Prowincja Nowy Jork: Różnice pomiędzy wersjami

Prowincja Nowy Jork
Province of New York
	kolonia brytyjska
	1664–1783
Herb	Flaga
Państwo	Wielka Brytania
Siedziba	Nowy Jork
Data powstania	1664
Data likwidacji	1783
Języki urzędowe	angielski
	Położenie na mapie;

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 14:10, 9 sty 2023

Prowincja Nowy Jork (ang. Province of New York) – brytyjska kolonia, która istniała w czasach przed wojną o niepodległość, mniej więcej na obszarze obecnego stanu Nowy Jork. Ponadto prowincja obejmowała swym terytorium dzisiejsze stany: New Jersey i Vermont, a także część Massachusetts oraz Maine. Nazwa prowincji została nadana, gdy Brytyjczycy zdobyli kolonię na Holendrach w 1664 na cześć brata króla Karola II, Jamesa, księcia Yorku.

Historia

Prowincja została utworzona z części dawnego terytorium Nowej Holandii po tym jak w 1664 roku siły brytyjskie zajęły Nowy Amsterdam. Wprowadzono na zdobytych terenach brytyjski ład, stworzono zarządy hrabstw i Zgromadzenie Prowincji (ang. Provincial Assembly). Kontynuowali jednak holenderską politykę osiedlania w koloniach przedstawicieli sekt chrześcijańskich (w tym także założycieli New Rochelle). Brytyjczycy zajęli także miejsce Holendrów w sojuszu z Irokezami przeciwko Nowej Francji. Alians ten przyniósł sukces w wojnie o kolonie amerykańskie, w której pod dowództwem Williama Johnsona, podbito Kanadę.

W 1776 roku Zgromadzenie Prowincji odmówiło przyłączenia się do rewolucji amerykańskiej. Zbuntowani mieszkańcy prowincji powołali Kongres Prowincji w Kingston. W 1777 roku ogłosili deklarację niepodległości stanu Nowy Jork i jako podstawę ustroju nowego państwa ogłosili Konstytucję Nowego Jorku, zastępując „nadanie kolonialne” (ang. Colonial Charter). Oznaczało to jednocześnie przystąpienie wraz z pozostałymi 12 koloniami do wojny o niepodległość. W 1788 roku stan Nowy Jork ratyfikował Konstytucję Stanów Zjednoczonych i jednocześnie przystąpił do nich.

Nadanie kolonialne

Dokument regulujący ustrój Prowincji Nowy Jork dzielił ją na 12 hrabstw:

hrabstwo Albany – północna i zachodnia część obecnego stanu. Formalnie także tereny stanu Vermont (wówczas zbuntowana i uznająca jedynie tzw. New Hampshire Grants). Wschodnią granicą był Atlantyk.
hrabstwo Cornwall – obecnie jest to terytorium Maine. Przekazane Kolonii Massachusetts w 1692.
hrabstwo Dukes – wyspy: Elizabeth, Martha’s Vineyard, Nuntacket na wschód od Long Island. Przekazane kolonii Massachusetts w 1691 r.
hrabstwo Dutchess – obecnie hrabstwa Dutchess i Putnam.
hrabstwo Kings – obecnie hrabstwo Kings i Brooklyn.
hrabstwo New York – obecnie hrabstwo New York i Manhattan.
hrabstwo Orange – obecnie hrabstwa Orange i Rockland.
hrabstwo Queens – obecnie hrabstwa Queens i Nassau.
hrabstwo Richmond – obecnie hrabstwo Richmond i wyspa Staten.
hrabstwo Suffolk – obecnie Suffolk County.
hrabstwo Ulster – obecnie hrabstwa Ulster i Sullivan, część dawnego terytorium należy obecnie do hrabstw Delaware i Greene.
hrabstwo Westchester – obecnie hrabstwa Bronx i Westchester.

Gubernatorzy Prowincji Nowy Jork

#	gubernator	objął urząd	opuścił urząd	uwagi
1	Richard Nicolls (1624–1672	1664	1668	jako gubernator wojskowy
2	Francis Lovelace (1621–1675)	1668	1673
3	Anthony Colve	1673	1674	jako przedstawiciel restaurowanego zarządu holenderskiego
4	Edmund Andros (1637–1714)	1674	1683
5	Anthony Brockholls (ok. 1656)	1681	1683	pełniący obowiązki
6	Thomas Dongan (1634–1715)	1683	1688
7	Francis Nicholson (1655-1728)	1688	1691	de facto do czerwca 1689 r.
8	Jacob Leisler (ok. 1640–1691)	1688	1691	w trakcie rebelii
9	Henry Sloughter (zm. 1691)	1691	1691
10	Richard Ingoldesby (zm. 1719)	1691	1692	pełniący obowiązki
11	Benjamin Fletcher (1640–1703)	1692	1697
12	Richard Coote (ok. 1636–1700/1)	1698	1700/1
13	John Nanfan (1688–1702)	1701	1702	pełniący obowiązki
14	Edward Hyde (1661-1723)	1702	1708
15	John Lovelace (1672–1709)	1708	1709
16	Pieter Schuyler (1657–1724)	1708	1709	pełniący obowiązki
17	Richard Ingoldesby (zm. 1719)	1708	1709	pełniący obowiązki
18	Gerardus Beekman (1653–1723)	1709	1710	pełniący obowiązki
19	Robert Hunter (1664–1734)	1710	1719
20	Pieter Schuyler (1657–1724)	1719	1720	pełniący obowiązki
21	William Burnet (1687/8–1729)	1720	1728
22	John Montgomerie (zm. 1731)	1728	1731
23	Rip Van Dam (ok. 1660–1749)	1731	1732	pełniący obowiązki
24	William Cosby (1690–1736)	1732	1736
25	George Clarke (1676–1760)	1736	1743	pełniący obowiązki
26	George Clinton (ok. 1686–1761)	1743	1753
27	Danvers Osborn (1715–1753)	1753	1753
28	James De Lancey (1703–1760)	1753	1755	pełniący obowiązki
29	Charles Hardy (ok. 1714–1780)	1755	1758
30	James De Lancey (1703–1760)	1758	1760	pełniący obowiązki
31	Cadwallader Colden (1688–1776)	1760	1762	pełniący obowiązki
32	Robert Monckton (1726–1782)	1762	1763
33	Cadwallader Colden (1688–1776)	1763	1765	pełniący obowiązki
34	Henry Moore (1713–1769)	1765	1769
35	Cadwallader Colden (1688–1776)	1769	1770	pełniący obowiązki
36	John Murray (1730–1809)	1770	1771
37	William Tryon (1729–1788)	1771	1774
38	Cadwallader Colden (1688–1776)	1774	1775	pełniący obowiązki
39	William Tryon (1729–1788)	1775	1780
40	James Robertson (1717–1788)	1780	1783	jako gubernator wojskowy
41	Andrew Elliot (1728–1797)	1783	1783	jako gubernator wojskowy

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-{{Państwo infobox
+{{Jednostka administracyjna infobox
+ |nazwa                           = Prowincja Nowy Jork
- |nazwa_oryginalna       = Province of New York
- |nazwa_polska           = {{PAGENAME}}
+ |nazwa oryginalna                = Province of New York
- |p1                     = Nowe Niderlandy
+ |dopełniacz nazwy                = Prowincji Nowy Jork
- |p1_flaga               =Statenvlag.svg
+ |jednostka                       = [[Kolonie brytyjskie|kolonia brytyjska]]
- |p2                     =
+ |lata istnienia                  = 1664–1783
- |p2_flaga               =
+ |zdjęcie                         =
- |p3                     =
+ |opis zdjęcia                    =
- |p3_flaga               =
+ |alt zdjęcia                     =
- |p4                     =
+ |herb                            =
- |p4_flaga               =
+ |flaga                           = Union flag 1606 (Kings Colors).svg
- |p5                     =
+ |hymn                            =
- |p5_flaga               =
+ |dewiza                          =
- |lata_istnienia         = 1664–1783
+ |państwo                         = GBR
- |n1                     = Nowy Jork (stan)
+ |wariant flagi                   = 1707
- |n1_flaga               = Flag of New York.svg
+ |siedziba                        = [[Nowy Jork]]
- |n2                     =Republika Vermontu
+ |data powstania                  = 1664
- |n2_flaga               =Flag of the Vermont Republic.svg
+ |data likwidacji                 = 1783
- |n3                     =
+ |ISO 3166-2                      =
- |n3_flaga               =
+ |powierzchnia                    =
- |n4                     =
+ |rok                             =
- |n4_flaga               =
+ |liczba ludności                 =
- |n5                     =
+ |gęstość zaludnienia             =
- |n5_flaga               =
+ |numer kierunkowy                =
- |flaga_obraz            = Union flag 1606 (Kings Colors).svg
+ |kod pocztowy                    =
- |herb_obraz             =
+ |tablice rejestracyjne           =
+ |języki urzędowe                 = [[Język angielski|angielski]]
- |nazwa_dopełniacz       = Prowincji Nowy Jork
- |dewiza                 =
+ |adres urzędu                    =
- |dewiza_język           =
+ |plan                            =
- |dewiza_polski          =
+ |mapa                            = Nycolony.png
- |lokalizacja_obraz      =
+ |nazwa mapy                      =
- |konstytucja            =
+ |współrzędne                     =
- |państwo                =
+ |commons                         =
- |język_urzędowy         = [[język angielski|angielski]]
+ |www                             =
- |język_używany          =[[język angielski|angielski]], [[język niderlandzki|niderlandzki]]
- |stolica                = [[Nowy Jork]]
- |ustrój_polityczny      = [[Monarchia konstytucyjna]]
- |typ_państwa            =
- |głowa_państwa          =
- |głowa_państwa_opis     = [[Władcy brytyjscy]]
- |status_terytorium      = [[Kolonie brytyjskie|kolonia brytyjska]]
- |zależne_od             = {{państwo|Anglia|927}}<br/>{{państwo|GBR|1707}}
- |głowa_terytorium       =
- |głowa_terytorium_opis  =
- |w_imieniu_tekst        =
- |w_imieniu_urząd        =[[Lista gubernatorów kolonialnych Nowego Jorku|Królewski gubernator]]
- |w_imieniu              =
- |szef_rządu             =
- |szef_rządu_opis        =
- |w_imieniu_tekst2       =
- |w_imieniu_urząd2       =
- |w_imieniu2             =
- |powierzchnia           =
- |powierzchnia_wód       =
- |powierzchnia_miejsce   =
- |ludność                =
- |gęstość                =
- |gęstość_miejsce        =
- |ludność_rok            =
- |narodowości            =
- |ludność_miejsce        =
- |utworzenie_sposób      =Zdobycie Nowego Amsterdamu
- |od_kogo                =
- |utworzenie_data        = 1664
- |likwidacja_sposób      = [[Pokój wersalski]]
- |przez_kogo             =
- |likwidacja_data        = 1783
- |religia_dominująca     =
- |waluta_nazwa           =
- |waluta_symbol          =
- |UTC                    =
- |hymn                   =
- |hymn_nazwa_polska      =
- |kod_ISO                =
- |domena                 =
- |kod_samochodowy        =
- |numer_kierunkowy       =
- |terytoria_zależne      =
- |terytoria_autonomiczne =
- |mapa_obraz             =Nycolony.png
- |uwagi                  =
 }}
+'''Prowincja Nowy Jork''' ({{ang.|Province of New York}}) – [[kolonie brytyjskie|brytyjska kolonia]], która istniała w czasach przed wojną o niepodległość, mniej więcej na obszarze obecnego stanu [[Nowy Jork (stan)|Nowy Jork]]. Ponadto prowincja obejmowała swym terytorium dzisiejsze stany: [[New Jersey]] i [[Vermont]], a także część [[Massachusetts]] oraz [[Maine]]. Nazwa prowincji została nadana, gdy Brytyjczycy zdobyli kolonię na Holendrach w 1664 na cześć brata króla [[Karol II Stuart|Karola II]], Jamesa, księcia Yorku.
-'''{{PAGENAME}}''' (ang. ''Province of New York'') była [[kolonie brytyjskie|brytyjską kolonią]], która istniała w czasach przed wojną o niepodległość, mniej więcej na obszarze obecnego stanu [[Nowy Jork (stan)|Nowy Jork]]. Ponadto prowincja obejmowała swym terytorium dzisiejsze stany: [[New Jersey]] i [[Vermont]], a także część [[Massachusetts]] oraz [[Maine]]. Nazwa prowincji została nadana, gdy Brytyjczycy zdobyli kolonię na Holendrach w 1664 na cześć brata króla [[Karol II Stuart|Karola II]], Jamesa, księcia Yorku.
 == Historia ==
-Prowincja została utworzona z części dawnego terytorium [[Nowe Niderlandy|Nowej Holandii]] po tym jak w 1664 roku siły brytyjskie zajęły [[Nowy Jork|Nowy Amsterdam]]. Wprowadzono na zdobytych terenach brytyjski ład, stworzono zarządy hrabstw i Zgromadzenie Prowincji (ang. ''Provincial Assembly''). Kontynuowali jednak holenderską politykę osiedlania w koloniach przedstawicieli sekt chrześcijańskich (w tym także założycieli [[New Rochelle]]). Brytyjczycy zajęli także miejsce Holendrów w sojuszu z [[Irokezi|Irokezami]] przeciwko [[Nowa Francja|Nowej Francji]]. Alians ten przyniósł sukces w [[Wojna o kolonie amerykańskie 1754-1763|wojnie o kolonie amerykańskie]], w której pod dowództwem [[William Johnson (administrator kolonialny)|Williama Johnsona]], podbito [[Kanada|Kanadę]].
+Prowincja została utworzona z części dawnego terytorium [[Nowe Niderlandy|Nowej Holandii]] po tym jak w 1664 roku siły brytyjskie zajęły [[Nowy Jork|Nowy Amsterdam]]. Wprowadzono na zdobytych terenach brytyjski ład, stworzono zarządy hrabstw i Zgromadzenie Prowincji (ang. ''Provincial Assembly''). Kontynuowali jednak holenderską politykę osiedlania w koloniach przedstawicieli sekt chrześcijańskich (w tym także założycieli [[New Rochelle]]). Brytyjczycy zajęli także miejsce Holendrów w sojuszu z [[Irokezi|Irokezami]] przeciwko [[Nowa Francja|Nowej Francji]]. Alians ten przyniósł sukces w [[Wojna o panowanie w Ameryce Północnej|wojnie o kolonie amerykańskie]], w której pod dowództwem [[William Johnson (administrator kolonialny)|Williama Johnsona]], podbito [[Kanada|Kanadę]].
-W 1776 roku Zgromadzenie Prowincji odmówiło przyłączenia się do [[Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych|rewolucji amerykańskiej]]. Zbuntowani mieszkańcy prowincji powołali [[Kongres Prowincji]] w [[Kingston (Nowy Jork)|Kingston]]. W 1777 roku ogłosili deklarację niepodległości stanu Nowy Jork i jako podstawę ustroju nowego państwa ogłosili [[Konstytucja Nowego Jorku|Konstytucję Nowego Jorku]], zastępując „nadanie kolonialne” (ang. ''Colonial Charter''). Oznaczało to jednocześnie przystąpienie wraz z pozostałymi [[trzynaście kolonii|12 koloniami]] do [[wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych|wojny o niepodległość]]. W 1788 roku stan [[Nowy Jork (stan)|Nowy Jork]] ratyfikował [[Konstytucja Stanów Zjednoczonych|Konstytucję Stanów Zjednoczonych]] i jednocześnie przystąpił do nich.
+W 1776 roku Zgromadzenie Prowincji odmówiło przyłączenia się do [[wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych|rewolucji amerykańskiej]]. Zbuntowani mieszkańcy prowincji powołali [[Kongres Prowincji]] w [[Kingston (Nowy Jork)|Kingston]]. W 1777 roku ogłosili deklarację niepodległości stanu Nowy Jork i jako podstawę ustroju nowego państwa ogłosili [[Konstytucja Nowego Jorku|Konstytucję Nowego Jorku]], zastępując „nadanie kolonialne” (ang. ''Colonial Charter''). Oznaczało to jednocześnie przystąpienie wraz z pozostałymi [[trzynaście kolonii|12 koloniami]] do [[wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych|wojny o niepodległość]]. W 1788 roku stan [[Nowy Jork (stan)|Nowy Jork]] ratyfikował [[Konstytucja Stanów Zjednoczonych|Konstytucję Stanów Zjednoczonych]] i jednocześnie przystąpił do nich.
 == Nadanie kolonialne ==
 Dokument regulujący ustrój Prowincji Nowy Jork dzielił ją na 12 [[hrabstwo|hrabstw]]:
-* [[Hrabstwo Albany (Nowy Jork)|hrabstwo Albany]] - północna i zachodnia część obecnego stanu. Formalnie także tereny stanu Vermont (wówczas zbuntowana i uznająca jedynie tzw. New Hampshire Grants). Wschodnią granicą był Atlantyk.
+* [[Hrabstwo Albany (Nowy Jork)|hrabstwo Albany]] – północna i zachodnia część obecnego stanu. Formalnie także tereny stanu Vermont (wówczas zbuntowana i uznająca jedynie tzw. New Hampshire Grants). Wschodnią granicą był Atlantyk.
-* [[hrabstwo Cornwall]] - obecnie jest to terytorium Maine. Przekazane Kolonii Massachusetts w 1692.
+* [[hrabstwo Cornwall]] – obecnie jest to terytorium Maine. Przekazane Kolonii Massachusetts w 1692.
-* [[hrabstwo Dukes]] - wyspy: Elizabeth, Martha's Vineyard, Nuntacket na wschód od Long Island. Przekazane kolonii Massachusetts w 1691 r.
+* [[hrabstwo Dukes]] – wyspy: Elizabeth, Martha’s Vineyard, Nuntacket na wschód od Long Island. Przekazane kolonii Massachusetts w 1691 r.
-* [[hrabstwo Dutchess]] - obecnie hrabstwa Dutchess i Putnam.
+* [[hrabstwo Dutchess]] – obecnie hrabstwa Dutchess i Putnam.
-* [[Brooklyn|hrabstwo Kings]] - obecnie hrabstwo Kings i Brooklyn.
+* [[Brooklyn|hrabstwo Kings]] – obecnie hrabstwo Kings i Brooklyn.
-* [[Manhattan|hrabstwo New York]] - obecnie hrabstwo New York i Manhattan.
+* [[Manhattan|hrabstwo New York]] – obecnie hrabstwo New York i Manhattan.
-* [[Hrabstwo Orange (Nowy Jork)|hrabstwo Orange]] - obecnie hrabstwa Orange i Rockland.
+* [[Hrabstwo Orange (Nowy Jork)|hrabstwo Orange]] – obecnie hrabstwa Orange i Rockland.
-* [[Queens|hrabstwo Queens]] - obecnie hrabstwa Queens i Nassau.
+* [[Queens|hrabstwo Queens]] – obecnie hrabstwa Queens i Nassau.
-* [[Staten Island|hrabstwo Richmond]] - obecnie hrabstwo Richmond i wyspa Staten.
+* [[Staten Island|hrabstwo Richmond]] – obecnie hrabstwo Richmond i wyspa Staten.
-* [[Hrabstwo Suffolk (Nowy Jork)|hrabstwo Suffolk]] - obecnie Suffolk County.
+* [[Hrabstwo Suffolk (Nowy Jork)|hrabstwo Suffolk]] – obecnie Suffolk County.
-* [[hrabstwo Ulster]] - obecnie hrabstwa Ulster i Sullivan, część dawnego terytorium należy obecnie do hrabstw Delaware i Greene.
+* [[hrabstwo Ulster]] – obecnie hrabstwa Ulster i Sullivan, część dawnego terytorium należy obecnie do hrabstw Delaware i Greene.
-* [[hrabstwo Westchester]] - obecnie hrabstwa Bronx i Westchester.
+* [[hrabstwo Westchester]] – obecnie hrabstwa Bronx i Westchester.
 == Gubernatorzy Prowincji Nowy Jork ==
@@ Linia 164: / Linia 116: @@
 |25|| || [[George Clarke (gubernator)|George Clarke]]<br/>(1676–1760) || 1736|| 1743||pełniący obowiązki
 |-
-|26|| || [[George Clinton (brytyjski wojskowy|George Clinton]]<br/>(ok. 1686–1761) || 1743|| 1753||
+|26|| || [[George Clinton (brytyjski wojskowy)|George Clinton]]<br/>(ok. 1686–1761) || 1743|| 1753||
 |-
 |27||[[File:Danvers Osborn (1715-1753), by Christian Friedrich Zincke.jpg|100px]] || [[Danvers Osborn]]<br />(1715–1753) || 1753|| 1753||
@@ Linia 184: / Linia 136: @@
 |35||[[File:Cadwallader Colden.png|100px]] || [[Cadwallader Colden]]<br />(1688–1776) || 1769|| 1770||pełniący obowiązki
 |-
-|36||[[File:4thEarlOfDunmore.jpg|100px]] || [[John Murray, 4. hrabia Dunmore|John Murray]]<br />(1730–1809) || 1770|| 1771||
+|36||[[File:Sir Joshua Reynolds - John Murray, 4th Earl of Dunmore - Google Art Project.jpg|100px]] || [[John Murray, 4. hrabia Dunmore|John Murray]]<br />(1730–1809) || 1770|| 1771||
 |-
 |37||[[File:Tryon1767.jpg|100px]] || [[William Tryon]]<br />(1729–1788) || 1771|| 1774||
@@ Linia 199: / Linia 151: @@
 {{Kolonie brytyjskie}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
-{{DEFAULTSORT:Nowy Jork Prowincja}}
+{{SORTUJ:Nowy Jork Prowincja}}
 [[Kategoria:Dawne terytoria zależne Wielkiej Brytanii]]
 [[Kategoria:Historyczne regiony Stanów Zjednoczonych]]