Kolegiata św. Marii Magdaleny w Poznaniu: Różnice pomiędzy wersjami

Kolegiata św. Marii Magdaleny
w Poznaniu
	kolegiata
	; Model kolegiaty farnej (widok z południowego wschodu)
Państwo	Polska
Miejscowość	Poznań
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Wezwanie	św. Marii Magdaleny
Historia
Data zakończenia budowy	XIII wiek,; XV wiek (odbudowa)
Data zniszczenia	1802 (rozbiórka)
	Położenie na mapie Poznania Kolegiata św. Marii Magdaleny; w Poznaniu
	Położenie na mapie Polski Kolegiata św. Marii Magdaleny; w Poznaniu
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Kolegiata św. Marii Magdaleny; w Poznaniu
	52°24′24,59″N 16°56′09,25″E/52,406831 16,935903
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 06:54, 12 lip 2021

Kolegiata św. Marii Magdaleny w Poznaniu – niezachowany gotycki kościół w Poznaniu. Był to jeden z największych kościołów w Polsce, którego ponad 100-metrowa wieża przez wiele stuleci stanowiła jeden z symboli miasta. Później, w jego miejscu powstał plac Kolegiacki, zaś funkcję i patronkę świątyni przejął stojący w bezpośrednim sąsiedztwie kościół pojezuicki.

Historia

W 1252, w związku z planami przeniesienia Poznania na lewy brzeg Warty, biskup wraz z poznańską kapitułą wyrazili zgodę na erekcję nowego kościoła, nad którym patronat mieliby sprawować właśnie biskup i dostojnicy diecezji. Zezwolenie to zostało potwierdzone w przywileju lokacyjnym z 1253. W tym też roku, zgodnie z zapisami w Annales Posnanienses z XV wieku, miała się odbyć erekcja parafii farnej wydzielonej z parafii św. Marcina, jednak uważana za bardziej wiarygodną Kronika wielkopolska przesuwa tę datę do roku 1263 lub 1262. Jedna z ostatnich dat wydaje się właściwą, gdyż wystawienie dokumentu lokacyjnego wyprzedziło o kilka lat zarówno założenie miasta, jak i budowę świątyni. Nie dano jej jednak tak popularnego w wielu miastach wezwania Najświętszej Marii Panny, gdyż posiadał je już kościół kolegiacki na Ostrowie Tumskim. Ta sama kronika zaznacza, że w 1296 patronat nad kościołem sprawował książę, który być może był też fundatorem.

Rok 1263 to również przypuszczalna data rozpoczęcia budowy. Kolejnymi opiekunami fary, w 1282, zostały dominikanki. Znamy również dwie daty, w których kościół poddano znacznym pracom budowlanym. Były to lata 1388 i 1442, jednak już w 1447, podczas wielkiego pożaru Poznania, kościół został zniszczony. Wówczas opiekę nad farą przejął osobiście król Kazimierz Jagiellończyk, który jednocześnie odebrał ją dominikankom. Odbudowany kościół ponownie otwarto w 1470, a dekretem biskupa Andrzeja Bnińskiego z 29 kwietnia tegoż roku przy kościele powołano dziekanię. Rok potem, 5 lipca 1471, nadano mu godność kolegiaty oraz kapituły z liczbą nie ponad czternastu członków, w tym proboszcza, dziekana, kustosza i kantora. W pierwszej połowie XVI w. niektórzy kaznodzieje propagowali poglądy reformacyjne, m.in. ks. Andrzej Samuel. W 1555 Zygmunt August przekazał patronat nad kościołem magistratowi Poznania.

10 lipca 1657 roku wojska szwedzkie podpaliły kościół. W pożarze spłonęło wnętrze, remont po tym wydarzeniu zakończył się w 1661. Gotycki korpus świątyni przetrwał w niemal niezmienionym stanie do 3 czerwca 1773, kiedy to uderzenie pioruna wywołało pożar, który niemal doszczętnie strawił kolegiatę. Następnie podczas próby odbudowy, 18 września 1777, runęła jedna ze ścian. To co pozostało strawił kolejny pożar w 1780. Wówczas parafia farna przejęła kościół po kasowanym zakonie jezuitów, odstępując od remontu zrujnowanej kolegiaty. Resztki kościoła rozebrano w 1802.

W październiku 1996 na terenie zajmowanym niegdyś przez kościół prowadzono prace archeologiczne. W trakcie kolejnych badań w 2018 odkryto pochówki ponad 1000 osób, których na przestrzeni 500 lat pochowano pod posadzką kolegiaty. Część odnalezionych szczątków pochowano ponownie w obecnej farze^[1]. W trakcie wykopalisk (do 2020) pozyskano łącznie ponad 18.000 przedmiotów z różnych epok (monety, biżuterię, elementy garderoby, naczynia, dewocjonalia, naczynia, okucia książkowe i trumienne), a także szczątki prawie 4000 ludzi, głównie zamożnych patrycjuszy, którzy byli pochowani w piętnastu warstwach pod kościelną posadzką. Odkryto tam 1604 groby, 397 ossuariów i 21 krypt. Pochówki te obrazują przekrój poznańskich elit od XIII do XVIII wieku. W trakcie badań odsłonięto też fragmenty ogrodzeń kościoła, kruchty wejściowej, średniowiecznych posadzek w południowej części obiektu, a bardziej na północ posadzki z XVII-XVIII wieku. Znaleziono fragmenty tynków i drobinki spiżowe pochodzące z dzwonów. Cennym artefaktem był medalik maryjny i medalion z wizerunkiem św. Agaty^[2].

Architektura

Przekazy ikonograficzne (między innymi z 1618, 1658 i 1746) ukazują kolegiatę jako trójnawową, siedmioprzęsłową, beztranseptową bazylikę z czworoboczną wysoką wieżą przylegającą do kościoła od zachodu w linii nawy głównej, nawiązującą swą formą do XIV-wiecznej gotyckiej architektury sakralnej na Śląsku. Trójbocznie zamknięty od wschodu chór nie był wyodrębniony – nawa główna płynnie weń przechodziła, zaś nawy boczne od wschodu kończyła prosta ściana. Trójboczne zamknięcie chórowe i poprzedzające je przęsło nakryte były wspólnym sklepieniem. Opisana powyżej forma budowli datowana jest przez specjalistów na 2 poł. XIV w. i wiązana z wpływami śląskimi w ówczesnym budownictwie wielkopolskim. Potwierdzeniem tych obserwacji jest wzmianka o „budowie” fary w 1388 r. (co mogło oznaczać moment konsekracji jakiejś części nowo budowanego kościoła), co dowodzi, że w 2 poł. XIV w. musiało dojść co najmniej do gruntownej przebudowy starszej świątyni, jeśli nie do wzniesienia jej na nowo. Należy zauważyć, że nie mamy żadnej pewnej wiedzy na temat tego jak wyglądała fara w 2 poł. XIII i 1 poł. XIV w. Wyjaśnić to mogą tylko badania archeologiczne. Do każdego z przęseł naw bocznych przylegała kaplica – razem było ich ostatecznie 14 (powstawały przez cały okres funkcjonowania kościoła). Były one wraz z nawami bocznymi nakryte wspólnymi dachami pulpitowymi, które kryły jednocześnie łuki przyporowe przerzucone ponad sklepieniami naw bocznych a wspierające wyniesione wyżej ściany nawy głównej.

Zachowały się również wymiary kolegiaty 115 łokci (około 70 m) długości i 70 łokci (około 42 m) szerokości. Wysokość nawy głównej wynosiła około 30 m. Wieżę o wysokości około 100 m wieńczył hełm z iglicą, łącznie 114,80 m^[3] (wysokość ta dotyczy stanu sprzed rozbiórki w 1802 r.).

W kolegiacie znajdowały się 52 ołtarze.

Dwupoziomowe kaplice (zatem ich łączna liczba w rzeczywistości wynosiła około 27) fundowane były przez miasto, cechy, stowarzyszenia religijne i prywatnych darczyńców. Wśród nich znane są:

kaplica Tylona Groczenowa (wymieniona w 1399)
kaplica Wojtka „Bogatego” z 1425
kaplica miejska – znajdowała się przy wejściu południowym
kaplica Bractwa Matki Boskiej
kaplica Bractwa Kuśnierzy
kaplica ufundowana przez Wojciecha Zajączkowskiego z ołtarzem św. Marii Magdaleny
kaplica kupców poznańskich – nad zakrystią kościelną. Kaplica ta pełniła funkcję biblioteki
kaplicę Struchellonów-Ponieckich-Morsztynów, później przejęta przez Naramowskich,
kaplica peteradoniawska – potem zwana heltowską (od możnego rodu Heltonów zwanych też Heltami)
kaplica Groffonów – przejmowana kolejno przez Ungrów, Gieców, Gentczonów, Wojciechowskich, Hynczonów
kaplica Grodzickich
kaplica winklerowska (od rodu Winklerów)
kaplica Reszków
kaplica Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny – jedna z najstarszych, ołtarz w niej ufundował biskup Andrzej Bniński
kaplica adoniawska (od rodu Adów)
kaplica mazurowska

W kolegiacie poza możnymi ze szlacheckich rodów Tomickich, Rozdrażewskich, Przyjemskich, Magnuszewskich i innych pochowani zostali przedstawiciele patrycjatu poznańskiego, a także dostojnicy kościelni związani z kolegiatą nie tylko przedstawiciele elity władzy miejskiej, ale również i władz kościelnych: prałaci i kanonicy kolegiaccy. Najbardziej znaną osobą pochowaną w kościele był Józef Struś, któremu rada miejska przyznała miejsce pogrzebowe pod ołtarzem św. Katarzyny.

Pozostałości

Z wyposażenia kolegiaty do naszych czasów dotrwała rzeźba Chrystusa Bolejącego wykonana około 1430, która obecnie znajduje się w kaplicy Świętych Męczenników Jezuickich w dzisiejszej farze.

Prawdopodobnie z pierwszej fary pochodzi również serce dzwonu, znajdujące się (częściowo wbite w ziemię) przy bramie wjazdowej do kolegium jezuickiego.

Przypisy

↑ Szczątki 120 osób odnalezione na placu Kolegiackim zostaną pochowane w farze
↑ Piotr Bojarski, Podziemny Poznań i jego tajemnice, w: IKS Poznański Informator Kulturalny, Sportowy i Turystyczny nr 11(349)/2020, s. 9-10, ISSN 1231-9139
↑ Według Kroniki wielkopolskiej.

Linki zewnętrzne

Wizualizacja 3D prawdopodobnego wyglądu budynku (YouTube)

[1] Szczątki 120 osób odnalezione na placu Kolegiackim zostaną pochowane w farze

[2] Piotr Bojarski, Podziemny Poznań i jego tajemnice, w: IKS Poznański Informator Kulturalny, Sportowy i Turystyczny nr 11(349)/2020, s. 9-10, ISSN 1231-9139

[3] Według Kroniki wielkopolskiej.

