William Byrd

angielski kompozytor

William Byrd (ur. w 1543 (1540?) w Lincolnshire, zm. 4 lipca 1623 w Stondon Massey) – angielski kompozytor i organista. Jeden z najważniejszych twórców muzyki angielskiego renesansu.

William Byrd
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

ok. 1543
Lincolnshire

Pochodzenie

angielskie

Data i miejsce śmierci

4 lipca 1623
Stondon Massey

Instrumenty

organy

Gatunki

muzyka poważna muzyka renesansowa

Zawód

kompozytor, organista

Faksymile

Życiorys

edytuj

Karierę muzyczną rozpoczął w młodym wieku. Bardzo prawdopodobne jest, że w okresie panowania Marii Tudor (15531558) był członkiem kapeli królewskiej prowadzonej przez Thomasa Tallisa, innego słynnego kompozytora angielskiego tej epoki. Później młody Byrd poznawał tajniki sztuki kompozycji pod opieką Tallisa, a gdy osiągnął mistrzostwo w swym rzemiośle, stał się bliskim przyjacielem swego nauczyciela. W 1572 został organistą londyńskiej Chapel Royal (piastował to stanowisko wspólnie z Thomasem Tallisem). Obaj artyści otrzymali także od królowej przywilej monopolu na druk nut. William Byrd był również nauczycielem innego ważnego kompozytora epoki elżbietańskiej, Thomasa Morleya.

Twórczość

edytuj

Utwory Byrda kontynuują tradycję angielską, ale też kontynentalną, jak msze i motety. Przez swe mistrzostwo w muzyce chóralnej zwany był niekiedy „angielskim Palestriną”. Przeszczepiał na grunt angielski niektóre znane już na kontynencie, a nowe w muzyce angielskiej, formy muzyczne (np. madrygał). Mimo iż dożył sędziwego wieku, żyjąc i tworząc już także w XVII stuleciu, pozostał kompozytorem raczej konserwatywnym i trudno go uznać za twórcę epoki baroku. Głównym osiągnięciem Byrda jest istotny wkład w tworzenie angielskiej muzyki sakralnej. Pisał także do tekstów łacińskich – do końca życia pozostał katolikiem. Skomponował wiele pieśni na głos z towarzyszeniem zespołu viol, bardzo różnych w stylu od pieśni np. Dowlanda, u którego słychać silny wpływ szkoły włoskiej. Byrd znany jest też jako kompozytor muzyki instrumentalnej, głównie wirginałowej (zapoczątkował szkołę wirginalistów angielskich) i organowej.

Bibliografia

edytuj
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 132. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
  • The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. B. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj