Korczew (województwo mazowieckie): Różnice pomiędzy wersjami
Na mapach: 
52°21′15″N 22°36′41″E/52,354167 22,611389
52°21′15″N 22°36′41″E/52,354167 22,611389| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Wstawiam Szablon:Poczta Polska |
Nie podano opisu zmian |
||
| (Nie pokazano 24 wersji utworzonych przez 16 użytkowników) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|rodzaj miejscowości = wieś |
|rodzaj miejscowości = wieś |
||
|zdjęcie = Korczew Palace.jpg |
|zdjęcie = Korczew Palace.jpg |
||
|opis zdjęcia = Pałac w Korczewie (po renowacji) |
|opis zdjęcia = Pałac w Korczewie (po renowacji, przed pożarem) |
||
| |
|alt zdjęcia = |
||
|województwo = mazowieckie |
|województwo = mazowieckie |
||
|powiat = [[Powiat siedlecki|siedlecki]] |
|powiat = [[Powiat siedlecki|siedlecki]] |
||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
|SIMC = 0675146{{r|teryt}} |
|SIMC = 0675146{{r|teryt}} |
||
|kod mapy = Korczew (gmina) |
|kod mapy = Korczew (gmina) |
||
|współrzędne = 52° |
|współrzędne = 52°21'15"N 22°36'41"E<ref name="prng">{{PRNG Miejscowości|58250|data=2023-11-05}}</ref> |
||
|commons = Category:Korczew, Masovian Voivodeship |
|commons = Category:Korczew, Masovian Voivodeship |
||
|www = |
|www = |
||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
'''Korczew''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]], w [[województwo mazowieckie|województwie mazowieckim]], w [[powiat siedlecki|powiecie siedleckim]], siedziba [[Korczew (gmina)|gminy Korczew]]{{r|teryt|roz}}. |
'''Korczew''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]], w [[województwo mazowieckie|województwie mazowieckim]], w [[powiat siedlecki|powiecie siedleckim]], siedziba [[Korczew (gmina)|gminy Korczew]]{{r|teryt|roz}}. |
||
[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo siedleckie|województwa siedleckiego]]. |
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady [[Korczew (gromada w powiecie łosickim)|Korczew]]. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo siedleckie|województwa siedleckiego]]. |
||
Wieś istniała już w I poł. XV wieku, przez kilkaset lat była ośrodkiem dużych dóbr prywatnych<ref name="mazowsze">Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński "Mazowsze, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 140</ref>. |
Wieś istniała już w I poł. XV wieku, przez kilkaset lat była ośrodkiem dużych dóbr prywatnych<ref name="mazowsze">Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński "Mazowsze, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 140</ref>. |
||
Wierni kościoła [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiego]] należą do parafii [[Parafia św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Anny w Knychówku|św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Anny w Knychówku]]<ref>[http://drohiczynska.pl/parafie/knychowek-parafia-sw-stanislawa-biskupa-meczennika/ Opis parafii na stronie diecezji]</ref>. |
|||
== Położenie == |
== Położenie == |
||
| Linia 39: | Linia 41: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Najstarszym [[Kultura materialna|zabytkiem materialnym]] w Korczewie jest znajdujący się w pałacowym parku [[menhir]], który stanowił prawdopodobnie obiekt kultu w czasach przedchrześcijańskich<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Renata Ostrowska |tytuł = Mój Dom |data = 2019 |wydanie = II |miejsce = Warszawa}}</ref>. Pierwsza pisana wzmianka o Korczewie pochodzi z roku [[1401]] kiedy to książę mazowiecki [[Janusz I Starszy|Janusz I]] nadał wieś Prejtorowi z Brześca. W owym okresie były to tereny sporne między [[Mazowsze]]m a [[Wielkie Księstwo Litewskie|Litwą]], co tłumaczy istnienie drugiego [[Feudalizm|aktu nadania]] wsi przez [[Władcy Litwy|wielkiego księcia litewskiego]] [[Witold Kiejstutowicz|Witolda]] pochodzącego z [[1416]] roku<ref>{{Cytuj |autor = Tomasz Jaszczołt |tytuł = Korczewscy z rodu Prusów w ziemi drohickiej |czasopismo = Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego |data = 2012 |wolumin = IX}}</ref>. |
