Tadeusz Walichnowski: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Wybrane publikacje: drobne merytoryczne |
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz opis) |
||
(Nie pokazano 48 wersji utworzonych przez 26 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Żołnierz infobox |
|||
⚫ | |||
|imię i nazwisko = Tadeusz Adam Walichnowski |
|||
|imię i nazwisko org = |
|||
|pseudonim = |
|||
|rodzaj wojsk = paramilitarny |
|||
|zwycięstwa = |
|||
|grafika = Tadeusz Walichnowski - fotoceramika nagrobna.png |
|||
|opis grafiki = |
|||
|stopień grafika = PL Naramiennik gen bryg BOR.svg |
|||
|stopień = [[generał brygady]] MO |
|||
|data urodzenia = [[26 lutego]] [[1928]] |
|||
|miejsce urodzenia = [[Warszawa]] |
|||
|data śmierci = [[18 stycznia]] [[2005]] |
|||
|miejsce śmierci = Warszawa |
|||
|lata służby = 1946–1969, 1980–1990 |
|||
|siły zbrojne = [[Plik:Palemka MO.svg|15px]] [[Milicja Obywatelska]] |
|||
|formacja = |
|||
|jednostki = [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego]](1951–1955) |
|||
[[Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego|Komitet ds. Bezpieczeństwa Publicznego]] (1955–1957) |
|||
[[Służba Bezpieczeństwa (PRL)|Służba Bezpieczeństwa]] (1958–1961, 1965–1969) |
|||
|stanowiska = rektor ASW (1980–1990) |
|||
|wojny i bitwy = |
|||
|późniejsza praca = |
|||
|odznaczenia = {{order|OOP|KKO}} {{order|MDPM}} {{order|MWOWL}} {{order|OSiL|O}} {{order|MPL10}} {{order|MPL40}} {{order|MLW}} [[Plik:POL Odznaka Zasłużony Działacz TPPR BAR.png|40px|Medal „Zasłużony Działacz Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej”]] |
|||
|commons = |
|||
|wikiźródła = |
|||
|wikicytaty = |
|||
}} |
|||
⚫ | '''Tadeusz Adam Walichnowski''' (ur. [[26 lutego]] [[1928]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[18 stycznia]] [[2005]] tamże) – [[Generał|generał brygady]] [[Milicja Obywatelska|MO]], funkcjonariusz organów bezpieczeństwa, [[prawnik]], [[Historia|historyk]], [[politolog]]. Uważany za jednego z liderów frakcji [[nacjonalitaryzm|nacjonalitarnej]] w [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|PZPR]]. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
=== Wykształcenie i praca zawodowa === |
=== Wykształcenie i praca zawodowa === |
||
W 1959 ukończył studia na [[Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego|Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego]]. W 1967 uzyskał [[Doktor (stopień naukowy)|stopień naukowy doktora]] na [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu|Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika]] w [[Toruń|Toruniu]], w 1970 [[Habilitacja|stopień doktora habilitowanego]]. W 1977 został [[Profesor |
Syn Jana i Leokadii<ref>{{cytuj stronę | url = https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/27113?katalog=5 | tytuł = Katalog Biura Lustracyjnego IPN | autor = | opublikowany = [[Instytut Pamięci Narodowej]] | data dostępu = 2019-02-07}}</ref>. W 1959 ukończył studia na [[Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego|Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego]]. W 1967 uzyskał [[Doktor (stopień naukowy)|stopień naukowy doktora]] na [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu|Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika]] w [[Toruń|Toruniu]], w 1970 [[Habilitacja|stopień doktora habilitowanego]]. W 1977 został [[Profesor uczelni|profesorem nadzwyczajnym]], a w 1983 [[Profesor zwyczajny|profesorem zwyczajnym]]. |
||
15 grudnia 1946 |
