Operation Reinhard Death Camps | wydawca = Indiana University Press | miejsce = Bloomington | data = 1999 | strony = 396 | isbn = 978-0-253-21305-1}}</ref>. W okresie okupacji Michałowem administrował słynny z okrucieństwa wójt [[Paul Malzer]] o pseudonimie „Krwawy”. ZostałPo wojnie został on osądzony i skazany na śmierć po wojnie w Białymstoku.
 
W miejscowości działał ''[[Państwowe Gospodarstwo Rolne|Kombinat Rolny]] Michałowo''<ref>{{Dziennik Ustaw|1990|51|301}}</ref>.
 
W latach 1948–1950 stacjonował tu [[sztab]] [[17 Batalion Ochrony Pogranicza|17 batalionu Ochrony Pogranicza]], a w 1951 [[224 Batalion WOP|224 Batalion Wojsk Ochrony Pogranicza]].
 
Prawa miejskie miejscowość otrzymała [[1 stycznia]] [[2009]]<ref>{{Dziennik Ustaw|2008|137|860}} ([http://www.infor.pl/skany/spis.php?rodzaj=dzu&rok=2008&num=137&poz=860&str=0001 Fotokopia]).</ref>.
 
{{Osobny artykuł|Strażnica Straży Granicznej w Michałowie|Placówka Straży Granicznej w Michałowie}}
 
== Demografia ==
Według [[Pierwszy Powszechny Spis Ludności|Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku]] miasteczko zamieszkiwało 2.1762176 osób, wśród których 458887 było wyznania rzymskokatolickiego[[Judaizm|mojżeszowego]], 534 [[Prawosławie|prawosławnego]], 291458 ewangelickiego[[Kościół łaciński|rzymskokatolickiego]], 887291 [[JudaizmLuteranizm|mojżeszowegoewangelickiego]] i 6 innego[[Katolickie Kościoły wschodnie|greckokatolickiego (unickiego)]]. Jednocześnie 873 mieszkańców zadeklarowało [[Polacy|polską]] przynależność narodową, 129782 białoruskążydowską, 251 niemiecką, 782129 żydowskąbiałoruską, a 141 inną (głównie rosyjską). Było tu 288 budynków mieszkalnych<ref name=":02">{{Cytuj |autor = |tytuł = Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. |data = 1924 |wolumin = T. 5, województwo białostockie |s = 16}}</ref>.
 
*Piramida wieku mieszkańców Michałowa w 2014 roku<ref name="populacja2016" />.
 
<br />[[Plik:Piramida wieku Michalowo.png|690x480px]]
 
== Szkoły ==
[[Plik:Podlaskie - Michalowo - Michalowo - Sienkiewicza - school.JPG|thumb|240px|Szkoła Podstawowa iw GimnazjumMichałowie]]
* przedszkole
* Szkoła Podstawowa im. [[Władysław Syrokomla|Władysława Syrokomli]] połączona z Gimnazjum im. dr Leszka Nosa, ul. Sienkiewicza 21
* Zespół Szkół w Michałowie, istnieje od 1947 roku, ul. Gródecka 21. W jego skład wchodzi:
** Technikum (technik mechanik, technik ekonomista);
** Szkoła Policealna (technik informatyk);
Linia 80:
 
== Zabytki ==
[[Plik:Michałowo - Orthodox church of St. Nicholas 05 mod.jpg|thumb|200px240px|Drewniana [[Cerkiew św. Mikołaja w Michałowie|cerkiew prawosławna św. Mikołaja]]]]
* rozplanowanie przestrzenne, XIX, nr rej.: A-266 z 19.06.1986
* d.dawny cmentarzyk, ul. Gródecka, nr rej.: j.w.
* kościół par.parafialny pw. Opatrzności Bożej, ul. Żwirki i Wigury, 1910-16, nr rej.: A-127 z 13.12.2004
* cmentarz kościelny, nr rej.: j.w.
* cerkiew prawosławna św. Mikołaja, drewn.drewniana, 1906–1910, nr rej.: A-422 z 24.11.1992<ref name = "NID">{{zabytek|podlaskie|strony = 8|data dostępu = 2014-10-10}}</ref>
 
== Świątynie ==
[[Plik:Michałowo - Church of Providence 02.jpg|thumb|200px240px|[[Kościół Opatrzności Bożej w Michałowie|Kościół Opatrzności Bożej]]]]
* [[Parafia Opatrzności Bożej w Michałowie|Parafialny]] [[kościół Opatrzności Bożej w Michałowie|Kościółkościół rzymskokatolicki Opatrzności Bożej]] (1909)
* [[Parafia św. Mikołaja w Michałowie|Parafialna]] [[Cerkiew św. Mikołaja w Michałowie|cerkiew prawosławna św. Mikołaja]] (1908)
 
'''Nieistniejące'''
* [[synagoga]]
* kościół protestancki
 
== Wspólnoty wyznaniowe ==
* [[Kościół łaciński|Kościół rzymskokatolicki]]:
** [[Parafia Opatrzności Bożej w Michałowie|parafia Opatrzności Bożej]] ([[Kościół Opatrzności Bożej w Michałowie|kościół Opatrzności Bożej]])<ref>{{Cytuj |url = https://archibial.pl/parafie/info/30-opatrznosci-bozej-michalowo/ |tytuł = Parafia pw. Opatrzności Bożej |opublikowany = archibial.pl |data dostępu = 2024-03-12}}</ref>
* [[Kościół Chrześcijan Baptystów w RP]]:
** placówka w Michałowie<ref>{{Cytuj |url = https://baptysci.pl/zbory |tytuł = Zbory |opublikowany = baptysci.pl |data dostępu = 2024-03-12}}</ref>
* [[Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny]]:
** [[Parafia św. Mikołaja w Michałowie|parafia św. Mikołaja]] ([[cerkiew św. Mikołaja w Michałowie|cerkiew św. Mikołaja]])<ref>{{Cytuj |url = https://www.orthodox.pl/administracja/metropolie/diecezja-bialostocko-gdanska/dekanat-godecki/ |tytuł = Dekanat gródecki |opublikowany = orthodox.pl |data dostępu = 2024-03-12}}</ref>
* [[Świadkowie Jehowy]]:
** [[Sala królestwa|Sala Królestwa]] (ul. Białostocka 19)<ref>{{jw|data dostępu=20142020-1207-0315}}</ref>
 
== Przypisy ==
Linia 108 ⟶ 106:
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{SgKP|VI|309|Michałowo}}
* [http://michalowo.eu/ Strona internetowa gminy Michałowo]
 
{{Miasta województwa podlaskiego}}
{{Gmina Michałowo}}{{Powiat białostocki}}{{Powiat białostocki (dawny)}}
{{Powiat białostocki (dawny)}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
{{ka}}
 
[[Kategoria:Michałowo| ]]
[[Kategoria:Miasta w województwie podlaskim]]
[[Kategoria:Miasta w Polsce, którym nadano prawa miejskie w XXI wieku]]