Hannah Arendt: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Życiorys: jęz. |
→Relacje: link |
||
| (Nie pokazano 31 wersji utworzonych przez 19 użytkowników) | |||
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Hannah Arendt
|
|
|
|
|
|zawód = teoretyczka polityki, filozofka, publicystka
|
|
|
▲ |wikicytaty = Hannah Arendt
▲ |www =
}}
'''Hannah Arendt''' (wym. niem. ''[[Międzynarodowy alfabet fonetyczny|MAF]]:'' {{IPA|[ˌhana ˈaːʁənt]}}, {{wymowa|De-Hannah Arendt.ogg}}; ur. [[14 października]] [[1906]] w [[Linden-Limmer|Linden]], zm. [[4 grudnia]] [[1975]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]) – niemiecka [[
== Życiorys ==
Pochodziła z zasymilowanej rodziny żydowskiej. Urodziła się w [[Linden-Limmer|Linden]], dzisiejszej dzielnicy [[Hanower]]u. Rodzice pisarki byli zamożnymi przedstawicielami wyższych sfer mieszczańskich. Dzieciństwo i wczesną młodość spędziła w [[
Już w wieku 13 lat poznała podstawy literatury i kultury antycznej, w tym dzieła filozoficzne [[Martin Heidegger|Martina Heideggera]] i [[Karl Jaspers|Karla Jaspersa]], co zawdzięczała doskonale wyposażonej bibliotece rodziców<ref name="kula" />. W 1924 roku, po ukończeniu szkoły średniej, rozpoczęła studia w tym kierunku na [[Uniwersytet w Marburgu|Uniwersytecie w Marburgu]]. Poznała tu Martina Heideggera. Znajomość ta przerodziła się w bardzo głęboką relację dla obojga{{refn|grupa=uwaga|''W późniejszych czasach, gdy Heidegger wstąpił do [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]], i po II wojnie światowej związek ich łączący nazwać można przyjaźnią''<ref>[[Elżbieta Ettinger]]: ''Hannah Arendt, Martin Heidegger'', tłum. [[Elżbieta Wolicka-Wolszleger|Elżbieta Wolicka]], Znak, Kraków 1998, s. 9, {{ISBN|83-7006-652-6}}.</ref>.}}. Heidegger, obawiając się skandalu, zdecydował się po pół roku zerwać romans. Arendt opuściła Marburg i kontynuowała studia na [[Uniwersytet Albrechta i Ludwika we Fryburgu|Uniwersytecie we Fryburgu]], u [[Edmund Husserl|Husserla]], a później na [[Uniwersytet w Heidelbergu|Uniwersytecie w Heidelbergu]], na seminarium Jaspersa. Pod kierunkiem Karla Jaspersa (któremu polecił Arendt właśnie Heidegger) napisała doktorat o pojęciu miłości u [[Augustyn z Hippony|świętego Augustyna]].
Hannah
W Nowym Jorku zajmowała się pisarstwem i edytorstwem. Była także profesorem [[University of Chicago|Uniwersytetu Chicagowskiego]] (1963–1967) i [[The New School|New School for Social Research]] w Nowym Jorku (1967–1975). Do 1952 pracowała w komisji zajmującej się ratowaniem dorobku kulturalnego Żydów europejskich. Stworzyła jedną z najbardziej znanych teorii [[totalitaryzm]]u. Inspirowała się filozofią starożytną i filozofią [[Immanuel Kant|Kanta]].
