Donald Sutherland

kanadyjski aktor filmowy

Donald McNichol Sutherland[1][2] (ur. 17 lipca 1935 w Saint John, zm. 20 czerwca 2024 w Miami[3]) – amerykański aktor i producent filmowy pochodzenia kanadyjskiego. Laureat honorowego Oscara za całokształt twórczości. Ojciec Kiefera i Rossifa.

Donald Sutherland
Ilustracja
Donald Sutherland (2013)
Imię i nazwisko

Donald McNichol Sutherland

Data i miejsce urodzenia

17 lipca 1935
Saint John

Data i miejsce śmierci

20 czerwca 2024
Miami

Zawód

aktor, producent filmowy

Współmałżonek

Lois Hardwick
(1959–1966; rozwód)
Shirley Douglas
(1966–1970; rozwód)
Francine Racette
(1972–2024, jego śmierć)

Lata aktywności

1962–2023

Odznaczenia
Order Kanady – Oficer (Officer) Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja)

Życiorys

edytuj

Wczesne lata

edytuj

Urodził się w Saint John[4] w kanadyjskiej prowincji Nowy Brunszwik jako syn Dorothy Isobel (z domu McNichol; 1892–1956) i Fredericka McLea Sutherlanda (1894–1983), który pracował w sprzedaży i prowadził lokalną spółkę gazową, elektryczną i autobusową[5]. Jako dziecko cierpiał na gorączkę reumatyczną, zapalenie wątroby i chorobę Heinego-Medina. W wieku 14 lat pracował w radiu CKBW-FM[6]. W wieku 19 lat Sutherland spędził cztery miesiące w ramach wymiany studenckiej w Finlandii, gdzie mieszkał w pobliżu kopalni żelaza w Otanmäki w regionie Kainuu[7].

Po ukończeniu Bridgewater High School, studiował w Victoria College, University of Toronto, gdzie spotkał swoją pierwszą żonę Lois Hardwick i ukończył podwójny kierunek inżynieryjny i dramatu. Był członkiem zespołu komediowego „UC Follies” w Toronto. W 1957 opuścił Kanadę i wyjechał do Wielkiej Brytanii, studiując w London Academy of Music and Dramatic Art[8]. Występował na scenie Perth Repertory Theatre.

Kariera

edytuj

Debiutował na dużym ekranie w połowie lat 60. W krótkim czasie jego wyraziste role w takich filmach jak: Parszywa dwunastka (1967)[9], Złoto dla zuchwałych (1970), MASH (1970) i Klute (1971) wyniosły go na szczyty popularności i zapewniły stałe miejsce w historii kina. W późniejszym okresie stworzył szereg innych wybitnych kreacji; do których można zaliczyć, m.in. główne role w takich obrazach jak: Casanova Federico Felliniego (1976), Orzeł wylądował (1976), Zwyczajni ludzie (1980) czy Igła (1981). Przez całą karierę pozostawał aktorem niezwykle aktywnym; ma na swoim koncie blisko 170 filmowych ról. Nigdy nie udało mu się jednak zdobyć nawet nominacji do nagrody Oscara. Otrzymał za to dwie statuetki Złotego Globu oraz 7 nominacji do niego. We wrześniu 2017 Amerykańska Akademia Filmowa ogłosiła przyznanie Sutherlandowi honorowego Oscara za całokształt twórczości aktorskiej[10].

W latach 70. był zagorzałym przeciwnikiem wojny w Wietnamie. Odznaczony Orderem Kanady (1978).

W 2011 otrzymał swoją gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Sławy. Zasiadał w jury konkursu głównego na 69. MFF w Cannes (2016).

Filmografia

edytuj

Nagrody

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Personalidade: Donald Sutherland (Canadá). InterFilmes.com. [dostęp 2017-11-02]. (port.).
  2. Donald Sutherland. Listal. [dostęp 2017-11-02]. (ang.).
  3. Clyde Haberman, Donald Sutherland, Star of ‘M*A*S*H’ and Much More, Dies at 88, „The New York Times”, 20 czerwca 2024, ISSN 0362-4331 [dostęp 2024-06-20] (ang.).
  4. Donald Sutherland (17 de Julho de 1935). Filmow. [dostęp 2017-11-02]. (port.).
  5. Donald Sutherland Biography (1934?-). Film Reference. [dostęp 2017-11-02]. (ang.).
  6. Michael Schulman, Road Trip with Donald Sutherland and Helen Mirren, „The New Yorker”, Condé Nast, 5 lutego 2018 [dostęp 2024-06-20] [zarchiwizowane z adresu 2023-06-06].
  7. Kari Pyrhönen, Nälkäpeli-tähti asui nuorena Suomessa: Rakastuin kainuulaiseen tyttöön [online], MTV Uutiset, 17 listopada 2014 [dostęp 2024-06-22] (fiń.).
  8. Donald Sutherland. AlloCiné. [dostęp 2017-11-02]. (fr.).
  9. Rosanna Greenstreet (2012-03-16): Q&A: Donald Sutherland. The Guardian. [dostęp 2017-11-02]. (ang.).
  10. Varda, Sutherland, Burnett i Roizman z honorowymi Oscarami. tvn24.pl, 2017-09-07. [dostęp 2017-09-07]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj