Przejdź do zawartości

Korczew (województwo mazowieckie): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
MOs810 (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
65 610 edycji
przemieszczenie
Kerty258 (dyskusja | edycje)
713 edycji
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 35 wersji utworzonych przez 21 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{inne znaczenia|wsi w województwie mazowieckim|[[Korczew|inne miejscowości o tej nazwie]]}}
{{inne znaczenia|wsi w województwie mazowieckim|[[Korczew|inne miejscowości o tej nazwie]]}}
{{Wieś infobox
{{Polska miejscowość infobox
|nazwa = Korczew
|nazwa = Korczew
|herb wsi =
|rodzaj miejscowości = wieś
|flaga wsi =
|zdjęcie = Korczew Palace.jpg
|opis zdjęcia = Pałac w Korczewie (po renowacji, przed pożarem)
|herb artykuł =
|dopełniacz wsi = Korczewa
|alt zdjęcia =
|zdjęcie = Korczew Palace.jpg
|województwo = mazowieckie
|opis zdjęcia = Pałac w Korczewie (po renowacji)
|powiat = [[Powiat siedlecki|siedlecki]]
|województwo = [[Województwo mazowieckie|mazowieckie]]
|gmina = [[Korczew (gmina)|Korczew]]
|powiat = [[Powiat siedlecki|siedlecki]]
|sołectwo =
|miejscowość podstawowa =
|gmina = [[Korczew (gmina)|Korczew]]
|sołectwo =
|wysokość =
|wysokość =
|liczba ludności = 694{{r|pwl|nsp}}
⚫
|rok = 2011
|liczba ludności = 694<ref name=pwl>[http://www.polskawliczbach.pl/wies_Korczew_korczew_mazowieckie Portal polskawliczbach.pl]</ref><ref name=gus>{{cytuj stronę | url = http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/21/1/1/1_miejscowosci_ludnosc_nsp2011.xlsx|tytuł = GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.| data dostępu = 2018-02-06}}</ref>
|rok = 2011
|strefa numeracyjna = 25
⚫
|kod pocztowy = 08-108{{r|poczta}}
|strefa numeracyjna = 25
⚫
|tablice rejestracyjne = WSI
⚫
|kod pocztowy = 08-108{{r|poczta}}
|SIMC = 0675146{{r|teryt}}
⚫
|tablice rejestracyjne = WSI
|SIMC = 0675146{{r|Dz.U. 29/2013}}
|kod mapy = Korczew (gmina)
|współrzędne = 52°21'15"N 22°36'41"E<ref name="prng">{{PRNG Miejscowości|58250|data=2023-11-05}}</ref>
|mapa wsi =
|kod mapy =
|commons = Category:Korczew, Masovian Voivodeship
|współrzędne = 52°21′14″N, 22°36′46″E
|www =
|commons = Category:Korczew (województwo mazowieckie)
|wikisłownik =
⚫
|www =
}}
}}
[[Plik:Korczew pal.jpg|thumb|240px|Pałac w Korczewie (przed renowacją)]]
[[Plik:Korczew pal.jpg|thumb|240px|Pałac w Korczewie przed renowacją]]
[[Plik:Korczew kap.jpg|thumb|240px|Studnia z [[nepomuk]]iem w parku pałacowym nad bijącym źródłem (tzw. Zdrój)]]
[[Plik:Korczew kap.jpg|thumb|240px|Studnia z [[Nepomuk]]iem w parku pałacowym nad bijącym źródłem (tzw. Zdrój)]]
[[Plik:Chapel in Korczew.JPG|thumb|240px|Kaplica (dawna oranżeria)]]
[[Plik:Chapel in Korczew.JPG|thumb|240px|Kaplica (dawna oranżeria)]]


'''Korczew''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]], w [[województwo mazowieckie|województwie mazowieckim]], w [[powiat siedlecki|powiecie siedleckim]], siedziba [[Korczew (gmina)|gminy Korczew]]{{r|Dz.U. 29/2013}}.
'''Korczew''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]], w [[województwo mazowieckie|województwie mazowieckim]], w [[powiat siedlecki|powiecie siedleckim]], siedziba [[Korczew (gmina)|gminy Korczew]]{{r|teryt|roz}}.


[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo siedleckie|województwa siedleckiego]].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady [[Korczew (gromada w powiecie łosickim)|Korczew]]. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo siedleckie|województwa siedleckiego]].

Wieś istniała już w I poł. XV wieku, przez kilkaset lat była ośrodkiem dużych dóbr prywatnych<ref name="mazowsze">Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński "Mazowsze, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 140</ref>.

Wierni kościoła [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiego]] należą do parafii [[Parafia św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Anny w Knychówku|św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Anny w Knychówku]]<ref>[http://drohiczynska.pl/parafie/knychowek-parafia-sw-stanislawa-biskupa-meczennika/ Opis parafii na stronie diecezji]</ref>.


== Położenie ==
== Położenie ==
Na [[Podlasie Południowe|Podlasiu Południowym]] we wschodniej części [[województwo mazowieckie|województwa mazowieckiego]] na granicy [[Wysoczyzna Siedlecka|Wysoczyzny Siedleckiej]] i [[Podlaski Przełom Bugu|Podlaskiego Przełomu Bugu]] na terenie [[Nadbużański Park Krajobrazowy|Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego]].
Historia Korczewa związana jest z historycznym [[Podlasie]]m, choć administracyjnie należy do [[województwo mazowieckie|województwa mazowieckiego]]. Z punktu widzenia geograficznego znajduje się na granicy [[Wysoczyzna Siedlecka|Wysoczyzny Siedleckiej]] i [[Podlaski Przełom Bugu|Podlaskiego Przełomu Bugu]]. Wieś wchodzi również w skład [[Nadbużański Park Krajobrazowy|Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego]].


Korczew położony jest mniej więcej w równej odległości do najbliższych miast powiatowych ([[Łosice]] 19 km, [[Siemiatycze]] 30 km, [[Siedlce]] 33 km, [[Sokołów Podlaski]] 35 km), jak i miast wojewódzkich ([[Warszawa]] około 130 km, [[Białystok]] około 130 km, [[Lublin]] około 150 km).
Korczew położony jest mniej więcej w równej odległości do najbliższych miast powiatowych ([[Łosice]] 19 km, [[Siemiatycze]] 30 km, [[Siedlce]] 33 km, [[Sokołów Podlaski]] 35 km), jak i miast wojewódzkich ([[Warszawa]] około 130 km, [[Białystok]] około 130 km, [[Lublin]] około 150 km).

== Historia ==
Najstarszym [[Kultura materialna|zabytkiem materialnym]] w Korczewie jest znajdujący się w pałacowym parku [[menhir]], który stanowił prawdopodobnie obiekt kultu w czasach przedchrześcijańskich<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Renata Ostrowska |tytuł = Mój Dom |data = 2019 |wydanie = II |miejsce = Warszawa}}</ref>. Pierwsza pisana wzmianka o Korczewie pochodzi z roku [[1401]], kiedy to książę mazowiecki [[Janusz I Starszy|Janusz I]] nadał wieś Prejtorowi z Brześca. W owym okresie były to tereny sporne między [[Mazowsze]]m a [[Wielkie Księstwo Litewskie|Litwą]], co tłumaczy istnienie drugiego [[Feudalizm|aktu nadania]] wsi przez [[Władcy Litwy|wielkiego księcia litewskiego]] [[Witold Kiejstutowicz|Witolda]] pochodzącego z [[1416]] roku<ref>{{Cytuj |autor = Tomasz Jaszczołt |tytuł = Korczewscy z rodu Prusów w ziemi drohickiej |czasopismo = Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego |data = 2012 |wolumin = IX}}</ref>.

W następnych latach dobra korczewskie przechodziły w ręce rodzin Hlebowiczów, Chaleckich oraz Lewickich<ref name=":0" />. Z tego okresu nie zachowały się żadne elementy [[Architektura|architektury]], choć według lokalnych podań położony w [[park]]u dziewiętnastowieczny pałacyk „Syberia” leży na podwalinach starszej budowli<ref name=":0" />. Punktem zwrotnym w dziejach Korczewa był zakup wsi z przyległościami przez [[kasztelan]]a [[Województwo podlaskie (I Rzeczpospolita)|podlaskiego]] Wiktoryna Kuczyńskiego w 1712 roku<ref>{{Cytuj |autor = Wiktoryn Kuczyński |redaktor = Józef Maroszek |tytuł = Pamiętniki |data = 1999 |miejsce = Białystok}}</ref>. W 1734 zlecił on budowę murowanego pałacu Konceniemu Boniemu, który projektował wówczas dla [[Radziwiłłowie herbu Trąby|Radziwiłłów]]<ref>{{Cytuj |autor = |autor r = Anna Leśniczuk |rozdział = Kuczyńscy na Korczewie (1712–1858) |tytuł = Wielkie rody na ziemiach polsko-litewskich w XVI–XX wieku: wielkie rody, procesy |data = 2017 |miejsce = Olsztyn |s = 3}}</ref>. Budynek wzniesiony przez Boniego w [[Barok|stylu barokowym]] stoi do dziś, choć przebył liczne przebudowy.

Po [[III rozbiór Polski|trzecim rozbiorze Polski]] Korczew wszedł w skład [[Monarchia Habsburgów|monarchii habsburskiej]]. Natomiast po [[Kongres wiedeński|Kongresie Wiedeńskim]] w 1815 roku stał się częścią [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Kongresowego]].