15 grudnia 1946 rozpoczął służbę w [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|organach bezpieczeństwa publicznego]] jako młodszy referent Placówki w [[Olsztyn]]ie Ekspozytury Kolejowej Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w [[Ostróda|Ostródzie]] (do 1950). Następnie był funkcjonariuszem [[Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Olsztynie|WUBP w Olsztynie]] (1950–1951), funkcj. MBP (1951–1955), funkcj. KdsBP (1955–1957), słuchacza Szkoły [[Departament I MSW|Departamentu I MSW]] w Warszawie (1957–1958), funkcj. Departamentu I MSW (1958–1961), prac. rezydentury wywiadu MSW w [[Wiedeń|Wiedniu]], oficjalnie na etacie ''attaché''/II sekr. [[Ambasada RP w Wiedniu|Ambasady PRL w Austrii]] (1961–1965), p.o. nacz./nacz. Wydziału III w Departamencie I MSW (1965–1967) i z-cy dyrektora [[Departament III MSW|III Departamentu MSW]] (1967–1969). Usunięty z MSW jako czołowy przedstawiciel frakcji antysemickiej. W latach 1970–1976 był pracownikiem naukowym [[Polska Akademia Nauk|PAN]], m.in. zastępcą dyrektora ds. naukowych Instytutu Krajów Socjalistycznych PAN. Od 1976 do 1980 pełnił funkcję naczelnego dyrektora [[Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych|Archiwów Państwowych]]. W latach 1977–1981 był równocześnie profesorem [[Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR|Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR]]. W 1980 powrócił do służby w [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (Polska)|MSW]] i w latach 1980–1990 pełnił funkcję rektora [[Akademia Spraw Wewnętrznych|Akademii Spraw Wewnętrznych]]. W stan spoczynku przeszedł w 1990. W latach 90. był pracownikiem naukowym w [[Prywatna Wyższa Szkoła Nauk Społecznych, Komputerowych i Medycznych|Prywatnej Wyższej Szkole Businessu i Administracji w Warszawie]]. |
||
W październiku 1984 awansowany do stopnia generała brygady [[Milicja Obywatelska|Milicji Obywatelskiej]]. Akt nominacyjny wręczył mu w Belwederze |
W październiku 1984 awansowany do stopnia generała brygady [[Milicja Obywatelska|Milicji Obywatelskiej]]. Akt nominacyjny wręczył mu w Belwederze 10 października 1984 przewodniczący Rady Państwa PRL prof. [[Henryk Jabłoński]]. |
||
=== Działalność polityczna i społeczna === |
=== Działalność polityczna i społeczna === |
||
[[Plik:Tadeusz Walichnowski - grób.jpg|mały|Grób Tadeusza Walichnowskiego na cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie]] |
|||
W 1945 wstąpił do [[Polska Partia Robotnicza|PPR]], a w 1948 do [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]], której członkiem był aż do jej rozwiązania w 1990. Delegat na IX Nadzwyczajny Zjazd PZPR w lipcu 1981 |
W 1945 wstąpił do [[Polska Partia Robotnicza|PPR]], a w 1948 do [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]], której członkiem był aż do jej rozwiązania w 1990. Delegat na IX Nadzwyczajny Zjazd PZPR w lipcu 1981. W latach 1981–1986 był członkiem [[Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej|KC PZPR]], a od 1981 także członkiem Komitetu Warszawskiego PZPR. W latach 80. wchodził również w skład Rady Redakcyjnej organu teoretycznego i politycznego [[Komitet Centralny PZPR|KC PZPR]] ''[[Nowe Drogi]]''<ref>„Nowe Drogi” nr 2/1985, s. 2.</ref>. W październiku 1981 powołany przez Plenum [[Komitet Centralny PZPR|Komitetu Centralnego PZPR]] w skład Zespołu dla przygotowania naukowej syntezy dziejów polskiego ruchu robotniczego<ref>''[[Trybuna Śląska|Trybuna Robotnicza]]'', nr 208, 19 października 1981, s. 2</ref>. W grudniu 1985 wszedł w skład Zespołu do przygotowania projektu "Programu PZPR" na X Zjazd PZPR, który odbył się w lipcu 1986<ref>''Skład Komisji Zjazdowej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej'' /w/ "[[Trybuna Śląska|Trybuna Robotnicza]]", nr 300, 27 grudnia 1985, s. 2</ref>. Należał do [[Związek Bojowników o Wolność i Demokrację|ZBoWiD]]. Zasiadał w Prezydium Komisji Historycznej ZG ZBoWiD (od 1976). Członek [[Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej|Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej]] od 1946, od 1983 był członkiem Krajowej Rady [[Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej|Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej]]. Członek Komitetu Redakcyjnego ''Zeszytów Naukowych Akademii Spraw Wewnętrznych''. W latach 80. należał do [[Zjednoczenie Patriotyczne „Grunwald”|Zjednoczenia Patriotycznego „Grunwald”]], publikował na łamach tygodnika ''[[Rzeczywistość]]''. Był długoletnim członkiem komitetu redakcyjnego [[kwartalnik]]a [[Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej|KC PZPR]] „[[Z Pola Walki]]”, w którym publikowano artykuły na temat historii polskiego i międzynarodowego ruchu robotniczego i komunistycznego. Członek [[Międzynarodowa Rada Archiwów|Międzynarodowej Rady Archiwów]] (''International Council on Archives''), członek jej Komitetu Wykonawczego 1976–1979. Członek [[Stowarzyszenie Archiwistów Polskich|Stowarzyszenia Archiwistów Polskich]]. W latach 1976–1980 członek Rady Naukowej Międzynarodowego Centrum Informacji na temat źródeł Historii Bałkanów i Regionu Morza Śródziemnego. W latach 1988–1990 – członek [[Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa|Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.radaopwim.gov.pl/media/pliki/sklad_Rady_OPWIM_1988_2011.pdf | tytuł = ''Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011'' | opublikowany = radaopwim.gov.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20151117085436/http://www.radaopwim.gov.pl/media/pliki/sklad_Rady_OPWIM_1988_2011.pdf | zarchiwizowano = 2015-11-17}} radaopwim.gov.pl [dostęp 2011-11-06]</ref>. |
||
W maju 1999 został przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Naukowego Związku Żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego im. generała Edwina Rozłubirskiego<ref>''Wojsko Ludowe'', nr 12-26, Warszawa, wrzesień 1999, s. 29</ref>. Jego hobby było gromadzenie medali pamiątkowych |
W maju 1999 został przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Naukowego Związku Żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego im. generała [[Edwin Rozłubirski|Edwina Rozłubirskiego]]<ref>''Wojsko Ludowe'', nr 12-26, Warszawa, wrzesień 1999, s. 29</ref>. Jego hobby było gromadzenie medali pamiątkowych poświęconych wybitnym postaciom historycznym. |
||
Był żonaty, żona Honorata Walichnowska (1926-2002). Został pochowany na [[Cmentarz Komunalny Północny w Warszawie|Cmentarzu Komunalnym Północnym]] na [[Wólka Węglowa|Wólce Węglowej]]<ref>{{Cytuj | url=http://www.cmentarzekomunalne.com.pl/mapa/mapa.php?cment=PLNCN&rzad=5&kwatera=S-V-4&grob=18&dane=+imie=+nazwisko=walichnowski+check_nazwisko=on+check_ur=+rok=1800+miesiac=1+dzien=1+rok2=2021+miesiac2=11+dzien2=4+check_zg=+rok_zg1=1800+miesiac_zg1=1+dzien_zg1=1+rok_zg2=2021+miesiac_zg2=11+dzien_zg2=4+cmentarz=#kotwica | tytuł=Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=cmentarzekomunalne.com.pl | język=pl | data dostępu=2024-04-26}}</ref>. |
|||
Został pochowany na [[Cmentarz Komunalny Północny w Warszawie|Cmentarzu Komunalnym Północnym]] na [[Wólka Węglowa|Wólce Węglowej]]. |
|||
== |
== Publikacje == |
||
* ''Zachodnioniemiecki rewizjonizm'' |
* ''Zachodnioniemiecki rewizjonizm'', Olsztyn 1961. |
||
* ''Izrael a NRF''. Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1967 |
* ''Izrael a NRF''. Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1967. |
||
* ''Syjonizm a NRF'', Wyd. Śląsk, Katowice 1968 |
* ''Syjonizm a NRF'', Wyd. Śląsk, Katowice 1968. |
||
* ''Izrael-NRF a Polska''. Wyd. Interpress, Warszawa 1968 |
* ''Izrael-NRF a Polska''. Wyd. Interpress, Warszawa 1968. |
||
* ''Mechanizm propagandy syjonistycznej'', Wyd. Śląsk, Katowice 1968 |
