Piekary Rudne

część Tarnowskich Gór, Polska

Piekary Rudne (również: Rudne Piekary, Rudy Piekarskie; niem. Rudy Piekar) – część Tarnowskich Gór[1], dawniej odrębna wieś, przyłączona do miasta w 1973 roku[2].

Piekary Rudne
Rudy Piekar
Część Tarnowskich Gór
Ilustracja
ul. Radzionkowska – główna ulica Piekar Rudnych
Państwo

 Polska

Powiat

tarnogórski

Miasto

Tarnowskie Góry

Dzielnica

Bobrowniki Śląskie-Piekary Rudne

W granicach Tarnowskich Gór

1973

SIMC

0943954

Strefa numeracyjna

(+48) 32

Kod pocztowy

42-605

Tablice rejestracyjne

STA

Położenie na mapie Tarnowskich Gór
Mapa konturowa Tarnowskich Gór, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Piekary Rudne”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Piekary Rudne”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Piekary Rudne”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Piekary Rudne”
Ziemia50°25′19″N 18°52′26″E/50,422000 18,874000

W 1998 roku razem z sąsiednimi Bobrownikami utworzyła dzielnicę Tarnowskich Gór o nazwie Bobrowniki Śląskie-Piekary Rudne[3]. Niegdyś obie miejscowości funkcjonowały oddzielnie; granicą była polna droga łącząca Bobrowniki z Lasowicami (obecnie ulice: Zwycięstwa, 23 Stycznia) oraz droga biegnąca z Tarnowskich Gór do Bytomia (ul. Józefa Korola).

W latach 1945–1954 część gminy Bobrowniki, zaś w latach 1954–1972 – gromady Bobrowniki.

Nazwę miejscowości Rudy Piekarskie, Piekary Rudne oraz niemiecką Polnisch Beckern notuje Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany w latach 1880–1902[4]. Dzisiejsze Piekary Rudne w średniowiecznych dokumentach zapisywano jako Piekary Polskie (niem. Polnisch Beckern) dla odróżnienia ich od Piekar Niemieckich leżących nad Brynicą (dzisiejszych Piekar Śląskich)[5].

Pierwszy człon nazwy stanowi najprawdopodobniej odniesienie do roli służebnej mieszkańców wsi, którzy zajmować się mieli wypiekiem chleba na potrzeby pana feudalnego[6], natomiast drugi człon nazwy miejscowości pochodzi od wydobywanych w tym rejonie od średniowiecza rud metali.

Układ przestrzenny

edytuj

Piekary Rudne powstały jako typowa ulicówka z zabudowaniami położonymi po obu stronach drogi wiodącej do Radzionkowa (obecna ul. Radzionkowska). Wzdłuż głównej drogi biegł potok uchodzący w Bobrownikach do Stoły. Pola wsi pierwotnie ciągnęły się długim pasem na południe w stronę Radzionkowa, obejmując stoki i szczyt Suchej Góry oraz na północ w kierunku Nakła.

Piekary Rudne miały dwie kolonie (obecnie została jedna):

  • Osiedle Królów – kolonia willowa, powstała po II wojnie światowej ok. roku 1977 na części dawnego placu ćwiczeń jednostek wojskowych z Tarnowskich Gór, zwanego Eksem (z niem. Exerzierplatz),
  • Sucha Góra – kolonia fryderycjańska powstała pod koniec XVIII w. na południowym stoku Srebrnej Góry, od XIX w. samodzielna gmina, obecnie znajduje się w granicach Bytomia.

Historia

edytuj

Wieś została po raz pierwszy wymieniona 26 stycznia 1369 roku, w dwóch dokumentach traktujących „o dokonaniu podziału zamku, miasta (Bytomia) i całej ziemi bytomskiej” między księcia oleśnickiego Konrada II i księcia cieszyńskiego Przemysława I[5]. Piekary Rudne należały pierwotnie do parafii w Radzionkowie.

Przypisy

edytuj
  1. Obwieszczenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 października 2019 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2019 r. poz. 2360).
  2. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast. (Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327).
  3. Jerzy Myszor, Lata II wojny światowej i powojennego półwiecza, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 592, ISBN 83-911508-3-6.
  4. „Piekarskie Rudy” w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego Tom VIII, s. 599.
  5. a b Marek Wroński, Problematyka osadnictwa Bobrownik położonych na ziemi bytomskiej, [w:] „Skała życia”. Monografia Górniczych Zakładów Dolomitowych w Bytomiu 1890–1990, praca zbior. pod red. M. Wrońskiego, Bytom 1990, s. 56–58.
  6. Jan Drabina, Okręg tarnogórski przed założeniem miasta, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 42, ISBN 83-911508-3-6.

Bibliografia

edytuj
  • Franciszek Żurek: Historia Bobrownik Śląskich. Axon, Tarnowskie Góry 2004, s. 271.