Przejdź do zawartości

Malediwy: Różnice pomiędzy wersjami

Edytuj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
m MalarzBOT: zmiana szablonu {{Państwo stary szablon infobox}} na {{Państwo infobox}}
(Nie pokazano 41 wersji utworzonych przez 31 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Państwo infobox
{{Państwo infobox
⚫
|nazwa = Republika Malediwów
|nazwa_oryginalna = ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ
|nazwa oryginalna = {{k|dv|ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ}}
⚫
|nazwa_polska = Republika Malediwów
|flaga_obraz = Flag of Maldives.svg
|dopełniacz nazwy = Malediwów
|godło_obraz = Coat of arms of Maldives.png
|lata istnienia =
|nazwa_dopełniacz = Malediwów
|herb =
⚫
|godło = Emblem of Maldives.svg
⚫
|flaga = Flag of Maldives.svg
|dewiza =
|dewiza =
⚫
|hymn = [[Hymn Malediwów|{{J|dv-Latn|Gavmii mi ekuverikan matii tibegen kuriime salaam}}]]<br />(Pozdrowienie narodowe)
⚫
|dewiza_język =
|dewiza_polski =
|hymn audio = Gaumii salaam.ogg
|lokalizacja_obraz = LocationMaldives.png
|ustrój polityczny = [[republika]]
|konstytucja =
|konstytucja =
⚫
|państwo =
⚫
|język_urzędowy = [[język malediwski|malediwski]]
⚫
|język_używany =
|stolica = [[Male]]
|stolica = [[Male]]
|ustrój_polityczny = [[republika]]
|data powstania = [[26 lipca]] [[1965]]
|typ_państwa =
|data likwidacji =
|głowa_państwa = [[Ibrahim Mohamed Solih
|władca =
⚫
|prezydent = [[Mohamed Muizzu]]
]]
⚫
|premier =
|głowa_państwa_opis = [[prezydenci Malediwów|prezydent]]
⚫
|powierzchnia = 298 km²<ref name="cia.gov">{{cytuj stronę |url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mv.html |tytuł = CIA The World Factbook |autor = |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20150918230611/https://www.cia.gov/library/publications//the-world-factbook/geos/mv.html |zarchiwizowano = 2015-09-18 |data dostępu = 2022-07-07}}</ref>
|status_terytorium =
|zależne_od =
|wysokość =
|głowa_terytorium =
|rok = 2022
|liczba ludności = 391 000{{r|IMF}}
|głowa_terytorium_opis =
|gęstość zaludnienia = 1312 os./km²
⚫
|w_imieniu_tekst =
|w_imieniu_urząd =
|ISO 3166 = MV
|w_imieniu =
|waluta = [[Rupia malediwska]] (MVR)
|szef_rządu =
|numer kierunkowy = +960
⚫
|szef_rządu_opis =
⚫
|w_imieniu_tekst2 =
|w_imieniu_urząd2 =
⚫
|w_imieniu2 =
⚫
|powierzchnia = 300<ref name="cia.gov">{{cytuj stronę| url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mv.html| tytuł = CIA The World Factbook| autor =| język = en |data dostępu = 2017-12-28}}</ref>
|powierzchnia_wód = ~0%
|powierzchnia_miejsce = 187
⚫
|ludność = 360 000{{r|IMF}}
⚫
|gęstość = 1321
|gęstość_miejsce =
⚫
|ludność_rok = 2017
⚫
|narodowości =
|ludność_miejsce = 176
⚫
|pkb = 4,51 mld<ref name="IMF">Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków [[Międzynarodowy Fundusz Walutowy|Międzynarodowego Funduszu Walutowego]] na rok 2017: {{cytuj stronę| url = https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=31&pr.y=1&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=556&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |tytuł = World Economic Outlook Database, April 2018 |autor = International Monetary Fund |język = en |data dostępu = 2018-06-25}}</ref> [[dolar amerykański|USD]]
⚫
|pkb_rok = 2017
⚫
|pkb_osoba = 12 527{{r|IMF}} [[dolar amerykański|USD]]
⚫
|pkb_ppp = 6,89 mld{{r|IMF}} [[Dolar międzynarodowy|dolarów międzynar.]]
⚫
|pkb_ppp_rok = 2017
⚫
|pkb_ppp_osoba = 20 228{{r|IMF}} [[Dolar międzynarodowy|dolarów międzynar.]]
|utworzenie_sposób = [[Niepodległość]]
|od_kogo = od [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]
|utworzenie_data = [[26 lipca]] [[1965]]
|likwidacja_sposób =
⚫
|przez_kogo =
|likwidacja_data =
⚫