* ''Mechanizm propagandy syjonistycznej'', Wyd. Śląsk, Katowice 1968. |
||
* ''Syjonizm a państwo żydowskie''. Wyd. Śląsk, Katowice 1968 |
* ''Syjonizm a państwo żydowskie''. Wyd. Śląsk, Katowice 1968. Seria: Doktryna syjonizmu |
||
* ''Organizacje i działacze syjonistyczni''. Wyd. Śląsk, Katowice 1968, s. 84. Seria: Doktryna syjonizmu |
* ''Organizacje i działacze syjonistyczni''. Wyd. Śląsk, Katowice 1968, s. 84. Seria: Doktryna syjonizmu |
||
* ''Wokół agresji Izraela'' (współautor z J. Dziedzicem), Warszawa 1968 |
* ''Wokół agresji Izraela'' (współautor z J. Dziedzicem), Warszawa 1968. |
||
* ''Niepokój |
* ''Niepokój Polaków: doktryna polityczna Franza Josepha Straussa'', Wyd. Śląsk, Katowice 1969. |
||
* ''Neutralizacja Austrii 1945-1966'', Wyd. PWN, Warszawa 1971 |
* ''Neutralizacja Austrii 1945-1966'', Wyd. PWN, Warszawa 1971. |
||
* ''ZSRR państwo wielonarodowe''. Wyd. MON, Warszawa 1972, s. 206. Seria: IPO Ideologia, Polityka, Obronność |
* ''ZSRR państwo wielonarodowe''. Wyd. MON, Warszawa 1972, s. 206. Seria: IPO Ideologia, Polityka, Obronność |
||
* ''U źródeł walk z podziemiem reakcyjnym w Polsce''. Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa [[1975]] |
* ''U źródeł walk z podziemiem reakcyjnym w Polsce''. Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa [[1975]]. |
||
* ''Sojusz narodów ZSRR i Polski''. KAW, Warszawa 1978 |
* ''Sojusz narodów ZSRR i Polski''. KAW, Warszawa 1978. |
||
* ''Powrót Polaków na ziemie piastowskie'', z serii ''Biblioteka Lektora i Aktywisty - Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej'', Zarząd Główny TPPR, Warszawa 1980 |
* ''Powrót Polaków na ziemie piastowskie'', z serii ''Biblioteka Lektora i Aktywisty - Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej'', Zarząd Główny TPPR, Warszawa 1980. |
||
* ''U źródeł niepodległości Polski'' (red.). PWN, Warszawa 1980, |
* ''U źródeł niepodległości Polski'' (red.). PWN, Warszawa 1980, {{ISBN|83-01-01870-4}} |
||
* ''„Europeizacja” – doktryna przeciw Polsce''. [w:] „[[Rzeczywistość (tygodnik)|Rzeczywistość]]”, 27 czerwca 1982 |
* ''„Europeizacja” – doktryna przeciw Polsce''. [w:] „[[Rzeczywistość (tygodnik)|Rzeczywistość]]”, 27 czerwca 1982 |
||
* ''Kult rewizjonizmu terytorialnego w polityce i prawie RFN''. PWN, Warszawa 1983 |
* ''Kult rewizjonizmu terytorialnego w polityce i prawie RFN''. PWN, Warszawa 1983. |
||
* ''Z dziejów politycznych Polski 1944-1984'' (współautor z [[Ryszard Halaba]], Henryk Dominiczak). Wyd. KiW, Warszawa 1984, |
* ''Z dziejów politycznych Polski 1944-1984'' (współautor z [[Ryszard Halaba]], [[Henryk Dominiczak]]). Wyd. KiW, Warszawa 1984, {{ISBN|83-05-11485-6}} |
||
* ''Wybór wydarzeń z dziejów walk w obronie władzy ludowej w Polsce w latach 1944-1952'', Krajowa Agencja Wydawnicza |
* ''Wybór wydarzeń z dziejów walk w obronie władzy ludowej w Polsce w latach 1944-1952'', Krajowa Agencja Wydawnicza Warszawa 1985. |
||
* ''Kryzysy i konflikty społeczno-polityczne w Polsce'', Wyd. ASW, Instytut Historii i Archiwistyki |
* ''Kryzysy i konflikty społeczno-polityczne w Polsce'', Wyd. ASW, Instytut Historii i Archiwistyki Warszawa 1986. |
||
* ''Polska Zjednoczona Partia Robotnicza wobec problemów świata'', Wyd. ASW |
* ''Polska Zjednoczona Partia Robotnicza wobec problemów świata'', Wyd. ASW Warszawa 1986. |
||
* ''Filozofia nowego myślenia w stosunkach międzynarodowych'', Wyd. ASW |
* ''Filozofia nowego myślenia w stosunkach międzynarodowych'', Wyd. ASW Warszawa 1988. |
||
* ''Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce, 1944-1988'' red.), Wyd. ASW |
* ''Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce, 1944-1988'' (red.), Wyd. ASW Warszawa 1989. |
||
* ''Deportacje i przemieszczenia ludności polskiej w głąb ZSRR |
* ''Deportacje i przemieszczenia ludności polskiej w głąb ZSRR 1939–1945. Przegląd piśmiennictwa'' (red.), PWN Warszawa 1989. {{ISBN|83-01-09450-8}} |
||
* ''Stan wojenny w Polsce. Dokumenty i materiały archiwalne, 1981-1983'' (red.) |
* ''Stan wojenny w Polsce. Dokumenty i materiały archiwalne, 1981-1983'' (red.), Wyd. Comandor Warszawa 2001, {{ISBN|83-88329-20-0}} |
||
* ''Czyja własność? : niemiecka polityka wobec ziem zachodnich i północnych Polski'', Wydawnictwo Placówka, Warszawa 2001 |
* ''Czyja własność? : niemiecka polityka wobec ziem zachodnich i północnych Polski'', Wydawnictwo Placówka, Warszawa 2001. |
||
== Nagrody i odznaczenia == |
== Nagrody i odznaczenia == |
||
* nagrody resortowe 1968, 1972, 1975, 1979, 1981, 1984 |
* nagrody resortowe (1968, 1972, 1975, 1979, 1981, 1984) |
||
* Nagroda Redakcji ''Wychowanie i oświata'' 1971 |
* Nagroda Redakcji ''Wychowanie i oświata'' (1971) |
||
* Nagroda Prezydium[[Polska Akademia Nauk|PAN]] i Akademii Nauk ZSRR 1981 |
* Nagroda Prezydium [[Polska Akademia Nauk|PAN]] i Akademii Nauk ZSRR (1981) |
||
* Nagroda im. Ludwika Waryńskiego 1984 |
* Nagroda im. Ludwika Waryńskiego (1984) |
||
* Krzyż Komandorski [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] |
* Krzyż Komandorski [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] |
||
* [[Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”]] |
* [[Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”]] |
||
* Officier de l’Ordre des Arts et des Letters |
* Krzyż Oficerski [[Order Sztuki i Literatury|Orderu Sztuki i Literatury]] (Officier de l’Ordre des Arts et des Letters, [[Francja]], 20.11.1979) |
||
* [[Medal 10-lecia Polski Ludowej]] |
* [[Medal 10-lecia Polski Ludowej]] |
||
* [[Medal 40-lecia Polski Ludowej]] |
* [[Medal 40-lecia Polski Ludowej]] (1984) |
||
* [[Medal im. Ludwika Waryńskiego]] |
|||
* [[Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”|Złota Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego”]] |
* [[Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”|Złota Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego”]] |
||
* |
* [[Medal „Zasłużony Działacz Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej”]]” (1989) |
||
* [[Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie]] (2000)<ref>{{Monitor Polski|2000|14|298}}</ref> |
|||
== |
== Przypisy == |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Bibliografia == |
|||
⚫ | |||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* [http://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/27113?katalog=5 Biogram IPN] |
|||
* [http://katalog.bip.ipn.gov.pl/showDetails.do?lastName=Walichnowski&idx=&katalogId=0&subpageKatalogId=2&pageNo=1&osobaId=14438& ''Tadeusz Adam Walichnowski. Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa'', Instytut Pamięci Narodowej.] |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
⚫ | |||
{{SORTUJ:Walichnowski, Tadeusz}} |
{{SORTUJ:Walichnowski, Tadeusz}} |
||
Linia 72: | Linia 106: | ||
[[Kategoria:Działacze Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej]] |
[[Kategoria:Działacze Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej]] |
||
[[Kategoria:Działacze Zjednoczenia Patriotycznego „Grunwald”]] |
[[Kategoria:Działacze Zjednoczenia Patriotycznego „Grunwald”]] |
||
⚫ | |||
[[Kategoria:Funkcjonariusze Departamentu III MSW PRL]] |
|||
[[Kategoria:Funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego]] |
[[Kategoria:Funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego]] |
||
⚫ | |||
[[Kategoria:Generałowie brygady Milicji Obywatelskiej]] |
[[Kategoria:Generałowie brygady Milicji Obywatelskiej]] |
||
[[Kategoria:Historiografia PRL]] |