Linia 29 ⟶ 27:
== Wpływ wydarzeń historycznych na prace Hannah Arendt ==
Praca nad książką ''[[Korzenie totalitaryzmu]]'' (''The Origins of Totalitarianism'') zajęła jej prawie pięć lat; w tym czasie jej myśl ewoluowała. Wersja ostateczna tylko w niewielkim stopniu przypominała założenia początkowe. W trakcie pobytu w Niemczech zainteresowanie [[antysemityzm]]em doprowadziło Arendt do zwrócenia się ku problematyce [[rasizm]]u, ta zaś doprowadziła ją do zagadnień [[imperializm]]u. Nim książka została ukończona, rozpoczął się [[Procesy norymberskie|proces norymberski]]. Dostępność materiałów źródłowych dotyczących III Rzeszy sprawiła, że Arendt postanowiła rozszerzyć tekst o analizę „nowatorskiej formy rządów” hitlerowskich Niemiec. Jesienią 1947 objęła analizą również Związek Radziecki pod rządami Stalina, mimo że jeszcze w 1942 chwaliła ZSRR za likwidację antysemityzmu i trafną politykę narodowościową. Na zmianę jej poglądów dotyczących polityki Stalina miały wpływ relacje [[David Russet|Davida Russeta]] oraz Polaków, którzy przeszli przez radzieckie obozy. Wizję tę uwypukliły wydarzenia rozgrywające się współcześnie w świeżo zdominowanych przez komunistów krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Autorka określiła książkę jako „historię totalitaryzmu” i po wielu perypetiach zdecydowała się na tytuł ''The Origins of Totalitarianism''. Tytuł ten jednak za bardzo przypominał dzieło Darwina ''[[O powstawaniu gatunków
W swojej teorii totalitaryzmu
== Praca ==
Arendt była [[Syjonizm|syjonistką]], jednak sympatyzowała z pomysłem utworzenia w brytyjskim [[Palestyna (mandat)|Mandacie Palestyny]] państwa żydowsko-arabskiego. Uważała, że w ten sposób uda się rozwiązać problem bezpaństwowości narodu żydowskiego oraz uniknąć pułapki nacjonalizmu<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.lrb.co.uk/v29/n09/judith-butler/i-merely-belong-to-them |tytuł = 'I merely belong to them’: ''The Jewish Writings'' by Hannah Arendt, edited by Jerome Kohn and Ron Feldman 2007 |nazwisko = Butler |imię = Judith |data dostępu = 2021-08-29}}</ref>.
Jako filozof Arendt pisała prace na temat historii intelektualnej, wykorzystując wydarzenia i działania do rozwijania wglądu we współczesne ruchy totalitarne i zagrożenie dla wolności ludzkiej, jakie prezentuje naukowa abstrakcja i burżuazyjna moralność. Pod względem intelektualnym należała do niezależnych myślicieli, samotników, odcinających się od szkół myśli czy ideologii (214). Poza swoimi głównymi tekstami opublikowała szereg antologii, w tym ''Między czasem minionym a przyszłym: osiem ćwiczeń z myśli politycznej'' (''Between Past and Future'') w 1961 r., ''Ludzie w mrocznych czasach'' (''Men in Dark Times'')<ref>{{Cytuj |autor = Hannah Arendt |tytuł = Ludzie w mrocznych czasach |data = 2013 |data dostępu = 2021-09-13 |isbn = 978-83-7453-195-5 |miejsce = Gdańsk |wydawca = Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria |oclc = 894985147}}</ref> w 1968 r. i Kryzys republiki (''Crises of the Republic'')<ref>{{Cytuj |autor = Hannah Arendt |tytuł = Crises of the Republic: Lying in politics ; Civil disobedience ; On violence ; Thoughts on politics and revolution |data = 1972 |data dostępu = 2021-09-13 |isbn = 0-15-123095-1 |wydanie = [1st ed.] |miejsce = New York |wydawca = Harcourt Brace Jovanovich |oclc = 329319}}</ref> w 1972 r. Miała swój wkład w publikacje w [[The New York Review of Books]], [[Commonwealth & Comparative Politics|Commonweal]], [[Dissent]] i [[The New Yorker]]<ref name=":0">Berkowitz, Roger (2013). ''Hannah Arendt: A brief biography'' (DVD liner notes to [[Hannah Arendt (film)|Hannah Arendt]]). Zeitgeist Films.</ref>. Arendt jest prawdopodobnie najbardziej znana ze swoich relacji na temat Adolfa Eichmanna i jego procesu, z powodu ogromnych kontrowersji, jakie wywołał.▼
Była wielokrotnie oskarżana o hołdowanie uprzedzeniom rasowym wobec [[Sefardyjczycy|sefardyjczyków]] i [[Czarna odmiana człowieka|czarnoskórych]]. Najczęściej przytaczany w tym kontekście jest jej esej z 1958 – ''Reflections on Little Rock'', w którym podjęła krytykę postępującej [[Segregacja rasowa|desegregacji]] w Stanach Zjednoczonych w świetle kryzysu w stolicy [[Arkansas]]<ref>{{Cytuj pismo |nazwisko = Arendt |imię = Hannah |tytuł = Reflections on Little Rock |czasopismo = [[Dissent (American magazine)|Dissent]] |strony = 45–56 |data = 1959}}</ref>.