Najstarszym [[Kultura materialna|zabytkiem materialnym]] w Korczewie jest znajdujący się w pałacowym parku [[menhir]], który stanowił prawdopodobnie obiekt kultu w czasach przedchrześcijańskich<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Renata Ostrowska |tytuł = Mój Dom |data = 2019 |wydanie = II |miejsce = Warszawa}}</ref>. Pierwsza pisana wzmianka o Korczewie pochodzi z roku [[1401]], kiedy to książę mazowiecki [[Janusz I Starszy|Janusz I]] nadał wieś Prejtorowi z Brześca. W owym okresie były to tereny sporne między [[Mazowsze]]m a [[Wielkie Księstwo Litewskie|Litwą]], co tłumaczy istnienie drugiego [[Feudalizm|aktu nadania]] wsi przez [[Władcy Litwy|wielkiego księcia litewskiego]] [[Witold Kiejstutowicz|Witolda]] pochodzącego z [[1416]] roku<ref>{{Cytuj |autor = Tomasz Jaszczołt |tytuł = Korczewscy z rodu Prusów w ziemi drohickiej |czasopismo = Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego |data = 2012 |wolumin = IX}}</ref>. |
||
W następnych latach dobra korczewskie przechodziły w ręce rodzin Hlebowiczów, Chaleckich oraz Lewickich<ref name=":0" />. Z tego okresu nie zachowały się żadne elementy [[Architektura|architektury]], choć według lokalnych podań położony w [[park]]u dziewiętnastowieczny pałacyk „Syberia” leży na podwalinach starszej budowli<ref name=":0" />. Punktem zwrotnym w dziejach Korczewa był zakup wsi z przyległościami przez [[kasztelan]]a [[Województwo podlaskie (I Rzeczpospolita)|podlaskiego]] Wiktoryna Kuczyńskiego w 1712 roku<ref>{{Cytuj |autor = Wiktoryn Kuczyński |redaktor = Józef Maroszek |tytuł = Pamiętniki |data = 1999 |miejsce = Białystok}}</ref>. W 1734 zlecił on budowę murowanego pałacu Konceniemu Boniemu, który projektował wówczas dla [[Radziwiłłowie herbu Trąby|Radziwiłłów]]<ref>{{Cytuj |autor = |autor r = Anna Leśniczuk |rozdział = Kuczyńscy na Korczewie ( |
W następnych latach dobra korczewskie przechodziły w ręce rodzin Hlebowiczów, Chaleckich oraz Lewickich<ref name=":0" />. Z tego okresu nie zachowały się żadne elementy [[Architektura|architektury]], choć według lokalnych podań położony w [[park]]u dziewiętnastowieczny pałacyk „Syberia” leży na podwalinach starszej budowli<ref name=":0" />. Punktem zwrotnym w dziejach Korczewa był zakup wsi z przyległościami przez [[kasztelan]]a [[Województwo podlaskie (I Rzeczpospolita)|podlaskiego]] Wiktoryna Kuczyńskiego w 1712 roku<ref>{{Cytuj |autor = Wiktoryn Kuczyński |redaktor = Józef Maroszek |tytuł = Pamiętniki |data = 1999 |miejsce = Białystok}}</ref>. W 1734 zlecił on budowę murowanego pałacu Konceniemu Boniemu, który projektował wówczas dla [[Radziwiłłowie herbu Trąby|Radziwiłłów]]<ref>{{Cytuj |autor = |autor r = Anna Leśniczuk |rozdział = Kuczyńscy na Korczewie (1712–1858) |tytuł = Wielkie rody na ziemiach polsko-litewskich w XVI–XX wieku: wielkie rody, procesy |data = 2017 |miejsce = Olsztyn |s = 3}}</ref>. Budynek wzniesiony przez Boniego w [[Barok|stylu barokowym]] stoi do dziś, choć przebył liczne przebudowy. |
||
Po [[III rozbiór Polski|trzecim rozbiorze Polski]] Korczew wszedł w skład [[Monarchia Habsburgów|monarchii habsburskiej]]. Natomiast po [[Kongres wiedeński|Kongresie Wiedeńskim]] w 1815 roku stał się częścią [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Kongresowego]]. |
Po [[III rozbiór Polski|trzecim rozbiorze Polski]] Korczew wszedł w skład [[Monarchia Habsburgów|monarchii habsburskiej]]. Natomiast po [[Kongres wiedeński|Kongresie Wiedeńskim]] w 1815 roku stał się częścią [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Kongresowego]]. |
||
| Linia 51: | Linia 53: | ||
Pałac doznał szkód podczas [[I wojna światowa|pierwszej wojny światowej]]. Podczas remontu budynku przeprojektowano fasadę według szkiców [[Stanisław Noakowski|Stanisława Noakowskiego]], dawnego nauczyciela Wandy z Krafftów Ostrowskiej, żony Krystyna, właściciela pałacu. Jest to jeden z niewielu wykonanych projektów architektonicznych Noakowskiego, który słynął przede wszystkim jako teoretyk. Kierownikiem remontu został [[Marian Walentynowicz]], słynący jako ilustrator książek o [[Koziołek Matołek|Koziołku Matołku]]<ref name=":0" />. |
Pałac doznał szkód podczas [[I wojna światowa|pierwszej wojny światowej]]. Podczas remontu budynku przeprojektowano fasadę według szkiców [[Stanisław Noakowski|Stanisława Noakowskiego]], dawnego nauczyciela Wandy z Krafftów Ostrowskiej, żony Krystyna, właściciela pałacu. Jest to jeden z niewielu wykonanych projektów architektonicznych Noakowskiego, który słynął przede wszystkim jako teoretyk. Kierownikiem remontu został [[Marian Walentynowicz]], słynący jako ilustrator książek o [[Koziołek Matołek|Koziołku Matołku]]<ref name=":0" />. |
||
Po upadku [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]], Korczew wszedł w skład [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]] pod zarządem [[III Rzesza|III Rzeszy]]. W pałacu zorganizowano wówczas najpierw jednostkę Grenzschutzkommando, czyli [[Straż graniczna|straży granicznej]], a następnie Ernteschutzkommando, czyli jednostki, która zarządzała [[Nacjonalizacja|upaństwowionymi]] dobrami [[Krystyn Ostrowski|Krystyna Ostrowskiego]]<ref>{{Cytuj |autor = Zbigniew Florysiak |tytuł = Korczew lat okupacji niemieckiej: Okruchy wspomnień |data = 2009 |miejsce = Siedlce}}</ref>. Podczas [[II wojna światowa|drugiej wojny światowej]] wojska niemieckie [[Zagłada Żydów|wyniszczyły]] korczewską [[Historia Żydów w Polsce|społeczność żydowską]] w [[Obóz pracy|obozie pracy]] w [[Szczeglacin]]ie oraz [[Getto żydowskie|getcie]] w [[Sokołów Podlaski|Sokołowie Podlaskim]]<ref>{{Cytuj |autor = Edward Kopówka |tytuł = Getto w Sokołowie Podlaskim |data dostępu = 2020-04-09 |opublikowany = Gazeta Podlasia |url = http://gazetapodlasia.pl/informacja-region-sokolow-podlaski/historia-regionu/118-getto-w-sokoowie-podlaskim.html?showall=1 |język = pl}}</ref>. Budynek pałacu doznał największych szkód w okresie powojennym, po objęciu [[Reforma rolna w Polsce (1944)|reformą rolną]]. W 1989 |
Po upadku [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]], Korczew wszedł w skład [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]] pod zarządem [[III Rzesza|III Rzeszy]]. W pałacu zorganizowano wówczas najpierw jednostkę Grenzschutzkommando, czyli [[Straż graniczna|straży granicznej]], a następnie Ernteschutzkommando, czyli jednostki, która zarządzała [[Nacjonalizacja|upaństwowionymi]] dobrami [[Krystyn Ostrowski|Krystyna Ostrowskiego]]<ref>{{Cytuj |autor = Zbigniew Florysiak |tytuł = Korczew lat okupacji niemieckiej: Okruchy wspomnień |data = 2009 |miejsce = Siedlce}}</ref>. Podczas [[II wojna światowa|drugiej wojny światowej]] wojska niemieckie [[Zagłada Żydów|wyniszczyły]] korczewską [[Historia Żydów w Polsce|społeczność żydowską]] w [[Obóz pracy|obozie pracy]] w [[Szczeglacin]]ie oraz [[Getto żydowskie|getcie]] w [[Sokołów Podlaski|Sokołowie Podlaskim]]<ref>{{Cytuj |autor = Edward Kopówka |tytuł = Getto w Sokołowie Podlaskim |data dostępu = 2020-04-09 |opublikowany = Gazeta Podlasia |url = http://gazetapodlasia.pl/informacja-region-sokolow-podlaski/historia-regionu/118-getto-w-sokoowie-podlaskim.html?showall=1 |język = pl}}</ref>. Budynek pałacu doznał największych szkód w okresie powojennym, po objęciu [[Reforma rolna w Polsce (1944)|reformą rolną]]. W 1989 zespół parkowo-pałacowy odkupiły córki Krystyna Ostrowskiego, Renata Ostrowska oraz Beata Ostrowska-Harris<ref>{{Cytuj |tytuł = Historia – Pałac w Korczewie |data dostępu = 2020-04-09 |url = https://korczew-palac.pl/historia/ |język = pl}}</ref>. 