1842
rok kalendarzowy w XIX wieku, zwykły (nieprzestępny)
Rządzący państwami w 1842
Wydarzenia w Polsce
edytuj- 28 marca – otwarto Teatr Skarbkowski we Lwowie.
- 3 maja – pożar strawił 45% zabudowań Bełchatowa.
- 22 maja – otwarto pierwszą na obecnym terenie Polski linię kolejową[1].
- 27 września – w Nysie powstało zgromadzenie zakonne sióstr św. Elżbiety.
- 11 października – reforma podziału administracyjnego w Królestwie Polskim: obwody zamieniono na powiaty, a dotychczasowe powiaty na okręgi sądowe.
Wydarzenia na świecie
edytuj- 1 stycznia – I wojna brytyjsko-afgańska: dowódca wojsk gen. William Elphinstone podpisał w Kabulu akt kapitulacji przed księciem Akbarem Chanem.
- 8 stycznia – założono Uniwersytet Techniczny w Delfcie w Holandii.
- 13 stycznia – I wojna brytyjsko-afgańska: Afgańczycy pod wodzą Akbar Chana wybili brytyjską Armię Indusu.
- 9 marca – w mediolańskiej La Scali odbyła się premiera opery Nabucco Giuseppe Verdiego.
- 19 marca – w Turcji założono polską wioskę Adampol.
- 28 marca – odbył się pierwszy koncert Filharmoników Wiedeńskich.
- 2 kwietnia – Ureli Corelli Hill założył Filharmonię Nowojorską.
- 13 kwietnia – I wojna brytyjsko-afgańska: wojska afgańskie zakończyły nieudane pięciomiesięczne oblężenie Dżalalabadu.
- 7 maja – w wyniku trzęsienia ziemi o sile 8,1 stopnia w skali Richtera u wybrzeży Haiti i wywołanych nim fal tsunami zginęło około 5 tys. osób.
- 8 maja:
- 55 osób zginęło w pierwszej we Francji katastrofie kolejowej na trasie Wersal-Paryż (bezpośrednia przyczyna: pęknięcie osi parowozu). Wśród ofiar śmiertelnych był podróżnik i badacz Jules Dumont d’Urville wraz z żoną i synem.
- w wyniku trwającego od 5 maja pożaru centrum Hamburga zginęło 51 osób, a 20 tys. straciło dach nad głową.
- 14 maja – Mariano Rivera Paz został po raz trzeci prezydentem Gwatemali.
- 16 maja – pierwszy zorganizowany konwój wozów, liczący 100 osadników wyruszył szlakiem oregońskim na Dziki Zachód.
- 22 maja – inauguracja pierwszej linii kolejowej na ziemiach śląskich, między Wrocławiem i Oławą, pierwszy pociąg nosił nazwę Silesia (w 1842 Śląsk leżał w granicach Prus Wschodnich - od 1743).
- 25 maja:
- austriacki matematyk i fizyk Christian Andreas Doppler, zaprezentował w Pradze swoją pracę O kolorowym świetle gwiazd podwójnych i niektórych innych ciałach niebieskich, w której opisał zjawisko nazwane później efektem Dopplera.
- został intronizowany XI Dalajlama Khedrub Gjaco.
- 13 czerwca – królowa brytyjska Wiktoria jako pierwsza głowa państwa odbyła podróż pociągiem.
- 21 sierpnia – Hobart na Tasmanii otrzymało prawa miejskie.
- 29 sierpnia – rząd Wielkiej Brytanii wymusił na Chinach zawarcie traktatu nankińskiego, kończącego I wojnę opiumową, który m.in. oddawał Brytyjczykom Hongkong.
- 11 listopada – Czechy: w browarze w Pilźnie rozpoczęto rozlewanie nowego gatunku piwa dolnej fermentacji - pilznera
- 26 listopada – w stanie Indiana założono Uniwersytet Notre Dame.
- 3 grudnia – wojska wierne władzom w Madrycie dokonały z zamku na wzgórzu Montjuïc bombardowania zbuntowanej Barcelony.
- 7 grudnia – zainaugurowała działalność Filharmonia Nowojorska.
- 19 grudnia – Stany Zjednoczone uznały niepodległość Królestwa Hawajów.
- Richard Owen po raz pierwszy użył słowa Dinosauria.