Przez działaczki i działaczy ruchu feministycznego Arendt jest często przedstawiana jako pionierka w świecie zdominowanym przez mężczyzn, jednak sama nie nazywała się feministką<ref>{{Cytuj stronę |url = https://books.google.com/books?id=OMsZKAE-_1sC |tytuł = Moral Prejudices: Essays on Ethics |nazwisko = Baier |imię = Anette |data = 1995 |data dostępu = 2021-08-29}}</ref>. Pozostała nastawiona sceptycznie wobec społecznego wymiaru przemian, które miały miejsce w latach 60. w relacjach między kobietami i mężczyznami. ''Pytanie, które należy zadać brzmi – co stracimy, jeśli zwyciężymy?'' – tak skomentowała temat praw kobiet w 1972. W życiu korzystała z tego, co uważała za przywilej bycia kobietą, w odróżnieniu od bycia feministką. ''Wielce kobieca, a zatem żadna feministka'' – stwierdził [[Hans Jonas]]. Arendt uważała, że niektóre stanowiska i kariery są nieodpowiednie dla kobiet, w szczególności te, w których niezbędny jest zmysł przywódczy. W jednym z wywiadów stwierdziła, że ''Kobieta wydająca rozkazy po prostu źle wygląda''.
W ''[[Korzenie totalitaryzmu|Korzeniach totalitaryzmu]]'' długi rozdział poświęciła krytycznej analizie praw człowieka. Arendt nie podważała w nim koncepcji praw politycznych jako takich, jednak broniła jej w wydaniu narodowym, obywatelskim. Prawa człowieka są uniwersalne, niezbywalne i należą się każdemu, kto jest człowiekiem. Z kolei prawa obywatelskie przysługują członkom danej wspólnoty politycznej. Jej podstawowa krytyka praw człowieka dotyczyła ich fantasmagoryjności i nieskuteczności, która wynikała z faktu, że ich egzekwowanie ograniczyłoby suwerenność państw. Uważała, że skoro nie ma politycznej siły ponad suwerennymi narodami, rządy na świecie nie mają powodów do przestrzegania praw człowieka, jeżeli okazałoby się to sprzeczne z racją stanu. Na dowód kruchości tej koncepcji przytaczała realia uchodźców jako osób, które nie posiadają praw innych niż prawa człowieka. Sugerowała w ten sposób, że iluzja działania praw człowieka jest efektem skuteczności praw obywatelskich i załamuje się w przypadku jednostek, które są ich pozbawione<ref>{{Cytuj stronę |url = https://books.google.com/books?id=TxpPa1zjcXUC |tytuł = Hannah Arendt and Human Rights: The Predicament of Common Responsibility |nazwisko = Birmingham |imię = Peg |data = 2006 |opublikowany = [[Indiana University Press]] |data dostępu = 2021-08-29}}</ref>.
Analiza Arendt czerpała z kryzysów migracyjnych pierwszej połowy XX wieku oraz jej doświadczeń jako uciekinierki z nazistowskich Niemiec. Uważała, że niegodne realia życia uchodźców, z których większość przebywała w obozach internowania, dowodziły nieistnieniu praw człowieka. Jak pisała: ''Koncepcja praw ludzkich oparta na założeniu, że istnieje istota ludzka jako taka natychmiast się załamała, kiedy osoby głoszące, że w nią wierzą po raz pierwszy zetknęły się z ludźmi, którzy naprawdę stracili wszystkie inne cechy i znaleźli się poza związkami łączącymi ludzi – z wyjątkiem tego, że byli ciągle ludźmi. Świat stwierdził, że nie ma nic świętego w abstrakcyjnej nagości bycia człowiekiem''<ref>{{Cytuj stronę |url = https://books.google.com/books?id=zLrKGGxBKjAC |tytuł = The Origins of Totalitarianism |nazwisko = Arendt |imię = Hannah |data = 1976 |data dostępu = 2021-08-29}}</ref>.
▲Jako
=== Teoria polityczna i system filozoficzny ===
Podczas gdy nigdy nie wykształciła jednej spójnej teorii politycznej, a jej prac nie można łatwo skategoryzować, tradycja myśli najściślej utożsamiana z Arendt to republikanizm obywatelski, od Arystotelesa do Tocqueville’a. Jej koncepcja polityczna koncentruje się wokół aktywnego obywatelstwa, które kładzie nacisk na zaangażowanie obywateli i wspólne, zbiorowe rozważania<ref>D’Entreves, Maurizio Passerin (2014). [https://plato.stanford.edu/entries/arendt/ „Hannah Arendt”]. ''{{W języku|en||Stanford Encyclopedia of Philosophy Archive}}''. Stanford University.</ref>. Arendt wierzyła, że bez względu na to, jak zły, rząd nigdy nie zdoła wytępić ludzkiej wolności, pomimo przekonania, że nowoczesne społeczeństwa często wycofują się z demokratycznej wolności z jej nieodłącznym nieładem, na rzecz względnego komfortu biurokracji administracyjnej. Polityczna spuścizna filozofki to zdecydowana obrona wolności w obliczu coraz mniej wolnego świata<ref name=":0" />. Nie trzyma się jednej, systematycznej filozofii, ale obejmuje zakres tematów obejmujących totalitaryzm, rewolucję, naturę wolności oraz zdolność myślenia i osądu<ref>Yar, Majid. [https://www.iep.utm.edu/arendt/ „Hannah Arendt (1906–1975)”]. ''{{W języku|en|Internet Encyclopedia of Philosophy}}''.</ref>.
Chociaż najbardziej znana jest z prac nad „mrocznymi czasami”, naturą totalitaryzmu i zła, odnaleźć w nich można również iskrę nadziei i ufności w naturę ludzkości<ref name="Bruehl">{{Cytuj |autor = Elisabeth Young-Bruehl |tytuł = Hannah Arendt. For love of the world |data = 2004 |data dostępu = 2021-09-13 |isbn = 978-0-300-14592-2 |wydanie = Second edition |miejsce = New Haven |oclc = 863054034}}</ref>: ''Ponieważ nawet w najmroczniejszych czasach mamy prawo oczekiwać pewnego oświecenia, oraz tego, że to oświecenie może pochodzić nie tyle z teorii i koncepcji, co nawet z niepewnej, migotliwej i często słabej iskry, którą pewni mężczyźni i pewne kobiety, w swoim życiu i pracach, rozpalą bez względu na okoliczności i oświetlą czas, który został im dany''<ref>{{Cytuj |autor = Hannah Arendt |tytuł = Men in dark times |data = 1968 |data dostępu = 2021-09-13 |isbn = 0-15-658890-0 |wydanie = [1st ed.] |miejsce = New York |oclc = 391716}}</ref>.
== Choroba i śmierć ==
Mąż Hanny Arendt, [[Heinrich Blücher]], cierpiał z powodu tętniaka mózgu, a dodatkowo od 1961 aż do śmierci miał poważne problemy z sercem. 31 października 1970 zmarł na zawał serca<ref>{{Cytuj stronę |url = https://books.google.com/books?id=L1b8CQAAQBAJ |tytuł = Hannah Arendt: A Life in Dark Times |nazwisko = Heller |imię = Anne |data = 2015 |data dostępu = 2021-08-29}}</ref>.
Podczas prowadzenia wykładu w Szkocji w maju 1974 Arendt przeżyła atak serca. Po wyjściu ze szpitala jej stan zdrowia był bardzo poważny. Paliła dużo papierosów, co również przyczyniało się do problemów zdrowotnych. Niedługo po 69 urodzinach, 4 grudnia 1975, dostała kolejnego zawału. Zmarła w swoim mieszkaniu podczas spotkania z przyjaciółmi. Została pochowana w maju 1976 w Bard College w Nowym Jorku, razem z mężem<ref name="Bruehl" />.
== Relacje ==
Oprócz tego, że Arendt wyszła dwukrotnie za mąż i miała romans z Heideggerem, miała wielu przyjaciół. Od czasu jej śmierci część jej korespondencji ze znajomymi została opublikowana, ujawniając wiele informacji na temat jej sposobu myślenia i patrzenia na świat. Była bardzo lojalną i hojną przyjaciółką, wiele ze swych prac dedykowała bliskim osobom. Opisywała przyjaźń jako coś, dzięki czemu czuje, że żyje<ref>{{Cytuj stronę |url = https://books.google.com/books?id=GD5dDgAAQBAJ |tytuł = Artifacts of Thinking: Reading Hannah Arendt’s Denktagebuch |nazwisko = Berkowitz |imię = Roger |nazwisko2 = Storey |imię2 = Ian |data = 2017 |opublikowany = [[Oxford University Press]] |data dostępu = 2021-08-29}}</ref>.
Jej grono przyjaciół obejmowało zarówno Europejczyków, jak i osoby poznane później w Ameryce. Jej relacje były bardzo zróżnicowane i często polityczne. Mimo tego, że została obywatelką USA w 1950, jej język i kultura zawsze były mocno związane z Niemcami i Europą<ref>{{Cytuj stronę |url = https://lareviewofbooks.org/article/hannah-arendts-female-friends/#! |tytuł = Hannah Arendt’s Female Friends |nazwisko = Jones |imię = Kathleen B. |data = 2013 |data dostępu = 2021-08-29}}</ref>.
Przez całe życie przyjaźniła się z Anne Mendelssohn Weil („Annchen”), którą poznała w latach nastoletnich. Kiedy wyemigrowała do Ameryki, najbliższą jej osobą stała się Hilde Frankel. Po wojnie Arendt wróciła do Niemiec i odnowiła relację z Weil, która wcześniej odwiedzała ją wielokrotnie w Nowym Jorku, szczególnie po śmierci Blüchera w 1970. Po raz ostatni spotkały się w Szwajcarii w 1975. Kiedy Frankel zmarła, najlepszą przyjaciółką Arendt stała się [[Mary McCarthy]]<ref name="Bruehl" />.
