Janusz Kondratiuk

polski reżyser i scenarzysta

Janusz Lech Kondratiuk (ur. 19 września 1943 w Ak-Bułak[2] na terenie dzisiejszego Kazachstanu, zm. 7 października 2019[3] w Łosiu[2]) – polski reżyser i scenarzysta.

Janusz Kondratiuk
Ilustracja
Janusz Kondratiuk (Pol’and’Rock Festival, 2019)
Data i miejsce urodzenia

19 września 1943
Ak-Bułak

Data i miejsce śmierci

7 października 2019
Łoś

Zawód

reżyser, scenarzysta

Współmałżonek

Ewa Szykulska
Beata Madalińska[1]

Lata aktywności

1964–2019

Grób Janusza Kondratiuka i Andrzeja Kondratiuka na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Życiorys

edytuj

Był synem Arkadiusza i Krystyny[2]. Urodził się w czasie II wojny światowej na terenie ówczesnego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, obecnie Kazachstanu, w rodzinie przymusowo wywiezionej z Polski (zob. wysiedlenia Polaków podczas II wojny światowej). Po wojnie powrócił z rodziną do Polski[4].

W 1969 ukończył reżyserię w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Działalność zawodową rozpoczął od reżyserowania czarno-białych fabularnych filmów telewizyjnych: Jak zdobyć pieniądze, kobietę i sławę (1969), Niedziela Barabasza (1971) i kultowego Dziewczyny do wzięcia (1972). W 1976 zrealizował barwny film telewizyjny Czy jest tu panna na wydaniu?, który zdobył uznanie publiczności, opowiadający historię chłopaka podróżującego z ojcem chrzestnym w poszukiwaniu po kraju kandydatki na żonę. Zajmował się głównie twórczością telewizyjną, zrealizował również kilkanaście spektakli Teatru Telewizji[4]. Fascynował się brytyjską czarną falą, filmami jak Smak miodu i Samotność długodystansowca[5]. Był etatowym pracownikiem Telewizji Polskiej i wykładał w szkole filmowej[6]. Wyreżyserował pięć filmów kinowych: Głowy pełne gwiazd (1974) – film wojenny, Klakier (1982) – film psychologiczny o cynizmie środowiska aktorskiego, komedie Złote runo (1996) i Milion dolarów (2010), oraz bardzo osobisty, nagradzany komediodramat Jak pies z kotem (2018). Jego filmy porównywano z czeskim kinem lat 60., szczególnie z obrazami Miloša Formana[4].

Po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego w latach 80. w jego mieszkaniu mieściła się redakcja podziemnego Tygodnika Mazowsze, w której pracowały Helena Łuczywo, Anna Bikont, Anna Dodziuk i Joanna Szczęsna. W tej samej dekadzie wyjechał do Berlina[5], a następnie zamieszkał w Austrii, gdzie na Uniwersytecie Sztuki w Linzu[6] założył Wydział Sztuki Audiowizualnej[7]. Na emeryturę wrócił do Polski[1]. W podwarszawskim Łosiu kupił działkę budowlaną i zbudował dom[6].

W 1973 otrzymał Nagrodę Złotego Ekranu, a w 1993 nagrodę reżyserską za film pt. Głos podczas Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej. W 2019 otrzymał Koronę Sandomierską oraz tytuł Reżysera NieZwykłego na Festiwalu Filmów-Spotkań NieZwykłych w Sandomierzu[8].

Życie prywatne

edytuj

Był młodszym bratem reżysera Andrzeja Kondratiuka, z którym miał trudne relacje[6]. Wspólnie zrobili tylko jeden film, czarno-białych Wniebowziętych w 1973[5]. Jego żoną była aktorka Ewa Szykulska[9], którą obsadził w kilku swoich filmach (związek był bezdzietny[10]), następnie Beata Madalińska[1]. Miał dorosłe dzieci (syna Jana i córkę Verę[11]), które urodziły się w Austrii[12]. Jego szwagierką (żoną Andrzeja Kondratiuka) była aktorka Iga Cembrzyńska[6].

Był nałogowym palaczem papierosów. W 2018 zdiagnozowano u niego raka trzustki. Przeszedł zabieg usunięcia trzustki, po którym zachorował na cukrzycę. Zmarł w swoim domu w Łosiu[13]. Urna z jego prochami została pochowana, po mszy w Kościele Środowisk Twórczych w Warszawie, w grobie rodzinnym, obok brata, na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[14] (kwatera G-tuje-26)[15].

Filmografia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Piewcy zwykłego człowieka. Filmy Andrzeja i Janusza Kondratiuków. festiwalwisla.pl. [dostęp 2023-07-02].
  2. a b c Krajowa Rada Notarialna, Rejestry Notarialne - wyszukiwarka [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2024-03-16] (pol.).
  3. Jacek Szczerba: Janusz Kondratiuk, klasyk polskiego kina, nie żyje. "Robiłem brudne filmy, bo taka była rzeczywistość". wyborcza.pl, 2019-10-07.
  4. a b c Janusz Kondratiuk nie żyje. Twórca "Dziewczyn do wzięcia" miał 76 lat. tvn24.pl, 8 października 2019. [dostęp 2023-07-02].
  5. a b c Janusz Kondratiuk: Lepiej reżyserować sytuacje, które dobrze się zna. polityka.pl, 8 października 2019. [dostęp 2023-07-02].
  6. a b c d e Szczera do bólu spowiedź polskiego reżysera przed śmiercią. dziennikteatralny.pl, 14 października 2019. [dostęp 2023-07-02].
  7. Reżyser. kultura.onet.pl, 1 kwietnia 2011. [dostęp 2023-07-02].
  8. Redakcja, Sandomierz. Kamień Optymizmu dla Anny Dymnej, korona dla Janusza Kondratiuka [online], Echo Dnia Podkarpackie, 5 maja 2019 [dostęp 2021-05-29] (pol.).
  9. Dwutygodnik „Relaks”, nr 20 (581), 27 września 2016, s. 6-7
  10. Tygodnik „Życie na Gorąco” nr 32, 11 sierpnia 2016, s. 6.
  11. JAK PIES Z KOTEM. filmpolski.pl. [dostęp 2023-07-03].
  12. Wywiad z umierającym reżyserem. Ostatnia wola dotycząca dzieci porusza do głębi. fakt.pl, 8 października 2019. [dostęp 2023-07-02].
  13. Janusz Kondratiuk nie żyje. Chorował na raka trzustki. "Palę, bo nic innego mi nie zostało". film.wp.pl, 8 października 2019. [dostęp 2023-07-02].
  14. Pogrzeb Janusza Kondratiuka. Gwiazdy pożegnały sławnego reżysera. se.pl, 14 października 2019. [dostęp 2019-10-14].
  15. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-30].

Linki zewnętrzne

edytuj