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{dopracować|źródła=2014-05}}
-{{Inne znaczenia|nieistniejącej świątyni o randze kolegiaty|[[Bazylika Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św. Marii Magdaleny w Poznaniu|współczesna kolegiata MBNP i św. Marii Magdaleny]]}}
+{{Inne znaczenia|nieistniejącej świątyni o randze kolegiaty|[[Bazylika Matki Bożej Nieustającej Pomocy, św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Biskupa w Poznaniu|współczesna kolegiata MBNP i św. Marii Magdaleny]]}}
 {{Świątynia chrześcijańska infobox
  |nazwa                     = Kolegiata św. Marii Magdaleny<br />w Poznaniu
- |kod języka                =
  |nazwa miejscowa           =
  |funkcja świątyni          = [[kolegiata]]
- |nr rej. zabytku           =
- |data rejestracji          =
- |rejestr                   =
  |grafika                   = Kolegiata Farna św. Marii Magdaleny - model.jpg
  |opis grafiki              = Model kolegiaty farnej (widok z południowego wschodu)
  |państwo                   = Polska
  |miejscowość               = [[Poznań]]
+ |adres                     =
  |wyznanie                  = [[Kościół katolicki|katolickie]]
  |kościół                   = [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]]
- |administratura typ        =
  |administratura nazwa      =
+ |administratura typ        =
  |tytuł świątyni            =
  |data nadania              =
@@ Linia 34: / Linia 31: @@
  |aktualne przeznaczenie    =
  |data zniszczenia          = [[1802]] (rozbiórka)
- |zniszczona przez          =
  |data odbudowy             =
  |data reaktywacji          =
  |poprzednie wyznanie       =
  |fundator                  =
+ |zniszczona przez          =
  |plan świątyni             =
  |opis planu                =
@@ Linia 68: / Linia 65: @@
  |nazwa dzwonu              =
  |kod mapy                  = Poznań
+ |współrzędne               = 52°24′24.59″N 16°56′9.25″E
- |stopniN = 52 |minutN = 24 |sekundN = 24.59
- |stopniE = 16 |minutE = 56 |sekundE = 09.25
  |commons                   = Category:Collegiate Church of Mary Magdalene in Poznań (destroyed)
  |www                       =
 }}
 [[Plik:Poznan Braun Hohenberg fara.jpg|thumb|left|180px|Kolegiata około [[1617]] widziana z północy, fragment ilustracji z IV tomu ''[[Civitates orbis terrarum|Civitates Orbis Terrarum]]. Theatri praecipuarum totius mundi urbium liber sextus.'' autorstwa [[Frans Hogenberg|Fransa Hohenberga]] i [[Georg Braun (kartograf)|Georga Brauna]] wydanego w [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]] w [[1618]]]]
-[[Plik:Plac Kolegiacki Poznań RB1.JPG|thumb|left|180px|Plac Kolegiacki na którym niegdyś stała kolegiata]]
+[[Plik:Plac Kolegiacki Poznań RB1.JPG|thumb|left|180px|Plac Kolegiacki, na którym niegdyś stała kolegiata]]
 [[Plik:Poznań Kolegiata Marii Magdaleny Alberti 1.jpg|thumb|180px|Ruiny kolegiaty na [[gwasz]]u [[Karol Alberti|Karola Albertiego]] z [[1798]] roku]]
 [[Plik:Poznań Kolegiata Marii Magdaleny Alberti 2.jpg|thumb|180px|Ruiny kolegiaty na gwaszu Karola Albertiego z 1798 roku]]
@@ Linia 80: / Linia 76: @@
 [[Plik:Poznań Kolegiata Marii Magdaleny Alberti 4.jpg|thumb|180px|Ruiny kolegiaty na gwaszu Karola Albertiego z 1798 roku]]
 [[Plik:Poznań Kolegiata Marii Magdaleny Alberti 5.jpg|thumb|180px|Ruiny kolegiaty na gwaszu Karola Albertiego z 1798 roku]]
-'''Kolegiata św. Marii Magdaleny w Poznaniu''' – nieistniejący już dziś, jeden z największych [[architektura gotycka|gotyckich]] kościołów w [[Polska|Polsce]], którego wieża przez wiele stuleci stanowiła jeden z symboli miasta. W jego miejscu znajduje się obecnie [[Plac Kolegiacki w Poznaniu|plac Kolegiacki]], zaś funkcję i patronkę świątyni przejął stojący w bezpośrednim sąsiedztwie [[Bazylika Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św. Marii Magdaleny w Poznaniu|kościół pojezuicki]].
+'''Kolegiata św. Marii Magdaleny w Poznaniu''' – niezachowany [[architektura gotycka|gotycki]] kościół w [[Poznań|Poznaniu]]. Był to jeden z największych kościołów w [[Polska|Polsce]], którego ponad 100-metrowa wieża przez wiele stuleci stanowiła jeden z symboli miasta. Później, w jego miejscu powstał [[Plac Kolegiacki w Poznaniu|plac Kolegiacki]], zaś funkcję i patronkę świątyni przejął stojący w bezpośrednim sąsiedztwie [[Bazylika Matki Bożej Nieustającej Pomocy, św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Biskupa w Poznaniu|kościół pojezuicki]].
 == Historia ==
@@ Linia 87: / Linia 83: @@
 Rok 1263 to również przypuszczalna data rozpoczęcia budowy. Kolejnymi opiekunami fary, w [[1282]], zostały [[dominikanki]]. Znamy również dwie daty, w których kościół poddano znacznym pracom budowlanym. Były to lata [[1388]] i [[1442]], jednak już w [[1447]], podczas wielkiego pożaru Poznania, kościół został zniszczony. Wówczas opiekę nad farą przejął osobiście król [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierz Jagiellończyk]], który jednocześnie odebrał ją dominikankom. Odbudowany kościół ponownie otwarto w [[1470]], a dekretem biskupa [[Andrzej Bniński|Andrzeja Bnińskiego]] z 29 kwietnia tegoż roku przy kościele powołano dziekanię. Rok potem, 5 lipca [[1471]], nadano mu godność [[kolegiata|kolegiaty]] oraz kapituły z liczbą nie ponad czternastu członków, w tym proboszcza, dziekana, kustosza i kantora. W pierwszej połowie XVI w. niektórzy kaznodzieje propagowali poglądy [[reformacja|reformacyjne]], m.in. ks. [[Andrzej Samuel]]. W [[1555]] [[Zygmunt II August|Zygmunt August]] przekazał patronat nad kościołem magistratowi Poznania.
-W [[10 lipca]] [[1657]] roku wojska szwedzkie podpaliły kościół. W pożarze spłonęło wnętrze, remont po tej tragedii zakończył się w [[1661]]. Gotycki korpus świątyni przetrwał w niemal niezmienionym stanie do [[3 czerwca]] [[1773]], kiedy to uderzenie [[piorun]]a wywołało pożar, który niemal doszczętnie strawił kolegiatę. Następnie podczas próby odbudowy, [[18 września]] [[1777]], runęła jedna ze ścian. To co pozostało strawił kolejny pożar w [[1780]]. Wówczas parafia farna przejęła kościół po kasowanym zakonie jezuitów, odstępując od remontu zrujnowanej kolegiaty. Resztki kościoła rozebrano w [[1802]].
+[[10 lipca]] [[1657]] roku wojska szwedzkie podpaliły kościół. W pożarze spłonęło wnętrze, remont po tym wydarzeniu zakończył się w [[1661]]. Gotycki korpus świątyni przetrwał w niemal niezmienionym stanie do [[3 czerwca]] [[1773]], kiedy to uderzenie [[piorun]]a wywołało pożar, który niemal doszczętnie strawił kolegiatę. Następnie podczas próby odbudowy, [[18 września]] [[1777]], runęła jedna ze ścian. To co pozostało strawił kolejny pożar w [[1780]]. Wówczas parafia farna przejęła kościół po kasowanym zakonie jezuitów, odstępując od remontu zrujnowanej kolegiaty. Resztki kościoła rozebrano w [[1802]].
+W październiku 1996 na terenie zajmowanym niegdyś przez kościół prowadzono prace archeologiczne. W trakcie kolejnych badań w 2018 odkryto pochówki ponad 1000 osób, których na przestrzeni 500 lat pochowano pod posadzką kolegiaty. Część odnalezionych szczątków pochowano ponownie w obecnej farze<ref>[http://poznan.wyborcza.pl/poznan/7,36001,24131191,szczatki-120-osob-odnalezione-na-placu-kolegiackim-zostana-pochowane.html Szczątki 120 osób odnalezione na placu Kolegiackim zostaną pochowane w farze]</ref>. W trakcie wykopalisk (do 2020) pozyskano łącznie ponad 18.000 przedmiotów z różnych epok (monety, biżuterię, elementy garderoby, naczynia, [[dewocjonalia]], naczynia, okucia książkowe i trumienne), a także szczątki prawie 4000 ludzi, głównie zamożnych [[Patrycjusze|patrycjuszy]], którzy byli pochowani w piętnastu warstwach pod kościelną [[Posadzka|posadzką]]. Odkryto tam 1604 groby, 397 [[Ossuarium|ossuariów]] i 21 [[Krypta|krypt]]. Pochówki te obrazują przekrój poznańskich [[Elita|elit]] od XIII do XVIII wieku. W trakcie badań odsłonięto też fragmenty ogrodzeń kościoła, [[Kruchta|kruchty]] wejściowej, średniowiecznych posadzek w południowej części obiektu, a bardziej na północ posadzki z XVII-XVIII wieku. Znaleziono fragmenty [[tynk]]ów i drobinki [[spiż]]owe pochodzące z [[Dzwon kościelny|dzwonów]]. Cennym artefaktem był medalik maryjny i [[Medalion (jubilerstwo)|medalion]] z wizerunkiem [[Agata Sycylijska|św. Agaty]]<ref>[[Piotr Bojarski]], ''Podziemny Poznań i jego tajemnice'', w: ''IKS Poznański Informator Kulturalny, Sportowy i Turystyczny'' nr 11(349)/2020, s. 9-10, ISSN 1231-9139</ref>.
-W październiku 1996 r. oraz w 2017 r. na terenie zajmowanym niegdyś przez kościół prowadzono prace archeologiczne.
-== Opis budowli ==
+== Architektura ==
-Przekazy ikonograficzne (między innymi z [[1618]], [[1658]] i [[1746]]) ukazują kolegiatę jako [[nawa|trójnawową]], siedmioprzęsłową, [[transept|beztranseptową]] [[bazylika|bazylikę]] z czworoboczną wysoką wieżą przylegającą do kościoła od zachodu w linii nawy głównej, nawiązującą swą formą do XIV-wiecznej [[Architektura gotycka w Polsce|gotyckiej architektury sakralnej]] na Śląsku. Trójbocznie zamknięty od wschodu [[Chór (architektura)|chór]] nie był wyodrębniony – nawa główna płynnie weń przechodziła, zaś nawy boczne od wschodu kończyła prosta ściana. Trójboczne zamknięcie chórowe i poprzedzające je przęsło nakryte były wspólnym sklepieniem. Opisana powyżej forma budowli datowana jest przez specjalistów na 2 poł. XIV w. i wiązana z wpływami śląskimi w ówczesnym budownictwie wielkopolskim. Potwierdzeniem tych obserwacji jest wzmianka o „budowie” fary w 1388 r. (co mogło oznaczać moment konsekracji jakiejś części nowo budowanego kościoła), co dowodzi, że w 2 poł. XIV w. musiało dojść co najmniej do gruntownej przebudowy starszej świątyni, jeśli nie do wzniesienia jej na nowo. Należy zauważyć, że nie mamy żadnej pewnej wiedzy na temat tego jak wyglądała fara w 2 poł. XIII i 1 poł. XIV w. Wyjaśnić to mogą tylko badania archeologiczne. Do każdego z przęseł naw bocznych przylegała kaplica – razem było ich ostatecznie 14 (powstawały przez cały okres funkcjonowania kościoła). Były one wraz z nawami bocznymi nakryte wspólnymi [[dach pulpitowy|dachami pulpitowymi]], które kryły jednocześnie łuki przyporowe przerzucone ponad sklepieniami naw bocznych a wspierające wyniesione wyżej ściany nawy głównej.
+Przekazy ikonograficzne (między innymi z [[1618]], [[1658]] i [[1746]]) ukazują kolegiatę jako [[nawa|trójnawową]], siedmioprzęsłową, [[transept|beztranseptową]] [[bazylika|bazylikę]] z czworoboczną wysoką wieżą przylegającą do kościoła od zachodu w linii nawy głównej, nawiązującą swą formą do XIV-wiecznej [[Architektura gotycka w Polsce|gotyckiej architektury sakralnej]] na Śląsku. Trójbocznie zamknięty od wschodu [[Empora|chór]] nie był wyodrębniony – nawa główna płynnie weń przechodziła, zaś nawy boczne od wschodu kończyła prosta ściana. Trójboczne zamknięcie chórowe i poprzedzające je przęsło nakryte były wspólnym sklepieniem. Opisana powyżej forma budowli datowana jest przez specjalistów na 2 poł. XIV w. i wiązana z wpływami śląskimi w ówczesnym budownictwie wielkopolskim. Potwierdzeniem tych obserwacji jest wzmianka o „budowie” fary w 1388 r. (co mogło oznaczać moment konsekracji jakiejś części nowo budowanego kościoła), co dowodzi, że w 2 poł. XIV w. musiało dojść co najmniej do gruntownej przebudowy starszej świątyni, jeśli nie do wzniesienia jej na nowo. Należy zauważyć, że nie mamy żadnej pewnej wiedzy na temat tego jak wyglądała fara w 2 poł. XIII i 1 poł. XIV w. Wyjaśnić to mogą tylko badania archeologiczne. Do każdego z przęseł naw bocznych przylegała kaplica – razem było ich ostatecznie 14 (powstawały przez cały okres funkcjonowania kościoła). Były one wraz z nawami bocznymi nakryte wspólnymi [[dach pulpitowy|dachami pulpitowymi]], które kryły jednocześnie łuki przyporowe przerzucone ponad sklepieniami naw bocznych a wspierające wyniesione wyżej ściany nawy głównej.
-Zachowały się również wymiary kolegiaty 115 łokci (około 70 m) długości i 70 łokci (około 42 m) szerokości. Wysokość nawy głównej wynosiła około 30 m. Wieżę o wysokości około 100 m wieńczył hełm z iglicą, łącznie 114,80 m<ref>Według [[Kronika wielkopolska|Kroniki wielkopolskiej]].</ref> (wysokość ta dotyczy stanu sprzed rozbiórki w 1802 r.).
+Zachowały się również wymiary kolegiaty 115 łokci (około 70 m) długości i 70 łokci (około 42 m) szerokości. Wysokość nawy głównej wynosiła około 30 m. Wieżę o wysokości około 100 m wieńczył [[Dach hełmowy|hełm]] z iglicą, łącznie 114,80 m<ref>Według [[Kronika wielkopolska|Kroniki wielkopolskiej]].</ref> (wysokość ta dotyczy stanu sprzed rozbiórki w 1802 r.).
-W Kolegiacie znajdowały się 52 ołtarze.
+W kolegiacie znajdowały się 52 ołtarze.
 Dwupoziomowe kaplice (zatem ich łączna liczba w rzeczywistości wynosiła około 27) fundowane były przez miasto, cechy, stowarzyszenia religijne i prywatnych darczyńców. Wśród nich znane są:
@@ Linia 121: / Linia 117: @@
 Z wyposażenia kolegiaty do naszych czasów dotrwała rzeźba Chrystusa Bolejącego wykonana około [[1430]], która obecnie znajduje się w kaplicy Świętych Męczenników Jezuickich w dzisiejszej farze.
-Prawdopodobnie z pierwszej fary pochodzi również serce dzwonu, znajdujące się (częściowo wbite w ziemię) przy bramie wjazdowej do [[Kolegium jezuickie w Poznaniu|kolegium jezuickiego]].
+Prawdopodobnie z pierwszej fary pochodzi również serce dzwonu, znajdujące się (częściowo wbite w ziemię) przy bramie wjazdowej do [[Kolegium jezuitów w Poznaniu|kolegium jezuickiego]].
+== Przypisy ==
 {{Przypisy}}
@@ Linia 128: / Linia 125: @@
 * [https://www.youtube.com/watch?v=TywJsybD5iA Wizualizacja 3D prawdopodobnego wyglądu budynku (YouTube)]
+{{Kościoły w Poznaniu}}
 {{SORTUJ:Poznań}}
 [[Kategoria:Kościoły rzymskokatolickie w Poznaniu|Marii Magdaleny]]
 [[Kategoria:Świątynie pod wezwaniem św. Marii Magdaleny]]
-[[Kategoria:Zniszczone kościoły w Poznaniu|{{PAGENAME}}]]
+[[Kategoria:Zniszczone kościoły w Poznaniu|Kolegiata św. Marii Magdaleny w Poznaniu]]
 [[Kategoria:Historia Poznania w średniowieczu]]

Antoninek-Zieliniec-Kobylepole	Ducha Świętego Matki Bożej Różańcowej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Chartowo, Rataje, Żegrze	Chrystusa Najwyższego Kapłana Imienia Jezus (planowany) św. Łukasza Ewangelisty św. Marka Ewangelisty św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty Najświętszej Bogarodzicy Maryi Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny Nawrócenia św. Pawła Apostoła Pierwszych Polskich Męczenników św. Rocha św. Sebastiana
Główna	Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej
Głuszyna	św. Jakuba Większego Apostoła
Górczyn, Świerczewo, Fabianowo-Kotowo	Chrystusa Króla Chrystusa Sługi Świętego Krzyża Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła
Grunwald-Południe, Grunwald-Północ, Stary Grunwald	św. Jana Kantego św. Jerzego Łaski Bożej Świętej Rodziny św. Wawrzyńca i św. Wincentego Pallottiego
Piątkowo Północ, Piątkowo	Miłosierdzia Bożego Najświętszej Maryi Panny Matki Odkupiciela Narodzenia Pańskiego Opatrzności Bożej św. Stanisława Biskupa i Męczennika
Jeżyce, Ogrody	Chrystusa Dobrego Pasterza Najświętszego Serca Jezusa i św. Floriana Podwyższenia Krzyża Świętego
Junikowo, Kwiatowe	św. Andrzeja Boboli św. Jadwigi Śląskiej Najświętszej Maryi Panny z La Salette
Kiekrz	św. Michała Archanioła i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny św. Stanisława Biskupa i Męczennika (Chyby)
Krzesiny-Pokrzywno-Garaszewo	Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej
Krzyżowniki-Smochowice	Imienia Maryi
Ławica	Objawienia Pańskiego Zwiastowania Pańskiego
Morasko-Radojewo	Ścięcia św. Jana Chrzciciela Świętej Trójcy
Naramowice, Umultowo	św. Jadwigi Królowej Wawelskiej św. Jana Pawła II Matki Boskiej Częstochowskiej
Nowe Winogrady Południe, Nowe Winogrady Północ, Nowe Winogrady Wschód	św. Karola Boromeusza Matki Bożej Zwycięskiej Świętych Aniołów Stróżów Wniebowstąpienia Pańskiego
Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria	Świętych Apostołów Piotra i Pawła św. Jana Jerozolimskiego za murami św. Małgorzaty św. Mikołaja Najświętszej Marii Panny św. Kazimierza
Podolany, Strzeszyn	Matki Bożej Pocieszenia św. Moniki św. Ojca Pio
Sołacz	św. Jana Vianneya
Stare Miasto	św. Antoniego Padewskiego św. Barbary Bożego Ciała św. Franciszka Serafickiego św. Gotarda św. Józefa Karmelitanek Bosych św. Marcina św. Marii Magdaleny Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św. Marii Magdaleny Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia Najświętszego Zbawiciela Najświętszej Krwi Pana Jezusa Najświętszej Marii Panny Wspomożycielki Wiernych Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego Przemienienia Pańskiego Świętego Krzyża św. Piotra św. Wawrzyńca św. Wojciecha Wszystkich Świętych
Stare Winogrady	św. Jana Bosko św. Leonarda
Starołęka-Minikowo-Marlewo	św. Antoniego Padewskiego Jana Apostoła i Ewangelisty
Szczepankowo-Spławie-Krzesinki	św. Andrzeja Apostoła św. Józefa
Św. Łazarz	św. Anny Matki Boskiej Bolesnej św. Michała Archanioła Cerkiew św. Mikołaja
Warszawskie-Pomet-Maltańskie	Chrystusa Odkupiciela Cerkiew Opieki Matki Bożej
Wilda	Maryi Królowej Ofiarowania Pańskiego Zmartwychwstania Pańskiego
Winiary	św. Stanisława Kostki
Wola	Świętych Cyryla i Metodego Apostołów Słowian i Patronów Europy
Zielony Dębiec	Błogosławionej Poznańskiej Piątki (w budowie) Świętej Trójcy