== Dziedzictwo ==
Hannah Arendt uważana jest za jedną z najbardziej wpływowych filozofów XX wieku<ref>{{Cytuj stronę |url = https://plato.stanford.edu/entries/arendt/ |tytuł = Hannah Arendt |nazwisko = d’Entreves |imię = Maurizio Passerin |data = 2014 |opublikowany = [[Uniwersytet Stanforda|Stanford University]] |data dostępu = 2021-08-29}}</ref>. W 1998 Walter Laguegur powiedział: ''Żaden dwudziestowieczny filozof ani myśliciel polityczny odbija się teraz tak dużym echem''. Dziedzictwo Arendt jest czasem opisywane jako kult. Jest ona najbardziej znana z artykułu ''[[Eichmann w Jerozolimie]]'', który napisała dla [[The New Yorker|„New Yorkera”]], a szczególnie z frazy ''the banality of evil''. Unikała rozgłosu i – jak mówiła Karlowi Jaspersowi w 1951 – nigdy nie oczekiwała bycia ''dziewczyną z okładki''<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.nytimes.com/2016/04/06/movies/vita-activa-the-spirit-of-hannah-arendt-review.html |tytuł = Review: In 'Vita Activa: The Spirit of Hannah Arendt’, a Thinker More Relevant Than Ever |nazwisko = Scott |imię = A.O. |data = 2016 |opublikowany = [[The New York Times]] |data dostępu = 2021-08-29}}</ref>.
W Niemczech można udać się na wycieczkę po miejscach związanych jej z życiem<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.kulturreise-ideen.de/wissenschaft/personen-3/Tour-hannah-arendt.html |tytuł = Hannah Arendt |data dostępu = 2021-08-29}}</ref>.
W swoim testamencie wyznaczyła organizację Hannah Arendt Bluecher Literary Trust jako właściciela jej zdjęć i prac. Jej prywatna biblioteka została przekazana przez Bard College do Biblioteki Stevensona w 1976 i zawiera ok. 4000 książek. College zarchiwizował część kolekcji w formie elektronicznej i jest ona dostępna w „The Hannah Arendt Collection”. Większość jej prac znajduje się w [[Biblioteka Kongresu|Bibliotece Kongresu]], a jej korespondencja z niemieckimi przyjaciółmi, takimi jak Heidegger, Blumenfeld i [[Karl Jaspers|Jaspers]], jest przechowywana w [[Marbach am Neckar|Marbachu]]. W 2015 producentka Ada Ushpiz opublikowała dokument o Hannah Arendt „Vita Activa: The Spirit of Hannah Arendt”<ref>{{Cytuj |tytuł = Vita Activa – The Spirit of Hannah Arendt :: Zeitgeist Films |data dostępu = 2022-04-07 |opublikowany = zeitgeistfilms.com |url = https://zeitgeistfilms.com/film/vitaactivathespiritofhannaharendt |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Bard College |tytuł = About Hannah Arendt at Bard College |data dostępu = 2022-04-07 |opublikowany = hac.bard.edu |url = https://hac.bard.edu/about/hannaharendt/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = The Hannah Arendt Collection |data dostępu = 2022-04-07 |opublikowany = The Hannah Arendt Collection |url = https://blogs.bard.edu/arendtcollection/ |język = en}}</ref>.
W 2017 ukazał się magazyn „Arendt Studies”, którego celem jest publikacja artykułów dotyczących życia, pracy oraz dziedzictwa Hannah Arendt<ref>{{Cytuj |tytuł = Arendt Studies – A Journal for Research on the Life, Work, and Legacy of Hannah Arendt |data dostępu = 2022-04-07 |opublikowany = www.pdcnet.org |url = https://www.pdcnet.org/arendtstudies}}</ref>.
