Przejdź do zawartości

Boża podszewka (serial telewizyjny): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Serial infobox}} + WP:SK
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawa linków do ujednoznacznień
 
(Nie pokazano 36 wersji utworzonych przez 27 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{disambigR|'''serialu telewizyjnego'''|[[Boża podszewka|inne znaczenia tego terminu]]}}
{{inne znaczenia|serialu telewizyjnego|[[Boża podszewka|inne znaczenia tego terminu]]}}
{{Serial infobox
{{Serial infobox
|tytuł = Boża podszewka
|tytuł = Boża podszewka
|oryginalny tytuł =
|oryginalny tytuł =
|grafika =
|grafika =
|podpis grafiki =
|opis grafiki =
|alt grafiki =
|inny tytuł =
|inny tytuł =
|gatunek =
|gatunek = [[Film obyczajowy|obyczajowy]]
|kraj produkcji = {{państwo|POL}}
|kraj produkcji = [[Polska]]
|oryginalny język = [[język polski|polski]]
|oryginalny język = [[język polski|polski]]
|twórcy =
|twórcy =
Linia 13: Linia 14:
|muzyka tytułowa =
|muzyka tytułowa =
|liczba odcinków = 15
|liczba odcinków = 15
|liczba serii =
|liczba serii = 1
|nagrody =
|nagrody =
|lista odcinków =
|lista odcinków =
|produkcja = [[STI Studio Filmowe]]
|produkcja = STI Studio Filmowe
|produkcja wykonawcza =
|reżyseria = [[Izabella Cywińska]]
|reżyseria = [[Izabella Cywińska]]
|scenariusz = [[Izabella Cywińska]]
|scenariusz = [[Izabella Cywińska]]
|narracja =
|narracja =
|muzyka = [[Jerzy Satanowicz]]
|muzyka = [[Jerzy Satanowski]]
|zdjęcia = [[Ryszard Lenczewski]]
|zdjęcia = [[Ryszard Lenczewski]]
|scenografia = [[Jacek Osadowski]]
|scenografia = [[Jacek Osadowski]]
|czas trwania = 55 min.
|wytwórnia =
|czas trwania = 55 min
|kąt kamery =
|kąt kamery =
|kraj oryginalnej emisji = [[Polska]]
|data premiery = 23 listopada 1997
|stacja telewizyjna = [[TVP1]]
|stacja telewizyjna = [[TVP1]]
|format obrazu =
|format dźwięku =
|kraj oryginalnej emisji =
|lata emisji = [[1997]]-[[1998]]
|pierwsza emisja =
|pierwsza emisja =
|data premiery = [[23 listopada]] [[1997]]
|lata emisji = 1997–1998
|status =
|status = zakończony
|od lat =
|format obrazu = [[Format obrazu#Standard 16:9|16:9]]
|format dźwięku = 2.0 i 5.1
|poprzednik =
|poprzednik =
|kontynuacja =
|kontynuacja = ''[[Boża podszewka II]]''
|powiązane =
|powiązane =
|commons =
|commons =
Linia 41: Linia 43:
|www =
|www =
}}
}}
'''Boża podszewka''' – polski serial obyczajowy w reżyserii [[Izabella Cywińska|Izabelli Cywińskiej]], emitowany przez [[TVP1]] od 23 listopada 1997 do 1 marca 1998. Serial powstał na podstawie powieści autorstwa [[Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz|Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz]] pod tym samym tytułem.
'''„Boża podszewka”''' – 15-odcinkowy serial produkcji polskiej wyprodukowany w latach [[1995]]-[[1996]], a montowany w [[1997]]. Pierwszy raz został pokazany w TVP 1 [[23 listopada]] [[1997]], a drugi raz latem [[2003]]. Został wyreżyserowany przez Izabellę Cywińską. Zdjęcia do 2 serii rozpoczęto w [[sierpień|sierpniu]] [[2003]]