|religia_dominująca = [[islam]]
⚫
|waluta_nazwa = [[Rupia malediwska]]
|waluta_symbol = MVR
|strona_uliczna = [[ruch lewostronny|lewa]]
⚫
|UTC = +5
⚫
|hymn = <center>[[Plik:Gaumii salaam.ogg|Gaumii salaam]]</center>[[Hymn Malediwów|Gavmii mi ekuverikan matii tibegen kuriime salaam]]
|hymn_nazwa_polska = Pozdrowienie narodowe
|kod_ISO = MV
|domena = [[.mv]]
|domena = [[.mv]]
|kod_samochodowy = MV
|kod samochodowy = MV
|kod_samolotowy = 8Q
|kod samolotowy = 8Q
|strefa czasowa = [[Uniwersalny czas koordynowany|UTC]] +5
|numer_kierunkowy = +960
|terytoria_zależne =
|narodowości =
⚫
|język urzędowy = [[język malediwski|malediwski]]
|terytoria_autonomiczne =
⚫
|religia dominująca = [[islam]]
|mapa_obraz = MaldivesMap.png
|uwagi =
|terytoria zależne =
|terytoria autonomiczne =
|wikisłownik = Malediwy
⚫
|pkb rok = 2023
⚫
|pkb = 7 mld<ref name="IMF">Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków [[Międzynarodowy Fundusz Walutowy|Międzynarodowego Funduszu Walutowego]] na rok 2023: {{cytuj stronę |url = https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=87&pr.y=6&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=914&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |tytuł = World Economic Outlook Database, April 2023 |autor = International Monetary Fund |język = en |data dostępu = 2023-05-21}}</ref> [[dolar amerykański|USD]]
⚫
|pkb na osobę = 17 627{{r|IMF}} [[dolar amerykański|USD]]
⚫
|pkb psn rok = 2023
⚫
|pkb psn = 14,45 mld{{r|IMF}} [[Dolar międzynarodowy|dolarów międzynar.]]
⚫
|pkb psn na osobę = 36 358{{r|IMF}} [[Dolar międzynarodowy|dolarów międzynar.]]
⚫
|mapa = MaldivesMap.png
⚫
|alt mapy =
⚫
|opis mapy =
|lokalizacja mapa = LocationMaldives.png
|nazwa lokalizacji =
⚫
|opis lokalizacji =
⚫
|kod mapy =
⚫
|współrzędne =
⚫
|opis miejsca =
|commons = Category:Maldives
|commons = Category:Maldives
⚫
|wikinews =
⚫
|wikicytaty =
⚫
|wikisłownik = Malediwy
}}
}}
'''Malediwy''' ({{W języku|dv|ދިވެހިރާއްޖެ}}, ''Diwehi Radźdźe''; ofic. '''Republika Malediwów'''<ref>Praca zbiorowa ''Encyklopedia Geograficzna Świata'' t. VI Azja, red. nacz. prof. Adam Jelonek, AW Opres i PPWK, Kraków 1997, {{ISBN|83-85909-23-0}}.</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = http://msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne/profile_krajow/malediwy;jsessionid=5CE9ACADDC14028675987FD0A6501681.cmsap6p |tytuł = Profile krajów. Malediwy |opublikowany = Ministerstwo Spraw Zagranicznych |data dostępu = 2017-08-27}}</ref>, malediwski: {{j|dv|ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ}}, ''Diwehi Radźdźege Dźumhurijja'') – [[archipelag]] oraz [[państwo]] [[wyspa|wyspiarskie]] o tej samej nazwie, położone na [[Ocean Indyjski|Oceanie Indyjskim]], ok. 500&nbsp;km na południowy zachód od południowego krańca [[Indie|Indii]].
'''Malediwy''' ({{W języku|dv|ދިވެހިރާއްޖެ}}, ''Diwehi Radźdźe''; ofic. '''Republika Malediwów'''<ref>Praca zbiorowa ''Encyklopedia Geograficzna Świata'' t. VI Azja, red. nacz. prof. Adam Jelonek, AW Opres i PPWK, Kraków 1997, {{ISBN|83-85909-23-0}}.</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = http://msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne/profile_krajow/malediwy;jsessionid=5CE9ACADDC14028675987FD0A6501681.cmsap6p |tytuł = Profile krajów. Malediwy |opublikowany = Ministerstwo Spraw Zagranicznych |data dostępu = 2017-08-27}}</ref>, maled. {{j|dv|ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ}}, ''Diwehi Radźdźege Dźumhurijja'') – [[archipelag]] oraz [[państwo]] [[wyspa|wyspiarskie]] o tej samej nazwie, położone na [[Ocean Indyjski|Oceanie Indyjskim]], ok. 500&nbsp;km na południowy zachód od południowego krańca [[Indie|Indii]].


W XVI wieku wyspami starali się zawładnąć Portugalczycy i Holendrzy. Od roku 1796 (a formalnie od 1887) stały się brytyjskim protektoratem. W [[1965]] roku Malediwy uzyskały niepodległość, jako monarchia ([[sułtanat]]). Po trzech latach przeprowadzono referendum (w marcu 1968) i w listopadzie tegoż roku proklamowano republikę. Malediwy są krajem [[Islam|muzułmańskim]].
W XVI wieku wyspami starali się zawładnąć Portugalczycy i Holendrzy. Od roku 1796 (a formalnie od 1887) stały się brytyjskim protektoratem. W 1965 roku Malediwy uzyskały niepodległość, jako monarchia ([[sułtanat]]). Po trzech latach przeprowadzono referendum (w marcu 1968) i w listopadzie tegoż roku proklamowano republikę. Malediwy są krajem [[Islam|muzułmańskim]], używają unikalnego pisma [[taana]].


== Geografia ==
== Geografia ==
Linia 79: Linia 63:
Archipelag to ok. 1190 wysepek osadzonych na 26 [[atol]]ach koralowych narosłych na podmorskim łańcuchu [[wulkan]]icznym, ciągnącym się przez 820&nbsp;km z północy na południe i 120&nbsp;km ze wschodu na zachód, 202 z tych wysepek jest zamieszkanych. Łączna powierzchnia lądowa archipelagu to 298&nbsp;km², mieszkańców 396 tys. (stan na rok 2009), co daje zagęszczenie 1321 os./km². Na Malediwach występuje [[klimat równikowy]] wybitnie wilgotny, i dlatego jego średnia roczna suma [[Opad atmosferyczny|opadów atmosferycznych]] wynosi 2130&nbsp;mm a średnia roczna [[temperatura]] [[powietrze|powietrza]] 27&nbsp;°C.
Archipelag to ok. 1190 wysepek osadzonych na 26 [[atol]]ach koralowych narosłych na podmorskim łańcuchu [[wulkan]]icznym, ciągnącym się przez 820&nbsp;km z północy na południe i 120&nbsp;km ze wschodu na zachód, 202 z tych wysepek jest zamieszkanych. Łączna powierzchnia lądowa archipelagu to 298&nbsp;km², mieszkańców 396 tys. (stan na rok 2009), co daje zagęszczenie 1321 os./km². Na Malediwach występuje [[klimat równikowy]] wybitnie wilgotny, i dlatego jego średnia roczna suma [[Opad atmosferyczny|opadów atmosferycznych]] wynosi 2130&nbsp;mm a średnia roczna [[temperatura]] [[powietrze|powietrza]] 27&nbsp;°C.


[[Stolica]] Malediwów – [[Male]], gdzie mieszka nieco ponad 1/4 ludności. Jest jedynym ośrodkiem [[miasto|miejskim]] w kraju.
[[Stolica]] Malediwów – [[Male]], gdzie mieszka nieco ponad 1/4 ludności, jest jedynym ośrodkiem [[miasto|miejskim]] w kraju.


Najwyższy punkt leży zaledwie dwa metry ponad powierzchnią [[poziom morza|poziomu morza]]. To najniższy spośród najwyższych punktów poszczególnych państw świata. Siłą rzeczy Malediwy są zagrożone całkowitym zalaniem. Dlatego państwo to od lat zwraca się do największych i najpotężniejszych krajów świata o pomoc w ograniczaniu [[efekt cieplarniany|efektu cieplarnianego]].
Najwyższy punkt leży zaledwie dwa metry ponad powierzchnią [[poziom morza|poziomu morza]]. To najniższy spośród najwyższych punktów poszczególnych państw świata. Siłą rzeczy Malediwy są zagrożone całkowitym zalaniem. Dlatego państwo to od lat zwraca się do największych i najpotężniejszych krajów świata o pomoc w ograniczaniu [[efekt cieplarniany|efektu cieplarnianego]].


== Ustrój polityczny ==
== Ustrój polityczny ==
Państwo jest republiką. Głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5 lat.
Państwo jest [[Republika|republiką]]. Głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5 lat.


Władzę ustawodawczą sprawuje, składający się z 48 członków, parlament (Madżlis) o kadencji 5 letniej.
Władzę ustawodawczą sprawuje, składający się z 48 członków, parlament (Madżlis) o kadencji 5 letniej.
Linia 97: Linia 81:
[[Gospodarka]] Malediwów oparta jest głównie na [[turystyka|turystyce]] (28% [[Produkt krajowy brutto|produktu krajowego brutto]] w 2008 roku), i rybołówstwie ([[Tuńczyki|tuńczyk]]). Rolnictwo to uprawa głównie [[Kokos właściwy|palmy kokosowej]], [[Chlebowiec właściwy|drzewa chlebowego]] i [[Banan (owoc)|bananów]]. [[Przemysł]] jest bardzo słabo rozwinięty.
[[Gospodarka]] Malediwów oparta jest głównie na [[turystyka|turystyce]] (28% [[Produkt krajowy brutto|produktu krajowego brutto]] w 2008 roku), i rybołówstwie ([[Tuńczyki|tuńczyk]]). Rolnictwo to uprawa głównie [[Kokos właściwy|palmy kokosowej]], [[Chlebowiec właściwy|drzewa chlebowego]] i [[Banan (owoc)|bananów]]. [[Przemysł]] jest bardzo słabo rozwinięty.


=== Turystyka ===
=== Transport samochodowy ===
⚫
Na Malediwach obowiązuje [[ruch lewostronny]]. Łącznie na archipelagu jest 88&nbsp;km dróg, z czego na atolu: Male 60&nbsp;km, Laamu 14&nbsp;km i Addu 14&nbsp;km.
⚫
W 2015 roku kraj ten odwiedziło 1,234 mln. turystów (2,4% więcej niż w roku poprzednim), generując dla niego przychody na poziomie 2,567 mld [[dolar amerykański|dolarów]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://mkt.unwto.org/en/publication/unwto-tourism-highlights-2016-edition| tytuł = UNWTO Tourism Highlights, 2016 Edition| autor =| rok = 2016| opublikowany = [[Światowa Organizacja Turystyki|UNWTO]] |strony = 9| język = en |data dostępu = 2016-10-04}}</ref>.


== Problem odpadów ==
=== Problem odpadów ===
Na początku lat 90. rząd w Male był zmuszony pilnie rozwiązać problem lawinowo rosnącej masy śmieci produkowanej przez rozwijający się przemysł turystyczny. Postanowiono, że wysypisko powstanie na sztucznie usypanej, „śmieciowej wyspie” [[Thilafushi]]. Pierwszy transport trafił na nią 7 stycznia 1992. Średnio trafiało tam 300 ton śmieci dziennie. Większość odpadków pochodziła z ośrodków turystycznych położonych w innych częściach archipelagu. Odpady nie są sortowane. Dlatego na Thilafushi są też substancje niebezpieczne dla środowiska, m.in. [[metale ciężkie]] i [[azbest]]<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-18073917 BBC].</ref>.
Na początku lat 90. rząd w Male był zmuszony pilnie rozwiązać problem lawinowo rosnącej masy śmieci produkowanej przez rozwijający się przemysł turystyczny. Postanowiono, że wysypisko powstanie na sztucznie usypanej, „śmieciowej wyspie” [[Thilafushi]]. Pierwszy transport trafił na nią 7 stycznia 1992. Średnio trafiało tam 300 ton śmieci dziennie. Większość odpadków pochodziła z ośrodków turystycznych położonych w innych częściach archipelagu. Odpady nie są sortowane. Dlatego na Thilafushi są też substancje niebezpieczne dla środowiska, m.in. [[metale ciężkie]] i [[azbest]]<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-18073917 BBC].</ref>.


=== Turystyka ===
⚫
== Informacje turystyczne ==
⚫
W 2015 roku kraj ten odwiedziło 1,234 mln turystów (2,4% więcej niż w roku poprzednim), generując dla niego przychody na poziomie 2,567 mld [[dolar amerykański|dolarów]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.unwto.org/archive/global/publication/unwto-tourism-highlights-2016-edition |tytuł = UNWTO Tourism Highlights, 2016 Edition |autor = |rok = 2016 |opublikowany = [[Światowa Organizacja Turystyki|UNWTO]] |strony = 9 |język = en |data dostępu = 2016-10-04}}</ref>.

⚫
==== Informacje turystyczne ====
Pogoda: od grudnia do kwietnia – słonecznie i bezdeszczowo. Między majem i listopadem jest nadal ciepło, lecz niebo jest często zachmurzone i występują częste opady [[deszcz]]u.
Pogoda: od grudnia do kwietnia – słonecznie i bezdeszczowo. Między majem i listopadem jest nadal ciepło, lecz niebo jest często zachmurzone i występują częste opady [[deszcz]]u.