10 listopada 2021 pałac doznał poważnych uszkodzeń w wyniku pożaru (m.in. spłonął dach)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.eska.pl/warszawa/pozar-palacu-w-korczewie-plonie-zabytkowy-budynek-wideo-zdjecia-aa-b2aK-i9s4-f2rW.html | tytuł = Pożar pałacu w Korczewie! Płonie zabytkowy budynek | data = 2021-11-10 | opublikowany = Radio ESKA | język = pl | data dostępu = 2021-11-10}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://tvn24.pl/tvnwarszawa/okolice/korczew-pozar-zabytkowego-palacu-akcja-strazakow-5484339 | tytuł = Pożar pałacu z XVIII wieku. Strażacy ratują cenne zabytki | data = 2021-11-10 | opublikowany = TVN Warszawa | język = pl | data dostępu = 2021-11-10}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://old.podlasie24.pl/powiat-siedlecki/region/palac-w-korczewie---kiedy-odbudowa-po-pozarze-------359fa.html | tytuł = Pałac w Korczewie - kiedy odbudowa po pożarze? | data = 2022-07-29| opublikowany = podlasie24.pl | język = pl | data dostępu = 2023-07-26}}</ref>. |
||
== Atrakcje turystyczne == |
== Atrakcje turystyczne == |
||
* zespół [[pałac]]owo-[[park]]owy wzniesiony w stylu [[barok]]owym w latach 1734–1736, potem przebudowany na [[neogotyk]] połączony dwiema galeriami z oficynami |
* zespół [[pałac]]owo-[[park]]owy wzniesiony w stylu [[barok]]owym w latach 1734–1736, potem przebudowany na [[neogotyk]] połączony dwiema galeriami z oficynami. Według miejscowej [[Legenda miejska|legendy miejskiej]] po tym pałacu chodziła [[Biała dama (duch)|Biała Dama]]<ref>{{Cytuj |autor = Tygodnik |tytuł = W wakacje to już będzie nowy pałac! |data = 2018-04-06 |data dostępu = 2024-02-05 |opublikowany = Tygodnik Siedlecki |url = https://www.tygodniksiedlecki.com/siedlce/t45011-w-wakacje-to-juz-bedzie-nowy-palac-htm/ |język = pl-PL}}</ref>. |
||
* letni pałacyk ''Syberia'' z początku [[XIX wiek|XIX w.]] według projektu [[Franciszek Jaszczołd|Franciszka Jaszczołda]] |
* letni pałacyk ''Syberia'' z początku [[XIX wiek|XIX w.]] według projektu [[Franciszek Jaszczołd|Franciszka Jaszczołda]] |
||
* krajobrazowy park pałacowy zaprojektowany w I połowie [[XIX wiek|XIX w.]] przez [[Franciszek Jaszczołd|Franciszka Jaszczołda]] |
* krajobrazowy park pałacowy zaprojektowany w I połowie [[XIX wiek|XIX w.]] przez [[Franciszek Jaszczołd|Franciszka Jaszczołda]] |
||
| Linia 63: | Linia 65: | ||
* ogrodzenie neogotyckie i [[barok|neobarokowe]] z I poł. XIX i XX w. |
* ogrodzenie neogotyckie i [[barok|neobarokowe]] z I poł. XIX i XX w. |
||
* drewniana karczma z przełomu [[XVIII wiek|XVIII]] i XIX w. |
* drewniana karczma z przełomu [[XVIII wiek|XVIII]] i XIX w. |
||
* we wschodniej części [[rezerwat przyrody Dębniak]], na północ od wsi [[rezerwat przyrody Przekop]] |
* we wschodniej części [[Rezerwat przyrody Dębniak (województwo mazowieckie)|rezerwat przyrody Dębniak]], na północ od wsi [[rezerwat przyrody Przekop]] |
||
W XVII wieku dla tutejszej społeczności wzniesiono [[Prawosławie|prawosławną]] parafialną [[Cerkiew prawosławna|cerkiew]]{{r|NBiN2/1993}} w Korczewie, o której losach wiadomo niewiele i która nie zachowała się do dnia dzisiejszego. W następstwie [[Unia brzeska|unii brzeskiej]] [[Cerkiew (budynek)|cerkiew]] przekazana została [[Kościół unicki|unitom]] dzieląc [[Rusini|ruską]] społeczność na unitów i [[Dyzunici|dyzunitów]]. |
W XVII wieku dla tutejszej społeczności wzniesiono [[Prawosławie|prawosławną]] parafialną [[Cerkiew prawosławna|cerkiew]]{{r|NBiN2/1993}} w Korczewie, o której losach wiadomo niewiele i która nie zachowała się do dnia dzisiejszego. W następstwie [[Unia brzeska|unii brzeskiej]] [[Cerkiew (budynek)|cerkiew]] przekazana została [[Kościół unicki|unitom]] dzieląc [[Rusini|ruską]] społeczność na unitów i [[Dyzunici|dyzunitów]]. |
||
We wsi wytwarzane są tradycyjne wyroby młynarskie ''Eko-Mega Młyny Wodne'', które w 2006 wyróżniono |
We wsi wytwarzane są tradycyjne wyroby młynarskie ''Eko-Mega Młyny Wodne'', które w 2006 wyróżniono ''perłą'' w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo”<ref>''Smaki Mazowsza'', Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Warszawa, 2018, s.51, {{ISBN|978-83-62082-94-0}}</ref>. |
||
== Transport == |
== Transport == |
||
| Linia 78: | Linia 80: | ||
* [[Drażniew]] – Przekop – Korczew |
* [[Drażniew]] – Przekop – Korczew |
||
| ⚫ | |||
Poza tym, w pobliżu przebiegają drogi: |
|||
* {{AS-droga|K|2}} [[Terespol]] – [[Biała Podlaska]] – [[Międzyrzec Podlaski]] – Siedlce – [[Warszawa]] – [[Świecko]] (w odległości 37 km) |
|||
* {{AS-droga|K|19}} [[Kuźnica (województwo podlaskie)|Kuźnica Białostocka]] – [[Białystok]] – [[Siemiatycze]] – [[Lublin]] – [[Rzeszów]] (20 km) |
|||
| ⚫ | |||
* {{AS-droga|W|698}} Siedlce – Łosice – Terespol (19 km) |
|||
=== Kolej === |
=== Kolej === |
||
Najbliższa stacja kolejowa – [[Niemojki (stacja kolejowa)|Niemojki]] ([[linia kolejowa nr 31]]) – znajduje się w odległości 13 km. |
|||
Miejscowość znajduje się w odległości 13 km od stacji kolejowej [[Niemojki]] przez którą przechodzi [[linia kolejowa nr 31]] [[Siedlce]] – [[Mordy]] – [[Siemiatycze]] – [[Hajnówka]] – [[Siemianówka (województwo podlaskie)|Siemianówka]]. |
|||
=== Komunikacja dalekobieżna === |
=== Komunikacja dalekobieżna === |
||
| Linia 105: | Linia 103: | ||
* [[Leśniczówka (budynek)|Leśniczówka]] [[leśnictwo (jednostka)|Leśnictwa]] Korczew [[nadleśnictwo|Nadleśnictwa]] [[Sarnaki]] |
* [[Leśniczówka (budynek)|Leśniczówka]] [[leśnictwo (jednostka)|Leśnictwa]] Korczew [[nadleśnictwo|Nadleśnictwa]] [[Sarnaki]] |
||
* Oddział [[bank spółdzielczy|Banku Spółdzielczego]] w [[Siedlce|Siedlcach]] |
* Oddział [[bank spółdzielczy|Banku Spółdzielczego]] w [[Siedlce|Siedlcach]] |
||
* Posterunek Energetyczny Rejonu Energetycznego Siedlce Zakładu Energetycznego Warszawa |
* Posterunek Energetyczny Rejonu Energetycznego Siedlce Zakładu Energetycznego Warszawa – Teren S.A. |
||
* [[Remiza strażacka|Remiza]] [[Ochotnicza Straż Pożarna w Korczewie|Ochotniczej Straży Pożarnej]] |
* [[Remiza strażacka|Remiza]] [[Ochotnicza Straż Pożarna w Korczewie|Ochotniczej Straży Pożarnej]] |
||
* [[Urząd pocztowy]] |
* [[Placówka pocztowa|Urząd pocztowy]] |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
* [[Ochotnicza Straż Pożarna w Korczewie]] |
* [[Ochotnicza Straż Pożarna w Korczewie]] |
||
* [[Parafia św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Anny w Knychówku]] |
|||
* [[Ruska Strona]] |
* [[Ruska Strona]] |
||
* [http://www.polinow.pl/losice_i_okolice-korczew Korczew w serwisie Polinów] |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy| |
{{Przypisy| |
||
* <ref name=pwl> |
* <ref name=pwl>{{Polska w liczbach|id=wies_Korczew_korczew_mazowieckie|nazwa=Wieś Korczew w liczbach|data dostępu=2020-02-24}}</ref> |
||
* <ref name=nsp>{{cytuj stronę | url = http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/21/1/1/1_miejscowosci_ludnosc_nsp2011.xlsx|tytuł = GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.}}</ref> |
* <ref name=nsp>{{cytuj stronę | url = http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/21/1/1/1_miejscowosci_ludnosc_nsp2011.xlsx|tytuł = GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.}}</ref> |
||
* <ref name=poczta>{{Poczta Polska|2013|s=507|data dostępu=2020-12-22}}</ref> |
* <ref name=poczta>{{Poczta Polska|2013|s=507|data dostępu=2020-12-22}}</ref> |
||
* <ref name=teryt>[http://eteryt.stat.gov.pl/eTeryt/rejestr_teryt/udostepnianie_danych/baza_teryt/uzytkownicy_indywidualni/wyszukiwanie/wyszukiwanie.aspx?contrast=default GUS. Wyszukiwarka TERYT]</ref> |
* <ref name=teryt>[http://eteryt.stat.gov.pl/eTeryt/rejestr_teryt/udostepnianie_danych/baza_teryt/uzytkownicy_indywidualni/wyszukiwanie/wyszukiwanie.aspx?contrast=default GUS. Wyszukiwarka TERYT]</ref> |
||
* <ref name=roz>''Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref> |
* <ref name=roz>''Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref> |
||
* <ref name="NBiN2/1993">{{Cytuj pismo | nazwisko = Hawryluk | imię = Jerzy | tytuł = Cerkiew prawosławna na Podlasiu przed unią Brzeską | czasopismo = [[Nad Buhom i Narwoju|Над Бугом і Нарвою]] | wydawca = [[Związek Ukraińców Podlasia]] | wydanie = 6 | wolumin = 2 | issn = 1230-2759 | rok = 1993 | url = http://nadbuhom.pl/art_2337.html | data dostępu = 2016-01-09}}</ref> |
* <ref name="NBiN2/1993">{{Cytuj pismo | nazwisko = Hawryluk | imię = Jerzy | tytuł = Cerkiew prawosławna na Podlasiu przed unią Brzeską | czasopismo = [[Nad Buhom i Narwoju|Над Бугом і Нарвою]] | wydawca = [[Związek Ukraińców Podlasia]] | wydanie = 6 | wolumin = 2 | issn = 1230-2759 | rok = 1993 | url = https://archive.ph/20120717234200/http://nadbuhom.pl/art_2337.html | data dostępu = 2016-01-09}}</ref> |
||
}} |
}} |
||
| Linia 131: | Linia 129: | ||
* Norwid Cyprian, Do Pani na Korczewie: wiersze, listy, małe utwory prozą, oprac.Juliusz Gomulicki, Warszawa 1963. |
* Norwid Cyprian, Do Pani na Korczewie: wiersze, listy, małe utwory prozą, oprac.Juliusz Gomulicki, Warszawa 1963. |
||
* Ostrowska Renata, ''Mój Dom'', wyd. II, Warszawa 2019. |
* Ostrowska Renata, ''Mój Dom'', wyd. II, Warszawa 2019. |
||
== Linki zewnętrzne == |
|||
* [http://www.polinow.pl/losice_i_okolice-korczew Korczew w serwisie Polinów] |
|||
{{Gmina Korczew}} |
{{Gmina Korczew}} |
||
Aktualna wersja na dzień 22:29, 5 lut 2024
| wieś | |
 Pałac w Korczewie (po renowacji, przed pożarem) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
25 |
| Kod pocztowy |
08-108[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WSI |
| SIMC |
0675146[5] |
Położenie na mapie gminy Korczew  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu siedleckiego  | |
| 52°21′15″N 22°36′41″E/52,354167 22,611389[1]
| |
Korczew – wieś w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, siedziba gminy Korczew[5][6].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Korczew. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Wieś istniała już w I poł. XV wieku, przez kilkaset lat była ośrodkiem dużych dóbr prywatnych[7].
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Anny w Knychówku[8].
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Historia Korczewa związana jest z historycznym Podlasiem, choć administracyjnie należy do województwa mazowieckiego. Z punktu widzenia geograficznego znajduje się na granicy Wysoczyzny Siedleckiej i Podlaskiego Przełomu Bugu. Wieś wchodzi również w skład Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego.
Korczew położony jest mniej więcej w równej odległości do najbliższych miast powiatowych (Łosice 19 km, Siemiatycze 30 km, Siedlce 33 km, Sokołów Podlaski 35 km), jak i miast wojewódzkich (Warszawa około 130 km, Białystok około 130 km, Lublin około 150 km).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Najstarszym zabytkiem materialnym w Korczewie jest znajdujący się w pałacowym parku menhir, który stanowił prawdopodobnie obiekt kultu w czasach przedchrześcijańskich[9]. Pierwsza pisana wzmianka o Korczewie pochodzi z roku 1401, kiedy to książę mazowiecki Janusz I nadał wieś Prejtorowi z Brześca. W owym okresie były to tereny sporne między Mazowszem a Litwą, co tłumaczy istnienie drugiego aktu nadania wsi przez wielkiego księcia litewskiego Witolda pochodzącego z 1416 roku[10].
W następnych latach dobra korczewskie przechodziły w ręce rodzin Hlebowiczów, Chaleckich oraz Lewickich[9]. Z tego okresu nie zachowały się żadne elementy architektury, choć według lokalnych podań położony w parku dziewiętnastowieczny pałacyk „Syberia” leży na podwalinach starszej budowli[9]. Punktem zwrotnym w dziejach Korczewa był zakup wsi z przyległościami przez kasztelana podlaskiego Wiktoryna Kuczyńskiego w 1712 roku[11]. W 1734 zlecił on budowę murowanego pałacu Konceniemu Boniemu, który projektował wówczas dla Radziwiłłów[12]. Budynek wzniesiony przez Boniego w stylu barokowym stoi do dziś, choć przebył liczne przebudowy.
Po trzecim rozbiorze Polski Korczew wszedł w skład monarchii habsburskiej. Natomiast po Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku stał się częścią Królestwa Kongresowego.
