Implementation Force

Oznaka IFOR. Jeden napis w alfabecie łacińskim a drugi w cyrylicy

Fińscy żołnierze na patrolu w marcu 1996 r.

IFOR (Implementation Force) była operacją NATO prowadzoną w od 20 grudnia 1995 do 20 grudnia 1996 w Bośni i Hercegowinie. Jej dowódcą był brytyjski generał Sir Michael Walker.

15 grudnia Rada Bezpieczeństwa ONZ upoważniła NATO do wprowadzenia w życie postanowień wojskowych Układu Pokojowego w sprawie Bośni i Hercegowiny (Paryż, 14 grudnia 1995). Ustanowiono w tym celu wielonarodowe Siły Implementacyjne (Implementation Force – IFOR) znalazły się pod dowództwem wojskowym NATO od 20 grudnia 1995. W skład tych sił poza wojskami NATO wchodziły również jednostki państw uczestniczących w programie Partnerstwo dla Pokoju oraz państw nieeuropejskich (Egipt, Malezja, Pakistan). Udział Rosji był przedmiotem osobnego porozumienia między NATO a Rosją.

Celem operacji była kontrola wprowadzenia w życia ustaleń konferencji z Dayton kończącej wojnę w Bośni. Zadaniem sił IFOR w ramach operacji "Wspólny Wysiłek" było bezpieczne wykonanie planu pokojowego. Mieściło się ono w nowej skali potrzeb i problemów z zakresu logistyki, wyposażenia i zdolności operacyjnych. Stronami antagonistycznymi w konflikcie były Federacja Bośni i Hercegowiny oraz Republiki Serbskiej. Wojska NATO kontrolowały także przekazanie pomiędzy stronami kontroli nad spornymi terytoriami oraz rozbrojenie z broni ciężkiej. Pomimo pokojowego charakteru misji, żołnierze IFOR wielokrotnie używali broni w walce. Pierwszą taką sytuacją był atak artyleryjskim 23 sierpnia 1996 na pozycje oddziałów serbskich, prowadzących ataki moździerzowe.

Zgodnie z zapisami aneksu 1A porozumienia pokojowego, operacja "Wspólny wysiłek" była prowadzona przez NATO pod politycznym kierownictwem i kontrolą Rady Północnoatlantyckiej.

Zadania sił IFOR:

• Bezpieczne wykonanie programu pokojowego, który opierał się na postanowieniu z Dayton
• Zapewnienie stałego przestrzegania zawieszenia broni
• Zabezpieczanie przekazywania kontroli na spornych terytoriach
• Doprowadzenie do wycofania się do baz własnego terytorium, sił z uzgodnionych stref rozgraniczających obszary objęte zawieszeniem, oraz zapewnienie rozgraniczenia sił
• Rozbrojenie z broni ciężkiej, przeprowadzenie zbiórki ciężkiego uzbrojenia do parków sprzętu i koszar oraz demobilizacja pozostałych sił
• Kontrola i zapewnienie bezpieczeństwa granicom i terenom przygranicznym
• Stworzenie warunków dla bezpiecznego, uporządkowanego i szybkiego wycofania sił ONZ, które nie zostały przeniesione do IFOR
• Zabezpieczanie dostaw pożywienia
• Kontrolowanie przestrzeni powietrznej nad Bośnią i Hercegowiną

Po wyczerpaniu się mandatu misji w 1996 Rada Północnoatlantycka podjęła decyzję o rozpoczęciu nowej długoterminowej misji pokojowej o kryptonimie SFOR (Stabilization Force).

Powodzenie misji IFOR pokazuje, że NATO dostosowało się do warunków panujących na świecie po zimnej wojnie i jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo członkom i sojusznikom. Jest to również dowód na "elastyczność" sił zbrojnych Sojuszu i możliwość wysyłania ich poza granice państw członkowskich. Misja pokazała, że Sojusz jest odpowiednio przygotowany do radzenia sobie z problemami międzynarodowymi.

Ciekawostka

Polscy żołnierze IFOR-u są głównymi bohaterami dramatu wojennego pt. Demony Wojny wg Goi z 1998 roku w reżyserii W. Pasikowskiego.

Zobacz te

• PKW Bośnia i Hercegowina