== Obecność w kulturze popularnej ==
Wielu autorów napisało biografie, które skupiają się na relacji między Hannah Arendt i Martinem Heideggerem<ref>{{Cytuj |autor = Antonia Grunenberg |tytuł = Hannah Arendt and Martin Heidegger. |data = 2017 |data dostępu = 2021-09-13 |isbn = 0-253-02718-7 |wydawca = Indiana University Press |oclc = 999649914}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Daniel Maier-Katkin |tytuł = Stranger from abroad: Hannah Arendt, Martin Heidegger, friendship, and forgiveness |data = 2010 |data dostępu = 2021-09-13 |isbn = 978-0-393-07731-5 |wydanie = First edition |miejsce = New York, NY |oclc = 916022489}}</ref>. W 1999 roku francuska filozofka feministyczna Catherine Clément napisała powieść ''Martin i Hannah''<ref>{{Cytuj |autor = Roland A. Champagne, Catherine Clément |tytuł = Martin et Hannah |czasopismo = World Literature Today |data = 2000 |data dostępu = 2021-09-13 |issn = 0196-3570 |wolumin = 74 |numer = 3 |s = 619 |doi = 10.2307/40155928}}</ref>, spekulując na temat trójkąta miłosnego między Heideggerem
Izraelska pisarka Savyon Liebrecht napisała sztukę „Rzecz o banalności miłości”, która dotyczyła relacji Arendt i Heideggera (polska premiera 21 stycznia 2013 w Teatrze Telewizji<ref>{{Cytuj |tytuł = Rzecz o banalności miłości |data dostępu = 2022-08-24 |opublikowany = teatrtv.vod.tvp.pl |url = https://teatrtv.vod.tvp.pl/6105306/rzecz-o-banalnosci-milosci |język = pl}}</ref>, rok później przedstawienie w Teatrze Dramatycznym w Warszawie<ref>{{Cytuj |tytuł = Spektakl Rzecz o banalności miłości |data dostępu = 2022-08-24 |opublikowany = teatrdramatyczny.pl |url = https://teatrdramatyczny.pl/rzecz-o-banalnosci-milosci}}</ref>).
===
Życie Arendt wciąż jest częścią współczesnej kultury oraz myśli. W 2012 roku ukazał się niemiecki film ''[[Hannah Arendt (film)|Hannah Arendt]]'' w reżyserii [[Margarethe von Trotta]], w którym tytułową rolę zagrała [[Barbara Sukowa]]. Film przedstawia kontrowersje związane z relacją Arendt z procesu Eichmanna i późniejszej książki<ref>{{Cytuj |autor = Hannah Arendt |tytuł = Eichmann in Jerusalem. A report on the banality of evil |data = 2006 |data dostępu = 2021-09-13 |isbn = 978-1-101-00476-0 |miejsce = New York, N.Y. |wydawca = Penguin Books |oclc = 492101562}}</ref>, w której została błędnie zrozumiana jako broniąca [[Adolf Eichmann|Eichmanna]] oraz zrzucająca winę za Holokaust na żydowskich przywódców.
== Prace przetłumaczone na język polski ==
* ''Zorganizowana wina i powszechna odpowiedzialność'', przeł. Józef Sieradzki, ''Konferencja w Wannsee, czyli Poncjusz Piłat'', przeł. Józef Sieradzki, ''Czym jest filozofia Existenz?'', przeł. Anna Wyka, ''Odwrócenie porządku kontemplacji i działania'', przeł. Józef Sieradzki, ''Rozumienie a polityka'', przeł. Józef Sieradzki, ''Prawda a polityka'', przeł. Józef Sieradzki, ''Podbój przestrzeni kosmicznej i autorytet człowieka'', przeł. Grażyna Łuka, „[[Literatura na Świecie]]” nr 6 (167), 1985.
* ''[[Eichmann w Jerozolimie]]: rzecz o banalności zła'' (1963), tłum. [[Adam Szostkiewicz]], [[Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”|Znak]], Kraków 1987.
* ''O rewolucji'' (1963), tłum. [[Mieczysław Godyń]], Wydawnictwo X, Dom Wydawniczy Totus, Kraków 1991.
* ''Myślenie'' (1971), tłum. [[Hanna Buczyńska-Garewicz]], Czytelnik, Warszawa 1991.
* ''[[Korzenie totalitaryzmu]]'' (1951), t. 1-2, tłum. Mariola Szawiel i [[Daniel Grinberg]], [[Niezależna Oficyna Wydawnicza]], Krytyka, Warszawa 1993; Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
* ''Między czasem minionym a przyszłym: osiem ćwiczeń z myśli politycznej'', tłum. Mieczysław Godyń i Wojciech Madej, Fundacja Aletheia, Warszawa 1994.