Na początku XIX wieku Aleksander Kuczyński zlecił Franciszkowi Jaszczołdowi przeprojektowanie założenia pałacowego[9]. Przebudował on pałac, rozplanował park angielski, wzniósł pałacyk letni zwany Syberią, oranżerię oraz studnię św. Jana. Wszystkie realizacje wykonał w typowej dla siebie stylistyce neogotyckiej. Żona Aleksandra Kuczyńskiego, Joanna z Wulfersów Kuczyńska, była adresatką obfitej korespondencji Cypriana Norwida, który dedykował jej wiersz „Do Pani na Korczewie”[13].[1] Dziś w Korczewie znajduje się ulica oraz zespół szkół jego imienia.
Według niektórych źródeł podczas powstania styczniowego w dobrach korczewskich ukrywał się ks. Stanisław Brzóska, który wygłaszał również kazania w kościele parafialnym w Knychówku.
Pałac doznał szkód podczas pierwszej wojny światowej. Podczas remontu budynku przeprojektowano fasadę według szkiców Stanisława Noakowskiego, dawnego nauczyciela Wandy z Krafftów Ostrowskiej, żony Krystyna, właściciela pałacu. Jest to jeden z niewielu wykonanych projektów architektonicznych Noakowskiego, który słynął przede wszystkim jako teoretyk. Kierownikiem remontu został Marian Walentynowicz, słynący jako ilustrator książek o Koziołku Matołku[9].
Po upadku kampanii wrześniowej, Korczew wszedł w skład Generalnego Gubernatorstwa pod zarządem III Rzeszy. W pałacu zorganizowano wówczas najpierw jednostkę Grenzschutzkommando, czyli straży granicznej, a następnie Ernteschutzkommando, czyli jednostki, która zarządzała upaństwowionymi dobrami Krystyna Ostrowskiego[14]. Podczas drugiej wojny światowej wojska niemieckie wyniszczyły korczewską społeczność żydowską w obozie pracy w Szczeglacinie oraz getcie w Sokołowie Podlaskim[15]. Budynek pałacu doznał największych szkód w okresie powojennym, po objęciu reformą rolną. W 1989 zespół parkowo-pałacowy odkupiły córki Krystyna Ostrowskiego, Renata Ostrowska oraz Beata Ostrowska-Harris[16]. 10 listopada 2021 pałac doznał poważnych uszkodzeń w wyniku pożaru (m.in. spłonął dach)[17][18][19].
Atrakcje turystyczne
[edytuj | edytuj kod]- zespół pałacowo-parkowy wzniesiony w stylu barokowym w latach 1734–1736, potem przebudowany na neogotyk połączony dwiema galeriami z oficynami. Według miejscowej legendy miejskiej po tym pałacu chodziła Biała Dama[20].
- letni pałacyk Syberia z początku XIX w. według projektu Franciszka Jaszczołda
- krajobrazowy park pałacowy zaprojektowany w I połowie XIX w. przez Franciszka Jaszczołda
- dawna oranżeria z 1840 projektu Franciszka Jaszczołda, w latach 20. XX w. przekształcona w kaplicę, potem przemurowana
- biała, drewniana studzienka w stylu gotyckim
- przy bramie wjazdowej stróżówka zwana basztą lub kordegardą
- pionowy głaz przy alei grabowej, menhir – według tradycji z czasu kultu Boga Słońce, niegdyś w pobliżu wzniesiona była sztuczna ruina
- ogrodzenie neogotyckie i neobarokowe z I poł. XIX i XX w.
- drewniana karczma z przełomu XVIII i XIX w.
- we wschodniej części rezerwat przyrody Dębniak, na północ od wsi rezerwat przyrody Przekop
W XVII wieku dla tutejszej społeczności wzniesiono prawosławną parafialną cerkiew[21] w Korczewie, o której losach wiadomo niewiele i która nie zachowała się do dnia dzisiejszego. W następstwie unii brzeskiej cerkiew przekazana została unitom dzieląc ruską społeczność na unitów i dyzunitów.
We wsi wytwarzane są tradycyjne wyroby młynarskie Eko-Mega Młyny Wodne, które w 2006 wyróżniono perłą w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo”[22].
Transport
[edytuj | edytuj kod]Drogi
[edytuj | edytuj kod]W Korczewie zbiega się 5 dróg powiatowych:
- Siedlce – Korczew
- Łosice – Korczew
- Sawice – Czaple-Andrelewicze – Korczew
- Hruszew – Tokary – Drażniew – Laskowice – Korczew
- Drażniew – Przekop – Korczew
9 km od miejscowości przebiega droga krajowa 62 Włocławek – Wyszków – Węgrów – Siemiatycze.
Kolej
[edytuj | edytuj kod]Najbliższa stacja kolejowa – Niemojki (linia kolejowa nr 31) – znajduje się w odległości 13 km.
Komunikacja dalekobieżna
[edytuj | edytuj kod]Połączenia autobusowe zapewniają następujący przewoźnicy:
- PKS Siedlce – w kierunku Łosic, Mogielnicy, Siedlec oraz Tokar
- PKS Łosice – w kierunku Białej Podlaskiej, Łosic, Mogielnicy, Siedlec, Sokołowa Podlaskiego, Tokar oraz Warszawy
- PKS Sokołów Podlaski – w kierunku Łosic, Mogielnicy, Sokołowa Podlaskiego, Warszawy oraz Starczewic
- Jares – w kierunku Siedlec
Kultura i edukacja
[edytuj | edytuj kod]- Pałac w Korczewie wraz z parkiem angielskim
- Gminna Biblioteka Publiczna
- Zespół Placówek Oświatowych
- Publiczne Gimnazjum im. Cypriana Kamila Norwida
- Publiczna Szkoła Podstawowa
- Gminne Przedszkole Publiczne
Inne obiekty użyteczności publicznej
[edytuj | edytuj kod]- Leśniczówka Leśnictwa Korczew Nadleśnictwa Sarnaki
- Oddział Banku Spółdzielczego w Siedlcach
- Posterunek Energetyczny Rejonu Energetycznego Siedlce Zakładu Energetycznego Warszawa – Teren S.A.
- Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej
- Urząd pocztowy
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 58250
- ↑ Wieś Korczew w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-24], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 507 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński "Mazowsze, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 140
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b c d e Renata Ostrowska, Mój Dom, wyd. II, Warszawa 2019.
- ↑ Tomasz Jaszczołt, Korczewscy z rodu Prusów w ziemi drohickiej, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego”, IX, 2012.
- ↑ Wiktoryn Kuczyński, Pamiętniki, Józef Maroszek (red.), Białystok 1999.
- ↑ Anna Leśniczuk, Kuczyńscy na Korczewie (1712–1858), [w:] Wielkie rody na ziemiach polsko-litewskich w XVI–XX wieku: wielkie rody, procesy, Olsztyn 2017, s. 3.
- ↑ Cyprian Norwid, Do Pani na Korczewie: wiersze, listy, małe utwory prozą, Juliusz Gomulicki (red.), Warszawa 1963.
- ↑ Zbigniew Florysiak, Korczew lat okupacji niemieckiej: Okruchy wspomnień, Siedlce 2009.
- ↑ Edward Kopówka, Getto w Sokołowie Podlaskim [online], Gazeta Podlasia [dostęp 2020-04-09] (pol.).
- ↑ Historia – Pałac w Korczewie [online] [dostęp 2020-04-09] (pol.).
- ↑ Pożar pałacu w Korczewie! Płonie zabytkowy budynek. Radio ESKA, 2021-11-10. [dostęp 2021-11-10]. (pol.).
- ↑ Pożar pałacu z XVIII wieku. Strażacy ratują cenne zabytki. TVN Warszawa, 2021-11-10. [dostęp 2021-11-10]. (pol.).
- ↑ Pałac w Korczewie - kiedy odbudowa po pożarze?. podlasie24.pl, 2022-07-29. [dostęp 2023-07-26]. (pol.).
- ↑ Tygodnik, W wakacje to już będzie nowy pałac! [online], Tygodnik Siedlecki, 6 kwietnia 2018 [dostęp 2024-02-05] (pol.).
- ↑ Jerzy Hawryluk. Cerkiew prawosławna na Podlasiu przed unią Brzeską. „Над Бугом і Нарвою”. 2 (6), 1993. Związek Ukraińców Podlasia. ISSN 1230-2759. [dostęp 2016-01-09].
- ↑ Smaki Mazowsza, Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Warszawa, 2018, s.51, ISBN 978-83-62082-94-0
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jaszczołt Tomasz, Korczewscy z rodu Prusów w ziemi drohickiej, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” 2012, tom IX, s. 19–32.
- Kuczyński Wiktoryn, Pamiętnik, oprac. Józef Maroszek, Białystok 1999.
- Leśniczuk, Anna, Kuczyńscy na Korczewie (1712-1858), Wielkie rody na ziemiach polsko-litewskich w XVI-XX wieku: wielkie rody, procesy, Olsztyn 2017.
- Leśniczyk, Anna, Korczew w Prasie, Prasa Podlaska w XIX i XX wieku, red. Jarosław Cabaj, Siedlce 2016.
- Norwid Cyprian, Do Pani na Korczewie: wiersze, listy, małe utwory prozą, oprac.Juliusz Gomulicki, Warszawa 1963.
- Ostrowska Renata, Mój Dom, wyd. II, Warszawa 2019.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]| Wsie | |
|---|---|
| Inne miejscowości | |
| Integralne części miejscowości |
|