Linia 111: Linia 98:
* [[Fuvammulah|Fuamulaku]] – samotna [[wyspa]] położona dokładnie na [[równik]]u. Jest wyjątkowo urodzajna, rosną tutaj [[ananas]]y, [[Pomarańcza|pomarańcze]] oraz [[mango (owoc)|mango]].
* [[Fuvammulah|Fuamulaku]] – samotna [[wyspa]] położona dokładnie na [[równik]]u. Jest wyjątkowo urodzajna, rosną tutaj [[ananas]]y, [[Pomarańcza|pomarańcze]] oraz [[mango (owoc)|mango]].
* [[Kudahuvadhoo]] – wyspa w południowej części Atolu Nilandhoo. Znajduje się tutaj kilka niezbadanych jeszcze przez [[Archeologia|archeologów]] ruin buddyjskich świątyń.
* [[Kudahuvadhoo]] – wyspa w południowej części Atolu Nilandhoo. Znajduje się tutaj kilka niezbadanych jeszcze przez [[Archeologia|archeologów]] ruin buddyjskich świątyń.
* Kurorty – jest ich ponad 70. Prawie wszyscy turyści przyjeżdżają tutaj, dla [[laguna|lagunowych]] plaż pokrytych białym [[piasek|piaskiem]] oraz licznych [[Arekowce|palm]], a także raf koralowych. Rafy Malediwów stanowią 3,14 % raf koralowych na świecie - to siódmy największy światowy system raf. Tworzy je 258 różnych gatunków korali, które dają schronienie ponad 700 gatunkom ryb i innych zwierząt<ref>{{Cytuj |tytuł = Maldives launches assessments of 39 coral species - Story {{!}} IUCN |data dostępu = 2024-02-21 |opublikowany = www.iucn.org |url = https://www.iucn.org/story/202211/maldives-launches-assessments-39-coral-species |język = en}}</ref>. W wodach wokół Malediwów żyją m.in. rekiny wielorybie i siedem innych mniejszych gatunków [[Rekiny|rekinów]], dwa gatunki [[Delfin|delfinów]], [[Orka oceaniczna|orki]], [[Manta (ryba)|manty]], dwa gatunki [[Żółwie morskie|żółwi]].
* Kurorty – jest ich ponad 70. Prawie wszyscy turyści przyjeżdżają tutaj, dla [[laguna|lagunowych]] plaż pokrytych białym [[piasek|piaskiem]] oraz licznych [[Arekowce|palm]].

== Transport samochodowy ==
⚫
Na Malediwach obowiązuje [[ruch lewostronny]]. Łącznie na archipelagu jest 88&nbsp;km dróg, z czego na atolu: Male 60&nbsp;km, Laamu 14&nbsp;km i Addu 14&nbsp;km.


== Religia ==
== Religia ==
Na Malediwach zgodnie z konstytucją religią państwową jest [[islam]], na podstawie tego zapisu rząd wymaga, aby wszyscy obywatele byli [[Muzułmanin|muzułmanami]], co prowadzi do oskarżenia o instytucjonalne prześladowania nie-muzułmanów i byłych muzułmanów, którzy mieszkają w kraju<ref name="Report 2007">{{Cytuj stronę |url = https://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2007/90231.htm |tytuł = Maldives International Religious Freedom Report 2007 |opublikowany = U.S. Department of State |język = en |data dostępu = 2017-02-06}}</ref>. Prezydent oraz członkowie rządu muszą być [[sunnizm|sunnitami]]{{r|Report 2007}}. Chrześcijańska działalność misyjna w tym kraju jest zabroniona{{r|Report 2007}}. Obcokrajowcy mogą wyznawać inną religię, pod warunkiem, że praktykują ją wyłącznie w swoich domach lub pokojach hotelowych{{r|Report 2007}}.
Na Malediwach zgodnie z konstytucją religią państwową jest [[islam]], na podstawie tego zapisu rząd wymaga, aby wszyscy obywatele byli [[Muzułmanin|muzułmanami]], co prowadzi do oskarżenia o instytucjonalne prześladowania nie-muzułmanów i byłych muzułmanów, którzy mieszkają w kraju<ref name="Report 2007">{{Cytuj stronę |url = https://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2007/90231.htm |tytuł = Maldives International Religious Freedom Report 2007 |opublikowany = U.S. Department of State |język = en |data dostępu = 2017-02-06}}</ref>. Prezydent oraz członkowie rządu muszą być [[sunnizm|sunnitami]]{{r|Report 2007}}. Chrześcijańska działalność misyjna w tym kraju jest zabroniona{{r|Report 2007}}. Obcokrajowcy mogą wyznawać inną religię, pod warunkiem, że praktykują ją wyłącznie w swoich domach lub pokojach hotelowych{{r|Report 2007}}.


Struktura religijna kraju w 2010 roku według ''[[Centrum Badawcze Pew|Pew Research Center]]''<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/ |tytuł=Religious Composition by Country, in Percentages |data= |opublikowany=The Pew Research Center |data dostępu=2014-06-22}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url=http://www.pewforum.org/2011/12/19/table-christian-population-as-percentages-of-total-population-by-country/ |tytuł=Christian Population as Percentages of Total Population by Country |data= |opublikowany=The Pew Research Center |data dostępu=2014-06-22}}</ref>:
Struktura religijna kraju w 2010 roku według ''[[Centrum Badawcze Pew|Pew Research Center]]''<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/ |tytuł = Religious Composition by Country, in Percentages |data = |opublikowany = The Pew Research Center |data dostępu = 2014-06-22}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url = http://www.pewforum.org/2011/12/19/table-christian-population-as-percentages-of-total-population-by-country/ |tytuł = Christian Population as Percentages of Total Population by Country |data = |opublikowany = The Pew Research Center |data dostępu = 2014-06-22}}</ref>:
* [[Islam]]: 98,4%
* [[Islam]]: 98,4%
* [[Buddyzm]]: 0,6%
* [[Buddyzm]]: 0,6%
* [[Chrześcijaństwo]]: 0,4% {{Mainsec|Świadkowie Jehowy w krajach Azji|Świadkowie Jehowy na Malediwach}}
* [[Chrześcijaństwo]]: 0,4% {{Osobna sekcja|Świadkowie Jehowy w krajach Azji|Świadkowie Jehowy na Malediwach}}
* [[Hinduizm]]: 0,3%
* [[Hinduizm]]: 0,3%
* Pozostali: 0,3%
* Pozostali: 0,3%
Linia 135: Linia 119:


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
{{Commonscat|Maldives}}
{{Wikiatlas|Malediwy}}
{{Wikiatlas|Malediwy}}
* [http://www.maldivesinfo.gov.mv/home/index.php Department of Information] {{lang|en}}
* [http://www.maldivesinfo.gov.mv/home/index.php Department of Information] {{lang|en}}
* [http://www.maldivesonlineguide.com/ Maldives online guide]
* [http://www.maldivesonlineguide.com Maldives online guide]


{{Państwa Azji}}
{{Państwa Azji}}
Linia 153: Linia 136:
[[Kategoria:Malediwy| ]]
[[Kategoria:Malediwy| ]]
[[Kategoria:Członkowie Organizacji Narodów Zjednoczonych]]
[[Kategoria:Członkowie Organizacji Narodów Zjednoczonych]]
[[Kategoria:Państwa w Azji]]
[[Kategoria:Archipelagi Oceanu Indyjskiego]]

Wersja z 14:23, 5 cze 2024

Republika Malediwów
‏ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ‎
Godło Flaga
Godło Flaga
Hymn: Gavmii mi ekuverikan matii tibegen kuriime salaam
(Pozdrowienie narodowe)
Ustrój polityczny

republika

Stolica

Male

Data powstania

26 lipca 1965

Prezydent

Mohamed Muizzu

Powierzchnia

298 km²[1]

Populacja (2022)
• liczba ludności


391 000[2]

• gęstość

1312 os./km²

Kod ISO 3166

MV

Waluta

Rupia malediwska (MVR)

Telefoniczny nr kierunkowy

+960

Domena internetowa

.mv

Kod samochodowy

MV

Kod samolotowy

8Q

Strefa czasowa

UTC +5

Język urzędowy

malediwski

Religia dominująca

islam

PKB (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


7 mld[2] USD
17 627[2] USD

PKB (PSN) (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


14,45 mld[2] dolarów międzynar.
36 358[2] dolarów międzynar.

Mapa opisywanego kraju
Położenie na mapie
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach

Malediwy (maled. ‏ދިވެހިރާއްޖެ‎, Diwehi Radźdźe; ofic. Republika Malediwów[3][4], maled. ‏ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ‎, Diwehi Radźdźege Dźumhurijja) – archipelag oraz państwo wyspiarskie o tej samej nazwie, położone na Oceanie Indyjskim, ok. 500 km na południowy zachód od południowego krańca Indii.

W XVI wieku wyspami starali się zawładnąć Portugalczycy i Holendrzy. Od roku 1796 (a formalnie od 1887) stały się brytyjskim protektoratem. W 1965 roku Malediwy uzyskały niepodległość, jako monarchia (sułtanat). Po trzech latach przeprowadzono referendum (w marcu 1968) i w listopadzie tegoż roku proklamowano republikę. Malediwy są krajem muzułmańskim, używają unikalnego pisma taana.

Geografia

 Osobny artykuł: Geografia Malediwów.

Archipelag to ok. 1190 wysepek osadzonych na 26 atolach koralowych narosłych na podmorskim łańcuchu wulkanicznym, ciągnącym się przez 820 km z północy na południe i 120 km ze wschodu na zachód, 202 z tych wysepek jest zamieszkanych. Łączna powierzchnia lądowa archipelagu to 298 km², mieszkańców 396 tys. (stan na rok 2009), co daje zagęszczenie 1321 os./km². Na Malediwach występuje klimat równikowy wybitnie wilgotny, i dlatego jego średnia roczna suma opadów atmosferycznych wynosi 2130 mm a średnia roczna temperatura powietrza 27 °C.

Stolica Malediwów – Male, gdzie mieszka nieco ponad 1/4 ludności, jest jedynym ośrodkiem miejskim w kraju.

Najwyższy punkt leży zaledwie dwa metry ponad powierzchnią poziomu morza. To najniższy spośród najwyższych punktów poszczególnych państw świata. Siłą rzeczy Malediwy są zagrożone całkowitym zalaniem. Dlatego państwo to od lat zwraca się do największych i najpotężniejszych krajów świata o pomoc w ograniczaniu efektu cieplarnianego.

Ustrój polityczny

Państwo jest republiką. Głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5 lat.

Władzę ustawodawczą sprawuje, składający się z 48 członków, parlament (Madżlis) o kadencji 5 letniej.

Podział administracyjny

 Osobny artykuł: Podział administracyjny Malediwów.

Malediwy składają się z 26 naturalnych atoli, które podzielone są na 21 jednostek administracyjnych: 20 atoli administracyjnych i miasto stołeczne Male.

Każdy z atoli administrowany jest przez naczelnika nominowanego przez prezydenta państwa.

Gospodarka

Gospodarka Malediwów oparta jest głównie na turystyce (28% produktu krajowego brutto w 2008 roku), i rybołówstwie (tuńczyk). Rolnictwo to uprawa głównie palmy kokosowej, drzewa chlebowego i bananów. Przemysł jest bardzo słabo rozwinięty.

Transport samochodowy

Na Malediwach obowiązuje ruch lewostronny. Łącznie na archipelagu jest 88 km dróg, z czego na atolu: Male 60 km, Laamu 14 km i Addu 14 km.

Problem odpadów

Na początku lat 90. rząd w Male był zmuszony pilnie rozwiązać problem lawinowo rosnącej masy śmieci produkowanej przez rozwijający się przemysł turystyczny. Postanowiono, że wysypisko powstanie na sztucznie usypanej, „śmieciowej wyspie” Thilafushi. Pierwszy transport trafił na nią 7 stycznia 1992. Średnio trafiało tam 300 ton śmieci dziennie. Większość odpadków pochodziła z ośrodków turystycznych położonych w innych częściach archipelagu. Odpady nie są sortowane. Dlatego na Thilafushi są też substancje niebezpieczne dla środowiska, m.in. metale ciężkie i azbest[5].

Turystyka

W 2015 roku kraj ten odwiedziło 1,234 mln turystów (2,4% więcej niż w roku poprzednim), generując dla niego przychody na poziomie 2,567 mld dolarów[6].

Informacje turystyczne

Pogoda: od grudnia do kwietnia – słonecznie i bezdeszczowo. Między majem i listopadem jest nadal ciepło, lecz niebo jest często zachmurzone i występują częste opady deszczu.

Najprościej dostać się na Malediwy drogą lotniczą. Wiele połączeń oferuje Wielka Brytania.

  • Male – stolica Malediwów, ma zaledwie ok. kilometra szerokości oraz dwa kilometry długości. Oficjalnie w Male mieszka ok. 65 000 ludzi. Jest czystym miastem z wieloma meczetami, rynkami oraz labiryntem uliczek.
  • Hithadhoo – drugie pod względem wielkości miasto Malediwów, zarazem z jednym ze znanych kurortów wypoczynkowych.
  • Fuamulaku – samotna wyspa położona dokładnie na równiku. Jest wyjątkowo urodzajna, rosną tutaj ananasy, pomarańcze oraz mango.
  • Kudahuvadhoo – wyspa w południowej części Atolu Nilandhoo. Znajduje się tutaj kilka niezbadanych jeszcze przez archeologów ruin buddyjskich świątyń.
  • Kurorty – jest ich ponad 70. Prawie wszyscy turyści przyjeżdżają tutaj, dla lagunowych plaż pokrytych białym piaskiem oraz licznych palm, a także raf koralowych. Rafy Malediwów stanowią 3,14 % raf koralowych na świecie - to siódmy największy światowy system raf. Tworzy je 258 różnych gatunków korali, które dają schronienie ponad 700 gatunkom ryb i innych zwierząt[7]. W wodach wokół Malediwów żyją m.in. rekiny wielorybie i siedem innych mniejszych gatunków rekinów, dwa gatunki delfinów, orki, manty, dwa gatunki żółwi.

Religia

Na Malediwach zgodnie z konstytucją religią państwową jest islam, na podstawie tego zapisu rząd wymaga, aby wszyscy obywatele byli muzułmanami, co prowadzi do oskarżenia o instytucjonalne prześladowania nie-muzułmanów i byłych muzułmanów, którzy mieszkają w kraju[8]. Prezydent oraz członkowie rządu muszą być sunnitami[8]. Chrześcijańska działalność misyjna w tym kraju jest zabroniona[8]. Obcokrajowcy mogą wyznawać inną religię, pod warunkiem, że praktykują ją wyłącznie w swoich domach lub pokojach hotelowych[8].

Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center[9][10]:

Przypisy

  1. ↑ CIA The World Factbook. [dostęp 2022-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-18)]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2023: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2023. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  3. ↑ Praca zbiorowa Encyklopedia Geograficzna Świata t. VI Azja, red. nacz. prof. Adam Jelonek, AW Opres i PPWK, Kraków 1997, ISBN 83-85909-23-0.
  4. ↑ Profile krajów. Malediwy. Ministerstwo Spraw Zagranicznych. [dostęp 2017-08-27].
  5. ↑ BBC.
  6. ↑ UNWTO Tourism Highlights, 2016 Edition. UNWTO, 2016. s. 9. [dostęp 2016-10-04]. (ang.).
  7. ↑ Maldives launches assessments of 39 coral species - Story | IUCN [online], www.iucn.org [dostęp 2024-02-21] (ang.).
  8. ↑ a b c d Maldives International Religious Freedom Report 2007. U.S. Department of State. [dostęp 2017-02-06]. (ang.).
  9. ↑ Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-22].
  10. ↑ Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-22].

Źródła

  • Praca zbiorowa Encyklopedia Geograficzna Świata t. VI Azja, red. nacz. prof. Adam Jelonek, AW Opres i PPWK, Kraków 1997, ISBN 83-85909-23-0.
  • Praca zbiorowa Encyklopedia „Świat w przekroju 1991”, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1991, ISSN 0137-6799.
  • Praca zbiorowa Encyklopedia Geografii Świata Azja Wiedza Powszechna, Warszawa 1995, ISBN 83-214-0597-5.

Linki zewnętrzne

Wikiatlas Wikimedia Atlas: Malediwy – wikiatlas z mapami w Wikimedia Commons
Państwa Azji
Państwa
Terytoria zależne
Podmioty o ograniczonym
uznaniu międzynarodowym

  1. ↑ Uznawana przez 5 państw
  2. ↑ Uznawany przez 1 państwo
  3. ↑ Uznawana przez 5 państw
  4. ↑ Państwo in statu nascendi; Palestyńskie Władze Narodowe to tymczasowa struktura zarządzająca obszarem Strefy Gazy i częścią Zachodniego Brzegu do czasu uzyskania niepodległości przez Palestynę
  5. ↑ Uznawana przez 12 państw
Członkostwo w organizacjach międzynarodowych
Światowa Organizacja Handlu (WTO)

Mapa członków WTO

Wspólnota Narodów (Commonwealth of Nations)
Europa
Ameryka Północna
Ameryka Południowa
Azja
Australia i Oceania
Afryka
Dawni członkowie
Kolonie, protektoraty i terytoria zależne Wielkiej Brytanii
Europa
Afryka
Ameryka Północna
Stany Zjednoczone
Trzynaście kolonii
Kanada
Ameryka Łacińska i Karaiby
Antarktyda i Ocean Atlantycki
Azja
Ocean Indyjski
Australia i Oceania
Australia
Oceania
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Malediwy&oldid=73926821”