[[Kategoria:Historiografia PRL]] |
||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Warszawie]] |
|||
⚫ | |||
[[Kategoria:Naczelni Dyrektorzy Archiwów Państwowych (Polska Ludowa)]] |
|||
⚫ | |||
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem 40-lecia Polski Ludowej]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem 40-lecia Polski Ludowej]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem im. Ludwika Waryńskiego]] |
|||
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni |
[[Kategoria:Odznaczeni odznaką „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem za Długoletnie Pożycie Małżeńskie]] |
||
[[Kategoria:Pochowani na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie]] |
|||
[[Kategoria:Polacy – Oficerowie Orderu Sztuki i Literatury]] |
|||
[[Kategoria:Politycy PPR]] |
|||
[[Kategoria:Polscy archiwiści]] |
[[Kategoria:Polscy archiwiści]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Przedstawiciele dyplomatyczni Polski Ludowej w Austrii]] |
||
[[Kategoria:Rektorzy uczelni w Polsce]] |
[[Kategoria:Rektorzy uczelni w Polsce]] |
||
[[Kategoria:Wykładowcy Wojskowej Akademii Politycznej]] |
|||
[[Kategoria:Urodzeni w 1928]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1928]] |
||
⚫ | |||
[[Kategoria:Zmarli w 2005]] |
[[Kategoria:Zmarli w 2005]] |
||
[[Kategoria:Wykładowcy Akademii Spraw Wewnętrznych]] |
|||
⚫ |
Aktualna wersja na dzień 01:43, 26 kwi 2024
generał brygady MO | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
18 stycznia 2005 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1946–1969, 1980–1990 |
Formacja | |
Jednostki |
Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego(1951–1955) Komitet ds. Bezpieczeństwa Publicznego (1955–1957) Służba Bezpieczeństwa (1958–1961, 1965–1969) |
Stanowiska |
rektor ASW (1980–1990) |
Odznaczenia | |
Tadeusz Adam Walichnowski (ur. 26 lutego 1928 w Warszawie, zm. 18 stycznia 2005 tamże) – generał brygady MO, funkcjonariusz organów bezpieczeństwa, prawnik, historyk, politolog. Uważany za jednego z liderów frakcji nacjonalitarnej w PZPR.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wykształcenie i praca zawodowa
[edytuj | edytuj kod]Syn Jana i Leokadii[1]. W 1959 ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. W 1967 uzyskał stopień naukowy doktora na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, w 1970 stopień doktora habilitowanego. W 1977 został profesorem nadzwyczajnym, a w 1983 profesorem zwyczajnym.
15 grudnia 1946 rozpoczął służbę w organach bezpieczeństwa publicznego jako młodszy referent Placówki w Olsztynie Ekspozytury Kolejowej Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Ostródzie (do 1950). Następnie był funkcjonariuszem WUBP w Olsztynie (1950–1951), funkcj. MBP (1951–1955), funkcj. KdsBP (1955–1957), słuchacza Szkoły Departamentu I MSW w Warszawie (1957–1958), funkcj. Departamentu I MSW (1958–1961), prac. rezydentury wywiadu MSW w Wiedniu, oficjalnie na etacie attaché/II sekr. Ambasady PRL w Austrii (1961–1965), p.o. nacz./nacz. Wydziału III w Departamencie I MSW (1965–1967) i z-cy dyrektora III Departamentu MSW (1967–1969). Usunięty z MSW jako czołowy przedstawiciel frakcji antysemickiej. W latach 1970–1976 był pracownikiem naukowym PAN, m.in. zastępcą dyrektora ds. naukowych Instytutu Krajów Socjalistycznych PAN. Od 1976 do 1980 pełnił funkcję naczelnego dyrektora Archiwów Państwowych. W latach 1977–1981 był równocześnie profesorem Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR. W 1980 powrócił do służby w MSW i w latach 1980–1990 pełnił funkcję rektora Akademii Spraw Wewnętrznych. W stan spoczynku przeszedł w 1990. W latach 90. był pracownikiem naukowym w Prywatnej Wyższej Szkole Businessu i Administracji w Warszawie.
W październiku 1984 awansowany do stopnia generała brygady Milicji Obywatelskiej. Akt nominacyjny wręczył mu w Belwederze 10 października 1984 przewodniczący Rady Państwa PRL prof. Henryk Jabłoński.
Działalność polityczna i społeczna
[edytuj | edytuj kod]W 1945 wstąpił do PPR, a w 1948 do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, której członkiem był aż do jej rozwiązania w 1990. Delegat na IX Nadzwyczajny Zjazd PZPR w lipcu 1981. W latach 1981–1986 był członkiem KC PZPR, a od 1981 także członkiem Komitetu Warszawskiego PZPR. W latach 80. wchodził również w skład Rady Redakcyjnej organu teoretycznego i politycznego KC PZPR Nowe Drogi[2]. W październiku 1981 powołany przez Plenum Komitetu Centralnego PZPR w skład Zespołu dla przygotowania naukowej syntezy dziejów polskiego ruchu robotniczego[3]. W grudniu 1985 wszedł w skład Zespołu do przygotowania projektu "Programu PZPR" na X Zjazd PZPR, który odbył się w lipcu 1986[4]. Należał do ZBoWiD. Zasiadał w Prezydium Komisji Historycznej ZG ZBoWiD (od 1976). Członek Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej od 1946, od 1983 był członkiem Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Członek Komitetu Redakcyjnego Zeszytów Naukowych Akademii Spraw Wewnętrznych. W latach 80. należał do Zjednoczenia Patriotycznego „Grunwald”, publikował na łamach tygodnika Rzeczywistość. Był długoletnim członkiem komitetu redakcyjnego kwartalnika KC PZPR „Z Pola Walki”, w którym publikowano artykuły na temat historii polskiego i międzynarodowego ruchu robotniczego i komunistycznego. Członek Międzynarodowej Rady Archiwów (International Council on Archives), członek jej Komitetu Wykonawczego 1976–1979. Członek Stowarzyszenia Archiwistów Polskich. W latach 1976–1980 członek Rady Naukowej Międzynarodowego Centrum Informacji na temat źródeł Historii Bałkanów i Regionu Morza Śródziemnego. W latach 1988–1990 – członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[5].
W maju 1999 został przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Naukowego Związku Żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego im. generała Edwina Rozłubirskiego[6]. Jego hobby było gromadzenie medali pamiątkowych poświęconych wybitnym postaciom historycznym.
Był żonaty, żona Honorata Walichnowska (1926-2002). Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym na Wólce Węglowej[7].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Zachodnioniemiecki rewizjonizm, Olsztyn 1961.
- Izrael a NRF. Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1967.
- Syjonizm a NRF, Wyd. Śląsk, Katowice 1968.
- Izrael-NRF a Polska. Wyd. Interpress, Warszawa 1968.
- Mechanizm propagandy syjonistycznej, Wyd. Śląsk, Katowice 1968.
- Syjonizm a państwo żydowskie. Wyd. Śląsk, Katowice 1968. Seria: Doktryna syjonizmu
- Organizacje i działacze syjonistyczni. Wyd. Śląsk, Katowice 1968, s. 84. Seria: Doktryna syjonizmu
- Wokół agresji Izraela (współautor z J. Dziedzicem), Warszawa 1968.
- Niepokój Polaków: doktryna polityczna Franza Josepha Straussa, Wyd. Śląsk, Katowice 1969.
- Neutralizacja Austrii 1945-1966, Wyd. PWN, Warszawa 1971.
- ZSRR państwo wielonarodowe. Wyd. MON, Warszawa 1972, s. 206. Seria: IPO Ideologia, Polityka, Obronność
- U źródeł walk z podziemiem reakcyjnym w Polsce. Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1975.
- Sojusz narodów ZSRR i Polski. KAW, Warszawa 1978.
- Powrót Polaków na ziemie piastowskie, z serii Biblioteka Lektora i Aktywisty - Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, Zarząd Główny TPPR, Warszawa 1980.
