KZ-Kommandant

komendant niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego

KZ-Kommandant – komendant niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego. Był najwyższy stopniem i najważniejszym członkiem załogi obozu. Kierował Wydziałem I (komendanturą) i był w pełni odpowiedzialny za całokształt spraw obozowych. Jego zadania i obowiązki wynikały z regulaminu obozów koncentracyjnych powstałego w 1936 pod kierunkiem Theodora Eickego.

Najważniejszym jego obowiązkiem było zapewnienie bezpieczeństwa obozu. W związku z tym wszyscy członkowie załogi obozu mieli obowiązek meldować mu o każdym ważnym wydarzeniu. Komendant musiał stale przebywać na terenie obozu, jego nieobecność przekraczająca 24 godziny wymagała zgody Głównego Inspektoratu Obozów Koncentracyjnych (IKL). Jego stałym zastępcą był Schutzhaftlagerführer (kierownik obozu). W razie alarmu spowodowanego buntem lub ucieczką komendantowi podlegała cała załoga wartownicza oraz miał on całkowitą władzę w wydawaniu rozkazów i poleceń. Kierował wówczas akcją.

Kolejnym jego obowiązkiem było stałe pouczanie podwładnych o ich zadaniach, sprawach bezpieczeństwa obozu i sposobie traktowania więźniów. Czuwał również nad sprawami zatrudnienia więźniów, ustalając między innymi godziny pracy. Pierwszym pomocnikiem komendanta był jego adiutant, któremu podlegali pozostali członkowie komendantury obozu. W największych obozach koncentracyjnych stopnie komendantów wahały się najczęściej od SS-Hauptsturmführera do SS-Obersturmbannführera.

Komendanci najważniejszych obozów koncentracyjnych

edytuj
Obóz koncentracyjny Komendant Początek pełnienia funkcji Koniec pełnienia funkcji
Auschwitz-Birkenau Rudolf Höß 4 maja 1940 10 listopada 1943
Auschwitz I (obóz główny) Arthur Liebehenschel 11 listopada 1943 8 maja 1944
Richard Baer 11 maja 1944 27 stycznia 1945
Auschwitz II – Birkenau Friedrich Hartjenstein 22 listopada 1943 8 maja 1944
Josef Kramer 8 maja 1944 25 listopada 1944
Auschwitz III-Monowitz Heinrich Schwarz 11 listopada 1943 17 stycznia 1945
Bergen-Belsen Adolf Haas kwiecień 1943 2 grudnia 1944
Josef Kramer 2 grudnia 1944 15 kwietnia 1945
Buchenwald Karl Otto Koch czerwiec 1937 grudzień 1941
Hermann Pister grudzień 1941 13 kwietnia 1945
Dachau Hilmar Wäckerle 19 kwietnia 1933 25 czerwca 1933
Theodor Eicke 28 czerwca 1933 10 grudnia 1934
Heinrich Deubel 10 grudnia 1934 1 kwietnia 1936
Hans Loritz 1 kwietnia 1936 19 lutego 1940
Alex Piorkowski 19 lutego 1940 1 września 1942
Martin Gottfried Weiss 1 września 1942 31 października 1943
Eduard Weiter 1 listopada 1943 26 kwietnia 1945
Flossenbürg Jakob Weiseborn maj 1938 20 stycznia 1939
Karl Künstler 20 stycznia 1939 10 kwietnia 1942
Karl Fritzsch 10 sierpnia 1942 15 września 1942
Egon Zill 15 września 1942 10 maja 1943
Max Koegel 10 maja 1943 23 kwietnia 1945
Groß-Rosen Arthur Rödl 1 maja 1941 15 września 1942
Wilhelm Gideon 15 września 1942 10 października 1943
Johannes Hassebroek 11 października 1943 luty 1945
KL Lublin Karl Otto Koch wrzesień 1941 sierpień 1942
Max Koegel sierpień 1942 listopad 1942
Arthur Hermann Florstedt listopad 1942 październik 1943
Martin Gottfried Weiss listopad 1943 maj 1944
Arthur Liebehenschel maj 1944 22 lipca 1944
Mauthausen-Gusen Albert Sauer 8 sierpnia 1938 17 lutego 1939
Franz Ziereis 17 lutego 1939 5 maja 1945
Mittelbau-Dora Otto Förschner październik 1944 styczeń 1945
Richard Baer luty 1945 kwiecień 1945
Natzweiler-Struthof Hans Hüttig kwiecień 1941 marzec 1942
Egon Zill maj 1942 25 października 1942
Josef Kramer 25 października 1942 4 maja 1944
Friedrich Hartjenstein 9 maja 1944 styczeń 1945
Heinrich Schwarz luty 1945 kwiecień 1945
Neuengamme Walter Eisfeld luty 1940 marzec 1940
Martin Gottfried Weiss kwiecień 1940 sierpień 1942
Max Pauly wrzesień 1942 4 maja 1945
Ravensbrück Günther Tamaschke maj 1939 sierpień 1939
Max Koegel styczeń 1940 sierpień 1942
Fritz Suhren 1 września 1942 30 kwietnia 1945
Sachsenhausen Michael Lippert lipiec 1936 październik 1936
Karl Otto Koch październik 1936 lipiec 1937
Hans Helwig 1 sierpnia 1937 kwiecień 1938
Hermann Baranowski 1 maja 1938 wrzesień 1939
Walter Eisfeld wrzesień 1939 styczeń 1940
Hans Loritz 1 kwietnia 1940 wrzesień 1942
Anton Kaindl wrzesień 1942 22 kwietnia 1945
Stutthof Max Pauly październik 1939 sierpień 1942
Paul Werner Hoppe sierpień 1942 kwiecień 1945

Bibliografia

edytuj
  • Rudolf Höß, Autobiografia Rudolfa Hössa komendanta obozu oświęcimskiego, Kraków 2003.