Na początku XIX wieku Aleksander Kuczyński zlecił [[Franciszek Jaszczołd|Franciszkowi Jaszczołdowi]] przeprojektowanie założenia pałacowego<ref name=":0" />. Przebudował on pałac, rozplanował [[Ogród angielski|park angielski]], wzniósł pałacyk letni zwany Syberią, [[Oranżeria|oranżerię]] oraz studnię św. Jana. Wszystkie realizacje wykonał w typowej dla siebie stylistyce [[Neogotyk|neogotyckiej]]. Żona Aleksandra Kuczyńskiego, Joanna z Wulfersów Kuczyńska, była adresatką obfitej korespondencji [[Cyprian Kamil Norwid|Cypriana Norwida]], który dedykował jej wiersz „Do Pani na Korczewie”<ref>{{Cytuj |autor = Cyprian Norwid |redaktor = Juliusz Gomulicki |tytuł = Do Pani na Korczewie: wiersze, listy, małe utwory prozą |data = 1963 |miejsce = Warszawa}}</ref>.[https://polona.pl/item/listy-do-joanny-z-wulfersow-kuczynskiej,MjIzNDQzMQ/0/#info:metadata] Dziś w Korczewie znajduje się ulica oraz zespół szkół jego imienia.

Według niektórych źródeł podczas [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] w dobrach korczewskich ukrywał się [[Stanisław Brzóska|ks. Stanisław Brzóska]], który wygłaszał również kazania w kościele parafialnym w Knychówku.

Pałac doznał szkód podczas [[I wojna światowa|pierwszej wojny światowej]]. Podczas remontu budynku przeprojektowano fasadę według szkiców [[Stanisław Noakowski|Stanisława Noakowskiego]], dawnego nauczyciela Wandy z Krafftów Ostrowskiej, żony Krystyna, właściciela pałacu. Jest to jeden z niewielu wykonanych projektów architektonicznych Noakowskiego, który słynął przede wszystkim jako teoretyk. Kierownikiem remontu został [[Marian Walentynowicz]], słynący jako ilustrator książek o [[Koziołek Matołek|Koziołku Matołku]]<ref name=":0" />.

Po upadku [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]], Korczew wszedł w skład [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]] pod zarządem [[III Rzesza|III Rzeszy]]. W pałacu zorganizowano wówczas najpierw jednostkę Grenzschutzkommando, czyli [[Straż graniczna|straży granicznej]], a następnie Ernteschutzkommando, czyli jednostki, która zarządzała [[Nacjonalizacja|upaństwowionymi]] dobrami [[Krystyn Ostrowski|Krystyna Ostrowskiego]]<ref>{{Cytuj |autor = Zbigniew Florysiak |tytuł = Korczew lat okupacji niemieckiej: Okruchy wspomnień |data = 2009 |miejsce = Siedlce}}</ref>. Podczas [[II wojna światowa|drugiej wojny światowej]] wojska niemieckie [[Zagłada Żydów|wyniszczyły]] korczewską [[Historia Żydów w Polsce|społeczność żydowską]] w [[Obóz pracy|obozie pracy]] w [[Szczeglacin]]ie oraz [[Getto żydowskie|getcie]] w [[Sokołów Podlaski|Sokołowie Podlaskim]]<ref>{{Cytuj |autor = Edward Kopówka |tytuł = Getto w Sokołowie Podlaskim |data dostępu = 2020-04-09 |opublikowany = Gazeta Podlasia |url = http://gazetapodlasia.pl/informacja-region-sokolow-podlaski/historia-regionu/118-getto-w-sokoowie-podlaskim.html?showall=1 |język = pl}}</ref>. Budynek pałacu doznał największych szkód w okresie powojennym, po objęciu [[Reforma rolna w Polsce (1944)|reformą rolną]]. W 1989 zespół parkowo-pałacowy odkupiły córki Krystyna Ostrowskiego, Renata Ostrowska oraz Beata Ostrowska-Harris<ref>{{Cytuj |tytuł = Historia – Pałac w Korczewie |data dostępu = 2020-04-09 |url = https://korczew-palac.pl/historia/ |język = pl}}</ref>. 10 listopada 2021 pałac doznał poważnych uszkodzeń w wyniku pożaru (m.in. spłonął dach)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.eska.pl/warszawa/pozar-palacu-w-korczewie-plonie-zabytkowy-budynek-wideo-zdjecia-aa-b2aK-i9s4-f2rW.html | tytuł = Pożar pałacu w Korczewie! Płonie zabytkowy budynek | data = 2021-11-10 | opublikowany = Radio ESKA | język = pl | data dostępu = 2021-11-10}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://tvn24.pl/tvnwarszawa/okolice/korczew-pozar-zabytkowego-palacu-akcja-strazakow-5484339 | tytuł = Pożar pałacu z XVIII wieku. Strażacy ratują cenne zabytki | data = 2021-11-10 | opublikowany = TVN Warszawa | język = pl | data dostępu = 2021-11-10}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://old.podlasie24.pl/powiat-siedlecki/region/palac-w-korczewie---kiedy-odbudowa-po-pozarze-------359fa.html | tytuł = Pałac w Korczewie - kiedy odbudowa po pożarze? | data = 2022-07-29| opublikowany = podlasie24.pl | język = pl | data dostępu = 2023-07-26}}</ref>.


== Atrakcje turystyczne ==
== Atrakcje turystyczne ==
* zespół [[pałac]]owo-[[park]]owy wzniesiony w stylu [[barok]]owym w latach 1734–1736, potem przebudowany na [[neogotyk]]
* zespół [[pałac]]owo-[[park]]owy wzniesiony w stylu [[barok]]owym w latach 1734–1736, potem przebudowany na [[neogotyk]] połączony dwiema galeriami z oficynami. Według miejscowej [[Legenda miejska|legendy miejskiej]] po tym pałacu chodziła [[Biała dama (duch)|Biała Dama]]<ref>{{Cytuj |autor = Tygodnik |tytuł = W wakacje to już będzie nowy pałac! |data = 2018-04-06 |data dostępu = 2024-02-05 |opublikowany = Tygodnik Siedlecki |url = https://www.tygodniksiedlecki.com/siedlce/t45011-w-wakacje-to-juz-bedzie-nowy-palac-htm/ |język = pl-PL}}</ref>.
* letni pałacyk ''Syberia'' z końca [[XIX wiek|XIX w.]]
* letni pałacyk ''Syberia'' z początku [[XIX wiek|XIX w.]] według projektu [[Franciszek Jaszczołd|Franciszka Jaszczołda]]
* park pałacowy zaprojektowany w I poł. [[XIX wiek|XIX w.]]
* krajobrazowy park pałacowy zaprojektowany w I połowie [[XIX wiek|XIX w.]] przez [[Franciszek Jaszczołd|Franciszka Jaszczołda]]
* dawna [[oranżeria]] z 1840 projektu F. Jaszczołda, w latach 20. [[XX wiek|XX w.]] przekształcona w kaplicę, potem przemurowana
* dawna [[oranżeria]] z 1840 projektu [[Franciszek Jaszczołd|Franciszka Jaszczołda]], w latach 20. [[XX wiek|XX w.]] przekształcona w kaplicę, potem przemurowana
* biała, drewniana studzienka w stylu [[gotyk|gotyckim]]
* biała, drewniana studzienka w stylu [[gotyk|gotyckim]]
* przy bramie wjazdowej stróżówka zwana basztą lub kordegardą
* przy bramie wjazdowej stróżówka zwana basztą lub kordegardą
Linia 49: Linia 65:
* ogrodzenie neogotyckie i [[barok|neobarokowe]] z I poł. XIX i XX w.
* ogrodzenie neogotyckie i [[barok|neobarokowe]] z I poł. XIX i XX w.
* drewniana karczma z przełomu [[XVIII wiek|XVIII]] i XIX w.
* drewniana karczma z przełomu [[XVIII wiek|XVIII]] i XIX w.
* we wschodniej części [[rezerwat przyrody Dębniak]], na północ od wsi [[rezerwat przyrody Przekop]]
* we wschodniej części [[Rezerwat przyrody Dębniak (województwo mazowieckie)|rezerwat przyrody Dębniak]], na północ od wsi [[rezerwat przyrody Przekop]]


Dla tutejszej społeczności wzniesiono m.in. [[Prawosławie|prawosławną]] parafialną [[Cerkiew prawosławna|cerkiew]]{{r|NBiN2/1993}} w Korczewie. W następstwie [[Unia brzeska|unii brzeskiej]] [[Cerkiew (budynek)|cerkiew]] przekazana została [[Kościół unicki|unitom]] dzieląc [[Rusini|ruską]] społeczność na unitów i [[Dyzunici|dyzunitów]].
W XVII wieku dla tutejszej społeczności wzniesiono [[Prawosławie|prawosławną]] parafialną [[Cerkiew prawosławna|cerkiew]]{{r|NBiN2/1993}} w Korczewie, o której losach wiadomo niewiele i która nie zachowała się do dnia dzisiejszego. W następstwie [[Unia brzeska|unii brzeskiej]] [[Cerkiew (budynek)|cerkiew]] przekazana została [[Kościół unicki|unitom]] dzieląc [[Rusini|ruską]] społeczność na unitów i [[Dyzunici|dyzunitów]].


We wsi wytwarzane są tradycyjne wyroby młynarskie ''Eko-Mega Młyny Wodne'', które w 2006 wyróżniono Perłą w Konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo<ref>''Smaki Mazowsza'', Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Warszawa, 2018, s.50, ISBN 978-83-62082-94-0</ref>.
We wsi wytwarzane są tradycyjne wyroby młynarskie ''Eko-Mega Młyny Wodne'', które w 2006 wyróżniono ''perłą'' w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo”<ref>''Smaki Mazowsza'', Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Warszawa, 2018, s.51, {{ISBN|978-83-62082-94-0}}</ref>.


== Transport ==
== Transport ==
Linia 64: Linia 80:
* [[Drażniew]] – Przekop – Korczew
* [[Drażniew]] – Przekop – Korczew


⚫
9 km od miejscowości przebiega droga krajowa {{AS-droga|K|62}} [[Włocławek]] – [[Wyszków]] – [[Węgrów]] – Siemiatycze.
Poza tym, w pobliżu przebiegają drogi:
* {{AS-droga|K|2}} [[Terespol]] – [[Biała Podlaska]] – [[Międzyrzec Podlaski]] – Siedlce – [[Warszawa]] – [[Świecko]] (w odległości 37 km)
* {{AS-droga|K|19}} [[Kuźnica (województwo podlaskie)|Kuźnica Białostocka]] – [[Białystok]] – [[Siemiatycze]] – [[Lublin]] – [[Rzeszów]] (20 km)
⚫
* {{AS-droga|K|62}} [[Włocławek]] – [[Wyszków]] – [[Węgrów]] – Siemiatycze (9 km)
* {{AS-droga|W|698}} Siedlce – Łosice – Terespol (19 km)


=== Kolej ===
=== Kolej ===
Najbliższa stacja kolejowa – [[Niemojki (stacja kolejowa)|Niemojki]] ([[linia kolejowa nr 31]]) – znajduje się w odległości 13 km.
Miejscowość znajduje się w odległości 13 km od stacji kolejowej [[Niemojki]] przez którą przechodzi [[linia kolejowa nr 31]] [[Siedlce]] – [[Mordy]] – [[Siemiatycze]] – [[Hajnówka]] – [[Siemianówka (województwo podlaskie)|Siemianówka]].


=== Komunikacja dalekobieżna ===
=== Komunikacja dalekobieżna ===
Linia 81: Linia 93:


== Kultura i edukacja ==
== Kultura i edukacja ==
* Pałac w Korczewie wraz z parkiem angielskim
* Gminna Biblioteka Publiczna
* Gminna Biblioteka Publiczna
* Zespół Placówek Oświatowych
* Zespół Placówek Oświatowych
Linia 90: Linia 103:
* [[Leśniczówka (budynek)|Leśniczówka]] [[leśnictwo (jednostka)|Leśnictwa]] Korczew [[nadleśnictwo|Nadleśnictwa]] [[Sarnaki]]
* [[Leśniczówka (budynek)|Leśniczówka]] [[leśnictwo (jednostka)|Leśnictwa]] Korczew [[nadleśnictwo|Nadleśnictwa]] [[Sarnaki]]
* Oddział [[bank spółdzielczy|Banku Spółdzielczego]] w [[Siedlce|Siedlcach]]
* Oddział [[bank spółdzielczy|Banku Spółdzielczego]] w [[Siedlce|Siedlcach]]
* Posterunek Energetyczny Rejonu Energetycznego Siedlce Zakładu Energetycznego Warszawa - Teren S.A.
* Posterunek Energetyczny Rejonu Energetycznego Siedlce Zakładu Energetycznego Warszawa – Teren S.A.
* [[Remiza strażacka|Remiza]] [[Ochotnicza Straż Pożarna w Korczewie|Ochotniczej Straży Pożarnej]]
* [[Remiza strażacka|Remiza]] [[Ochotnicza Straż Pożarna w Korczewie|Ochotniczej Straży Pożarnej]]
* [[Urząd pocztowy]]
* [[Placówka pocztowa|Urząd pocztowy]]


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
* [[Ochotnicza Straż Pożarna w Korczewie]]
* [[Ochotnicza Straż Pożarna w Korczewie]]
* [[Parafia św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Anny w Knychówku]]
* [[Ruska Strona]]
* [[Ruska Strona]]
* [http://www.polinow.pl/losice_i_okolice-korczew Korczew w serwisie Polinów]


== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy|
{{Przypisy|
* <ref name=pwl>{{Polska w liczbach|id=wies_Korczew_korczew_mazowieckie|nazwa=Wieś Korczew w liczbach|data dostępu=2020-02-24}}</ref>
<ref name = "Dz.U. 29/2013">{{cytuj pismo | tytuł = Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części | czasopismo = [[Dziennik Ustaw]] | wydawca = [[Kancelaria Prezesa Rady Ministrów]] |oznaczenie = nr 29, poz. 200, s. 943 | data = 2013-02-13 | url = http://dziennikustaw.gov.pl/du/2013/200/D2013000020001.pdf | issn = 0867-3411 | data dostępu = 2016-01-09}}</ref>
<ref name = "poczta">{{cytuj stronę | url = https://www.poczta-polska.pl/hermes/uploads/2013/11/spispna.pdf | tytuł = Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych | opublikowany = [[Poczta Polska|Poczta Polska S.A.]] | data = październik 2015 | strony = 506 | data dostępu = 2016-01-09}}</ref>
* <ref name=nsp>{{cytuj stronę | url = http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/21/1/1/1_miejscowosci_ludnosc_nsp2011.xlsx|tytuł = GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.}}</ref>
* <ref name=poczta>{{Poczta Polska|2013|s=507|data dostępu=2020-12-22}}</ref>
⚫
<ref name="NBiN2/1993">{{Cytuj pismo | nazwisko = Hawryluk | imię = Jerzy | tytuł = Cerkiew prawosławna na Podlasiu przed unią Brzeską | czasopismo = [[Nad Buhom i Narwoju|Над Бугом і Нарвою]] | wydawca = [[Związek Ukraińców Podlasia]] | wydanie = 6 | wolumin = 2 | issn = 1230-2759 | rok = 1993 | url = http://nadbuhom.pl/art_2337.html | data dostępu = 2016-01-09}}</ref>
* <ref name=teryt>[http://eteryt.stat.gov.pl/eTeryt/rejestr_teryt/udostepnianie_danych/baza_teryt/uzytkownicy_indywidualni/wyszukiwanie/wyszukiwanie.aspx?contrast=default GUS. Wyszukiwarka TERYT]</ref>
* <ref name=roz>''Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref>
⚫
* <ref name="NBiN2/1993">{{Cytuj pismo | nazwisko = Hawryluk | imię = Jerzy | tytuł = Cerkiew prawosławna na Podlasiu przed unią Brzeską | czasopismo = [[Nad Buhom i Narwoju|Над Бугом і Нарвою]] | wydawca = [[Związek Ukraińców Podlasia]] | wydanie = 6 | wolumin = 2 | issn = 1230-2759 | rok = 1993 | url = https://archive.ph/20120717234200/http://nadbuhom.pl/art_2337.html | data dostępu = 2016-01-09}}</ref>
}}
}}

== Bibliografia ==
* Jaszczołt Tomasz, Korczewscy z rodu Prusów w ziemi drohickiej, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” 2012, tom IX, s. 19–32.
* Kuczyński Wiktoryn, ''Pamiętnik'', oprac. Józef Maroszek, Białystok 1999.
* Leśniczuk, Anna, Kuczyńscy na Korczewie (1712-1858), Wielkie rody na ziemiach polsko-litewskich w XVI-XX wieku: wielkie rody, procesy, Olsztyn 2017.
* Leśniczyk, Anna, Korczew w Prasie, ''Prasa Podlaska w XIX i XX wieku'', red. Jarosław Cabaj, Siedlce 2016.
* Norwid Cyprian, Do Pani na Korczewie: wiersze, listy, małe utwory prozą, oprac.Juliusz Gomulicki, Warszawa 1963.
* Ostrowska Renata, ''Mój Dom'', wyd. II, Warszawa 2019.

== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.polinow.pl/losice_i_okolice-korczew Korczew w serwisie Polinów]


{{Gmina Korczew}}
{{Gmina Korczew}}

Aktualna wersja na dzień 22:29, 5 lut 2024

Korczew
wieś
Ilustracja
Pałac w Korczewie (po renowacji, przed pożarem)
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

siedlecki

Gmina

Korczew

Liczba ludności (2011)

694[2][3]

Strefa numeracyjna

25

Kod pocztowy

08-108[4]

Tablice rejestracyjne

WSI

SIMC

0675146[5]

Położenie na mapie gminy Korczew
Mapa konturowa gminy Korczew, w centrum znajduje się punkt z opisem „Korczew”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Korczew”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Korczew”
Położenie na mapie powiatu siedleckiego
Mapa konturowa powiatu siedleckiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Korczew”
Ziemia52°21′15″N 22°36′41″E/52,354167 22,611389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Pałac w Korczewie przed renowacją
Studnia z Nepomukiem w parku pałacowym nad bijącym źródłem (tzw. Zdrój)
Kaplica (dawna oranżeria)

Korczew – wieś w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, siedziba gminy Korczew[5][6].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Korczew. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wieś istniała już w I poł. XV wieku, przez kilkaset lat była ośrodkiem dużych dóbr prywatnych[7].

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Anny w Knychówku[8].

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Historia Korczewa związana jest z historycznym Podlasiem, choć administracyjnie należy do województwa mazowieckiego. Z punktu widzenia geograficznego znajduje się na granicy Wysoczyzny Siedleckiej i Podlaskiego Przełomu Bugu. Wieś wchodzi również w skład Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego.

Korczew położony jest mniej więcej w równej odległości do najbliższych miast powiatowych (Łosice 19 km, Siemiatycze 30 km, Siedlce 33 km, Sokołów Podlaski 35 km), jak i miast wojewódzkich (Warszawa około 130 km, Białystok około 130 km, Lublin około 150 km).

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Najstarszym zabytkiem materialnym w Korczewie jest znajdujący się w pałacowym parku menhir, który stanowił prawdopodobnie obiekt kultu w czasach przedchrześcijańskich[9]. Pierwsza pisana wzmianka o Korczewie pochodzi z roku 1401, kiedy to książę mazowiecki Janusz I nadał wieś Prejtorowi z Brześca. W owym okresie były to tereny sporne między Mazowszem a Litwą, co tłumaczy istnienie drugiego aktu nadania wsi przez wielkiego księcia litewskiego Witolda pochodzącego z 1416 roku[10].

W następnych latach dobra korczewskie przechodziły w ręce rodzin Hlebowiczów, Chaleckich oraz Lewickich[9]. Z tego okresu nie zachowały się żadne elementy architektury, choć według lokalnych podań położony w parku dziewiętnastowieczny pałacyk „Syberia” leży na podwalinach starszej budowli[9]. Punktem zwrotnym w dziejach Korczewa był zakup wsi z przyległościami przez kasztelana podlaskiego Wiktoryna Kuczyńskiego w 1712 roku[11]. W 1734 zlecił on budowę murowanego pałacu Konceniemu Boniemu, który projektował wówczas dla Radziwiłłów[12]. Budynek wzniesiony przez Boniego w stylu barokowym stoi do dziś, choć przebył liczne przebudowy.

Po trzecim rozbiorze Polski Korczew wszedł w skład monarchii habsburskiej. Natomiast po Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku stał się częścią Królestwa Kongresowego.

Na początku XIX wieku Aleksander Kuczyński zlecił Franciszkowi Jaszczołdowi przeprojektowanie założenia pałacowego[9]. Przebudował on pałac, rozplanował park angielski, wzniósł pałacyk letni zwany Syberią, oranżerię oraz studnię św. Jana. Wszystkie realizacje wykonał w typowej dla siebie stylistyce neogotyckiej. Żona Aleksandra Kuczyńskiego, Joanna z Wulfersów Kuczyńska, była adresatką obfitej korespondencji Cypriana Norwida, który dedykował jej wiersz „Do Pani na Korczewie”[13].[1] Dziś w Korczewie znajduje się ulica oraz zespół szkół jego imienia.

Według niektórych źródeł podczas powstania styczniowego w dobrach korczewskich ukrywał się ks. Stanisław Brzóska, który wygłaszał również kazania w kościele parafialnym w Knychówku.

Pałac doznał szkód podczas pierwszej wojny światowej. Podczas remontu budynku przeprojektowano fasadę według szkiców Stanisława Noakowskiego, dawnego nauczyciela Wandy z Krafftów Ostrowskiej, żony Krystyna, właściciela pałacu. Jest to jeden z niewielu wykonanych projektów architektonicznych Noakowskiego, który słynął przede wszystkim jako teoretyk. Kierownikiem remontu został Marian Walentynowicz, słynący jako ilustrator książek o Koziołku Matołku[9].

Po upadku kampanii wrześniowej, Korczew wszedł w skład Generalnego Gubernatorstwa pod zarządem III Rzeszy. W pałacu zorganizowano wówczas najpierw jednostkę Grenzschutzkommando, czyli straży granicznej, a następnie Ernteschutzkommando, czyli jednostki, która zarządzała upaństwowionymi dobrami Krystyna Ostrowskiego[14]. Podczas drugiej wojny światowej wojska niemieckie wyniszczyły korczewską społeczność żydowską w obozie pracy w Szczeglacinie oraz getcie w Sokołowie Podlaskim[15]. Budynek pałacu doznał największych szkód w okresie powojennym, po objęciu reformą rolną. W 1989 zespół parkowo-pałacowy odkupiły córki Krystyna Ostrowskiego, Renata Ostrowska oraz Beata Ostrowska-Harris[16]. 10 listopada 2021 pałac doznał poważnych uszkodzeń w wyniku pożaru (m.in. spłonął dach)[17][18][19].

Atrakcje turystyczne

[edytuj | edytuj kod]

W XVII wieku dla tutejszej społeczności wzniesiono prawosławną parafialną cerkiew[21] w Korczewie, o której losach wiadomo niewiele i która nie zachowała się do dnia dzisiejszego. W następstwie unii brzeskiej cerkiew przekazana została unitom dzieląc ruską społeczność na unitów i dyzunitów.

We wsi wytwarzane są tradycyjne wyroby młynarskie Eko-Mega Młyny Wodne, które w 2006 wyróżniono perłą w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo”[22].

Transport

[edytuj | edytuj kod]

Drogi

[edytuj | edytuj kod]

W Korczewie zbiega się 5 dróg powiatowych:

9 km od miejscowości przebiega droga krajowa 62 Włocławek – Wyszków – Węgrów – Siemiatycze.

Kolej

[edytuj | edytuj kod]

Najbliższa stacja kolejowa – Niemojki (linia kolejowa nr 31) – znajduje się w odległości 13 km.

Komunikacja dalekobieżna

[edytuj | edytuj kod]

Połączenia autobusowe zapewniają następujący przewoźnicy:

Kultura i edukacja

[edytuj | edytuj kod]
  • Pałac w Korczewie wraz z parkiem angielskim
  • Gminna Biblioteka Publiczna
  • Zespół Placówek Oświatowych

Inne obiekty użyteczności publicznej

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 58250
  2. ↑ Wieś Korczew w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-24], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 507 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński "Mazowsze, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 140
  8. ↑ Opis parafii na stronie diecezji
  9. ↑ a b c d e Renata Ostrowska, Mój Dom, wyd. II, Warszawa 2019.
  10. ↑ Tomasz Jaszczołt, Korczewscy z rodu Prusów w ziemi drohickiej, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego”, IX, 2012.
  11. ↑ Wiktoryn Kuczyński, Pamiętniki, Józef Maroszek (red.), Białystok 1999.
  12. ↑ Anna Leśniczuk, Kuczyńscy na Korczewie (1712–1858), [w:] Wielkie rody na ziemiach polsko-litewskich w XVI–XX wieku: wielkie rody, procesy, Olsztyn 2017, s. 3.
  13. ↑ Cyprian Norwid, Do Pani na Korczewie: wiersze, listy, małe utwory prozą, Juliusz Gomulicki (red.), Warszawa 1963.
  14. ↑ Zbigniew Florysiak, Korczew lat okupacji niemieckiej: Okruchy wspomnień, Siedlce 2009.
  15. ↑ Edward Kopówka, Getto w Sokołowie Podlaskim [online], Gazeta Podlasia [dostęp 2020-04-09] (pol.).
  16. ↑ Historia – Pałac w Korczewie [online] [dostęp 2020-04-09] (pol.).
  17. ↑ Pożar pałacu w Korczewie! Płonie zabytkowy budynek. Radio ESKA, 2021-11-10. [dostęp 2021-11-10]. (pol.).
  18. ↑ Pożar pałacu z XVIII wieku. Strażacy ratują cenne zabytki. TVN Warszawa, 2021-11-10. [dostęp 2021-11-10]. (pol.).
  19. ↑ Pałac w Korczewie - kiedy odbudowa po pożarze?. podlasie24.pl, 2022-07-29. [dostęp 2023-07-26]. (pol.).
  20. ↑ Tygodnik, W wakacje to już będzie nowy pałac! [online], Tygodnik Siedlecki, 6 kwietnia 2018 [dostęp 2024-02-05] (pol.).
  21. ↑ Jerzy Hawryluk. Cerkiew prawosławna na Podlasiu przed unią Brzeską. „Над Бугом і Нарвою”. 2 (6), 1993. Związek Ukraińców Podlasia. ISSN 1230-2759. [dostęp 2016-01-09]. 
  22. ↑ Smaki Mazowsza, Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Warszawa, 2018, s.51, ISBN 978-83-62082-94-0

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Jaszczołt Tomasz, Korczewscy z rodu Prusów w ziemi drohickiej, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” 2012, tom IX, s. 19–32.
  • Kuczyński Wiktoryn, Pamiętnik, oprac. Józef Maroszek, Białystok 1999.
  • Leśniczuk, Anna, Kuczyńscy na Korczewie (1712-1858), Wielkie rody na ziemiach polsko-litewskich w XVI-XX wieku: wielkie rody, procesy, Olsztyn 2017.
  • Leśniczyk, Anna, Korczew w Prasie, Prasa Podlaska w XIX i XX wieku, red. Jarosław Cabaj, Siedlce 2016.
  • Norwid Cyprian, Do Pani na Korczewie: wiersze, listy, małe utwory prozą, oprac.Juliusz Gomulicki, Warszawa 1963.
  • Ostrowska Renata, Mój Dom, wyd. II, Warszawa 2019.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Gmina Korczew
Wsie
Inne miejscowości
Integralne części
miejscowości
  • Choinie
  • Drażniew-Leśniczówka
  • Duży Wzgórek
  • Figały
  • Folwark
  • Laskowice-Kolonia
  • Nowinki
  • Ruska Strona
  • Tokary-Gajówka
  • Wandów
  • Wólka Drażniewska

Herb gminy Korczew

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Korczew_(województwo_mazowieckie)&oldid=72781238”