* ''Wola'', tłum. [[Robert Piłat]], przedm. Hanna Buczyńska-Garewicz, Czytelnik, Warszawa 1996.
* ''O przemocy''; ''Nieposłuszeństwo obywatelskie'', tłum. Anna Łagodzka, Wojciech Madej, Fundacja Aletheia, Warszawa 1998.
* ''[[Kondycja ludzka]]'' (1958), tłum. Anna Łagodzka, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000.
* ''Odpowiedzialność i władza sądzenia'', tłum. Wojciech Madej, Mieczysław Godyń, Prószyński i S-ka, Warszawa 2006.
* ''Polityka jako obietnica'', tłum. Wojciech Madej,
* ''Róża Luksemburg (1871-1919)'', tłum. Rafał Kuczyński, Bartosz Kuźniarz, „[[Kronos (kwartalnik)|Kronos]]” 4/2007.
* ''Salon berliński i inne eseje'', tłum. Sebastian Szymański,
* ''
* ''Pisma żydowskie'', tłum. Mieczysław Godyń, Piotr Nowak, Ewa Rzanna, wstępem poprzedził i przekład opracował Piotr Nowak, Biblioteka kwartalnika „Kronos”, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Warszawa 2012.
* ''Wykłady o filozofii politycznej Kanta'', tłum. Rafał Kuczyński, Marcin Moskalewicz, wstępem poprzedził i przekład opracował [[Piotr Nowak (filozof)|Piotr Nowak]], Biblioteka kwartalnika „Kronos”, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Warszawa 2012.
* ''Kryzys republiki'', przeł. i przedmową opatrzył [[Piotr Nowak (filozof)|Piotr Nowak]], Biblioteka kwartalnika „Kronos”, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Warszawa 2022.
== Uwagi ==
Linia 74 ⟶ 106:
* Wolfgang Heuer, ''Hannah Arendt'', przeł. Agata Sobiepanek, wyd. [[Wydawnictwo Nisza|Nisza]], Warszawa 2009, {{ISBN|978-83-926276-0-9}}.
* Marcin Moskalewicz, ''Totalitaryzm, Narracja, Tożsamość. Filozofia historii Hannah Arendt,'' Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2013.
* [[Piotr Nowak (filozof)|Piotr Nowak]], ''Przemoc i słowa: w kręgu filozofii politycznej Hannah Arendt'', Fundacja Augusta Hrabiego Cieszkowskiego, Warszawa 2018.
== Linki zewnętrzne ==
* {{NNDB|osoba|074/000107750|Hannah Arendt}}
* {{SEP | url = arendt/ | autor = Passerin d’Entreves, Maurizio; | tytuł = Hannah Arendt | data = 2018-05-02 | data dostępu = 2018-08-02}}
* {{paywall}} ''[https://www.rep.routledge.com/articles/biographical/arendt-hannah-1906-75/v-1 Arendt, Hannah (1906–75)]'' {{lang|en}}, [[Routledge Encyclopedia of Philosophy]], rep.routledge.com [dostęp 2023-05-08].
* [http://www.dailymotion.com/video/xblokk_emmanuel-faye-hannah-arendt-et-heid_news Hannah Arendt, Heidegger et le nazisme: video] {{lang|fr}}
Linia 90 ⟶ 123:
[[Kategoria:Filozofowie niemieckojęzyczni]]
[[Kategoria:Hannah Arendt| ]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Hanowerze]]▼
[[Kategoria:Ludzie związani z Królewcem]]
[[Kategoria:Niemieccy myśliciele polityczni]]
[[Kategoria:Wykładowcy Uniwersytetu Chicagowskiego]]▼
[[Kategoria:Niemieccy Żydzi]]
▲[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Hanowerze]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1906]]
▲[[Kategoria:Wykładowcy Uniwersytetu Chicagowskiego]]
[[Kategoria:Zmarli w 1975]]
| |||