Jaktorów

wieś w województwie mazowieckim

Jaktorówwieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, w gminie Jaktorów[4][5].

Jaktorów
wieś
Ilustracja
Pomnik ostatniej turzycy
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

grodziski

Gmina

Jaktorów

Liczba ludności (2021)

1249[2]

Strefa numeracyjna

46

Kod pocztowy

96-313[3]

Tablice rejestracyjne

WGM

SIMC

0728523[4]

Położenie na mapie gminy Jaktorów
Mapa konturowa gminy Jaktorów, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Jaktorów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Jaktorów”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Jaktorów”
Położenie na mapie powiatu grodziskiego
Mapa konturowa powiatu grodziskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Jaktorów”
Ziemia52°05′26″N 20°32′49″E/52,090556 20,546944[1]

Miejscowość jest siedzibą gminy Jaktorów oraz parafii Świętej Rodziny należącej do dekanatu Żyrardów diecezji łowickiej. Nazwa miejscowości pochodzi od imienia Jaktor – dawnego spolszczenia Hektora.

Na terenie wsi zostały utworzone dwa sołectwa Jaktorów A oraz Jaktorów B[6].

Kościół św. Stanisława BM

Historia

edytuj

Na północ od stacji kolejowej Jaktorów, wśród łąk, przy polnym dukcie do Izdebna Kościelnego znajdują się kurhany z III-IV w. Cmentarzysko składa się z dwóch kolistych nasypów, pod którymi odkryto kręgi kamienne.

W 1410 w Jaktorowie wojska Władysława Jagiełły ciągnące pod Grunwald zaopatrzyły się w mięso. W 1557 w Puszczy Jaktorowskiej, ostatniej ostoi tura, żyło ok. 50 sztuk tych zwierząt. Jaktorów leży nad Pisią Tuczną, nad rzeką znajduje się pomnik ostatniej turzycy, która padła w 1627 – jest to głaz narzutowy o obwodzie 850 cm z napisem Tur – Bos primigenius Bojanus, przodek bydła domowego, przeżył na terenie rezerwatu Puszczy Jaktorowskiej do roku 1627. Od 1864 rozpoczęto rabunkowy wyrąb puszczy.

Wieś królewska w dzierżawie Kaski w ziemi sochaczewskiej województwa rawskiego w 1792 roku[7].

29 września 1944 w pobliżu wsi miała miejsce ostatnia bitwa żołnierzy Grupy AK „Kampinos”[8]. W okresie okupacji niemieckiej powszechnie używaną nazwą miejscowości był Bimbrówek[9].

Osobny artykuł: Bitwa pod Jaktorowem.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

Szlaki piesze

edytuj

Jaktorowianie

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 43356
  2. Wieś Jaktorów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-11-29], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 363 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  6. BIP gminy, sołectwa.
  7. Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa rawskiego, 1792.
  8. Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński: Mazowsze, mały przewodnik, Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1978, s. 129.
  9. Imiennik Ryszarda Ronczewskiego, „Dziennik Bałtycki”, 24 września 2010 r.

Linki zewnętrzne

edytuj