W 2005 [[TVP1]] wyemitowała drugą część serialu pod tytułem ''[[Boża podszewka II]]''.
==Fabuła==
"Boża Podszewka" przedstawia dramatyczne losy Marianny Jurewiczówny, jej rodziny oraz mieszkańców Wileńszczyzny z początku XX wieku.
Akcja serialu rozpoczyna się w 1900 r, kiedy przychodzi na świat najmłodsze dziecko Marii i Andrzeja Jurewiczów - Marianna. Oczami Maryśki poznajemy kolejnych przewijających się przez dworek, zamawiaczy (Bartłomiej), schłopiałych szlachciców (np. Mickiewicz), wiejskich parobków (np. Antośka), służące (np. Walunia), a także rozmaitych odmieńców odrzuconych i wyśmiewanych (np. Durna Maryla) podobnie jak główna bohaterka. Marianna Jurewiczówna przez rodzinę nazywana jest "niedonoskiem" z powodu jej wcześniactwa, czuje się niekochana i odtrącona, nie rozumiana, inna.
Serial kończy się w październiku 1944 r. kiedy z Wileńszczyzny wysiedlano Polaków.
W [[2005]] roku [[TVP1]] wyemitowała [[Boża podszewka II|drugą część serialu]].


Plenery: [[Dębówka (gmina Konstancin-Jeziorna)|Dębówka]] koło [[Konstancin (Konstancin-Jeziorna)|Konstancina]].
==Obsada==
*Maryśka – [[Agnieszka Krukówna]]
*Maria Jurewicz – [[Danuta Stenka]]
*Andrzej Jurewicz – [[Andrzej Grabowski (aktor)|Andrzej Grabowski]]
*Józia Jurewicz – [[Hanna Śleszyńska]]
*Janeczka Jurewicz – [[Katarzyna Herman]]
*Elżbieta Jurewicz – [[Jolanta Fraszyńska]]
*Broniś Jurewicz – [[Adam Ferency]]
*Bogdan Jurewicz – [[Marek Cichucki]]
*Anusia Jurewicz – [[Dominika Ostałowska]]
*Adam Jurewicz – [[Piotr Adamczyk]]
*Konstanty Jurewicz – [[Roman Gancarczyk]]
*Kazimierz Lulewicz – [[Janusz Michałowski]]
*Gienia Lulewicz – [[Karolina Gruszka]]
*Joanna Lulewicz - [[Halina Gryglaszewska]]
*Stanisław Lulewicz - [[Fabian Kiebicz]]
*Walunia - [[Anna Dymna]]
*Elżbieta jako dziecko - [[Katarzyna Cichopek]]
*Znachor Bartłuk – [[Jan Prochyra]]
*Marek Borecki – [[Robert Czebotar]]
*Marusia – [[Miriam Aleksandrowicz]]
*Walukiewicz – [[Jan Kociniak]]
*Walukiewiczowa – [[Sława Kwaśniewska]]
*Baba z chaty Mickiewicz – [[Zofia Gładyszewska]]
*Ten z KGB – [[Krzysztof Krupiński (aktor)|Krzysztof Krupiński]]
*Chłopiec w okopach – [[Grzegorz Niedzielski]]
*Wandzia, żona Bronisia – [[Izabela Dąbrowska]]
*Isadora – [[Anna Gornostaj]]
*Żołnierz AK - [[Mirosław Jękot]]
*Żołnierz AK - [[Dariusz Pick]]
*Żydówka – [[Katarzyna Pakosińska]]
*Żołnierz litewski – [[Andrzej Niemirski]]
*aplikant – [[Paweł Burczyk]]
*Rosjanin - [[Michał Breitenwald]]
*składający przysięgę - [[Borys Jaźnicki]]
*repatriant – [[Wojciech Kobiałko]]
*bolszewik − [[Tomasz Preniasz-Struś]]
*Antolka Korkuciówna − [[Magdalena Gnatowska]]


== Spis odcinków==
== Fabuła ==
''Boża Podszewka'' przedstawia dramatyczne losy Marianny Jurewiczówny, jej rodziny oraz mieszkańców [[Wileńszczyzna|Wileńszczyzny]] z lat 1900–1945.
* 1 Juryszki Wileńskie, lata 1900-1913

* 2 Juryszki Wileńskie, rok 1913
Akcja serialu rozpoczyna się w 1900, kiedy przychodzi na świat najmłodsze dziecko Marii i Andrzeja Jurewiczów – Marianna. Oczami Maryśki poznajemy kolejnych, przewijających się przez dworek bohaterów: zamawiaczy (Bartłomiej), schłopiałych szlachciców (np. Mickiewicz), wiejskich parobków (np. Antośka), służących (np. Walunia), a także rozmaitych odmieńców, odrzuconych i wyśmiewanych (np. Durna Maryla), tak jak główna bohaterka. Marianna Jurewiczówna przez rodzinę nazywana jest „niedonoskiem” z powodu jej wcześniactwa, czuje się niekochana i odtrącona, nierozumiana, inna. Akcja serialu kończy się w 1945 r. podczas tzw. pierwszej repatriacji.
* 3 Juryszki Wileńskie, rok 1914

* 4 Juryszki Wileńskie, rok 1914
== Obsada ==
* 5 Juryszki Wileńskie, lata 1920-1921
{{Układ wielokolumnowy |szerokość=23em <!-- od 9 do 23 --> |liczba=2 |
* 6 Juryszki Wileńskie, rok 1927
* [[Agnieszka Krukówna]] – Maryśka
* 7 Juryszki Wileńskie, rok 1928
* [[Danuta Stenka]] – Maria Jurewicz
* 8 Juryszki Wileńskie, rok 1929
* [[Andrzej Grabowski (aktor)|Andrzej Grabowski]] – Andrzej Jurewicz
* 9 Lida, rok 1929
* [[Hanna Śleszyńska]] – Józia Jurewicz
* 10 Lida, rok 1930. Wilno, rok 1939
* [[Katarzyna Herman]] – Janeczka Jurewicz
* 11 Wilno, lata 1940-1941
* [[Jolanta Fraszyńska]] – Elżbieta Jurewicz
* 12 Juryszki Wileńskie, lata 1941-1942
* [[Adam Ferency]] – Broniś Jurewicz
* 13 Juryszki Wileńskie, rok 1943
* [[Marek Cichucki]] – Bogdan Jurewicz
* 14 Juryszki Wileńskie, lata 1943-1944
* [[Dominika Ostałowska]] – Anusia Jurewicz
* 15 Juryszki Wileńskie, rok 1945
* [[Piotr Adamczyk]] – Adam Jurewicz
* [[Roman Gancarczyk]] – Konstanty Jurewicz
* [[Janusz Michałowski]] – Kazimierz Lulewicz
* [[Karolina Gruszka]] – Gienia Lulewicz
* [[Halina Gryglaszewska]] – Joanna Lulewicz
* [[Fabian Kiebicz]] – Stanisław Lulewicz
* [[Joanna Szczepkowska]] – Bogusia
* [[Jan Matyjaszkiewicz]] – Władysław
* [[Anna Dymna]] – Walunia
* [[Katarzyna Cichopek]] – Elżbieta jako dziecko
* [[Jan Prochyra]] – znachor Bartłuk
* [[Robert Czebotar]] – Marek Borecki
* [[Miriam Aleksandrowicz]] – Marusia
* [[Jan Kociniak]] – Walukiewicz
* [[Sława Kwaśniewska]] – Walukiewiczowa
* [[Zofia Gładyszewska]] – baba z chaty Mickiewicz
* [[Krzysztof Krupiński (aktor)|Krzysztof Krupiński]] – ten z KGB
* [[Grzegorz Niedzielski]] – chłopiec w okopach
* [[Izabela Dąbrowska]] – Wandzia, żona Bronisia
* [[Anna Gornostaj]] – Isadora
* [[Mirosław Jękot]] – żołnierz AK
* [[Dariusz Pick]] – żołnierz AK
* [[Katarzyna Pakosińska]] – Żydówka
* [[Andrzej Niemirski]] – żołnierz litewski
* [[Paweł Burczyk]] – aplikant
* [[Michał Breitenwald]] – rosjanin
* [[Borys Jaźnicki]] – składający przysięgę
* [[Wojciech Kobiałko]] – repatriant
* [[Tomasz Preniasz-Struś]] – Bolszewik
* [[Magdalena Gnatowska]] – Antolka Korkuciówna
* [[Zdzisław Szymborski]] – sędzia
* [[Jerzy Dukay]] – Cygan
* [[Krzysztof Kowalewski]] – masarz Bartosiewicz
* [[Mirosław Zbrojewicz]] – ordynans Gónego
* [[Andrzej Chyra]] – Rosjanin
}}

== Spis odcinków ==
# Juryszki Wileńskie, lata 1900–1913
# Juryszki Wileńskie, rok 1913
# Juryszki Wileńskie, rok 1914
# Juryszki Wileńskie, rok 1914
# Juryszki Wileńskie, lata 1920–1921
# Juryszki Wileńskie, rok 1927
# Juryszki Wileńskie, rok 1928
# Juryszki Wileńskie, rok 1929
# Lida, rok 1929
# Lida, rok 1930. Wilno, rok 1939
# Wilno, lata 1940–1941
# Juryszki Wileńskie, lata 1941–1942
# Juryszki Wileńskie, rok 1943
# Juryszki Wileńskie, lata 1943–1944
# Juryszki Wileńskie, rok 1945

== Kontrowersje ==
W czasie premiery serial stał się obiektem kontrowersji, ponieważ według ludzi pochodzących z Kresów Wschodnich w niedopuszczalny sposób zakłamywał i wyszydzał historię, przedstawiając nieprawdziwy, pozbawiony patriotyzmu i wyjątkowo niepochlebny obraz życia mieszkańców Wileńszczyzny<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = "Boża podszewka": walka o serial |data dostępu = 2020-11-23 |opublikowany = kultura.onet.pl |url = https://kultura.onet.pl/film/wywiady-i-artykuly/boza-podszewka-najbardziej-kontrowersyjny-serial-tvp-jego-emisja-wywolala-burze/mlfswbt}}</ref>.

== Wątki autobiograficzne ==
Reżyserkę serialu urzekła historia rodziny Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz autentycznością i brakiem patosu<ref name=":0" />. Od samej Lubkiewicz-Urbanowicz dowiadujemy się, że w powieści opisała swoją matkę (Maryśkę), dziadków i wujków. Autorka zdradza we wstępie do powieści<ref>{{Cytuj |autor = Teresa Lubkiewicz Urbanowicz |tytuł = Boża podszewka |data = 1997 |isbn = 83-7337-453-1}}</ref>, że imiona bohaterom zostawiła takie, jakie nosili w rzeczywistości jej krewni. Inaczej, jak mówiła, "nie czułaby postaci". Jedynie zmieniła im nazwiska: z Mickiewiczów na Jurewiczów. Nawet postaci Waluni czy Antolki miały swój żywy pierwowzór. <blockquote>Boża podszewka jest opowieścią o losie niepokornej kobiety ze szlacheckiego zaścianka na Wileńszczyźnie, jej rodzinie, wydarzeniach, jakie miały miejsce od początku wieku po drugą wojnę światową. Wszystko osnute jest na wspomnieniach mojej Matki i moich. Najpierw napisałam opowiadanie o Maryśce. Leżało gdzieś zarzucone, aż przyszedł ten najgorszy dla mnie czas: straciłam bliskich, także Matkę. Wtedy to opowiadanie o Niej zaczęło być takie ważne. Trzeba było uciec w daleką przeszłość, żeby poradzić sobie z teraźniejszością. Chciałam dotrzeć do źródła kompleksów Matki. Do przyczyn jej wyobcowania. "Mieli mnie tam za bożą podszewkę".

Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz<ref>{{Cytuj |tytuł = Boża podszewka 1 |data dostępu = 2020-12-05 |opublikowany = Lubimyczytać.pl |url = https://lubimyczytac.pl/ksiazka/48811/boza-podszewka-1}}</ref></blockquote>Izabella Cywińska nakręciła też dokument pt. ''Juryszki-Rakuciniszki. Daleka Droga'', w którym nie tylko widzimy kulisy powstawania serialu, ale również poznajemy autorkę powieści, przyglądającą się kręconym scenom serialu i odwiedzającą rodzinne, wileńskie strony. Z dokumentu dowiadujemy się, że serialowe Juryszki to naprawdę Rakuciniszki - mała osada, 60 km od Wilna.

== Przypisy ==
{{Przypisy}}


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
* {{imdb|tytuł|0405522|Boża podszewka}}
* {{Filmpolski|tytuł|126665|Boża podszewka}}
* {{filmweb|tytuł|36088|Boża podszewka}}
* {{IMDb|tytuł|0405522|Boża podszewka}}
* {{Filmweb|tytuł|36088|Boża podszewka}}

{{Seriale TVP}}


[[Kategoria:Polskie seriale obyczajowe]]
[[Kategoria:Polskie telewizyjne seriale obyczajowe]]
[[Kategoria:Seriale telewizyjne emitowane od 1997]]
[[Kategoria:Seriale telewizyjne zakończone w 1998]]
[[Kategoria:Filmy w reżyserii Izabelli Cywińskiej]]
[[Kategoria:Filmy w reżyserii Izabelli Cywińskiej]]
[[Kategoria:Serialowe debiuty 1997]]
[[Kategoria:Filmy kręcone w województwie mazowieckim]]

Aktualna wersja na dzień 12:05, 30 lis 2023

Boża podszewka
Gatunek

obyczajowy

Kraj produkcji

Polska

Oryginalny język

polski

Główne role

Agnieszka Krukówna
Danuta Stenka
Andrzej Grabowski

Liczba odcinków

15

Liczba serii

1

Produkcja
Produkcja

STI Studio Filmowe

Reżyseria

Izabella Cywińska

Scenariusz

Izabella Cywińska

Muzyka

Jerzy Satanowski

Zdjęcia

Ryszard Lenczewski

Scenografia

Jacek Osadowski

Czas trwania odcinka

55 min

Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji

Polska

Data premiery

23 listopada 1997

Stacja telewizyjna

TVP1

Lata emisji

1997–1998

Status

zakończony

Format obrazu

16:9

Format dźwięku

2.0 i 5.1

Chronologia
Kontynuacja

Boża podszewka II

Boża podszewka – polski serial obyczajowy w reżyserii Izabelli Cywińskiej, emitowany przez TVP1 od 23 listopada 1997 do 1 marca 1998. Serial powstał na podstawie powieści autorstwa Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz pod tym samym tytułem.

W 2005 TVP1 wyemitowała drugą część serialu pod tytułem Boża podszewka II.

Plenery: Dębówka koło Konstancina.

Fabuła

[edytuj | edytuj kod]

Boża Podszewka przedstawia dramatyczne losy Marianny Jurewiczówny, jej rodziny oraz mieszkańców Wileńszczyzny z lat 1900–1945.

Akcja serialu rozpoczyna się w 1900, kiedy przychodzi na świat najmłodsze dziecko Marii i Andrzeja Jurewiczów – Marianna. Oczami Maryśki poznajemy kolejnych, przewijających się przez dworek bohaterów: zamawiaczy (Bartłomiej), schłopiałych szlachciców (np. Mickiewicz), wiejskich parobków (np. Antośka), służących (np. Walunia), a także rozmaitych odmieńców, odrzuconych i wyśmiewanych (np. Durna Maryla), tak jak główna bohaterka. Marianna Jurewiczówna przez rodzinę nazywana jest „niedonoskiem” z powodu jej wcześniactwa, czuje się niekochana i odtrącona, nierozumiana, inna. Akcja serialu kończy się w 1945 r. podczas tzw. pierwszej repatriacji.

Obsada

[edytuj | edytuj kod]

Spis odcinków

[edytuj | edytuj kod]
  1. Juryszki Wileńskie, lata 1900–1913
  2. Juryszki Wileńskie, rok 1913
  3. Juryszki Wileńskie, rok 1914
  4. Juryszki Wileńskie, rok 1914
  5. Juryszki Wileńskie, lata 1920–1921
  6. Juryszki Wileńskie, rok 1927
  7. Juryszki Wileńskie, rok 1928
  8. Juryszki Wileńskie, rok 1929
  9. Lida, rok 1929
  10. Lida, rok 1930. Wilno, rok 1939
  11. Wilno, lata 1940–1941
  12. Juryszki Wileńskie, lata 1941–1942
  13. Juryszki Wileńskie, rok 1943
  14. Juryszki Wileńskie, lata 1943–1944
  15. Juryszki Wileńskie, rok 1945

Kontrowersje

[edytuj | edytuj kod]

W czasie premiery serial stał się obiektem kontrowersji, ponieważ według ludzi pochodzących z Kresów Wschodnich w niedopuszczalny sposób zakłamywał i wyszydzał historię, przedstawiając nieprawdziwy, pozbawiony patriotyzmu i wyjątkowo niepochlebny obraz życia mieszkańców Wileńszczyzny[1].

Wątki autobiograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Reżyserkę serialu urzekła historia rodziny Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz autentycznością i brakiem patosu[1]. Od samej Lubkiewicz-Urbanowicz dowiadujemy się, że w powieści opisała swoją matkę (Maryśkę), dziadków i wujków. Autorka zdradza we wstępie do powieści[2], że imiona bohaterom zostawiła takie, jakie nosili w rzeczywistości jej krewni. Inaczej, jak mówiła, "nie czułaby postaci". Jedynie zmieniła im nazwiska: z Mickiewiczów na Jurewiczów. Nawet postaci Waluni czy Antolki miały swój żywy pierwowzór.

Boża podszewka jest opowieścią o losie niepokornej kobiety ze szlacheckiego zaścianka na Wileńszczyźnie, jej rodzinie, wydarzeniach, jakie miały miejsce od początku wieku po drugą wojnę światową. Wszystko osnute jest na wspomnieniach mojej Matki i moich. Najpierw napisałam opowiadanie o Maryśce. Leżało gdzieś zarzucone, aż przyszedł ten najgorszy dla mnie czas: straciłam bliskich, także Matkę. Wtedy to opowiadanie o Niej zaczęło być takie ważne. Trzeba było uciec w daleką przeszłość, żeby poradzić sobie z teraźniejszością. Chciałam dotrzeć do źródła kompleksów Matki. Do przyczyn jej wyobcowania. "Mieli mnie tam za bożą podszewkę". Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz[3]

Izabella Cywińska nakręciła też dokument pt. Juryszki-Rakuciniszki. Daleka Droga, w którym nie tylko widzimy kulisy powstawania serialu, ale również poznajemy autorkę powieści, przyglądającą się kręconym scenom serialu i odwiedzającą rodzinne, wileńskie strony. Z dokumentu dowiadujemy się, że serialowe Juryszki to naprawdę Rakuciniszki - mała osada, 60 km od Wilna.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b "Boża podszewka": walka o serial [online], kultura.onet.pl [dostęp 2020-11-23].
  2. Teresa Lubkiewicz Urbanowicz, Boża podszewka, 1997, ISBN 83-7337-453-1.
  3. Boża podszewka 1 [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2020-12-05].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]