Przejdź do zawartości

Kościół ewangelicki w Sierakowie: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Dodano kategorię "Budynki w Polsce oddane do użytku w XVIII wieku" za pomocą HotCat
 
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 10 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Świątynia chrześcijańska infobox
{{Świątynia chrześcijańska infobox
|nazwa = Kościół ewangelicki w Sierakowie
|nazwa = Kościół ewangelicki w Sierakowie
|kod języka =
|nazwa miejscowa =
|nazwa miejscowa =
|zabytek = 489/A z dnia 4.02.1969
|funkcja świątyni =
|funkcja świątyni =
|nr rej. zabytku = 489/A
|data rejestracji = 4.02.1969
⚫
|rejestr = [[rejestr zabytków]]
|grafika = Sieraków 877-10.jpg
|grafika = Sieraków 877-10.jpg
|opis grafiki = widok zrujnowanego kościoła
|opis grafiki = Ruina kościoła w 2011
|państwo = POL
|państwo = POL
|miejscowość = [[Sieraków]]
|miejscowość = [[Sieraków]]
⚫
|adres =
|wyznanie = [[Protestantyzm|protestanckie]]
|wyznanie = [[Protestantyzm|protestanckie]]
|kościół = [[Luteranizm|ewangelicko-augsburski]]
|kościół = [[Luteranizm|ewangelicko-augsburski]]
|administratura typ =
|administratura nazwa =
|administratura nazwa =
|administratura typ =
|tytuł świątyni =
|tytuł świątyni =
|data nadania =
|data nadania =
|nadający tytuł =
|nadający tytuł =
|dedykacja świątyni =
|dedykacja świątyni =
|dzień wspomnienia =
|dzień wspomnienia =
|relikwie =
|relikwie =
|cudowne wizerunki =
|cudowne wizerunki =
|data powołania =
|data powołania =
|data dekretu =
|data dekretu =
|dekret wydał =
|dekret wydał =
|data rozpoczęcia budowy =
|data rozpoczęcia budowy =
|data zakończenia budowy = [[1785]]
|data zakończenia budowy = [[1785]]
|data konsekracji =
|data konsekracji =
|data zamknięcia =
|data zamknięcia =
|aktualne przeznaczenie =
|aktualne przeznaczenie =
|data zniszczenia =
|data zniszczenia =
|zniszczona przez =
|data odbudowy =
|data odbudowy =
|data reaktywacji =
|data reaktywacji =
|poprzednie wyznanie =
|poprzednie wyznanie =
|fundator =
|fundator =
|zniszczona przez =
|plan świątyni =
|plan świątyni =
|opis planu =
|opis planu =
|styl =
|styl =
|architekt =
|architekt =
|materiał budowlany =
|materiał budowlany =
|liczba wiernych =
|liczba wiernych =
|powierzchnia =
|powierzchnia =
|wysokość =
|wysokość =
|długość =
|długość =
|szerokość =
|szerokość =
|liczba wież =
|liczba wież =
|wysokość wieży =
|wysokość wieży =
|liczba kopuł =
|liczba kopuł =
|średnica kopuły zew =
|średnica kopuły zew =
|wysokość kopuły zew =
|wysokość kopuły zew =
|liczba ikonostasów =
|liczba ikonostasów =
|liczba ołtarzy =
|liczba ołtarzy =
|wezwania ołtarzy bocznych =
|wezwania ołtarzy bocznych =
|liczba naw =
|liczba naw =
|szerokość nawy głównej =
|szerokość nawy głównej =
|wysokość nawy głównej =
|wysokość nawy głównej =
|szerokość nawy bocznej =
|szerokość nawy bocznej =
|wysokość nawy bocznej =
|wysokość nawy bocznej =
|szerokość transeptu =
|szerokość transeptu =
|liczba głosów =
|liczba głosów =
|liczba manuałów =
|liczba manuałów =
|typ dzwonnicy =
|typ dzwonnicy =
|nazwa dzwonu =
|nazwa dzwonu =
|kod mapy = Sieraków
|kod mapy = Sieraków
|współrzędne = 52°39′8″N 16°4′36″E
|stopniN =52 |minutN =39 |sekundN =08
|stopniE =16 |minutE =04 |sekundE =36
|commons = Category:Evangelical Church in Sieraków
|commons = Category:Evangelical Church in Sieraków
|www =
|www =
}}
}}
[[Plik:Sierakow, plan Holzhauera, 1817 (2).jpg|thumb|240px|Kościół na planie Holzhauera z 1817]]
'''Kościół ewangelicki w Sierakowie''' – budowla sakralna wzniesiona w latach 1782-1785 w [[Sieraków|Sierakowie]] jako świątynia parafii [[Luteranizm|ewangelickiej]]. Obecnie częściowo zrujnowana.
'''Kościół ewangelicki w Sierakowie''' – budowla sakralna wzniesiona w latach 1782-1785 w [[Sieraków|Sierakowie]] jako świątynia parafii [[Luteranizm|ewangelickiej]]. Obecnie [[Rewitalizacja|rewitalizowana]] dla utworzenia [[Muzeum Rybactwa Śródlądowego i Ochrony Wód]] (planowane otwarcie w połowie 2022)<ref>{{Cytuj |autor = Krzysztof Sobkowski |tytuł = W Sierakowie trwa odbudowa dawnego kościoła ewangelickiego. Właśnie rozpoczyna się montaż drugiej empory |data = 2020-12-17 |data dostępu = 2021-01-18 |opublikowany = Międzychód Nasze Miasto |url = https://miedzychod.naszemiasto.pl/w-sierakowie-trwa-odbudowa-dawnego-kosciola-ewangelickiego/ar/c1-8051529 |język = pl-PL}}</ref>.


== Historia ==
== Historia ==
Fundatorem kościoła był właściciel Sierakowa [[Mikołaj Gartenberg-Sadogórski]], który też w nim został najprawdopodobniej pochowany<ref name="miedzychod.naszemiasto.pl">[http://miedzychod.naszemiasto.pl/artykul/galeria/kosciol-poewangelicki-w-sierakowie,2033754,t,id.html Dane z witryny miasta Sieraków (dostęp: 21 lipca 2014 r.).]</ref>. Zaprojektował go [[Gottlieb Werchan]]<ref name="sierakow.pl">[http://www.sierakow.pl/content.php?sid=434853b352e8b12a583a2350b50cc6c0&tr=cl&cms_id=1406&p= Dane o kościele ewangelickim w Sierakowie na witrynie miasta Sieraków (dostęp: 21 lipca 2014 r.).]</ref>. Funkcję świątyni ewangelickiej pełnił do [[1945]]. W 2. połowie XX wieku przez wiele lat obiekt pozostawał niewykorzystywany, przejściowo służył jako magazyn spółdzielni rolniczej<ref name="miedzychod.naszemiasto.pl"/>. W latach 90. ubiegłego stulecia stał się własnością miasta<ref name="sierakow.pl"/>. Stopniowo popadał w ruinę. W [[2008]] władze samorządowe ubiegały się bezskutecznie o środki na renowację obiektu do Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (działanie 6.2 "Rozwój kultury i zachowanie dziedzictwa narodowego")<ref name="sierakow.pl"/>. [[15 października]] [[2010]] zawaliła się wieża kościoła<ref name="sierakow.pl"/>. W ślad za tym wojewódzki konserwator zabytków wydał miastu nakaz odbudowy kościoła, wyznaczając termin na koniec czerwca [[2012]]<ref name="sierakow.pl"/>.
Fundatorem kościoła był właściciel Sierakowa [[Mikołaj Gartenberg-Sadogórski]], który też w nim został najprawdopodobniej pochowany<ref name="miedzychod.naszemiasto.pl">[http://miedzychod.naszemiasto.pl/artykul/galeria/kosciol-poewangelicki-w-sierakowie,2033754,t,id.html Dane z witryny miasta Sieraków (dostęp: 21 lipca 2014 r.).]</ref>. Zaprojektował go [[Gottlieb Werchan]]<ref name="sierakow.pl">{{Cytuj stronę |url=http://www.sierakow.pl/content.php?sid=434853b352e8b12a583a2350b50cc6c0&tr=cl&cms_id=1406&p= |tytuł=Dane o kościele ewangelickim w Sierakowie na witrynie miasta Sieraków (dostęp: 21 lipca 2014 r.). |data dostępu=2014-07-20 |archiwum=https://web.archive.org/web/20140729121542/http://www.sierakow.pl/content.php?sid=434853b352e8b12a583a2350b50cc6c0&tr=cl&cms_id=1406&p= |zarchiwizowano=29 lipca 2014 }}</ref>. Funkcję świątyni ewangelickiej pełnił do [[1945]]. W 2. połowie XX wieku przez wiele lat obiekt pozostawał niewykorzystywany, przejściowo służył jako magazyn spółdzielni rolniczej<ref name="miedzychod.naszemiasto.pl"/>. W latach 90. ubiegłego stulecia stał się własnością miasta<ref name="sierakow.pl"/>. Stopniowo popadał w ruinę. W [[2008]] władze samorządowe ubiegały się bezskutecznie o środki na renowację obiektu do Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (działanie 6.2 "Rozwój kultury i zachowanie dziedzictwa narodowego")<ref name="sierakow.pl"/>. [[15 października]] [[2010]] zawaliła się wieża kościoła<ref name="sierakow.pl"/>. W ślad za tym wojewódzki konserwator zabytków wydał miastu nakaz odbudowy kościoła, wyznaczając termin na koniec czerwca [[2012]]<ref name="sierakow.pl"/>.


== Architektura ==
== Architektura ==
Kościół jest budowlą szkieletową ([[Szachulec|szachulcową]]), drewniano-ceglaną o zatynkowanych polach. Zbudowany został na planie prostokąta z trójbocznie zamkniętym prezbiterium, ukierunkowanym na północ. Do [[2010]] posiadał od południa czworoboczną wieżę, zwieńczoną dachem namiotowym. Nawa pokryta dechem z dachówek. Do [[prezbiterium]] przylega murowana przybudówka z okresu po [[1945]]. Przy ścianie zachodniej znajduje się [[kruchta]]. Dach pokryty dachówkami. Wnętrze jednonawowe z pozornym sklepieniem zwierciadlanym. Od południa, wschodu i zachodu posiada [[Empora|empory]]<ref name="sierakow.pl"/>. Po katastrofie z 2010 świątynia była zabezpieczona przed dalszą degradacją drewnianymi wspornikami wzniesionymi z funduszy miasta<ref name="ReferenceA">[http://miedzychod.naszemiasto.pl/artykul/galeria/sierakow-gmina-szuka-pieniedzy-na-odbudowe-kosciola,1079749,1499245,t,id,zid.html#galeria Informacja o stanie kościoła ewangelickiego w Sierakowie w serwisie internetowym Nasze Miasto.pl (dostęp: 21 lipca 2014 r.).]</ref>.
Kościół jest budowlą szkieletową ([[Szachulec|szachulcową]]), drewniano-ceglaną o zatynkowanych polach. Zbudowany został na planie prostokąta z trójbocznie zamkniętym prezbiterium, ukierunkowanym na północ. Do [[2010]] posiadał od południa czworoboczną wieżę, zwieńczoną dachem namiotowym. Nawa pokryta dechem z dachówek. Do [[prezbiterium]] przylega murowana przybudówka z okresu po [[1945]]. Przy ścianie zachodniej znajduje się [[kruchta]]. Dach pokryty dachówkami. Wnętrze jednonawowe z pozornym sklepieniem zwierciadlanym. Od południa, wschodu i zachodu posiada [[Empora|empory]]<ref name="sierakow.pl"/> drewniane z [[klasycyzm|klasycystyczną]] dekoracją z przełomu XVIII i XIX wieku<ref name=sier>Barbara Lenard, Aniela Sławska, ''Sieraków'', Wydawnictwo Poznańskie, 1973, s. 57</ref>. Po katastrofie z 2010 świątynia była zabezpieczona przed dalszą degradacją drewnianymi wspornikami wzniesionymi z funduszy miasta<ref name="ReferenceA">[http://miedzychod.naszemiasto.pl/artykul/galeria/sierakow-gmina-szuka-pieniedzy-na-odbudowe-kosciola,1079749,1499245,t,id,zid.html#galeria Informacja o stanie kościoła ewangelickiego w Sierakowie w serwisie internetowym Nasze Miasto.pl (dostęp: 21 lipca 2014 r.).]</ref>.


W pobliżu kościoła stoi murowana [[plebania]] w stylu [[neoromanizm|neoromańskim]] z połowy XIX wieku. Wzniesiono ją na miejscu pierwotnej, która spłonęła w 1817<ref name=sier/>.
Obiekt uchodzi za jedyny kościół o konstrukcji szachulcowej w Wielkopolsce<ref name="ReferenceA"/>.


== Linki zewnętrzne ==
== Galeria ==
{{Grafika rozwinięta
⚫
* [http://www.sierakow.pl/content.php?sid=434853b352e8b12a583a2350b50cc6c0&tr=cl&cms_id=1406&p= Dane o kościele ewangelickim w Sierakowie na witrynie miasta Sieraków (dostęp: 21 lipca 2014 r.).]
| opis = <center>'''Historyczne widoki kościoła'''</center>
⚫
* [http://miedzychod.naszemiasto.pl/artykul/galeria/sierakow-gmina-szuka-pieniedzy-na-odbudowe-kosciola,1079749,1499245,t,id,zid.html#galeria Informacja o stanie kościoła ewangelickiego w Sierakowie w serwisie internetowym Nasze Miasto.pl (dostęp: 21 lipca 2014 r.).]
| położenie = center
| tło opisu = #FFE5B4;
| całkowita szerokość = 800
| grafika1 = Evangelical Church in Sieraków, 1973 (1).jpg
| szerokość1 = 300 | wysokość1 = 210
| alt1 =
| opis1 = Widok ogólny w 1973
| grafika2 = Evangelical Church in Sieraków, 1973 (2).jpg
| szerokość2 = 300 | wysokość2 = 200
| alt2 =
| opis2 = Widok od strony [[Warta|Warty]] w 1973
| grafika3 = Sierakow 198-02.jpg
| szerokość3 = 300 | wysokość3 = 210
| alt3 =
| opis3 = Widok ogólny w 1997
}}


== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
⚫
* {{Cytuj stronę | url = http://www.sierakow.pl/content.php?sid=434853b352e8b12a583a2350b50cc6c0&tr=cl&cms_id=1406&p= | tytuł = Dane o kościele ewangelickim w Sierakowie na witrynie miasta Sieraków (dostęp: 21 lipca 2014 r.). | opublikowany = sierakow.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20140729121542/http://www.sierakow.pl/content.php?sid=434853b352e8b12a583a2350b50cc6c0&tr=cl&cms_id=1406&p= | zarchiwizowano = 2014-07-29}}
⚫
* [http://miedzychod.naszemiasto.pl/artykul/galeria/sierakow-gmina-szuka-pieniedzy-na-odbudowe-kosciola,1079749,1499245,t,id,zid.html#galeria Informacja o stanie kościoła ewangelickiego w Sierakowie w serwisie internetowym Nasze Miasto.pl (dostęp: 21 lipca 2014 r.).]


{{DEFAULTSORT:Sieraków}}
{{DEFAULTSORT:Sieraków}}
[[Kategoria:Architektura I Rzeczypospolitej (województwo poznańskie)]]
[[Kategoria:Architektura I Rzeczypospolitej (województwo poznańskie)]]
[[Kategoria:Zabytki w Sierakowie]]
[[Kategoria:Zabytki nieruchome w Sierakowie]]
[[Kategoria:Dawne kościoły protestanckie województwa wielkopolskiego]]
[[Kategoria:Dawne kościoły protestanckie w województwie wielkopolskim]]
[[Kategoria:Zdesakralizowane kościoły w Polsce]]
[[Kategoria:Zdesakralizowane kościoły w województwie wielkopolskim]]
[[Kategoria:Religia w Sierakowie|Kościół ewangelicki w Sierakowie]]
[[Kategoria:Nieużytkowane kościoły w Polsce]]
[[Kategoria:Zabytkowe kościoły w powiecie międzychodzkim]]
[[Kategoria:Zabytkowe kościoły w powiecie międzychodzkim]]
[[Kategoria:Kościoły w Sierakowie]]
[[Kategoria:Budynki w Polsce oddane do użytku w XVIII wieku]]

Aktualna wersja na dzień 19:03, 4 mar 2023

Kościół ewangelicki w Sierakowie
489/A z dnia 4.02.1969
Ilustracja
Ruina kościoła w 2011
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sieraków

Wyznanie

protestanckie

Kościół

ewangelicko-augsburski

Położenie na mapie Sierakowa
Mapa konturowa Sierakowa, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół ewangelicki w Sierakowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół ewangelicki w Sierakowie”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół ewangelicki w Sierakowie”
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego
Mapa konturowa powiatu międzychodzkiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół ewangelicki w Sierakowie”
Położenie na mapie gminy Sieraków
Mapa konturowa gminy Sieraków, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół ewangelicki w Sierakowie”
Ziemia52°39′08″N 16°04′36″E/52,652222 16,076667
Multimedia w Wikimedia Commons
Kościół na planie Holzhauera z 1817

Kościół ewangelicki w Sierakowie – budowla sakralna wzniesiona w latach 1782-1785 w Sierakowie jako świątynia parafii ewangelickiej. Obecnie rewitalizowana dla utworzenia Muzeum Rybactwa Śródlądowego i Ochrony Wód (planowane otwarcie w połowie 2022)[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Fundatorem kościoła był właściciel Sierakowa Mikołaj Gartenberg-Sadogórski, który też w nim został najprawdopodobniej pochowany[2]. Zaprojektował go Gottlieb Werchan[3]. Funkcję świątyni ewangelickiej pełnił do 1945. W 2. połowie XX wieku przez wiele lat obiekt pozostawał niewykorzystywany, przejściowo służył jako magazyn spółdzielni rolniczej[2]. W latach 90. ubiegłego stulecia stał się własnością miasta[3]. Stopniowo popadał w ruinę. W 2008 władze samorządowe ubiegały się bezskutecznie o środki na renowację obiektu do Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (działanie 6.2 "Rozwój kultury i zachowanie dziedzictwa narodowego")[3]. 15 października 2010 zawaliła się wieża kościoła[3]. W ślad za tym wojewódzki konserwator zabytków wydał miastu nakaz odbudowy kościoła, wyznaczając termin na koniec czerwca 2012[3].

Architektura

[edytuj | edytuj kod]

Kościół jest budowlą szkieletową (szachulcową), drewniano-ceglaną o zatynkowanych polach. Zbudowany został na planie prostokąta z trójbocznie zamkniętym prezbiterium, ukierunkowanym na północ. Do 2010 posiadał od południa czworoboczną wieżę, zwieńczoną dachem namiotowym. Nawa pokryta dechem z dachówek. Do prezbiterium przylega murowana przybudówka z okresu po 1945. Przy ścianie zachodniej znajduje się kruchta. Dach pokryty dachówkami. Wnętrze jednonawowe z pozornym sklepieniem zwierciadlanym. Od południa, wschodu i zachodu posiada empory[3] drewniane z klasycystyczną dekoracją z przełomu XVIII i XIX wieku[4]. Po katastrofie z 2010 świątynia była zabezpieczona przed dalszą degradacją drewnianymi wspornikami wzniesionymi z funduszy miasta[5].

W pobliżu kościoła stoi murowana plebania w stylu neoromańskim z połowy XIX wieku. Wzniesiono ją na miejscu pierwotnej, która spłonęła w 1817[4].

Galeria

[edytuj | edytuj kod]
Widok ogólny w 1973
Widok od strony Warty w 1973
Widok ogólny w 1997
Historyczne widoki kościoła

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Krzysztof Sobkowski, W Sierakowie trwa odbudowa dawnego kościoła ewangelickiego. Właśnie rozpoczyna się montaż drugiej empory [online], Międzychód Nasze Miasto, 17 grudnia 2020 [dostęp 2021-01-18] (pol.).
  2. ↑ a b Dane z witryny miasta Sieraków (dostęp: 21 lipca 2014 r.).
  3. ↑ a b c d e f Dane o kościele ewangelickim w Sierakowie na witrynie miasta Sieraków (dostęp: 21 lipca 2014 r.).. [dostęp 2014-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 lipca 2014)].
  4. ↑ a b Barbara Lenard, Aniela Sławska, Sieraków, Wydawnictwo Poznańskie, 1973, s. 57
  5. ↑ Informacja o stanie kościoła ewangelickiego w Sierakowie w serwisie internetowym Nasze Miasto.pl (dostęp: 21 lipca 2014 r.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_ewangelicki_w_Sierakowie&oldid=69779539”