- U źródeł niepodległości Polski (red.). PWN, Warszawa 1980, ISBN 83-01-01870-4
- „Europeizacja” – doktryna przeciw Polsce. [w:] „Rzeczywistość”, 27 czerwca 1982
- Kult rewizjonizmu terytorialnego w polityce i prawie RFN. PWN, Warszawa 1983.
- Z dziejów politycznych Polski 1944-1984 (współautor z Ryszard Halaba, Henryk Dominiczak). Wyd. KiW, Warszawa 1984, ISBN 83-05-11485-6
- Wybór wydarzeń z dziejów walk w obronie władzy ludowej w Polsce w latach 1944-1952, Krajowa Agencja Wydawnicza Warszawa 1985.
- Kryzysy i konflikty społeczno-polityczne w Polsce, Wyd. ASW, Instytut Historii i Archiwistyki Warszawa 1986.
- Polska Zjednoczona Partia Robotnicza wobec problemów świata, Wyd. ASW Warszawa 1986.
- Filozofia nowego myślenia w stosunkach międzynarodowych, Wyd. ASW Warszawa 1988.
- Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce, 1944-1988 (red.), Wyd. ASW Warszawa 1989.
- Deportacje i przemieszczenia ludności polskiej w głąb ZSRR 1939–1945. Przegląd piśmiennictwa (red.), PWN Warszawa 1989. ISBN 83-01-09450-8
- Stan wojenny w Polsce. Dokumenty i materiały archiwalne, 1981-1983 (red.), Wyd. Comandor Warszawa 2001, ISBN 83-88329-20-0
- Czyja własność? : niemiecka polityka wobec ziem zachodnich i północnych Polski, Wydawnictwo Placówka, Warszawa 2001.
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- nagrody resortowe (1968, 1972, 1975, 1979, 1981, 1984)
- Nagroda Redakcji Wychowanie i oświata (1971)
- Nagroda Prezydium PAN i Akademii Nauk ZSRR (1981)
- Nagroda im. Ludwika Waryńskiego (1984)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”
- Krzyż Oficerski Orderu Sztuki i Literatury (Officier de l’Ordre des Arts et des Letters, Francja, 20.11.1979)
- Medal 10-lecia Polski Ludowej
- Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
- Medal im. Ludwika Waryńskiego
- Złota Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego”
- Medal „Zasłużony Działacz Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej”” (1989)
- Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie (2000)[8]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Katalog Biura Lustracyjnego IPN. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2019-02-07].
- ↑ „Nowe Drogi” nr 2/1985, s. 2.
- ↑ Trybuna Robotnicza, nr 208, 19 października 1981, s. 2
- ↑ Skład Komisji Zjazdowej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej /w/ "Trybuna Robotnicza", nr 300, 27 grudnia 1985, s. 2
- ↑ Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)]. radaopwim.gov.pl [dostęp 2011-11-06]
- ↑ Wojsko Ludowe, nr 12-26, Warszawa, wrzesień 1999, s. 29
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze [online], cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
- ↑ M.P. z 2000 r. nr 14, poz. 298
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kto jest kim w Polsce 1989, Warszawa 1989, s. 1405
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Absolwenci Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Absolwenci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
- Członkowie Komitetu Centralnego PZPR
- Członkowie ZBoWiD
- Działacze Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej
- Działacze Zjednoczenia Patriotycznego „Grunwald”
- Funkcjonariusze Departamentu I MSW PRL
- Funkcjonariusze Departamentu III MSW PRL
- Funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego
- Generałowie brygady Milicji Obywatelskiej
- Historiografia PRL
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Naczelni Dyrektorzy Archiwów Państwowych (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem 40-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem im. Ludwika Waryńskiego
- Odznaczeni Medalem „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”
- Odznaczeni odznaką „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”
- Odznaczeni Medalem za Długoletnie Pożycie Małżeńskie
- Pochowani na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie
- Polacy – Oficerowie Orderu Sztuki i Literatury
- Politycy PPR
- Polscy archiwiści
- Przedstawiciele dyplomatyczni Polski Ludowej w Austrii
- Rektorzy uczelni w Polsce
- Wykładowcy Wojskowej Akademii Politycznej
- Urodzeni w 1928
- Zmarli w 2005
- Wykładowcy Akademii Spraw Wewnętrznych
- Wykładowcy Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR