Przejdź do zawartości

Boża podszewka (serial telewizyjny): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawa linków do ujednoznacznień
 
(Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 15 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{inne znaczenia|'''serialu telewizyjnego'''|[[Boża podszewka|inne znaczenia tego terminu]]}}
{{inne znaczenia|serialu telewizyjnego|[[Boża podszewka|inne znaczenia tego terminu]]}}
{{Serial infobox
{{Serial infobox
|tytuł = Boża podszewka
|tytuł = Boża podszewka
|oryginalny tytuł =
|oryginalny tytuł =
|grafika =
|grafika =
|podpis grafiki =
|opis grafiki =
|alt grafiki =
|inny tytuł =
|inny tytuł =
|gatunek = [[film obyczajowy|obyczajowy]]
|gatunek = [[Film obyczajowy|obyczajowy]]
|kraj produkcji = [[Polska]]
|kraj produkcji = [[Polska]]
|oryginalny język = [[język polski|polski]]
|oryginalny język = [[język polski|polski]]
Linia 17: Linia 18:
|lista odcinków =
|lista odcinków =
|produkcja = STI Studio Filmowe
|produkcja = STI Studio Filmowe
|produkcja wykonawcza =
|reżyseria = [[Izabella Cywińska]]
|reżyseria = [[Izabella Cywińska]]
|scenariusz = [[Izabella Cywińska]]
|scenariusz = [[Izabella Cywińska]]
Linia 23: Linia 25:
|zdjęcia = [[Ryszard Lenczewski]]
|zdjęcia = [[Ryszard Lenczewski]]
|scenografia = [[Jacek Osadowski]]
|scenografia = [[Jacek Osadowski]]
|wytwórnia =
|czas trwania = 55 min
|czas trwania = 55 min
|kąt kamery =
|kąt kamery =
|stacja telewizyjna = [[TVP1]]
|format obrazu = [[Format obrazu#Standard 16:9|16:9]]
|format dźwięku = 2.0 i 5.1
|kraj oryginalnej emisji = [[Polska]]
|kraj oryginalnej emisji = [[Polska]]
|lata emisji = [[1997]]-[[1998]]
|data premiery = 23 listopada 1997
|stacja telewizyjna = [[TVP1]]
|pierwsza emisja =
|pierwsza emisja =
|data premiery = [[23 listopada]] [[1997]]
|lata emisji = 1997–1998
|status = zakończony
|status = zakończony
|od lat = {{Od lat|16}}
|format obrazu = [[Format obrazu#Standard 16:9|16:9]]
|format dźwięku = 2.0 i 5.1
|poprzednik =
|poprzednik =
|kontynuacja = ''[[Boża podszewka II]]''
|kontynuacja = ''[[Boża podszewka II]]''
Linia 41: Linia 43:
|www =
|www =
}}
}}
'''Boża podszewka''' – polski serial obyczajowy w reżyserii [[Izabella Cywińska|Izabelli Cywińskiej]], emitowany przez [[TVP 1]] od [[23 listopada]] [[1997]] do [[1 marca]] [[1998]]. Serial powstał na podstawie powieści pod tym samym tytułem autorstwa [[Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz|Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz]].
'''Boża podszewka''' – polski serial obyczajowy w reżyserii [[Izabella Cywińska|Izabelli Cywińskiej]], emitowany przez [[TVP1]] od 23 listopada 1997 do 1 marca 1998. Serial powstał na podstawie powieści autorstwa [[Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz|Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz]] pod tym samym tytułem.


W 2005 [[TVP1]] wyemitowała drugą część serialu pod tytułem ''[[Boża podszewka II]]''.
== Fabuła ==
''Boża Podszewka'' przedstawia dramatyczne losy Marianny Jurewiczówny, jej rodziny oraz mieszkańców [[Wileńszczyzna|Wileńszczyzny]] z lat 1900-1944.


Plenery: [[Dębówka (gmina Konstancin-Jeziorna)|Dębówka]] koło [[Konstancin (Konstancin-Jeziorna)|Konstancina]].
Akcja serialu rozpoczyna się w [[1900]], kiedy przychodzi na świat najmłodsze dziecko Marii i Andrzeja Jurewiczów - Marianna. Oczami Maryśki poznajemy kolejnych przewijających się przez dworek bohaterów: zamawiaczy (Bartłomiej), schłopiałych szlachciców (np. Mickiewicz), wiejskich parobków (np. Antośka), służące (np. Walunia), a także rozmaitych odmieńców, odrzuconych i wyśmiewanych (np. Durna Maryla), tak jak główna bohaterka. Marianna Jurewiczówna przez rodzinę nazywana jest "niedonoskiem" z powodu jej wcześniactwa, czuje się niekochana i odtrącona, nie rozumiana, inna.


== Fabuła ==
Serial kończy się w październiku 1944, kiedy z Wileńszczyzny [[Sowieci]] zaczęli wysiedlać Polaków.
''Boża Podszewka'' przedstawia dramatyczne losy Marianny Jurewiczówny, jej rodziny oraz mieszkańców [[Wileńszczyzna|Wileńszczyzny]] z lat 1900–1945.


Akcja serialu rozpoczyna się w 1900, kiedy przychodzi na świat najmłodsze dziecko Marii i Andrzeja Jurewiczów Marianna. Oczami Maryśki poznajemy kolejnych, przewijających się przez dworek bohaterów: zamawiaczy (Bartłomiej), schłopiałych szlachciców (np. Mickiewicz), wiejskich parobków (np. Antośka), służących (np. Walunia), a także rozmaitych odmieńców, odrzuconych i wyśmiewanych (np. Durna Maryla), tak jak główna bohaterka. Marianna Jurewiczówna przez rodzinę nazywana jest „niedonoskiem” z powodu jej wcześniactwa, czuje się niekochana i odtrącona, nierozumiana, inna. Akcja serialu kończy się w 1945 r. podczas tzw. pierwszej repatriacji.
W [[2005]] [[TVP1]] wyemitowała drugą część serialu pod tytułem ''[[Boża podszewka II]]''.


== Obsada ==
== Obsada ==
{{układ wielokolumnowy|liczba=2|
{{Układ wielokolumnowy |szerokość=23em <!-- od 9 do 23 --> |liczba=2 |
*Maryśka – [[Agnieszka Krukówna]]
* [[Agnieszka Krukówna]] – Maryśka
*Maria Jurewicz – [[Danuta Stenka]]
* [[Danuta Stenka]] – Maria Jurewicz
*Andrzej Jurewicz – [[Andrzej Grabowski (aktor)|Andrzej Grabowski]]
* [[Andrzej Grabowski (aktor)|Andrzej Grabowski]] – Andrzej Jurewicz
*Józia Jurewicz – [[Hanna Śleszyńska]]
* [[Hanna Śleszyńska]] – Józia Jurewicz
*Janeczka Jurewicz – [[Katarzyna Herman]]
* [[Katarzyna Herman]] – Janeczka Jurewicz
*Elżbieta Jurewicz – [[Jolanta Fraszyńska]]
* [[Jolanta Fraszyńska]] – Elżbieta Jurewicz
*Broniś Jurewicz – [[Adam Ferency]]
* [[Adam Ferency]] – Broniś Jurewicz
*Bogdan Jurewicz – [[Marek Cichucki]]
* [[Marek Cichucki]] – Bogdan Jurewicz
*Anusia Jurewicz – [[Dominika Ostałowska]]
* [[Dominika Ostałowska]] – Anusia Jurewicz
*Adam Jurewicz – [[Piotr Adamczyk]]
* [[Piotr Adamczyk]] – Adam Jurewicz
*Konstanty Jurewicz – [[Roman Gancarczyk]]
* [[Roman Gancarczyk]] – Konstanty Jurewicz
*Kazimierz Lulewicz – [[Janusz Michałowski]]
* [[Janusz Michałowski]] – Kazimierz Lulewicz
*Gienia Lulewicz – [[Karolina Gruszka]]
* [[Karolina Gruszka]] – Gienia Lulewicz
*Joanna Lulewicz – [[Halina Gryglaszewska]]
* [[Halina Gryglaszewska]] – Joanna Lulewicz
*Stanisław Lulewicz – [[Fabian Kiebicz]]
* [[Fabian Kiebicz]] – Stanisław Lulewicz
* [[Joanna Szczepkowska]] – Bogusia
*Walunia – [[Anna Dymna]]
* [[Jan Matyjaszkiewicz]] – Władysław
*Elżbieta jako dziecko – [[Katarzyna Cichopek]]
* [[Anna Dymna]] – Walunia
*Znachor Bartłuk – [[Jan Prochyra]]
* [[Katarzyna Cichopek]] – Elżbieta jako dziecko
*Marek Borecki – [[Robert Czebotar]]
* [[Jan Prochyra]] – znachor Bartłuk
*Marusia – [[Miriam Aleksandrowicz]]
* [[Robert Czebotar]] – Marek Borecki
*Walukiewicz – [[Jan Kociniak]]
* [[Miriam Aleksandrowicz]] – Marusia
*Walukiewiczowa – [[Sława Kwaśniewska]]
* [[Jan Kociniak]] – Walukiewicz
*Baba z chaty Mickiewicz – [[Zofia Gładyszewska]]
* [[Sława Kwaśniewska]] – Walukiewiczowa
*Ten z KGB – [[Krzysztof Krupiński (aktor)|Krzysztof Krupiński]]
* [[Zofia Gładyszewska]] – baba z chaty Mickiewicz
*Chłopiec w okopach – [[Grzegorz Niedzielski]]
* [[Krzysztof Krupiński (aktor)|Krzysztof Krupiński]] – ten z KGB
*Wandzia, żona Bronisia – [[Izabela Dąbrowska]]
* [[Grzegorz Niedzielski]] – chłopiec w okopach
*Isadora – [[Anna Gornostaj]]
* [[Izabela Dąbrowska]] – Wandzia, żona Bronisia
*Żołnierz AK – [[Mirosław Jękot]]
* [[Anna Gornostaj]] – Isadora
*Żołnierz AK – [[Dariusz Pick]]
* [[Mirosław Jękot]] – żołnierz AK
*Żydówka – [[Katarzyna Pakosińska]]
* [[Dariusz Pick]] – żołnierz AK
*Żołnierz litewski – [[Andrzej Niemirski]]
* [[Katarzyna Pakosińska]] – Żydówka
*Aplikant – [[Paweł Burczyk]]
* [[Andrzej Niemirski]] – żołnierz litewski
*Rosjanin – [[Michał Breitenwald]]
* [[Paweł Burczyk]] – aplikant
*Składający przysięgę – [[Borys Jaźnicki]]
* [[Michał Breitenwald]] – rosjanin
*Repatriant – [[Wojciech Kobiałko]]
* [[Borys Jaźnicki]] – składający przysięgę
*Bolszewik − [[Tomasz Preniasz-Struś]]
* [[Wojciech Kobiałko]] – repatriant
*Antolka Korkuciówna − [[Magdalena Gnatowska]]
* [[Tomasz Preniasz-Struś]] – Bolszewik
*Sędzia – [[Zdzisław Szymborski]]
* [[Magdalena Gnatowska]] – Antolka Korkuciówna
*"Cygan" – [[Jerzy Dukay]]
* [[Zdzisław Szymborski]] – sędzia
*Masarz Bartosiewicz – [[Krzysztof Kowalewski]]
* [[Jerzy Dukay]] – Cygan
*Ordynans Górnego – [[Mirosław Zbrojewicz]]
* [[Krzysztof Kowalewski]] – masarz Bartosiewicz
* [[Mirosław Zbrojewicz]] – ordynans Gónego
* [[Andrzej Chyra]] – Rosjanin
}}
}}

== Spis odcinków ==
== Spis odcinków ==
# Juryszki Wileńskie, lata 1900–1913
{{układ wielokolumnowy|liczba=2|
* 1 Juryszki Wileńskie, lata 1900-1913
# Juryszki Wileńskie, rok 1913
* 2 Juryszki Wileńskie, rok 1913
# Juryszki Wileńskie, rok 1914
* 3 Juryszki Wileńskie, rok 1914
# Juryszki Wileńskie, rok 1914
* 4 Juryszki Wileńskie, rok 1914
# Juryszki Wileńskie, lata 1920–1921
* 5 Juryszki Wileńskie, lata 1920-1921
# Juryszki Wileńskie, rok 1927
* 6 Juryszki Wileńskie, rok 1927
# Juryszki Wileńskie, rok 1928
* 7 Juryszki Wileńskie, rok 1928
# Juryszki Wileńskie, rok 1929
* 8 Juryszki Wileńskie, rok 1929
# Lida, rok 1929
* 9 Lida, rok 1929
# Lida, rok 1930. Wilno, rok 1939
* 10 Lida, rok 1930. Wilno, rok 1939
# Wilno, lata 1940–1941
* 11 Wilno, lata 1940-1941
# Juryszki Wileńskie, lata 1941–1942
* 12 Juryszki Wileńskie, lata 1941-1942
# Juryszki Wileńskie, rok 1943
* 13 Juryszki Wileńskie, rok 1943
# Juryszki Wileńskie, lata 1943–1944
* 14 Juryszki Wileńskie, lata 1943-1944
# Juryszki Wileńskie, rok 1945

* 15 Juryszki Wileńskie, rok 1945
== Kontrowersje ==
}}
W czasie premiery serial stał się obiektem kontrowersji, ponieważ według ludzi pochodzących z Kresów Wschodnich w niedopuszczalny sposób zakłamywał i wyszydzał historię, przedstawiając nieprawdziwy, pozbawiony patriotyzmu i wyjątkowo niepochlebny obraz życia mieszkańców Wileńszczyzny<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = "Boża podszewka": walka o serial |data dostępu = 2020-11-23 |opublikowany = kultura.onet.pl |url = https://kultura.onet.pl/film/wywiady-i-artykuly/boza-podszewka-najbardziej-kontrowersyjny-serial-tvp-jego-emisja-wywolala-burze/mlfswbt}}</ref>.

== Wątki autobiograficzne ==
Reżyserkę serialu urzekła historia rodziny Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz autentycznością i brakiem patosu<ref name=":0" />. Od samej Lubkiewicz-Urbanowicz dowiadujemy się, że w powieści opisała swoją matkę (Maryśkę), dziadków i wujków. Autorka zdradza we wstępie do powieści<ref>{{Cytuj |autor = Teresa Lubkiewicz Urbanowicz |tytuł = Boża podszewka |data = 1997 |isbn = 83-7337-453-1}}</ref>, że imiona bohaterom zostawiła takie, jakie nosili w rzeczywistości jej krewni. Inaczej, jak mówiła, "nie czułaby postaci". Jedynie zmieniła im nazwiska: z Mickiewiczów na Jurewiczów. Nawet postaci Waluni czy Antolki miały swój żywy pierwowzór. <blockquote>Boża podszewka jest opowieścią o losie niepokornej kobiety ze szlacheckiego zaścianka na Wileńszczyźnie, jej rodzinie, wydarzeniach, jakie miały miejsce od początku wieku po drugą wojnę światową. Wszystko osnute jest na wspomnieniach mojej Matki i moich. Najpierw napisałam opowiadanie o Maryśce. Leżało gdzieś zarzucone, aż przyszedł ten najgorszy dla mnie czas: straciłam bliskich, także Matkę. Wtedy to opowiadanie o Niej zaczęło być takie ważne. Trzeba było uciec w daleką przeszłość, żeby poradzić sobie z teraźniejszością. Chciałam dotrzeć do źródła kompleksów Matki. Do przyczyn jej wyobcowania. "Mieli mnie tam za bożą podszewkę".

Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz<ref>{{Cytuj |tytuł = Boża podszewka 1 |data dostępu = 2020-12-05 |opublikowany = Lubimyczytać.pl |url = https://lubimyczytac.pl/ksiazka/48811/boza-podszewka-1}}</ref></blockquote>Izabella Cywińska nakręciła też dokument pt. ''Juryszki-Rakuciniszki. Daleka Droga'', w którym nie tylko widzimy kulisy powstawania serialu, ale również poznajemy autorkę powieści, przyglądającą się kręconym scenom serialu i odwiedzającą rodzinne, wileńskie strony. Z dokumentu dowiadujemy się, że serialowe Juryszki to naprawdę Rakuciniszki - mała osada, 60 km od Wilna.

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
* {{Filmpolski|tytuł|126665|Boża podszewka}}
* {{Filmpolski|tytuł|126665|Boża podszewka}}
* {{IMDb|tytuł|0405522|Boża podszewka}}
* {{IMDb|tytuł|0405522|Boża podszewka}}
* {{Filmweb|tytuł|36088|Boża podszewka}}
* {{Filmweb|tytuł|36088|Boża podszewka}}

{{Seriale TVP}}


[[Kategoria:Polskie telewizyjne seriale obyczajowe]]
[[Kategoria:Polskie telewizyjne seriale obyczajowe]]
[[Kategoria:Filmy w reżyserii Izabelli Cywińskiej]]
[[Kategoria:Seriale telewizyjne emitowane od 1997]]
[[Kategoria:Seriale telewizyjne emitowane od 1997]]
[[Kategoria:Seriale telewizyjne zakończone w 1998]]
[[Kategoria:Seriale telewizyjne zakończone w 1998]]
[[Kategoria:Filmy w reżyserii Izabelli Cywińskiej]]
[[Kategoria:Filmy kręcone w województwie mazowieckim]]

Aktualna wersja na dzień 12:05, 30 lis 2023

Boża podszewka
Gatunek

obyczajowy

Kraj produkcji

Polska

Oryginalny język

polski

Główne role

Agnieszka Krukówna
Danuta Stenka
Andrzej Grabowski

Liczba odcinków

15

Liczba serii

1

Produkcja
Produkcja

STI Studio Filmowe

Reżyseria

Izabella Cywińska

Scenariusz

Izabella Cywińska

Muzyka

Jerzy Satanowski

Zdjęcia

Ryszard Lenczewski

Scenografia

Jacek Osadowski

Czas trwania odcinka

55 min

Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji

Polska

Data premiery

23 listopada 1997

Stacja telewizyjna

TVP1

Lata emisji

1997–1998

Status

zakończony

Format obrazu

16:9

Format dźwięku

2.0 i 5.1

Chronologia
Kontynuacja

Boża podszewka II

Boża podszewka – polski serial obyczajowy w reżyserii Izabelli Cywińskiej, emitowany przez TVP1 od 23 listopada 1997 do 1 marca 1998. Serial powstał na podstawie powieści autorstwa Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz pod tym samym tytułem.

W 2005 TVP1 wyemitowała drugą część serialu pod tytułem Boża podszewka II.

Plenery: Dębówka koło Konstancina.

Fabuła

[edytuj | edytuj kod]

Boża Podszewka przedstawia dramatyczne losy Marianny Jurewiczówny, jej rodziny oraz mieszkańców Wileńszczyzny z lat 1900–1945.

Akcja serialu rozpoczyna się w 1900, kiedy przychodzi na świat najmłodsze dziecko Marii i Andrzeja Jurewiczów – Marianna. Oczami Maryśki poznajemy kolejnych, przewijających się przez dworek bohaterów: zamawiaczy (Bartłomiej), schłopiałych szlachciców (np. Mickiewicz), wiejskich parobków (np. Antośka), służących (np. Walunia), a także rozmaitych odmieńców, odrzuconych i wyśmiewanych (np. Durna Maryla), tak jak główna bohaterka. Marianna Jurewiczówna przez rodzinę nazywana jest „niedonoskiem” z powodu jej wcześniactwa, czuje się niekochana i odtrącona, nierozumiana, inna. Akcja serialu kończy się w 1945 r. podczas tzw. pierwszej repatriacji.

Obsada

[edytuj | edytuj kod]

Spis odcinków

[edytuj | edytuj kod]
  1. Juryszki Wileńskie, lata 1900–1913
  2. Juryszki Wileńskie, rok 1913
  3. Juryszki Wileńskie, rok 1914
  4. Juryszki Wileńskie, rok 1914
  5. Juryszki Wileńskie, lata 1920–1921
  6. Juryszki Wileńskie, rok 1927
  7. Juryszki Wileńskie, rok 1928
  8. Juryszki Wileńskie, rok 1929
  9. Lida, rok 1929
  10. Lida, rok 1930. Wilno, rok 1939
  11. Wilno, lata 1940–1941
  12. Juryszki Wileńskie, lata 1941–1942
  13. Juryszki Wileńskie, rok 1943
  14. Juryszki Wileńskie, lata 1943–1944
  15. Juryszki Wileńskie, rok 1945

Kontrowersje

[edytuj | edytuj kod]

W czasie premiery serial stał się obiektem kontrowersji, ponieważ według ludzi pochodzących z Kresów Wschodnich w niedopuszczalny sposób zakłamywał i wyszydzał historię, przedstawiając nieprawdziwy, pozbawiony patriotyzmu i wyjątkowo niepochlebny obraz życia mieszkańców Wileńszczyzny[1].

Wątki autobiograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Reżyserkę serialu urzekła historia rodziny Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz autentycznością i brakiem patosu[1]. Od samej Lubkiewicz-Urbanowicz dowiadujemy się, że w powieści opisała swoją matkę (Maryśkę), dziadków i wujków. Autorka zdradza we wstępie do powieści[2], że imiona bohaterom zostawiła takie, jakie nosili w rzeczywistości jej krewni. Inaczej, jak mówiła, "nie czułaby postaci". Jedynie zmieniła im nazwiska: z Mickiewiczów na Jurewiczów. Nawet postaci Waluni czy Antolki miały swój żywy pierwowzór.

Boża podszewka jest opowieścią o losie niepokornej kobiety ze szlacheckiego zaścianka na Wileńszczyźnie, jej rodzinie, wydarzeniach, jakie miały miejsce od początku wieku po drugą wojnę światową. Wszystko osnute jest na wspomnieniach mojej Matki i moich. Najpierw napisałam opowiadanie o Maryśce. Leżało gdzieś zarzucone, aż przyszedł ten najgorszy dla mnie czas: straciłam bliskich, także Matkę. Wtedy to opowiadanie o Niej zaczęło być takie ważne. Trzeba było uciec w daleką przeszłość, żeby poradzić sobie z teraźniejszością. Chciałam dotrzeć do źródła kompleksów Matki. Do przyczyn jej wyobcowania. "Mieli mnie tam za bożą podszewkę". Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz[3]

Izabella Cywińska nakręciła też dokument pt. Juryszki-Rakuciniszki. Daleka Droga, w którym nie tylko widzimy kulisy powstawania serialu, ale również poznajemy autorkę powieści, przyglądającą się kręconym scenom serialu i odwiedzającą rodzinne, wileńskie strony. Z dokumentu dowiadujemy się, że serialowe Juryszki to naprawdę Rakuciniszki - mała osada, 60 km od Wilna.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b "Boża podszewka": walka o serial [online], kultura.onet.pl [dostęp 2020-11-23].
  2. Teresa Lubkiewicz Urbanowicz, Boża podszewka, 1997, ISBN 83-7337-453-1.
  3. Boża podszewka 1 [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2020-12-05].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]