Urodzili się
edytuj- 15 stycznia – Maria MacKillop, założycielka Zgromadzenia Sióstr Świętego Józefa od Najświętszego Serca, święta katolicka (zm. 1909)
- 17 stycznia – Józef Sebastian Pelczar, polski duchowny katolicki, biskup przemyski (zm. 1924)
- 19 stycznia - Charles Hopper Gibson, amerykański prawnik, polityk, senator ze stanu Maryland (zm. 1900)
- 24 lutego – Arrigo Boito, włoski kompozytor, librecista, poeta i pisarz, syn hr. J. Radolińskiej (zm. 1918)
- 25 lutego – Karl May, pisarz niemiecki (zm. 1912)
- 18 marca – Stéphane Mallarmé, francuski poeta i teoretyk sztuki (zm. 1898)
- 2 kwietnia – Dominik Savio, włoski święty katolicki (zm. 1857)
- 29 kwietnia – Karl Millöcker, austriacki kompozytor (zm. 1899)
- 13 maja – Arthur Sullivan, brytyjski kompozytor (zm. 1900)
- 23 maja – Maria Konopnicka, polska poetka i nowelistka (zm. 1910)
- 16 czerwca – Antonina Hoffmann, polska aktorka (zm. 1897)
- 13 lipca – Bronisław Markiewicz, polski ksiądz katolicki, założyciel Zgromadzenia Świętego Michała Archanioła (CSMA) (zm. 1912)
- 23 lipca – Henryk Jordan, polski lekarz, społecznik, pionier wychowania fizycznego w Polsce (zm. 1907)
- 30 sierpnia - Aleksandra Romanowa, wielka księżna rosyjska (zm. 1849)
- 7 września – Maria Józefa od Serca Jezusowego, hiszpańska zakonnica, święta katolicka (zm. 1912)
- 9 września - Mikołaj Bibikow, rosyjski generał, prezydent Warszawy (zm. 1923)
- 13 września
- John H. Bankhead, amerykański polityk, senator ze stanu Alabama (zm. 1920)
- Jan Puzyna, polski duchowny katolicki, biskup krakowski, kardynał, książę (zm. 1911)
- 16 października – Antoni Fantosati, włoski franciszkanin, misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
- 12 listopada – Franciszka Siedliska, polska zakonnica, założycielka nazaretanek, błogosławiona katolicka (zm. 1902)
- 19 listopada – Adam Boniecki, polski historyk, heraldyk, prawnik (zm. 1909)
- 1 grudnia - Alice Dalsheimer, amerykańska poetka (zm. 1880)
- 9 grudnia – Piotr A. Kropotkin, klasyk anarchizmu komunistycznego (zm. 1921)
- 17 grudnia – Marius Sophus Lie, matematyk norweski (zm. 1899)
- 19 grudnia – Alojzy Guanella, włoski duchowny katolicki, założyciel guanellianów, święty (zm. 1915)
- 26 grudnia - Stefan Aleksander Zwierowicz, polski duchowny katolicki, biskup wileński i sandomierski (zm. 1908)
- data dzienna nieznana:
- August Gresch - spiskoniemiecki prawnik, działacz samorządowy i turystyczny (zm. 1910)
Zmarli
edytujZdarzenia astronomiczne
edytuj- 8 lipca – całkowite zaćmienie Słońca, widoczne w Polsce[2].
Święta ruchome
edytuj- Tłusty czwartek: 3 lutego
- Ostatki: 8 lutego
- Popielec: 9 lutego
- Niedziela Palmowa: 20 marca
- Wielki Czwartek: 24 marca
- Wielki Piątek: 25 marca
- Wielka Sobota: 26 marca
- Wielkanoc: 27 marca
- Poniedziałek Wielkanocny: 28 marca
- Wniebowstąpienie Pańskie: 5 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 15 maja
- Boże Ciało: 26 maja
Przypisy
edytuj- ↑ Teofil Lijewski: Geografia Transportu Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1986, s. 21.
- ↑ Przemysław Mieszko Rudź. Zanim cień Księżyca przetnie Amerykę. „Urania – Postępy Astronomii”. 4 (790), s. 10-25, lipiec-sierpień 2017. Polskie Towarzystwo Astronomiczne, Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. ISSN 1689-6009. (pol.).
